Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanych zdarzeń przyszłych w podatku dochodowym od osób fizycznych:

-w odniesieniu do pytania nr 1 – jest nieprawidłowe;

-w odniesieniu do pytania nr 2 – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

W dniu 23 maja 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 23 maja 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzeń przyszłych

Wnioskodawca jest obywatelem polskim i polskim rezydentem podatkowym. Wnioskodawca jest synem zmarłego przedsiębiorcy (…), prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (…) (data śmierci (...)2024 roku).

W dniu 1 października 2024 r. sporządzony został akt notarialny dokumentujący powołanie Wnioskodawcy na zarządcę sukcesyjnego dla zmarłego (…) (Wszyscy spadkobiercy wyrazili zgodę na powołanie zarządcy sukcesyjnego w osobie Wnioskodawcy). Zarząd sukcesyjny został wpisany do CEIDG. W dniu 1 października 2024 roku został sporządzony także akt poświadczenia dziedziczenia, a w terminie ustawowym została złożona do Urzędu Skarbowego w (…) deklaracja SD-Z2 przez wszystkich spadkobierców; nabycie spadku objęte jest zwolnieniem od podatku od spadków i darowizn (art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn). Spadkobiercami zmarłego przedsiębiorcy są Wnioskodawca (syn Spadkodawcy) i trójka rodzeństwa Wnioskodawcy (dziedziczenie ustawowe, każdy po 1/4). Przedsiębiorstwem w spadku zarządza zarządca sukcesyjny – Wnioskodawca (syn zmarłego przedsiębiorcy, jeden ze spadkobierców). Działalność przedsiębiorstwa w spadku stanowi kontynuację działalności zmarłego przedsiębiorcy – przeważająca działalność gospodarcza według PKD – 47.21.Z Przedsiębiorstwo w spadku jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych opłacającym podatek dochodowy – liniowy (Podatkowa Księga Przychodów i Rozchodów). Działalność prowadzonego przez Spadkodawcę przedsiębiorstwa pod firmą (…) w spadku jest kontynuowana na zasadach zarządu sukcesyjnego, jako przedsiębiorstwo w spadku, pod zarządem sukcesyjnym Wnioskodawcy.

Z chwilą powstania Przedsiębiorstwa w Spadku objęło ono z mocy prawa składniki materialne i niematerialne, przeznaczone do wykonywania działalności gospodarczej Spadkodawcy, stanowiące mienie Spadkodawcy w chwili śmierci. Zgodnym zamiarem Wnioskodawcy i jego rodzeństwa jest ostateczne uregulowanie sytuacji prawnej powstałej po śmierci Spadkodawcy. Wnioskodawca wraz z rodzeństwem planują dokonać nieodpłatnego umownego działu spadku, na podstawie którego całość majątku Spadkodawcy (w szczególności obejmującego przedsiębiorstwo w spadku) otrzyma Wnioskodawca bez jakichkolwiek spłat czy dopłat na rzecz rodzeństwa. Dział spadku będzie zgodny, będą w nim uczestniczyć wszyscy spadkobiercy (Wnioskodawca oraz trójka rodzeństwa). Dział spadku będzie nieodpłatny, rodzeństwo nie będzie domagać się spłat i dopłat. Stroną umowy działu spadku będzie Wnioskodawca oraz jego brat oraz dwie jego siostry – wszyscy zaliczani do I (pierwszej) grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn. W wyniku planowanego nieodpłatnego działu spadku Wnioskodawca otrzyma majątek, którego wartość będzie przekraczać wartość udziału Wnioskodawcy w spadku (otrzyma całość spadku) Wnioskodawca powziął wątpliwości co do skutków podatkowych ww. czynności w podatku dochodowym od osób fizycznych, w szczególności czy w związku z działem spadku (nierównym) powstanie po jego stronie przychód, a jeśli tak czy jest to przychód zwolniony z opodatkowania.

