Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 maja 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 6 maja 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismami z 6 czerwca 2025 r. (wpływ 6 czerwca 2025 r.) i 1 lipca 2025 r. (wpływ 2 lipca 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwania. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca w 2010 roku zawarł z Bankiem umowę kredytu mieszkaniowego, której celem było finansowanie własnych potrzeb mieszkaniowych. Kredyt został udzielony w walucie obcej.

Pomiędzy Wnioskodawcą a Bankiem powstał spór dotyczący skuteczności oraz ważności poszczególnych postanowień umowy, jak również całej umowy jako czynności prawnej. Spór ten znalazł swój wyraz w postępowaniu sądowym, toczącym się z powództwa Wnioskodawcy przeciwko Bankowi.

W związku z powyższym, Wnioskodawca i Bank zamierzają zawrzeć ugodę, której celem będzie polubowne zakończenie sporu oraz usunięcie niepewności co do roszczeń wynikających z umowy. W ramach ugody strony przewidują m.in. zmianę warunków umowy w zakresie waluty kredytu, wysokości oraz zasad spłaty zadłużenia.

Zgodnie z postanowieniami planowanej ugody dojdzie do przewalutowania zadłużenia z waluty obcej na złote polskie. Bank umorzy część zadłużenia Wnioskodawcy wynikającą z Umowy, stanowiącą różnicę pomiędzy kwotą aktualnego zadłużenia a kwotą zadłużenia po przewalutowaniu.

Umorzona kwota będzie obejmować zadłużenie z tytułu: kapitału, odsetek skapitalizowanych, zapadłych i niespłaconych, odsetek od zadłużenia przeterminowanego oraz odsetek zawieszonych. Wnioskodawca dobrowolnie i świadomie zrzeknie się dalszych roszczeń wobec Banku wynikających z umowy w brzmieniu sprzed zawarcia ugody.

Zabezpieczenia spłaty kredytu pozostają bez zmian, gdyż zawarcie ugody nie będzie stanowić nowacji zobowiązania, a są nimi: hipoteka umowna kaucyjna oraz przelew wierzytelności z polisy ubezpieczeniowej. Bank nie zamierza pobrać żadnych prowizji ani opłat w związku ze zmianą warunków Umowy w wyniku zawarcia ugody.

Wnioskodawca w związku z powyższym chciałby ustalić, czy w przedstawionym zdarzeniu, będzie przysługiwało mu prawo do skorzystania z przewidzianego w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od umorzonej przez Bank części zobowiązania wynikającego z kredytu mieszkaniowego, jeśli ugoda w takim kształcie zostanie zawarta.

Wnioskodawca w celu dokładnego zobrazowania przedstawionej sytuacji zamieszcza treść proponowanej ugody: „Zważywszy na to, iż:

1) Bank i Kredytobiorcę łączy Umowa kredytu mieszkaniowego nr (…), zwana dalej „Umową”. Kredyt mieszkaniowy rozumiany jest jako kredyt udzielony w całości lub w części na finansowanie własnego celu mieszkaniowego Kredytobiorcy;

2) pomiędzy Stronami powstał spór dotyczący skuteczności poszczególnych postanowień umownych i całej Umowy (oraz jej ważności), który zawisł w sprawie za sygn. (…) o ustalenie i zapłatę toczącej się przed Sądem Okręgowym w (…), z powództwa Kredytobiorcy przeciwko Bankowi, zwany dalej „Sporem”;

3) zamiarem Banku i Kredytobiorcy jest polubowne zakończenie Sporu i uchylenie stanu niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy, poprzez przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym zmianę Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej;

4) Kredytobiorca mając pełną świadomość i rozumiejąc skutki dokonywanej czynności prawnej (w tym w szczególności finansowe), dobrowolnie godzi się odstąpić od dochodzenia od Banku roszczeń objętych Sporem oraz innych wywodzonych z zarzutu nieważności Umowy lub niedozwolonego charakteru postanowień Umowy w brzmieniu sprzed zmiany Umowy dokonanej niniejszą Ugodą, w zamian za zmianę postanowień Umowy w zakresie zobowiązań Kredytobiorcy (i odpowiadających im praw Banku) w sposób opisany w § 1 ust. 4 i nast. Ugody;

5) ze względu na przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym zmianę Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej, zgodnym zamiarem Stron jest również zaniechanie dochodzenia w przyszłości roszczeń w zakresie związanym z postanowieniami dotyczącymi zawarcia i wykonywania Umowy w walucie obcej w brzmieniu sprzed zmiany Umowy dokonanej niniejszą Ugodą;

6) Kredytobiorca został poinformowany o możliwości zmiany sposobu oprocentowania zmiennego na oprocentowanie zmienne ze stałą stopą procentową obowiązującą w danym okresie kredytowania i otrzymał wszelkie informacje potrzebne do podjęcia przez Kredytobiorcę świadomej decyzji w zakresie wyboru stopy oprocentowania oraz zmiany oprocentowania ze zmiennej stopy procentowej określonej w Umowie na oprocentowanie zmienne ze stałą stopą procentową obowiązującą w danym okresie kredytowania określoną w Ugodzie. Kredytobiorca miał także możliwość zgłaszania wątpliwości w kwestiach związanych z różnicami pomiędzy stosowaniem oprocentowania zmiennego a oprocentowania zmiennego ze stałą stopą procentową obowiązującą w danym okresie kredytowania, jak też w zakresie zmiany stopy procentowej oraz otrzymał wyczerpujące wyjaśnienia dotyczące zgłaszanych przez siebie wątpliwości.

Strony zawierają Ugodę o następującej treści:

§ 1.

1. Strony potwierdzają, iż miały wolę zawarcia Umowy w dacie jej zawarcia oraz mają wolę utrzymania jej w mocy przez cały okres kredytowania, z uwzględnieniem zmian wynikających z Ugody.

2. Strony potwierdzają, iż Bank wypłacił Kredytobiorcy kwotę kredytu przeznaczoną na realizację celu kredytu określonego w Umowie, a Kredytobiorca oświadcza, że wykorzystał kwotę kredytu na realizację tego celu.

3. W księgach rachunkowych Banku na dzień «ZAWARCIA UGODY» wysokość zadłużenia Kredytobiorcy z tytułu Umowy wynosiła «KWOTA» CHF:

-kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): «KWOTA» CHF,

-odsetki skapitalizowane: «KWOTA» CHF,

-odsetki zapadłe niespłacone: «KWOTA» CHF,

-odsetki od zadłużenia przeterminowanego: «KWOTA» CHF,

-odsetki zawieszone: «KWOTA» CHF,

-odsetki bieżące: «KWOTA» CHF,

co oznacza, że po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia poprzedzającego dzień zawarcia Ugody, zadłużenie Kredytobiorcy na dzień zawarcia Ugody wynosi «KWOTA» złotych:

-kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): «KWOTA» złotych,

-odsetki skapitalizowane: «KWOTA» złotych,

-odsetki zapadłe niespłacone: «KWOTA» złotych,

-odsetki od zadłużenia przeterminowanego: «KWOTA» złotych,

-odsetki zawieszone: «KWOTA» złotych,

-odsetki bieżące: « KWOTA » złotych,

a zadłużenie Kredytobiorcy z tytułu niezapłaconych kosztów i opłat związanych z Umową wynosi «KWOTA> złotych.

