Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 kwietnia 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 7 kwietnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismem z 8 lipca 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

A.B. (dalej „Wnioskodawczyni” lub „Kredytobiorczyni”) jest osobą fizyczną, która zawarła 29 stycznia 2007 r. z X S.A. umowę kredytu hipotecznego w kwocie 290.440,80 PLN. Celem kredytu było nabycie prawa własności lokalu mieszkalnego położonego w A., przy ul. B. 1 o powierzchni 37,7 m². Kredyt zaciągnięty na zakup mieszkania był tzw. kredytem frankowym, tj. udzielonym w PLN i indeksowanym do CHF. Zabezpieczeniem kredytu była ustanowiona hipoteka na rzecz Banku na zakupionej nieruchomości. Na moment zakupu mieszkania Wnioskodawczyni posiadała (i nadal posiada) mieszkanie w A. przy ul. C. 1 o powierzchni 63 m².

Zakup mieszkania miał na celu zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych córki Wnioskodawczyni. Mieszkanie nabyte zostało na rynku pierwotnym. Córka Kredytobiorczyni zamieszkała w nim w czerwcu 2009 r. po jego wykończeniu i wyposażeniu, i mieszka tam do dziś. Mieszkanie nigdy nie było wynajmowane, natomiast przez pewien czas było zgłoszone jako miejsce prowadzenia działalności gospodarczej córki.

Właścicielem mieszkania od dnia jego nabycia do chwili obecnej jest Wnioskodawczyni. Kredytobiorczyni nie wyklucza, że w przyszłości, jeżeli zmusi ją do tego wiek i stan zdrowia (w tym roku skończy 62 lata), sama zamieszka w mieszkaniu przy ul. B. Obecnie użytkowany lokal przy ul. C. znajduje się bowiem na 4 piętrze w budynku bez windy, co jest dla niej coraz większym utrudnieniem.

12 października 2023 r. Wnioskodawczyni złożyła w Sądzie Okręgowym w A. pozew o ustalenie nieważności, na podstawie art. 58 k.c. w zw. z art. 189 k.p.c. ww. umowy kredytowej oraz zasądzenie od Banku na rzecz Kredytobiorczyni kwoty 197.314,22 zł oraz 61.141,53 CHF wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia następnego po doręczeniu Bankowi odpisu pozwu do dnia zapłaty tytułem zwrotu nienależnie pobranych od Wnioskodawczyni przez Bank świadczeń pieniężnych w okresie od 6 lutego 2007 r. do 31 lipca 2023 r. w wykonaniu ww. umowy kredytowej. W trakcie postępowania sądowego Bank wystąpił z propozycją zawarcia ugody, która zakończyłaby spór dotyczący kwestionowanej umowy. Ugoda nie została jeszcze podpisana. Ugoda ma być zawarta po otrzymaniu indywidualnej interpretacji podatkowej wydanej przez Krajową Informację Skarbową.

Ugoda polegałaby na zwolnieniu Kredytobiorczyni z całości długu związanego z zawartą umową kredytową w zamian za zrzeczenie się przez Wnioskodawczynię z wszelkich roszczeń wobec Banku związanych z umową kredytową i tym samym zakończeniu postępowania sądowego w zakresie stwierdzenia nieważności umowy kredytowej. W zaproponowanej przez Bank treści ugody ma znaleźć się zapis potwierdzający, że umowa kredytowa była ważna.

Stosownie do proponowanych w ugodzie zapisów Bank miałby zwolnić Wnioskodawczynię z całości długu (umorzyć jej zadłużenie), na które składa się kapitał kredytu i naliczone odsetki. Na dzień 06.02.2025 r. kwota ta wynosiła 32.787,63 CHF.