Pytania

1.Czy nabycie majątku na skutek umownego działu spadku bez spłat i dopłat w części przekraczającej przysługujący Wnioskodawcy (spadkobiercy) udział w spadku, stanowić będzie przychód zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i czy podlegać będzie w związku z tym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

2.Czy jeśli nabycie majątku na skutek umownego działu spadku bez spłat i dopłat w części przekraczającej przysługujący Wnioskodawcy (spadkobiercy) udział w spadku stanowić będzie przychód zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to czy taki przychód będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy w odniesieniu do pytania nr 1, planowany przez Wnioskodawcę i rodzeństwo (spadkobierców) umowny dział spadku nie jest objęty podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie jest czynnością generującą powstanie przychodu do opodatkowania, nie mieści się bowiem w katalogu źródeł przychodów z art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy w odniesieniu do pytania nr 2, z ostrożności, jeśli umowny dział spadku w sposób opisany powyżej oraz we wskazanych powyżej okolicznościach generuje jednak przychód podatkowy, to przychód ten będzie zwolniony z podatku PIT, zgodnie z regulacją art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uzasadnienie

Ad.1

Zdaniem Wnioskodawcy uzyskanie nieodpłatnie własności rzeczy i praw majątkowych na skutek działu spadku nie może być uznane za inne nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 11 PIT, gdyż dział spadku nie stanowi usługi ani też udostępnienia rzeczy, o których mowa w tym przepisie. Zgodnie z art. 1037 § 1 kodeksu cywilnego dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Umowny dział spadku może nastąpić w postaci umowy pozasądowej, ugody sądowej zawartej w postępowaniu pojednawczym, ugody sądowej zawartej w postępowaniu nieprocesowym i ugody zawartej przed sądem polubownym. Funkcją omawianej instytucji prawa cywilnego jest uzyskanie przez poszczególnych spadkobierców wyłącznych praw do oznaczonych składników majątku spadkowego. Dział spadku może prowadzić do sytuacji, w której jeden ze spadkobierców uzyska z masy spadkowej składniki majątkowe, których wartość przekracza jego udział spadkowy i bez obowiązku dokonania spłaty na rzecz spadkobiercy, którego udział w dzielonym majątku okazał się mniejszy. W tych warunkach w rzeczywistości dochodzi do swoistego „wzbogacenia” spadkobiercy (przyrostu jego mienia) o wartość stanowiącą nadwyżkę ponad jego udział spadkowy. Jednak opodatkowanie wartości tej nadwyżki możliwe byłoby jedynie w przypadku potwierdzenia, że przysporzenie takie objęte zostało zakresem przedmiotowym ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Istota podatków dochodowych sprowadza się do obłożenia tą daniną przyrostu mienia podatnika. Jednak o powstaniu obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych decyduje możliwość zaliczenia uzyskanego przysporzenia do jednego ze źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-9 PIT. Istnieją przychody, których nie da się jednoznacznie zakwalifikować do źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 PIT.

Mając na uwadze powyższe, ustawodawca stworzył w art. 10 ust. 1 pkt 9 PIT jeszcze jedno źródło przychodów, nazywając je „innymi źródłami”. Przychodami z innych źródeł będą wszelkie przychody, które nie pochodzą ze źródeł określonych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 PIT, a jednocześnie stanowią przychód w rozumieniu ustawy podatkowej. Wskazując w art. 20 ust. 1 PIT jedynie przykładowo na różnego rodzaju przychody pochodzące z innych źródeł (o czym świadczy użycie w przepisie sformułowania „w szczególności”), ustawodawca wymienił m.in. kategorię „innych nieodpłatnych świadczeń” (nienależących do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 PIT). W świetle art. 11 ust. 1 PIT do przychodów podatkowych zaliczone zostały m.in.: wartość otrzymanych świadczeń w naturze oraz innych nieodpłatnych świadczeń. W kolejnych jednostkach redakcyjnych art. 11 PIT ustawodawca uregulował sposób określania wartości pieniężnej świadczenia w naturze (ust. 2) oraz wartości pieniężnej innych nieodpłatnych świadczeń (ust. 2a). Dokonanie w przytoczonych przepisach rozróżnienia na „świadczenia w naturze” oraz „inne nieodpłatne świadczenia” wskazuje, że zakresy obu tych pojęć nie są tożsame. Ogólnie rzecz biorąc świadczenia nieodpłatne to takie, w których odnosi się korzyść pod tytułem darmym. Świadczenia takie stanowią zatem szeroką kategorię, która obejmuje świadczenia w naturze uzyskane przez podatnika bez ekwiwalentu oraz inne nieodpłatne świadczenia. Mając na uwadze powyższe, należy zauważyć, że uzyskana przez spadkobiercę w wyniku działu spadku dodatnia różnica w stosunku do jego udziału w masie spadkowej na podstawie dziedziczenia nie stanowi świadczenia w naturze w przedstawionym znaczeniu. W efekcie bowiem działu spadku dochodzi do realizacji roszczeń poszczególnych spadkobierców do wspólnego majątku objętego masą spadkową, w sposób który nie musi odpowiadać proporcjom ich udziału w spadku, wynikającym z dziedziczenia ustawowego lub rozrządzenia spadkodawcy.