4. Przedmiotem Ugody jest zakończenie Sporu oraz uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy, między innymi poprzez zmianę Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z Umowy. Strony dokonują zmiany waluty zadłużenia, określonej w Umowie, na walutę polską na zasadach określonych w § 1 ust. 5 i nast., w związku z czym nazwa Umowy otrzymuje brzmienie: „Umowa kredytu mieszkaniowego z oprocentowaniem zmiennym nr (…)”.

5. Za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia Strony przyjęły, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy, tj. od dnia (…), stanowił kredyt Złotowy udzielony na warunkach, o których mowa w § 1 ust. 6, z zachowaniem: (1) pozostałych parametrów kredytu wynikających z Umowy tj. okresu kredytowania – (…) lat licząc od daty zawarcia Umowy oraz formy spłaty kredytu w ratach annuitetowych, z uwzględnieniem § 1 ust. 7, (2) poniesionych opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych.

6. Warunki udzielenia kredytu Złotowego, o których mowa w § 1 ust. 5, zostały określone w sposób następujący:

1) kwota kredytu (kapitał) stanowiła sumę kwot wypłaconych tytułem kredytu i wynosiła (…) PLN; jeśli jakakolwiek część wypłaty nastąpiła w CHF, Bank przeliczył ją na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia wypłaty,

2) oprocentowanie kredytu według zmiennej stopy procentowej zostało ustalone jako suma wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M i marży w wysokości (…)%; w dniu wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu oprocentowanie wynosiło (…)%, zaś wartość wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M z dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu wynosiła (…)%; pierwszy okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M obowiązywał od dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy i mógł być krótszy niż kolejne okresy trzymiesięczne wyznaczane w dniu wymagalności raty kredytu i odsetek; kolejne trzymiesięczne okresy obowiązywania wskaźnika referencyjnego kończyły się w dniu poprzedzającym dzień, który datą odpowiada dniowi, w którym rozpoczął się poprzedni trzymiesięczny okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego, z uwzględnieniem zasad liczenia terminów oznaczonych w miesiącach, przewidzianych w przepisach Kodeksu cywilnego,

3) wysokość marży, o której mowa w pkt 2), odpowiada wysokości marży kredytów mieszkaniowych ponad średnią wartość WIBOR dla miesiąca, w którym została zawarta Umowa; informacja o jej wysokości dla poszczególnych miesięcy dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych” w arkuszu „Marża ponad śr. WIBOR-od 2005 r” w kolumnie „Marża ponad średnią wartość WIBOR® 3M”, opublikowanej przez Komisję Nadzoru Finansowego na stronie internetowej www.knf.gov.pl pod tytułem „Dane statystyczne opisujące marżę ponad WIBOR® dla potrzeb ugód dotyczących walutowych kredytów mieszkaniowych” (dostęp do strony internetowej aktywny na dzień zawarcia Ugody),

4) informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M, o którym mowa w pkt 2), dostępna jest w tabeli (...).

7. Rozliczenie dotychczas spłaconych rat kredytu udzielonego na podstawie Umowy na poczet kredytu w złotych, o którym mowa w § 1 ust. 5, a którego warunki udzielenia zostały określone w § 1 ust. 6, następuje w ten sposób, że wartość spłat dokonanych na podstawie Umowy zostanie zaliczona w pierwszej kolejności na poczet rat odsetkowych, a następnie – rat kapitałowych kredytu w złotych. Powstała nadwyżka pomniejsza kapitał do spłaty kredytu, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1), od którego naliczane są kolejne odsetki, a niedobór – powiększa kapitał do spłaty, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1), od którego naliczane są kolejne odsetki. Odsetki bieżące od ostatniej spłaty raty podlegają rozliczeniu do dnia zawarcia Ugody na zasadach określonych w § 1 ust. 6 pkt 2). Przed zawarciem niniejszej Ugody Bank przedłożył Kredytobiorcy Zestawienie stanowiące podstawę ustalenia pozostałej do spłaty kwoty kredytu w PLN, a Kredytobiorca potwierdza jego otrzymanie.

8.Po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską, w wyniku przeprowadzonych negocjacji Strony uzgadniają, iż z uwzględnieniem § 1 ust. 5-7, pozostałe do spłaty zadłużenie Kredytobiorcy wobec Banku z tytułu Umowy, na dzień zawarcia Ugody wynosi «KWOTA» (słownie: «KWOTA») złotych, w tym:

-kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): «KWOTA» złotych,

-odsetki bieżące: «KWOTA» złotych,

-koszty i opłaty: «KWOTA» złotych.

9. Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w kwocie «KWOTA» złotych stanowiącej różnicę między kwotą zadłużenia wskazaną w § 1 ust. 3, a kwotą zadłużenia wskazaną w § 1 ust. 8, z wyjątkiem odsetek bieżących, a Kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje. Na kwotę zwolnienia z długu składa się zadłużenie z następującego tytułu w poniższych wysokościach:

-kapitał: «KWOTA» złotych,

-odsetki skapitalizowane: «KWOTA» złotych,

-odsetki zapadłe niespłacone: «KWOTA» złotych,

-odsetki od zadłużenia przeterminowanego: «KWOTA» złotych,

-odsetki zawieszone: «KWOTA» złotych.

Dodatkowo Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w kwocie «kwota» PLN stanowiącej wysokość kosztów i opłat, o których mowa w ust. 3, a Kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje.

10.Bank nie pobiera prowizji ani opłat za wcześniejszą częściową lub całkowitą spłatę kredytu.

§ 2.

1. Strony ustalają, że w okresie 5 lat od dnia następującego po dniu zawarcia Ugody kredyt oprocentowany jest według stałej stopy procentowej w wysokości (…)% w stosunku rocznym. Stałą stopę procentową ustala się jako sumę 5-letniej stałej stopy bazowej wynoszącej (…)% oraz marży w wysokości (…)%.

2. Po upływie 5-letniego okresu obowiązywania stałej stopy procentowej Bank pobiera odsetki od kredytu według zmiennej stopy procentowej. Zmienna stopa procentowa ustalana jest w stosunku rocznym, jako suma wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M oraz marży w wysokości (…)%.

3. Dotychczasowe postanowienia Umowy wpływające na wysokość marży nie mają zastosowania.

4. W okresie obowiązywania stałej stopy procentowej nie można dokonać zmiany sposobu oprocentowania kredytu.

5. Wskaźnikiem referencyjnym WIBOR 3M jest wskaźnik referencyjny trzymiesięcznych depozytów Złotowych na polskim rynku międzybankowym, ustalany zgodnie z regulaminem dotyczącym wskaźników referencyjnych WIBID i WIBOR, (...).

6. Jeżeli – po upływie okresu obowiązywania stałej stopy procentowej – wysokość wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M będzie wyższa niż określona w § 2 ust. 1 wysokość stałej stopy bazowej, może to wpłynąć na podwyższenie oprocentowania kredytu, które spowoduje wzrost rat kapitałowo odsetkowych kredytu.