Ponadto Bank zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Kredytobiorczyni:

•zwrotu całości kosztów zastępstwa procesowego (10.800 zł), w tym zwrotu opłaty sądowej od pozwu oraz kosztów zastępstwa procesowego wynikających z Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2018.265) / Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800),

•zwrotu całości opłaty od pozwu (1.000 zł),

•tytułem dodatkowej kwoty pieniężnej stanowiącej częściowy zwrot spłaconych przez Wnioskodawczynię rat kredytowych (70.000 zł)

Wnioskodawczyni nigdy wcześniej nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację inwestycji mieszkaniowej.

X S.A. był w 2007 r., na moment udzielania kredytu hipotecznego, podmiotem, którego działalność podlegała nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.

Pytania

1.Czy podpisując ugodę z Bankiem Wnioskodawczy będzie mogła skorzystać z zaniechania poboru podatku na podstawie przepisów rozporządzeniu Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe w odniesieniu do kwoty umorzonego przez Bank zobowiązania wynikającego z umowy kredytowej?

2.Czy otrzymany przez Wnioskodawczynię w związku z planowanym podpisaniem Ugody zwrot kosztów zastępstwa procesowego, zwrot opłaty od pozwu oraz częściowy zwrot spłaconych przez Wnioskodawczynię rat kredytowych będą stanowiły przychód podatkowy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

Ad 1

Zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielanym na cele mieszkaniowe (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 102), dalej „rozporządzenie”, zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego następuje w przypadku, gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej.

Zgodnie z § 1 ust. 2 rozporządzenia kwoty wierzytelności, o których mowa w § 1 ust. 1 pkt 1 obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane i prowizje;

3)opłaty, jeśli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

Stosownie do § 1 ust. 5 rozporządzenia przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w § 1 ust. 1 pkt 1 lit. a rozporządzenia należy rozumieć inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)jednego gospodarstwa domowego albo

2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku, gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczanymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043).

W myśl § 1 ust. 6 rozporządzenia przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo domowe prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

Zgodnie z § 1 ust. 7 rozporządzenia w przypadku, gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku ma zastosowanie wyłącznie do tego kredytobiorcy, który nie korzystał z zaniechania poboru podatku od kwot umarzanych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w § 1 ust. 1 pkt 1 lit. a inwestycji mieszkaniowej.

Przez kredyt mieszkaniowy o którym mowa w rozporządzeniu, należy rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkaniowego lub udziale w takim prawie, lub w prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie zaś z treścią art. 21 ust. 25 pkt 1 ww. ustawy, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131 (cele mieszkaniowe) uważa się wydatki poniesione na:

a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem;

b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie;

c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również rozpoczętą budowę budynku mieszkalnego oraz nabycie innego gruntu lub udział w gruncie, prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego;

d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego;

e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

–położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do europejskiego obszaru gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Zgodnie z § 4 rozporządzenia w brzmieniu nadanym przez rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 grudnia r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych kredytem hipotecznym udzielanym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 2743), zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.

Mając na uwadze treść przytoczonych wyżej przepisów stwierdzić należy, że zaniechanie poboru podatku od umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów mieszkaniowych znajdzie zastosowanie, jeśli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

1)kredyt był zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej;

2)kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

3)kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

4)kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizacje inwestycji mieszkaniowej.

Zgodnie z § 1 ust. 5 rozporządzenia przez "jedną inwestycję mieszkaniową" rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie m.in. potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego. Przez jedno gospodarstwo domowe rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

Zdaniem Wnioskodawczyni, wszystkie powyższe warunki zostały spełnione. Kredyt, zabezpieczony hipotecznie, został zawarty 29 stycznia 2007 r., a więc przed dniem 15 stycznia 2015 r. Udzielającym kredytu był X S.A., tj. podmiot nadzorowany przez Komisję Nadzoru Finansowego, uprawniony do udzielania kredytów hipotecznych. Ponadto Kredytobiorczyni nie korzystała wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację inwestycji mieszkaniowej. Spełniony został również, zdaniem Wnioskodawczyni, ostatni z warunków, tj. Kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej – mieszkania w A. przy ul. B. 1, której celem było zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego – córki Kredytobiorczyni.