Niezależnie w tym zakresie można przywołać tezę wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 kwietnia 2016 r. (II FSK 1575/14), zgodnie z którą:

„Uzyskana przez spadkobiercę w wyniku działu spadku dodatnia różnica w stosunku do jego udziału w masie spadkowej na podstawie dziedziczenia nie stanowi świadczenia w naturze. W efekcie działu spadku dochodzi do realizacji roszczeń poszczególnych spadkobierców do wspólnego majątku objętego masą spadkową, w sposób który nie musi odpowiadać proporcjom ich udziału w spadku, wynikającym z dziedziczenia ustawowego lub rozrządzenia spadkodawcy. Przyznanie spadkobiercy w drodze działu spadku np. całej nieruchomości wchodzącej do masy spadkowej, z pominięciem innych spadkobierców, rodzi po stronie tych ostatnich roszczenie o spłatę odpowiadającą ich udziałowi w całym spadku. Roszczenie to ma charakter pieniężny i nie zmienia tej okoliczności rezygnacja z jego dochodzenia”.

Ad.2

Z ostrożności jednak, Wnioskodawca wskazuje, że nawet gdyby uznać, że opisany dział spadku prowadzi do powstania przychodu podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód tego rodzaju korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem PIT. Przyjmując w szczególności, że:

-za przychody podatkowe uznają każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika oraz biorąc pod uwagę zasadę powszechności opodatkowania, w myśl której opodatkowaniu powinny podlegać niemal wszelkie przysporzenia majątkowe;

-można uznać, że umowny dział spadku generuje przychód do opodatkowania w postaci „świadczenia w naturze”, którego wartość określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

O przychodzie podatkowym z innych źródeł można mówić więc w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. W sytuacji, gdy dział spadku ma charakter nieodpłatny, a na skutek jego dokonania dotychczasowy udział danej osoby ulega powiększeniu, mamy do czynienia z przysporzeniem, mającym konkretny wymiar finansowy. To z kolei, w związku z faktem, że nabycie rzeczy lub praw majątkowych na podstawie działu spadku nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, powoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych, na skutek osiągnięcia przychodu z tzw. innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wartość nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa wyżej, należy ustalić według uregulowań art. 11 ust. 2 powołanej ustawy, tj. na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami tego rodzaju.

Zgodnie jednak z art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: wolna od podatku jest wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczona zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn, z zastrzeżeniem ust. 20.

W myśl art. 21 ust. 20 ww. ustawy: zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 125 oraz 125a, nie mają zastosowania do świadczeń otrzymywanych na podstawie stosunku pracy, pracy nakładczej lub umów będących podstawą uzyskiwania przychodów zaliczonych do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2. Z wykładni językowej ww. zwolnienia, a zwłaszcza z wykładni zawartego w nim zwrotu: „wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczona zgodnie z art. 11 ust. 2-2b” wynika, iż do powyższego zwolnienia uprawnione są osoby, które otrzymają świadczenia nieodpłatnie od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn: do poszczególnych grup podatkowych zalicza się: 1 do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że w wyniku opisanego powyżej planowanego nieodpłatnego działu spadku Wnioskodawca otrzyma składniki majątku o wartości przewyższającej wartość udziału w spadku, jaki przysługiwał mu po zmarłym ojcu. Przychód ten korzysta jednak ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 125 ww. ustawy i w rezultacie Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku:

-w odniesieniu do pytania nr 1 – jest nieprawidłowe;