7. Po upływie okresu obowiązywania stałej stopy procentowej:

1) pierwszy okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M rozpoczyna się od dnia następującego po upływie okresu obowiązywania stałej stopy procentowej i kończy się:

a. w dniu przypadającym na trzeci bezpośrednio następujący po sobie określony w umowie termin spłaty raty kredytu – jeżeli okres obowiązywania stałej stopy procentowej upłynął w dniu spłaty raty kredytu,

b. w dniu przypadającym na czwarty bezpośrednio następujący po sobie określony w umowie termin spłaty raty kredytu – jeżeli okres obowiązywania stałej stopy procentowej upłynął po dniu spłaty raty kredytu;

2) kolejne trzymiesięczne okresy obowiązywania wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M rozpoczynają się od dnia następującego po dniu upływu poprzedniego okresu obowiązywania wskaźnika referencyjnego i kończą się w dniu poprzedzającym dzień, który datą odpowiada dniowi, w którym rozpoczął się poprzedni trzymiesięczny okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego, z uwzględnieniem zasad liczenia terminów oznaczonych w miesiącach, przewidzianych w przepisach Kodeksu cywilnego.

8. W celu ustalenia stopy procentowej, według której, zgodnie z § 2 ust. 2 oprocentowana jest pozostała do spłaty kwota kredytu, stosuje się wysokość wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M z drugiego dnia przed rozpoczęciem pierwszego i kolejnych trzymiesięcznych okresów obowiązywania tego wskaźnika. W przypadku braku notowań wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M w drugim dniu przed rozpoczęciem pierwszego i kolejnych trzymiesięcznych okresów obowiązywania tego wskaźnika do wyliczenia stopy procentowej stosuje się notowanie z dnia poprzedzającego, w którym było prowadzone notowanie tego wskaźnika.

9. Zmiany wysokości wskaźnika referencyjnego następują w dniu wymagalności spłaty raty kredytu i odsetek, a odsetki według nowego wskaźnika są naliczane od dnia następującego po dniu wymagalności.

Zmiana wysokości wskaźnika referencyjnego powoduje zmianę wysokości oprocentowania kredytu, zgodnie z kierunkiem zmiany wysokości wskaźnika referencyjnego, o taką samą liczbę punktów procentowych.

§ 3.

1. Kredytobiorca, po wejściu w życie zmiany Umowy na skutek zawarcia Ugody, zobowiązany jest do spłaty rat kapitałowo-odsetkowych określonych w zawiadomieniach o wysokości rat spłaty, sporządzanych po dokonaniu zmiany waluty kredytu, o której mowa w § 1 ust. 4, z uwzględnieniem zmiany oprocentowania, o której mowa w § 2.

2. Wynikające z Umowy rodzaje rat kapitałowo-odsetkowych, terminy spłat rat kapitałowo-odsetkowych i końcowy termin spłaty zadłużenia nie ulegają zmianie.

3. Spłata zadłużenia Kredytobiorcy z tytułu kredytu i odsetek następuje w drodze potrącania przez Bank wierzytelności pieniężnych z tytułu udzielonego kredytu, z wierzytelnościami pieniężnymi Kredytobiorcy z tytułu środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku oszczędnościowo rozliczeniowym prowadzonym w Banku albo w drodze pobierania przez Bank środków pieniężnych z rachunku technicznego.

4. Rachunkiem do spłaty kredytu, o którym mowa w § 3 ust. 3 będzie rachunek o numerze: «NUMER RACHUNKU». Kredytobiorca wyraża zgodę na dokonywanie potrąceń ze wskazanego rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego. Zmiana rachunku do spłaty kredytu nie wymaga, dla ważności, zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności, i następuje w sposób określony w § 3 ust. 5.

5. W celu zmiany numeru rachunku do spłaty kredytu, co najmniej jeden z Kredytobiorców składa w Banku, przynajmniej na 3 dni robocze przed dniem określonym jako dzień spłaty kredytu, na piśmie lub w inny sposób, o ile został udostępniony przez Bank, wniosek o zmianę rachunku do spłaty kredytu.

6. Bank w terminie 14 dni od dnia zawarcia Ugody wyśle do Kredytobiorcy na adres wskazany na wstępie niniejszej Ugody zawiadomienie o wysokości rat spłaty kredytu.

§ 4.

1.Kredytobiorca oświadcza, iż jest świadomy, że:

1) w przypadku niezawarcia Ugody, sąd rozpoznający Spór może w szczególności uwzględnić powództwo Kredytobiorcy zasądzając dochodzone roszczenie w całości lub w części, albo oddalić powództwo Kredytobiorcy w całości lub w części, odpowiednio zasądzając koszty postępowania sądowego pomiędzy Stronami;

2) przed sądami polskimi toczą się postępowania, z powództw kredytobiorców przeciwko bankom albo z powództw banków przeciwko kredytobiorcom, w ramach których podnoszone są przez kredytobiorców zarzuty istnienia w umowach kredytów denominowanych lub indeksowanych do waluty CHF klauzul abuzywnych lub zarzuty nieważności tych umów tożsame lub podobne do zarzutów podnoszonych przez Kredytobiorcę w ramach Sporu; w przypadku powództw kredytobiorców – dochodzone są roszczenia z tego tytułu, w szczególności roszczenia kredytobiorców o zapłatę należności odpowiadającej wysokości uiszczonych w wykonaniu umów kredytów rat kapitałowo-odsetkowych (i ewentualnie innych opłat). Spośród możliwych rozstrzygnięć sporów pomiędzy kredytobiorcami a bankami, obejmujących w szczególności:

a) uznanie przez sąd zawartych w umowie kredytu klauzul za nieabuzywne i oddalenie powództwa kredytobiorcy lub – w przypadku gdy z powództwem wystąpił bank – uwzględnienie powództwa (zasądzenie dochodzonego roszczenia) banku;

b) uznanie przez sąd zawartych w umowie kredytu klauzul za abuzywne, ich wyeliminowanie z umowy i w konsekwencji uznanie, że:

i)  strony są związane umową w pozostałym zakresie, a po wyeliminowaniu tych klauzul, kredyt staje się kredytem walutowym, udzielonym w walucie CHF i oprocentowanym stopą procentową LIBOR i marżą banku, a kredytobiorcy może przysługiwać roszczenie z tytułu nienależytego wykonania umowy na etapie wypłaty kwoty kredytu,

ii)  strony są związane umową w pozostałym zakresie, a jej niedozwolone postanowienia powinny zostać zastąpione przepisem przewidującym możliwość określenia wartości waluty obcej (CHF) według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia dokonania płatności,

iii)strony są związane umową w pozostałym zakresie, a wypłacony w jej wykonaniu kredyt powinien zostać rozliczony jak udzielony w walucie PLN i oprocentowany stopą procentową WIBOR i marżą banku,

iv)strony są związane umową w pozostałym zakresie, a wypłacony w jej wykonaniu kredyt powinien zostać rozliczony jak udzielony w walucie PLN i oprocentowany stopą procentową LIBOR i marżą banku,

v) bez klauzul uznanych za abuzywne umowa nie może wiązać, jest trwale bezskuteczna względnie nieważna, a kredytobiorcy i bankowi przysługują odrębne roszczenia o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu tej umowy;

c) uznanie przez sąd umowy kredytu za nieważną bez względu na ewentualną abuzywność jej postanowień;

w ostatnich latach zdecydowaną przewagę uzyskała linia orzecznicza, w ramach której najczęściej zapadającym rozstrzygnięciem jest stwierdzenie abuzywności klauzuli ryzyka walutowego i zasad denominacji lub indeksacji i w konsekwencji nieważność całej umowy kredytu (pkt 2 lit. b plit v powyżej), oraz – w przypadku powództw kredytobiorców – zasądzenie na rzecz kredytobiorcy roszczeń dochodzonych z tego tytułu; przy czym należy mieć na względzie, że zapadają także inne rozstrzygnięcia, w tym wyroki określone w pkt 2 lit. a oraz lit. b plit i-iv;