W tym miejscu Wnioskodawczyni pragnie podkreślić, że w rozporządzeniu zrezygnowano z wymogu zaciągnięcia kredytu na "własne" cele mieszkaniowe ze względu na fakt, że zabezpieczone hipotecznie kredyty na cele mieszkaniowe zaciągane były niejednokrotnie przez osoby blisko ze sobą spokrewnione (np. rodzice na rzecz dzieci, w tym w charakterze współkredytobiorców, bez zamiaru zamieszkiwania razem z dziećmi). Określając kredyt mieszkaniowy objęty zaniechaniem rozporządzenie odwołuje się do wydatków, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przy czym zaniechanie nie powinno przysługiwać osobom, które zaciągnęły kredyt/kredyty na wiele odrębnych lokali, przeznaczonych na wynajem czy też zaspokajających potrzeby różnych gospodarstw domowych.

Potwierdzenie takiego stanowiska znaleźć możemy m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 25 października 2022 r., sygn. 0115-KDIT2.4011.458.2022.2.RS.

Reasumując, Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że podpisując ugodę z Bankiem, na skutek którego jej zobowiązanie wynikające z umowy kredytowej zostanie umorzone, po jej stronie powstanie przychód podatkowy, który będzie mógł skorzystać z zaniechania poboru podatku na podstawie przepisów rozporządzenia.

Ad 2

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Mając na uwadze użycie przez ustawodawcę w przywołanym przepisie wyrażenia „w szczególności” należy stwierdzić, że katalog przychodów z innych źródeł jest katalogiem o charakterze otwartym. Zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie wskazuje się, że zalicza się do niego te przychody, które rodzą obowiązek podatkowy na gruncie ustawy o PIT, lecz nie mogą być przyporządkowane do żadnego innego ze źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b tej ustawy [tak np. W. Modzelewski, M. Słomka (red.), Komentarz do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wyd. 17, Warszawa 2022].

Stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o PIT przychodami są zatem:

a)w przypadku pieniędzy i wartości pieniężnych – kwoty i wartości otrzymane czy też postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym;

b)w przypadku otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń – wartości otrzymanych świadczeń [J. Marciniuk (red.), Podatek dochodowy od osób fizycznych. Komentarz, wyd. 18, Warszawa 2017].

W orzecznictwie, praktyce interpretacyjnej i doktrynie wskazuje się, że elementem istotnym dla uznania danego świadczenia za przychód podatkowy jest uzyskanie przez podatnika realnego przysporzenia majątkowego. O uzyskaniu przychodu można mówić zatem jedynie w sytuacji, gdy podatnik uzyskuje rzeczywistą korzyść majątkową – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych zwiększających jego aktywa (pieniędzy, wartości pieniężnych, świadczeń w naturze lub innych nieodpłatnych świadczeń), czy też w rezultacie określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów.

Powyższe oznacza, że nie każda otrzymana przez podatnika kwota i nie każde uzyskane przez niego świadczenie prowadzi do powstania po jego stronie przychodu podatkowego dla celów PIT. Dla rozpoznania przychodu podatkowego w rozumieniu ustawy o PIT nie jest bowiem wystarczające zidentyfikowanie strumienia pieniężnego, który płynie w kierunku podatnika lub świadczenia niepieniężnego, które jest przez niego otrzymywane. Konieczne jest przy tym również ustalenie, że mamy do czynienia ze świadczeniem, które powoduje rzeczywiste wzbogacenie się podatnika (przyrost w jego majątku).

Stanowisko takie potwierdzają sądy administracyjne oraz organy podatkowe. Przykładowo w wyroku z 29 listopada 2018 r., sygn. akt II FSK 799/18, Naczelny Sąd Administracyjny (dalej: „NSA”) wskazał, iż: „Mimo, że nie wynika to wprost z brzmienia przepisu art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f, za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Przychód jest bowiem w istocie określonym przyrostem majątkowym, a zatem jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny”.