-w odniesieniu do pytania nr 2 – jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że jest Pan synem zmarłego przedsiębiorcy (data śmierci (...)2024 r.) prowadzącego działalność gospodarczą. W dniu 1 października 2024 r. sporządzony został akt notarialny dokumentujący powołanie Pana na zarządcę sukcesyjnego dla zmarłego przedsiębiorcy (wszyscy spadkobiercy wyrazili zgodę na powołanie zarządcy sukcesyjnego w Pana osobie). Zarząd sukcesyjny został wpisany do CEIDG. W dniu 1 października 2024 r. został sporządzony także akt poświadczenia dziedziczenia, a w terminie ustawowym została złożona do Urzędu Skarbowego deklaracja SD-Z2 przez wszystkich spadkobierców; nabycie spadku objęte jest zwolnieniem od podatku od spadków i darowizn (art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn). Spadkobiercami zmarłego przedsiębiorcy są Pan (syn Spadkodawcy) i trójka Pana rodzeństwa, którzy posiadają status właścicieli Przedsiębiorstwa w spadku w udziałach każdy po ¼. Przedsiębiorstwem w spadku zarządza Pan jako zarządca sukcesyjny – (syn zmarłego przedsiębiorcy, jeden ze spadkobierców). Działalność Przedsiębiorstwa w spadku stanowi kontynuację działalności zmarłego przedsiębiorcy. Przedsiębiorstwo w spadku jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych opłacającym podatek dochodowy – liniowy oraz jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wraz z rodzeństwem dokona Pan nieodpłatnego działu spadku (tj. bez obowiązku świadczenia spłat bądź dopłat przez którąkolwiek ze stron), w ramach którego nabędzie Pan całość Przedsiębiorstwa w spadku do dalszego prowadzenia. W wyniku planowanego nieodpłatnego działu spadku otrzyma Pan majątek, którego wartość będzie przekraczać wartość Pana udziału w spadku. Zgodnie z zamiarem Pana i rodzeństwa, powyższe czynności zostaną dokonane przed upływem dwóch lat od dnia śmierci Spadkodawcy. Po dokonaniu tych czynności będzie Pan prowadzić działalność gospodarczą w celu kontynuacji działalności gospodarczej Spadkodawcy, obecnie prowadzonej w formie Przedsiębiorstwa w spadku. Działalność ta będzie prowadzona w oparciu o wszystkie składniki materialne i niematerialne, przeznaczone do wykonywania działalności gospodarczej, wchodzące w skład Przedsiębiorstwa w spadku.

Pana wątpliwość dotyczy ustalenia, czy w przypadku otrzymania Przedsiębiorstwa w spadku po zmarłym ojcu w wyniku nieodpłatnego działu spadku powstanie po Pana stronie obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 843 ze zm.):

W myśl art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

W związku z tym wskazuję, że obok pieniędzy i wartości pieniężnych, ustawodawca za przychody uważa również wartość otrzymanych świadczeń w naturze. Świadczenia w naturze to takie świadczenia, w przypadku których przedmiot świadczenia jest inny niż pieniądz lub wartość pieniężna. Będą to w szczególności różnego rodzaju świadczenia rzeczowe, chociaż przedmiotem świadczenia mogą być również prawa.

Powyższe związane jest z przyjętą zasadą kompletności opodatkowania, w myśl której opodatkowaniu powinny podlegać niemal wszelkie przysporzenia majątkowe, a nie tylko te o charakterze pieniężnym. W przypadku świadczeń w naturze przychody powstają dopiero z chwilą ich otrzymania.

Z kolei na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z uwagi na fakt, że część udziałów w przedsiębiorstwie ma Pan otrzymać w ramach działu spadku, konieczne jest odwołanie się do regulacji Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 924 Kodeksu cywilnego:

Natomiast w myśl art. 925 Kodeksu cywilnego:

Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Natomiast postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia. Powyższe wyjaśnienie oznacza, że dniem nabycia spadku przez spadkobiercę jest data śmierci spadkodawcy.

Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego:

Z instytucją działu spadku mamy natomiast do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom.