3) w przypadku uzyskania przez Kredytobiorcę w Sporze z Bankiem rozstrzygnięcia odpowiadającego tym, które zapadają w ramach dominującej linii orzeczniczej opisanej w pkt 2 lit. b plit v powyżej, Stronom przysługiwałyby wzajemne roszczenia o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu Umowy:

a) Bank byłby zobowiązany do zwrotu Kredytobiorcy sumy uiszczonych przez Kredytobiorcę rat kapitałowo-odsetkowych (i ewentualnie innych opłat),

b) Kredytobiorca zobowiązany byłby do zwrotu Bankowi wypłaconego kapitału;

przy czym każdorazowo, dodatkowo Kredytobiorca mógłby uzyskać również zasądzenie od Banku zapłaty odsetek za opóźnienie w zapłacie dochodzonego roszczenia pieniężnego lub kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego;

4) w dniu 25 kwietnia 2024 r. Sąd Najwyższy w składzie całej Izby Cywilnej podjął w sprawie za sygn. III CZP 25/22 uchwałę (dalej „Uchwała III CZP 25/22”), w której rozstrzygnął zagadnienia prawne dotyczące umów kredytów indeksowanych lub denominowanych w walucie obcej, przedstawione przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego w dniu 29 stycznia 2021 r. W uchwale tej stwierdzono, że:

1. w obowiązującym stanie prawnym nie można przyjąć, że miejsce abuzywnego, niewiążącego konsumenta postanowienia umowy kredytu indeksowanego lub denominowanego odnoszącego się do sposobu określenia kursu waluty obcej zajmuje inny sposób jej określenia wynikający z przepisów prawa lub zwyczajów;

2. w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu indeksowanego lub denominowanego umowa ta nie wiąże stron także w pozostałym zakresie;

3. jeżeli w wykonaniu umowy kredytu, która nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, bank wypłacił kredytobiorcy całość lub część kwoty kredytu, a kredytobiorca dokonywał spłat kredytu, powstają samodzielne roszczenia o zwrot nienależnego świadczenia na rzecz każdej ze stron;

4. jeżeli umowa kredytu nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, bieg przedawnienia roszczenia banku o zwrot kwot wypłaconych z tytułu kredytu rozpoczyna się co do zasady od dnia następującego po dniu, w którym kredytobiorca zakwestionował względem banku związanie postanowieniami umowy;

5. jeżeli umowa kredytu nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, nie ma podstawy prawnej do żądania przez którąkolwiek ze stron odsetek lub innego wynagrodzenia z tytułu korzystania z jej środków pieniężnych w okresie od spełnienia nienależnego świadczenia do chwili popadnięcia w opóźnienie co do zwrotu tego świadczenia;

5) Uchwała III CZP 25/22 ma moc zasady prawnej, a tym samym odstąpienie od niej przez jakikolwiek skład orzekający Sądu Najwyższego wymagałoby ponownego rozstrzygnięcia tych zagadnień co najmniej przez skład całej Izby Cywilnej. Uchwała ta co do zasady potwierdza już wypracowane w orzecznictwie sądów powszechnych poglądy w zakresie zagadnień prawnych będących jej przedmiotem. Z tego względu spodziewanym skutkiem jej podjęcia będzie dalsze utrwalenie się dominującej linii orzeczniczej, o której mowa w pkt 3 powyżej, a zgodnie z którą bez uznanych za abuzywne klauzul przeliczeniowych umowy kredytów denominowanych lub indeksowanych do waluty CHF nie mogą wiązać i tym samym są nieważne, a kredytobiorcy i bankowi przysługują odrębne roszczenia o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu takiej umowy. Należy przy tym jednak podkreślić, że przyjęcie wyrażonego w punkcie 4 Uchwały III CZP 25/22 stanowiska co do początku biegu terminu przedawnienia roszczeń banku, może w poszczególnych przypadkach oznaczać, że roszczenie banku o zwrot wypłaconego kapitału kredytu zostanie uznane za przedawnione, przy czym, zgodnie z art. 117(1) Kodeksu cywilnego, mając na uwadze w szczególności charakter okoliczności, które spowodowały niedochodzenie roszczenia, w wyjątkowych przypadkach, po rozważeniu interesów stron, sąd może nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi, jeśli wymagają tego względy słuszności;

6) Bank jednocześnie odnotowuje, że w przestrzeni publicznej pojawiają się głosy o niekonstytucyjności składu orzekającego, który podjął Uchwałę III CZP 25/22, a tym samym poddaje się w wątpliwość jej moc wiążąca oraz skuteczność;

7) w przedmiocie dalszych wzajemnych roszczeń stron umowy kredytu, (których dotyczy punkt 5. Uchwały III CZP 25/22) kilkukrotnie wypowiedział się również Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), w tym w wyroku z dnia (…) czerwca 2023 r. wydanym w sprawie za sygn. (…), a także w wyroku z dnia (…) stycznia 2024 r. w sprawie za sygn. (…). TSUE dokonując wykładni dyrektywy (…) wskazał, że jeżeli umowa kredytu jest nieważna w całości i nie można jej dalej wykonywać, to bank nie może żądać od konsumenta zapłaty żadnego rodzaju rekompensaty wykraczającej poza zwrot kwoty kapitału (w jego nominalnej wysokości) i zapłaty odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłat (co zostało potwierdzone w Uchwale III CZP 25/22). Jednocześnie w ocenie TSUE dyrektywa (…) nie stoi na przeszkodzie takiej wykładni prawa krajowego, zgodnie z którą konsument ma prawo żądać od instytucji kredytowej rekompensaty wykraczającej poza zwrot miesięcznych rat i kosztów zapłaconych z tytułu wykonania nieważnej umowy kredytu oraz poza zapłatę ustawowych odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłaty, pod warunkiem poszanowania celów dyrektywy (…) i zasady proporcjonalności Uchwałą III CZP 25/22 wyjaśniono, że na gruncie prawa krajowego (polskiego) takie roszczenie nie przysługuje;

8) w związku z wydaniem przez TSUE wyroku z dnia (…) czerwca 2023 r. (w sprawie za sygn. (…)) Urząd Komisji Nadzoru Finansowego opublikował w dniu (…) czerwca 2023 r. komentarz, w którego treści wyraził oczekiwanie wobec banków co do ich aktywnej postawy w zakresie systemowego rozwiązania problemu walutowych kredytów mieszkaniowych w postaci oferowania swoim klientom ugód, jak również przekonanie, iż z punktu widzenia klientów banków (kredytobiorców), ugoda jest najbardziej atrakcyjną i racjonalną alternatywą dla kosztownej i długotrwałej ścieżki sądowej;