Również Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 2 grudnia 2022 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.965.2022.1.JK3, stwierdził, że: „Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny”.

Z kolei w interpretacji indywidualnej z 3 marca 2022 r., nr 0113-KDIPT2-1.4011.905.2021.5.MAP, organ interpretacyjny uznał, że: „(...) do przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym nie zalicza się kwot uzyskanych z tytułu różnego rodzaju zwrotów nakładów własnych poczynionych za inny podmiot, pod warunkiem, że ów zwrot rzeczywiście odpowiada kwocie uprzednio poniesionych nakładów”.

Analogiczne stanowisko zostało przedstawione także w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 9 lutego 2023 r., nr 0115-KDIT2.4011.696.2022.1.MM czy z 1 sierpnia 2022 r., nr 0114-KDIP2-2.4011.492.2022.2.IN.

Powyższe rozstrzygnięcia potwierdzają, że pomimo literalnego brzmienia przepisu art. 11 ust. 1 ustawy o PIT – zgodnie z którym za przychody uważa się wszelkie pieniądze, wartości pieniężne czy wartość świadczeń w naturze oraz nieodpłatnych świadczeń otrzymanych przez podatnika – nie każda kwota czy wartość otrzymana przez podatnika skutkuje powstaniem po jego stronie przychodu podatkowego podlegającego opodatkowaniu PIT.

W szczególności do powstania przychodu podatkowego skutkującego realnym przysporzeniem majątkowym nie prowadzi zwrot wydatków poniesionych pierwotnie przez podatnika i następnie mu zwróconych. W takiej sytuacji koszty są w pierwszej kolejności ponoszone (finansowane) z własnych środków podatnika, a następnie zwracane na jego rzecz – a w konsekwencji po jego stronie nie powstaje przysporzenie majątkowe, lecz jedynie „wyrównanie”, w całości lub w części, wcześniejszego uszczuplenia jego majątku.

Na brak przysporzenia majątkowego w takich sytuacjach wskazywały sądy administracyjne. Przykładowo NSA w wyroku z 31 sierpnia 2017 r., sygn. akt II FSK 253/15, stwierdził, że: „Opodatkowaniu podlega wyłącznie definitywne przysporzenie (art. 1, art. 9 ust. 1 i 2 u.p.d.o.f.), a w przypadku zwrotu już poniesionego wydatku nie dochodzi do zwiększenia aktywów (podatnik odzyskuje aktywa, które wcześniej posiadał). Nie ma więc przedmiotu opodatkowania”.

Podsumowując poczynione rozważania, w ocenie Wnioskodawczyni należy przyjąć, że nie każdy strumień środków pieniężnych płynących w kierunku podatnika oraz nie każde świadczenie na jego rzecz powinno być rozpatrywane jako zdarzenie powodujące osiągnięcie przychodu podatkowego dla celów PIT. Przychód w rozumieniu przepisów ustawy o PIT jest bowiem określonym – a więc realnym i wymiernym – przyrostem majątkowym. Tym samym jego powstanie musi mieć charakter definitywny i nie może stanowić wyłącznie zwrotu uprzednio poniesionych przez podatnika wydatków.

Odnosząc powyższe rozważania do zdarzenia analizowanego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, w ocenie Wnioskodawczyni należy zbadać czy uzyskany przez Kredytobiorczynię, w sytuacji podpisania Ugody, zwrot kosztów zastępstwa procesowego, zwrot opłaty od pozwu oraz częściowego zwrot spłaconych przez Wnioskodawczynię rat kredytowych stanowić będą określone i rzeczywiste przysporzenie po stronie Kredytobiorczyni, tj. czy prowadzi ono do faktycznego przyrostu majątkowego osiągniętego przez Kredytobiorczynię.