W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego:

Zgodnie z zapisem art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego:

Zatem do momentu zniesienia współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Na podstawie art. 1038 § 1 Kodeksu cywilnego:

Z kolei zgodnie z art. 1038 § 2 Kodeksu cywilnego:

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom stosownie do wielkości ich udziałów, przechodzą na nich. Ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Tak więc na skutek działu spadku następuje „konkretyzacja” składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. Jeżeli zatem wartość składników majątku nabytych w wyniku działu spadku jest zgodna z udziałem posiadanym przed działem spadku – na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych nie następuje nabycie podlegające opodatkowaniu, ponieważ w ten sposób nie ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą, jak i stan jej majątku osobistego.

Dział spadku, w wyniku którego udział w składnikach majątku przedsiębiorstwa nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności. Jednak nabycie Przedsiębiorstwa w spadku – składników majątku zmarłego – w drodze działu spadku w części przekraczającej udział spadkowy stanowi nabycie w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jeżeli nabycie to jest nieodpłatne, to rodzi ono określone skutki podatkowe w rozumieniu przepisów ustawy. Otrzymując nieodpłatnie – w wyniku działu spadku – część przekraczającą udział spadkowy, podatnik uzyskuje przysporzenie majątkowe mające konkretny wymiar finansowy.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w drodze zniesienia współwłasności, podziału majątku wspólnego czy działu spadku, jest nabyciem tych rzeczy. Natomiast, biorąc pod uwagę przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, nabyciem rzeczy w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie jej na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:

-podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub

-wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki przysługiwał jej w majątku wspólnym.

Z powyższego wynika, że jeżeli spełnione są wymienione wyżej warunki, dział spadku nie może być rozpatrywany w kategoriach nabycia podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Natomiast wszelkie przypadki gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowane być muszą w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (składnikami majątku przedsiębiorstwa), jak też stan jej majątku osobistego. W sytuacji natomiast, gdy dział spadku ma charakter nieodpłatny, a na skutek jego dokonania dotychczasowy udział danej osoby ulega powiększeniu, mamy do czynienia z przysporzeniem, mającym konkretny wymiar finansowy. To z kolei, w związku z faktem, że nabycie rzeczy lub praw majątkowych na podstawie działu spadku nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, powoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych, na skutek osiągnięcia przychodu z tzw. innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym, w wyniku planowanego działu spadku otrzyma Pan składnik majątku (Przedsiębiorstwo w spadku) o wartości przewyższającej Pana udział w spadku po zmarłym ojcu. Tym samym w wyniku nieodpłatnego nabycia powyższych składników wchodzących w skład masy spadkowej, nastąpi po Pana stronie przysporzenie majątkowe (uzyskane nieodpłatnie, gdyż bez żadnego ekwiwalentu finansowego), które stanowić będzie – w tej części, w której pozostali spadkobiercy przekazali na rzecz Pana swoje udziały – przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wartość nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa wyżej, ustala się według uregulowań art. 11 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami tego rodzaju.

Zgodnie jednak z art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W myśl art. 21 ust. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z wykładni językowej tego zwolnienia, a zwłaszcza z wykładni zawartego w nim zwrotu „wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczona zgodnie z art. 11 ust. 2-2b” wynika, że do powyższego zwolnienia uprawnione są osoby, które otrzymają świadczenia nieodpłatnie od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie natomiast z art. 14 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz.U. z 2024 r., poz. 1837):

Mając na uwadze powyższe, stwierdzam, że w wyniku opisanego powyżej planowanego nieodpłatnego działu spadku otrzyma Pan od spadkobierców (osób zaliczonych do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn) składniki majątku o wartości przewyższającej wartość udziału w spadku, jaki przysługiwał Panu po zmarłym ojcu, to osiągnie Pan przychód ze źródła, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten korzysta jednak ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 125 tej ustawy i w rezultacie nie jest Pan zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu takiego nabycia.

W związku z nieodpłatnym działem spadku składników Przedsiębiorstwa w spadku powstanie u Pana przychód z innych źródeł, który będzie jednak podlegał zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym planowana czynność – nieodpłatnego działu spadku nie spowoduje u Pana powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podsumowanie: nabycie majątku na skutek umownego działu spadku bez spłat i dopłat w części przekraczającej przysługujący Panu (spadkobiercy) udział w spadku skutkuje powstaniem po Pana stronie przychodu z innych źródeł podlegającego zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych, które Pan przedstawił, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzeń przyszłych i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.