9) podejmując decyzję o zawarciu Ugody z Bankiem, Kredytobiorca powinien rozważyć, które rozwiązanie jest dla niego korzystniejsze: zawarcie Ugody z Bankiem czy proces sądowy z Bankiem i rozstrzygnięcie Sporu przez sąd. Ugoda, w ocenie Banku, przewiduje dla Kredytobiorcy korzystne warunki finansowe i daje gwarancję zakończenia Sporu z Bankiem w krótkim czasie;

10) w procesie sądowym, zgodnie z orzecznictwem TSUE oraz Uchwałą III CZP 25/22, konsument może domagać się od Banku zwrotu zapłaconych rat kredytu i innych kosztów z tytułu wykonania tej umowy oraz zapłaty ustawowych odsetek za opóźnienie. Uchwałą III CZP 25/22 wyjaśniono przy tym, że na gruncie prawa krajowego (polskiego) brak jest podstawy prawnej dla dochodzenia przez kredytobiorcę od banku innych – niż wskazane powyżej – roszczeń z tytułu nieważności umowy kredytu. W procesie sądowym, zgodnie z wyrokiem TSUE (w sprawie za sygn. (…)) oraz Uchwałą III CZP 25/22, również bank nie będzie mógł żądać od konsumenta zapłaty rekompensaty wykraczającej poza zwrot kapitału (w jego nominalnej wysokości) i zapłatę odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłaty.

2. Kredytobiorca oświadcza, że zapoznał się z treścią informacji udzielonej w § 4 ust. 1 i rozumie ją, a jego wątpliwości w tym zakresie zostały wyjaśnione na etapie poprzedzającym zawarcie Ugody.

3. Kredytobiorca oświadcza również, iż jest świadomy, że:

1) pomimo tego, iż postanowienia Umowy dotyczące zasad ustalania kursu waluty, klauzuli ryzyka walutowego i zasad denominacji lub indeksacji mogą być uznane za klauzule abuzywne, chce dalej być związany Umową i ją wykonywać po zawarciu Ugody,

2) wskutek zawarcia Ugody wyeliminowaniu ulegną dotychczasowe postanowienia Umowy, o których mowa w § 4 ust. 3 pkt 1), dotyczące zasad ustalania kursu waluty, klauzuli ryzyka walutowego i zasad denominacji lub indeksacji;

3) powyższe postanowienia Umowy zostają zastąpione postanowieniami Ugody w przedmiocie zmiany Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej;

4. Kredytobiorca oświadcza, iż godzi się na zawarcie Ugody w celu: (i) potwierdzenia dotychczasowego związania postanowieniami Umowy, o których mowa w § 4 ust. 3 pkt 1), oraz (ii) wyrażenia zgody na zastąpienie tych postanowień Umowy, postanowieniami Ugody w zakresie zmiany waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej, i potwierdza, że rozumie, iż czynności te są dokonywane w celu dalszego niepowoływania się na ewentualnie niedozwolony charakter postanowień Umowy w brzmieniu sprzed zawarcia Ugody i niedochodzenia roszczeń z tego tytułu.

5. Mając na względzie oświadczenia złożone w § 4 ust. 2, 3 i 4, Kredytobiorca potwierdza, iż zdając sobie sprawę z przysługujących mu uprawnień na wypadek braku związania określonymi postanowieniami Umowy, w tym w szczególności na wypadek stwierdzenia trwałej bezskuteczności Umowy, świadomie decyduje się zawrzeć Ugodę w celu dalszego wykonywania Umowy.

§ 5.

1. Strony potwierdzają, iż zabezpieczeniem spłaty kredytu są/jest*:

1) Hipoteka umowna kaucyjna na nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie kredytu,

2) Przelew wierzytelności z polisy ubezpieczenia nieruchomości.

2. Strony potwierdzają, że z uwagi na fakt, że zawarcie niniejszej Ugody nie stanowi nowacji zobowiązania wskazane wyżej zabezpieczenia spłaty kredytu utrzymują się w mocy, a zawarcie niniejszej Ugody nie wymaga zmiany zabezpieczeń.

§ 6.

1. Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, iż ponosi ryzyko:

1) stopy procentowej, w tym istotnej zmiany lub zaprzestania opracowania i publikacji wskaźnika referencyjnego, polegające na tym, że wzrost wysokości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M, istotna zmiana sposobu jego ustalania lub zaprzestanie jego publikacji i zastąpienia go wskaźnikiem zastępczym, skutkować może potencjalnie nieograniczonym wzrostem odsetkowej części raty kredytu i tym samym całkowitej kwoty do zapłaty,

2) że, po upływie okresu obowiązywania stałej stopy procentowej skumulowany wzrost wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M w okresie obowiązywania stałej stopy procentowej może prowadzić do skokowego wzrostu raty kredytu hipotecznego

3) zmiany cen rynkowych zabezpieczeń – polegające na możliwym spadku cen wartości nieruchomości stanowiących przedmiot hipotecznego zabezpieczenia spłaty kredytu.

2. Bank doręczył Kredytobiorcy przed zawarciem niniejszej Ugody:

1) informację o stałej stopie procentowej,

2) informację o ryzyku stopy procentowej i ryzyku zmiany cen rynkowych nieruchomości dla klientów zaciągających kredyty hipoteczne,

3) symulację porównawczą dla kredytu ze zmienną stopą procentową i stałą stopą procentową po zawarciu ugody,

4) uproszczona informacja o rodzajach oprocentowania kredytu, a Kredytobiorca potwierdza ich otrzymanie.

§ 7.

1. Strony zobowiązują się wykonywać dalej Umowę z uwzględnieniem zmian wynikających z Ugody.

2. Umowa w pozostałym zakresie nie ulega zmianie.

3. Strony oświadczają, że zachowana zostaje tożsamość i ciągłość wierzytelności wynikającej z Umowy oraz jej zabezpieczeń, z uwzględnieniem zmian wynikających z Ugody.

4. Zawarcie Ugody nie stanowi odnowienia w rozumieniu art. 506 Kodeksu cywilnego.

5. W związku z zawarciem Ugody, Strony zgodnie oświadczają, iż nie będą występować w przyszłości względem siebie z roszczeniami wywodzonymi z postanowień Umowy, jej zawarcia oraz wykonywania w walucie obcej, w brzmieniu sprzed zmiany Umowy dokonanej Ugodą, ze względu na przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym zmianę Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasady spłaty wierzytelności kredytowej.

6. Ugoda wyczerpuje wszelkie wzajemne roszczenia Stron w zakresie objętym Sporem i określonym w § 7 ust. 5, a zarazem wszelkie wzajemne roszczenia Stron objęte procesem, w którym Ugoda jest zawierana.

7. Kredytobiorca oświadcza, że przed zawarciem Ugody nie przeniósł, ani nie zobowiązał się do przeniesienia na rzecz jakiejkolwiek osoby trzeciej jakiegokolwiek roszczenia lub prawa dotyczącego lub związanego z Umową i zobowiązuje się nie dokonywać tego rodzaju czynności do dnia uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania mającego za przedmiot Spór na skutek zawarcia niniejszej Ugody.

§ 8.

1) Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w wyniku zwolnienia z części długu (umorzenia) zgodnie z § 1 ust. 9, powstaje po jego stronie przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT -11).

2) Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w celu zastosowania do osiągniętego przychodu regulacji rozporządzenia Ministra Finansów dotyczącego zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, niezbędne jest spełnienie przez Kredytobiorcę warunków wskazanych w tym rozporządzeniu, co Kredytobiorca potwierdził stosownym oświadczeniem, przedłożonym Bankowi przy zawarciu niniejszej Ugody, a Bank potwierdza jego otrzymanie.

§ 9.

Bank nie pobiera prowizji ani opłat za czynności związane ze zmianą Umowy na skutek zawarcia Ugody.

§ 10.

Zmiana Umowy dokonana Ugodą wchodzi w życie z dniem podpisania Ugody.

§11.

Strony oświadczają, że każda z nich ponosi koszty procesu we własnym zakresie i nie będą dochodzić od siebie ich zwrotu.”

W uzupełnieniu wniosku – w odpowiedzi na wezwanie – wskazał Pan poniższe informacje.

1)Jaki dokładnie cel zaciągnięcia kredytu mieszkaniowego został wpisany w umowie kredytowej z bankiem np. nabycie budynku mieszkalnego, budowa lub remont własnego budynku mieszkalnego?

Wnioskodawca oświadcza, że zgodnie z umową kredytową cel udzielenia finansowania w kwocie (…) zł był następujący:

1.spłata kredytu mieszkaniowego udzielonego przez Bank (…) w kwocie (…) zł (cel to zakup mieszkania);

2.pozostała kwota bez konkretnego przeznaczenia, tj. (…) zł, została faktycznie przeznaczona na:

a)prowizję dla pośrednika finansowego w wysokości (…) zł,

b)wyposażenie nieruchomości, na którą zaciągnięto kredyt, w wysokości (…) zł.

Podsumowując, kwota (…) zł została przeznaczona na refinansowanie wcześniej udzielonego kredytu na zakup nieruchomości mieszkalnej. Natomiast kwota (…) zł obejmowała:

·   prowizję dla pośrednika finansowego ((…) zł), która była niezbędna do zawarcia przedmiotowej umowy kredytowej,

·   wydatki na wyposażenie powyższej nieruchomości ((…) zł), przy czym wydatki te odpowiadają zakresowi wskazanemu w piśmie Ministerstwa Finansów z dnia 13 października 2021 r. o znaku DD2.8202.4.2020.

Zgodnie z interpretacją ogólną Ministra Finansów w zakresie wydatków na własne cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za takie wydatki uznaje się m.in.:

-   zakup i montaż urządzeń takich jak: kuchenka gazowa, kuchenka elektryczna lub gazowo-elektryczna, płyta indukcyjna, płyta ceramiczna, piekarnik, zmywarka, pralka, lodówka (zarówno w zabudowie, jak i wolnostojące),

-   szafki będące elementem mocowania umywalki stanowiącej komplet z tą umywalką,

-   oświetlenie sufitowe i ścienne wewnętrzne, w tym taśmy LED oraz oczka halogenowe, z wyłączeniem lamp wolnostojących,

-   okapy kuchenne – wyciągi i pochłaniacze, w tym okapy podszafkowe,

-   meble charakteryzujące się trwałym związkiem z obiektem budowlanym lub jego częścią (lokalem), wykonane na indywidualne zlecenie, tj. szafy wnękowe, pawlacze, zabudowa garderoby,

-   meble w zabudowie kuchennej, tj. zabudowa kuchenna „pod wymiar” oraz zabudowa kuchenna wolnostojąca.

Końcowo Wnioskodawca pragnie podkreślić, że zarówno kredyt pierwotny, jak i kredyt zaciągnięty w celu jego refinansowania dotyczyły tej samej nieruchomości, tj. tego samego lokalu mieszkalnego.

2)Czy wskazany we wniosku kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej?

Wnioskodawca oświadcza, że wskazany we wniosku kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, obejmującej lokal mieszkalny posiadający odrębną księgę wieczystą (dom w zabudowie szeregowej). Przedmiotowy kredyt został zabezpieczony hipoteką ustanowioną na tej nieruchomości.

Wnioskodawca ponownie podkreśla, że zarówno kredyt pierwotny, jak i kredyt zaciągnięty w celu jego refinansowania dotyczyły tej samej, wskazanej powyżej nieruchomości, tj. tego samego lokalu mieszkalnego.

3)Czy nieruchomość, której dotyczył kredyt stanowi Pana własność lub współwłasność i służy zaspokajaniu Pana własnych potrzeb mieszkaniowych?

Wnioskodawca oświadcza, że nieruchomość, której dotyczy kredyt, stanowi jego wyłączną własność oraz służy zaspokajaniu jego własnych potrzeb mieszkaniowych. Tym samym, Wnioskodawca jest jedynym właścicielem tej nieruchomości, zamieszkuje w niej wraz z rodziną oraz posiada w tym miejscu stałe zameldowanie.

4)Czy nieruchomość, której dotyczył kredyt jest położona w Polsce lub innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej?

Wnioskodawca oświadcza, że nieruchomość, której dotyczy kredyt, jest położona na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a konkretnie w miejscowości (…) koło (…) (gmina (…)).

5)Czy bank, z którym zawarł Pan umowę kredytową dotyczącą kredytu hipotecznego był podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów?

Wnioskodawca oświadcza, że bank, z którym zawarł umowę kredytową dotyczącą kredytu hipotecznego, był podmiotem podlegającym nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów. Dokładnie chodzi o (…) Bank (…) z siedzibą w (…).

6)Czy całość środków uzyskanych w związku z kredytem hipotecznym została przeznaczona na cele mieszkaniowe, jeśli nie to prosimy wskazać na jaki cel zostały przeznaczone pozostałe środki pieniężne?

Wnioskodawca oświadcza, że całość wspomnianego kredytu, a tym samym wszystkie środki uzyskane w związku z kredytem hipotecznym, zostały przeznaczone na cele mieszkaniowe, w tym konkretnie:

·(…) zł – na cele typowo mieszkaniowe, tj. refinansowanie kredytu hipotecznego w (...),

·(…) zł – na prowizję za udzielenie kredytu, która była niezbędna do zawarcia umowy,

·(…) zł – na wyposażenie przedmiotowego domu.

W tym miejscu Wnioskodawca informuje, że ze względu na upływ czasu oraz brak takiej potrzeby w tamtym okresie, obecnie nie jest w stanie przedłożyć faktur dokumentujących zakup wyposażenia. Niemniej jednak Wnioskodawca fizycznie posiada to wyposażenie, a w razie potrzeby możliwe jest również odtworzenie śladów dokonanych płatności.

7)Kwota jakich kosztów i opłat zostanie Panu umorzona? Czy poniesienie tych opłat/kosztów było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego? Czy te koszty/opłaty dotyczą usług dodatkowych związanych z kredytem?

Wnioskodawca oświadcza, że formalnie w projekcie ugody widnieje zapis dotyczący umorzenia kosztów i opłat. Niemniej jednak zapis ten nie będzie miał faktycznego zastosowania, gdyż na dzień zawarcia ugody nie będą istniały żadne tego rodzaju koszty ani opłaty – wszelkie należności tego typu są bowiem na bieżąco pobierane przez bank. Tym samym w niniejszym przypadku nie przewiduje się umorzenia jakichkolwiek kwot z tytułu kosztów i opłat.