W ocenie Wnioskodawczyni zwroty, o których mowa we wcześniejszym akapicie, stanowią wyłącznie „wyrównanie” i zwrócenie poniesionych przez Kredytobiorczynię w przeszłości wydatków, które zapłaciła ona ze swoich własnych środków. Kwoty te nie powodują więc faktycznego przyrostu majątku Kredytobiorczyni, a tylko prowadzą do „zrekompensowania” wcześniejszego zmniejszenia tego majątku. W konsekwencji zarówno Zwrot świadczenia głównego, jak i Zwrot kosztów procesu nie spełniają warunków koniecznych do uznania ich za zwiększenie majątku Wnioskodawczyni – ani przez zwiększenie jej aktywów, ani też poprzez zmniejszenie jej pasywów czy zobowiązań.

Praktyka interpretacyjna, która potwierdza, iż zwrot na rzecz kredytobiorców uprzednio poniesionych przez nich wydatków nie stanowi po ich stronie przychodu podlegającego opodatkowaniu, odnosi się nie tylko do rozliczeń wynikających z wyroków sądów powszechnych, lecz także do kwot otrzymywanych przez kredytobiorców od banków na gruncie zawieranych z nimi ugód. Na przykład w interpretacji indywidualnej z 14 października 2022 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.699.2022.1.MKA, Dyrektor KIS potwierdził, że: „(...) w związku z zawarciem Ugody Kredytobiorca otrzymuje niejako ekwiwalent środków pieniężnych, które wcześniej na mocy Umowy Klient przekazał na rzecz Banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych od otrzymanego Kredytu. Klient otrzymuje środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z jego własnych środków (...). Zatem (...) w związku z zawarciem Ugody i otrzymaniem Zwrotu po stronie Kredytobiorcy nie powstaje przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o PIT”.

W ocenie Wnioskodawczyni, powyższe konkluzje znajdują zastosowanie również w odniesieniu do zwrotu kosztów procesu (zastępstwa procesowego i opłaty od pozwu), uzyskiwanych przez kredytobiorców na gruncie ugód. Podkreślenia wymaga, że także w zakresie świadczeń analogicznych do zwrotów kosztów procesu organy podatkowe uznają, że tego rodzaju zwroty kosztów nie powinny stanowić przychodów podlegających opodatkowaniu na gruncie ustawy o PIT.

Przykładowo, w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 22 września 2015 r., nr IPPB4/4511-734/15-5/MS, zostało wskazane, że: „(...) zwrócone na rzecz Wnioskodawcy koszty postępowania sądowego (...) nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ po stronie Wnioskodawcy w związku z dokonanym zwrotem nie nastąpiło realne przysporzenie majątkowe. Wynika to z tego, że koszty te w pierwszej kolejności zostały sfinansowane z własnych środków Wnioskodawcy, a następnie na podstawie prawomocnego orzeczenia Sądu zostały Wnioskodawcy zwrócone. Kwota ta stanowi jedynie zwrot poniesionych wcześniej nakładów (...). W konsekwencji podmiot zwracający ten koszt (...) nie ma obowiązku wykazywania tego kosztu w informacji PIT-8C (...)”.

Jednocześnie, w ocenie Wnioskodawczyni, zwrot kosztów zastępstwa procesowego bądź innego rodzaju kosztów sądowych nie stanowi przychodu w PIT zarówno wtedy, gdy zostaje zapłacony w związku z zasądzeniem ich przez sąd, jak i wtedy, gdy podlega rozliczeniu na podstawie polubownego porozumienia pomiędzy stronami sporu. Takie stanowisko również zostało potwierdzone w praktyce interpretacyjnej – w szczególności w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 18 lipca 2022 r., nr 0115-KDIT2.4011.360.2022.1.HD, która także odnosiła się do „walutowych” kredytów i pożyczek hipotecznych i w której organ potwierdził, iż: „zwrot przez Bank na rzecz Klientów, z którymi zawarł umowy o kredyt/pożyczkę hipoteczną na cele mieszkaniowe w walutach obcych, kosztów sądowych i opłat UNWW, w ramach zawartej ugody sądowej i pozasądowej, nie spowoduje powstania u nich przychodu (…). Zwrot tych kosztów i opłat nie stanowi przysporzenia po stronie Klientów Banku i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ po ich stronie nie nastąpi realne przysporzenie majątkowe”.

Analogiczne stanowisko wskazano również w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 4 lutego 2020 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.748.2019.1.BO: „Wysokość świadczeń, jakie zostały wypłacone Pracownikowi na podstawie Ugody (tzn. wysokość Kosztów Procesowych zwróconych Pracownikowi) została ustalona na podstawie negocjacji pomiędzy Wnioskodawcą a Pracownikiem. (…) zwrócone (…) koszty postępowania sądowego nie stanowią przysporzenia po jego stronie i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ po stronie pracownika w związku z dokonanym zwrotem kosztów postępowania sądowego nie nastąpiło realne przysporzenie majątkowe. Kwota ta stanowi jedynie zwrot poniesionych wcześniej wydatków – nie jest więc dochodem podlegającym opodatkowaniu”.

Mając na uwadze powyższą argumentację, jak również przywołane przykłady praktyki interpretacyjnej organów podatkowych oraz praktyki orzeczniczej sądów administracyjnych, w ocenie Wnioskodawczyni zwrot kosztów zastępstwa procesowego, zwrot opłaty od pozwu oraz częściowy zwrot spłaconych przez Wnioskodawczynię rat kredytowych nie spowoduje powstania po jej stronie przychodu podatkowego w rozumieniu ustawy o PIT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 tej ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.).:

1. Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

2. Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

3. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

4. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

5. Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)jednego gospodarstwa domowego albo

2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).

6. Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

7. W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

Natomiast z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia wynika, że:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

–położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa, umorzenie przez bank części kwoty kredytu zaciągniętego przez Panią na sfinansowanie nabycia lokalu mieszkalnego w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych córki stanowić będzie dla Pani przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie do uzyskanego przez Panią przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, o którym mowa we wniosku, zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

W Pani sytuacji jest możliwe zaniechanie poboru podatku, gdyż dojdzie do umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu zaciągniętego w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych i cel ten został zrealizowany. Nie jest Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu umorzenia Pani części wierzytelności kredytowej.

Odnosząc się do Pani drugiego pytania, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania.

Zgodnie z art. 98 § 1 ustawy Kodeks postępowania cywilnego:

Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Stosownie do art. 98 § 2 cytowanej ustawy:

Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Suma kosztów przejazdów i równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu procesowego.

Z kolei w myśl art. 98 § 3 tej ustawy:

Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

Zgodnie z art. 98 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego:

Wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także wynagrodzenie adwokata, radcy prawnego i rzecznika patentowego regulują odrębne przepisy.

Jak wynika z powyższych przepisów, koszty procesu (w tym zastępstwa procesowego, opłaty od pozwu) mają charakter zwrotu poniesionych wydatków. Mając na uwadze zwrotny charakter tych kosztów, zwrot ten nie będzie powodować obowiązku podatkowego w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Koszty te w pierwszej kolejności zostały sfinansowane z Pani własnych środków, a następnie mają zostać zwrócone. Skoro kwoty stanowią jedynie zwrot poniesionych wcześniej nakładów – nie są dochodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

To samo dotyczy kwoty stanowiącej częściowy zwrot spłaconych przez Panią rat kredytowych, który ma Pani otrzymać od banku w wyniku ugody – jej otrzymanie nie spowoduje po Pani stronie przysporzenia majątkowego. Otrzymane pieniądze nie będą Pani przychodem w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie spowoduje powstania po Pani stronie obowiązku zapłaty podatku dochodowego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanych przez Panią interpretacji indywidualnych należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników, dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego, co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.