Natomiast w odniesieniu do części kredytu, która została przeznaczona na prowizję dla pośrednika finansowego, Wnioskodawca wskazuje, że poniesienie tego wydatku było niezbędne dla zawarcia umowy kredytowej.

8)Czy w przeszłości korzystał Pan z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej?

Wnioskodawca oświadcza, że w przeszłości nie korzystał ze zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację jakiejkolwiek innej inwestycji mieszkaniowej.

9)Kiedy planuje Pan podpisać ugodę z bankiem?

Wnioskodawca oświadcza, że planuje podpisać ugodę z bankiem niezwłocznie po otrzymaniu niniejszej indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego. Uzyskanie jej pozwoli Wnioskodawcy ocenić skutki podatkowe zawarcia przedmiotowej ugody, co może mieć wpływ na podjęcie decyzji w tej sprawie.

10)W przypadku gdy nie jest Pan jedynym kredytobiorcą, czy bank umorzy zadłużenia wszystkim współkredytobiorcom, jeżeli nie to komu z kredytobiorców bank umorzy zadłużenie?

Wnioskodawca oświadcza, że jest jedynym kredytobiorcą. W związku z tym przedstawione zagadnienie nie znajduje w jego przypadku zastosowania.

11)W przypadku gdy nie jest Pan jedynym kredytobiorcą, czy zgodnie z umową kredytu był Pan solidarnie wraz z pozostałymi kredytobiorcami zobowiązana do spłaty kredytu?

Wnioskodawca oświadcza, że jest jedynym kredytobiorcą. W związku z tym przedstawione zagadnienie nie znajduje w jego przypadku zastosowania.

Informacje podane przez Pana w uzupełnieniu wniosku z 6 czerwca 2025 r. wpływały na opis sprawy i budziły wątpliwości co do rodzaju kredytu, którego dotyczy ugoda z bankiem.

W uzupełnieniu wniosku z 1 lipca 2025 r. (wpływ 2 lipca 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie - podał Pan informacje ostatecznie przedstawiające opis sprawy.

W odpowiedzi na powstałe wątpliwości, Wnioskodawca uprzejmie wyjaśnia, że przedmiotem ugody jest kredyt refinansowy.

Wnioskodawca przyznaje, że w treści wniosku o interpretację mogło dojść do niezamierzonego uproszczenia, które spowodowało niejasność co do charakteru kredytu. Wnioskodawca wyjaśnia, że przedmiotowy wniosek dotyczy kredytu refinansowego, który został zaciągnięty na spłatę uprzednio zawartego kredytu mieszkaniowego. Oba kredyty – zarówno pierwotny kredyt mieszkaniowy, jak i kredyt refinansowy – odnosiły się do tej samej nieruchomości i były zabezpieczone hipotekami ustanowionymi na tej nieruchomości. Dla pełnego obrazu sytuacji Wnioskodawca wskazuje, że pierwszy kredyt mieszkaniowy został zawarty z (…) w 2007 r. Następnie, w 2010 r., zawarto umowę kredytu refinansowego z bankiem (…). W związku z późniejszym przejęciem (…) przez (…), obecnie ugoda zawierana jest z (…) jako następcą prawnym (…) i dotyczy kredytu refinansowego.

a) Wnioskodawca oświadcza, że kredyt refinansowy zastąpił kredyt mieszkaniowy. Kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty w lipcu 2007 roku. Kredyt refinansowy został udzielony na kwotę (…) zł, z czego (…) zł zostało przeznaczone na całkowitą spłatę zaciągniętego kredytu mieszkaniowego. Pozostała część środków, czyli (…) zł, została wykorzystana na cele niezwiązane bezpośrednio z pierwotnym kredytem mieszkaniowym, tj.

·   prowizję dla pośrednika finansowego w wysokości (…) zł – była to opłata niezbędna do zawarcia przedmiotowej umowy kredytowej,

·   wydatki na wyposażenie kredytowanej nieruchomości w kwocie (…) zł – (...).

b) Wnioskodawca oświadcza, że celem zaciągnięcia kredytu mieszkaniowego, wskazanym w umowie kredytowej zawartej z bankiem, było nabycie lokalu mieszkalnego (domu położonego w (…) przy ul. (…)) od dewelopera oraz jego wykończenie. Zakres prac wykończeniowych obejmował w szczególności wykonanie instalacji, zabudowę kuchni, montaż schodów, wykończenie łazienek, podłóg, oświetlenia, sufitów i ścian, a także prace malarskie i inne niezbędne prace wykończeniowe.

c) Wnioskodawca oświadcza, że kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, obejmującej nabycie i wykończenie lokalu mieszkalnego (domu) położonego w (…) przy ul. (…).

d) Wnioskodawca oświadcza, że bank, z którym zawarł umowę kredytu mieszkaniowego, był podmiotem podlegającym nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich instytucji. Kredyt mieszkaniowy został bowiem udzielony przez (…) Bank (…).

e) Wnioskodawca oświadcza, że kredyt mieszkaniowy został zabezpieczony hipoteką ustanowioną na nabywanej nieruchomości, tj. lokalu mieszkalnym położonym w (…) przy ul. (…).

f)  Wnioskodawca oświadcza, że całość środków uzyskanych z tytułu kredytu mieszkaniowego została przeznaczona wyłącznie na cele mieszkaniowe.

Pytanie

Czy Wnioskodawca, na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, będzie uprawniony do skorzystania z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od wskazanej w §1 ust. 9 proponowanej ugody umorzonej części zobowiązania wynikającego z kredytu mieszkaniowego, w przypadku zawarcia ugody z bankiem na warunkach opisanych w niniejszym wniosku?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, będzie uprawniony do skorzystania z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od wskazanej w §1 ust. 9 proponowanej ugody umorzonej części zobowiązania wynikającego z kredytu mieszkaniowego, w przypadku zawarcia ugody z bankiem na warunkach opisanych w niniejszym wniosku.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 z późn. zm. – dalej: ustawa o PIT): Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o PIT: Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o PIT: Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, przysporzeniem majątkowym i przychodem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są nie tylko aktywa, które ulegają zwiększeniu u podatnika, ale także zmniejszenie jego pasywów.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9:

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o PIT: Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o PIT. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez bank wierzytelności wynikającej z zaciągniętego przez Wnioskodawcę kredytu hipotecznego, należy wskazać, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy: Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 z późn. zm.): Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Tak więc, dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Stosownie natomiast do art. 917 Kodeksu cywilnego: Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Przywołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT.

W tym miejscu należy odnieść się do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 z późn. zm.).

Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:

1.  Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1) umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b) osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2) otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

2. Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1) kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2) odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3) opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

3. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

4. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

5. Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1) jednego gospodarstwa domowego albo

2) więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).

6. Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

7. W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit.b.

Natomiast z § 3 ww. rozporządzenia wynika, że: Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1) udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2) zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3) zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że: Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy PIT: Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a) nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b) nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c) nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e) rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

-  położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. rozporządzenia).

Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W tym przepisie zostało wymienione m.in. nabycie nieruchomości o charakterze mieszkalnym. Zatem udzielony Wnioskodawcy kredyt wypełnia przesłanki do uznania go za kredyt mieszkaniowy, o którym mowa w rozporządzeniu.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia oraz przywołane przepisy prawa należy stwierdzić, że do uzyskanego przez Wnioskodawcę przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, wskazanego w §1 ust. 9 oraz §8 proponowanej ugody, o którym mowa we wniosku, zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z jego treścią:

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, przysporzeniem majątkowym i przychodem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są nie tylko aktywa, które ulegają zwiększeniu u podatnika, ale także zmniejszenie jego pasywów.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9:

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Przystępując do oceny skutków podatkowych zwolnienia Pana z długu (umorzenia zadłużenia) wynikającego z zaciągniętego przez Pana kredytu, wskazuję, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo.

Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Tak więc, dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Z wyżej wymienionego przepisu Kodeksu cywilnego wynika wprost, że w sytuacji gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje dochodzi do wygaśnięcia zobowiązania. Instytucja zwolnienia z długu może odnosić się jedynie do wierzytelności istniejących. Zatem zwolnienie z długu to instytucja prawa cywilnego zmierzającego do umorzenia zobowiązania (zwolnienie z długu ma na celu umorzenie zobowiązania).

Stosownie natomiast do art. 917 Kodeksu cywilnego:

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Wobec tego kwota wierzytelności z tytułu kredytu, która zostanie Panu umorzona, stanowić będzie dla Pana przysporzenie majątkowe, czyli przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym, umorzona Panu kwota kredytu na podstawie ugody stanowić będzie dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Kwestia zaniechania poboru podatku od kwoty umorzonych wierzytelności została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.).

Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:

Natomiast z § 3 ww. rozporządzenia wynika, że:

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

13 października 2021 r. Minister Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej wydał interpretację ogólną Nr DD2.8202.4.2020, która została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 14 października 2021 r., poz. 145, w sprawie stosowania zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z kwalifikacją niektórych wydatków poniesionych na remont i wykończenie nieruchomości jako wydatków stanowiących realizację celu mieszkaniowego.

Powyższa interpretacja dotyczy kwalifikacji na gruncie przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, wydatków poniesionych na zakup i montaż:

a) kuchenki gazowej, kuchenki elektrycznej lub gazowo-elektrycznej, płyty indukcyjnej, płyty ceramicznej, piekarnika, zmywarki, pralki, lodówki - w zabudowie lub wolnostojących,

b) szafki stanowiącej element mocowania umywalki będącej kompletem z tą umywalką,

c) oświetlenia sufitowego i ściennego wewnętrznego, w tym taśm LED i oczek halogenowych, z wyłączeniem lamp wolnostojących,

d) okapów kuchennych - wyciągów i pochłaniaczy, w tym okapu podszafkowego,

e) mebli, które charakteryzuje trwały związek z obiektem budowlanym lub jego częścią (lokalem), wykonanych na indywidualne zlecenie, tj. szafy wnękowe, pawlacze, zabudowa garderoby,

f) mebli w zabudowie kuchennej

-  jako wydatków realizujących cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 w związku z art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Z powyższego wynika zatem, że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Analizowane zaniechanie może mieć zastosowanie także w przypadku umorzenia kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w sytuacji, gdy zarówno kredyt refinansowy, jak i kredyt konsolidacyjny został zaciągnięty na spłatę kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (§ 1 ust. 4 ww. rozporządzenia).

W przypadku kredytu konsolidacyjnego/refinansowego, który w części spełnia także warunki, o których mowa w § 1 ust. 1 pkt 1 lit a) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r., - przysługuje prawo do zastosowania zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie ww. rozporządzenia również w odniesieniu do tej części kredytu konsolidacyjnego (który nie był zaciągnięty na inne cele niż mieszkaniowe), która została przeznaczona na cele mieszkaniowe, niemniej jednak inne niż spłata pierwotnego kredytu mieszkaniowego.

Z treści wniosku, a w szczególności jego uzupełnienia wynika, że:

1)  przedmiotowy wniosek dotyczy kredytu refinansowego, który został zaciągnięty na spłatę uprzednio zawartego kredytu mieszkaniowego;

2)  przedmiotem ugody jest kredyt refinansowy;

3)  kredyt refinansowy zastąpił kredyt mieszkaniowy.

4)  oba kredyty – zarówno pierwotny kredyt mieszkaniowy, jak i kredyt refinansowy – odnosiły się do tej samej nieruchomości i były zabezpieczone hipotekami ustanowionymi na tej nieruchomości;

5)  pierwszy kredyt mieszkaniowy został zawarty z (…) w 2007 r.;

6)  następnie, w 2010 r. zawarto umowę kredytu refinansowego z bankiem (…);

7)  kredyt refinansowy został udzielony na kwotę (…) zł, z czego:

a)  (…) zł zostało przeznaczone na całkowitą spłatę zaciągniętego kredytu mieszkaniowego,

b)  pozostała część środków, czyli (…) zł, została wykorzystana na cele niezwiązane bezpośrednio z pierwotnym kredytem mieszkaniowym, tj.:

-   prowizję dla pośrednika finansowego w wysokości (…) zł – była to opłata niezbędna do zawarcia przedmiotowej umowy kredytowej,

-   wydatki na wyposażenie kredytowanej nieruchomości w kwocie (…) zł – przy czym zakres tych wydatków pozostaje zgodny z zakresem określonym w piśmie Ministerstwa Finansów z dnia 13 października 2021 r., znak: DD2.8202.4.2020;

8)celem zaciągnięcia kredytu mieszkaniowego, wskazanym w umowie kredytowej zawartej z bankiem, było nabycie lokalu mieszkalnego od dewelopera oraz jego wykończenie;

9)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej;

10)całość środków uzyskanych z tytułu kredytu mieszkaniowego została przeznaczona wyłącznie na cele mieszkaniowe;

11)nieruchomość, której dotyczy kredyt, stanowi wyłączną własność Wnioskodawcy oraz służy zaspokajaniu jego własnych potrzeb mieszkaniowych;

12)zgodnie z planowaną ugodą Bank umorzy część zadłużenia;

13)umorzona kwota będzie obejmować zadłużenie z tytułu: kapitału, odsetek skapitalizowanych, zapadłych i niespłaconych, odsetek od zadłużenia przeterminowanego oraz odsetek zawieszonych;

14)w przeszłości Wnioskodawca nie korzystał z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację jakiejkolwiek innej inwestycji mieszkaniowej.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że wierzytelność z tytułu kredytu refinansowego, która zostanie umorzona Panu przez Bank na podstawie ugody, stanowić będzie dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Jednocześnie do przychodu, który powstanie w związku z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego, w części w jakiej kredyt ten został zaciągnięty na:

-spłatę zaciągniętego kredytu mieszkaniowego,

-wydatki na wyposażenie kredytowanej nieruchomości

zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Będzie Pan bowiem spełniać przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania w odniesieniu do tej części umorzonego kredytu. Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Zaniechanie to nie będzie miało zastosowania do tej części umorzonego długu, w zakresie którego kwota uzyskana w ramach kredytu zaciągniętego w 2010 r., została przeznaczona na prowizję dla pośrednika finansowego. Była to opłata związana z zawarciem przedmiotowej umowy kredytowej, tj. umowy kredytu refinansowego. Taka opłata nie stanowi własnego celu mieszkaniowego wskazanego w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem przychód w części niekorzystające z zaniechania poboru podatku będzie podlegał wykazaniu w zeznaniu rocznym i opodatkowaniu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·   w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·   w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.