Interpretacja indywidualna

 – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 kwietnia 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 24 marca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 12 czerwca 2025 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

A. A i B. A 6 grudnia 2005 roku w A zawarli z Y SA (obecnie: X Spółka Akcyjna z siedzibą w V) umowę o kredyt hipoteczny nr (...) na zakup lokalu mieszkalnego (...). Kredyt został udzielony (wypłacony) w złotówkach w kwocie stanowiącej równowartość 35.389,69 CHF. Umowa została sporządzona z wykorzystaniem wzorca umowy. Kredyt miał zostać wypłacony przy zastosowaniu kursu zakupu walut w banku z dnia wypłaty kredytu. Informacje dot. wypłaty kredytu zostały opisane w § 3 umowy. Spłata miała nastąpić w ratach po przeliczeniu rat na złote według ostatniej tabeli kursów ogłoszonej przez bank.

Zdaniem małżonków (...) umowa powyższa była nieważna z uwagi na abuzywność postanowień umowy dotyczących kwestii uruchomienia i rozliczania kredytu powiązanego z walutą CHF i mechanizmem waloryzacji, które ich zdaniem wyczerpują przesłanki z art. 385[1] kc. Nadto umowa była sprzeczna z naturą stosunku prawnego i art. 69 ustawy z dnia 29 sierpnia 1998 r. Prawo bankowe, a w związku z tym w świetle art. 58 kc nieważna. Zważając na powyższe małżonkowie (...) wystąpili do sądu o stwierdzenie nieważności umowy i zapłatę.

W toku procesu strony doszły jednak do porozumienia i zawarły ugodę. Na podstawie ugody bank przewalutował sporny kredyt, zwolnił kredytobiorców z długu i zwrócił na ich rzecz kwotę 28.000 PLN oraz koszty procesu:

·pkt 3.1 ugody: Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w zakresie kwoty 38.956,05 PLN. Na ww. kwotę składa się kwota 38.956,05 PLN kapitału bieżącego (nie wymagalnego), kwota 0 PLN kapitału przeterminowanego (wymagalnego), kwota 0 PLN odsetek zapadłych niespłaconych (wymagalnych), kwota 0 PLN odsetek zapadłych podwyższonych (wymagalnych). Kredytobiorca oświadcza, że ww. zwolnienie z długu przyjmuje,

·pkt 3.2 ugody: Strony postanawiają, że Bank dodatkowo wypłaci Kredytobiorcy kwotę 28.000 PLN w związku z rozliczeniem Umowy na rachunek bankowy nr (...) w terminie miesiąca od dnia zawarcia Ugody,

·pkt 3.3 ugody: Bank w związku z procesem toczącym się przed Sądem Okręgowym w B pod sygn. akt (...) (w I instancji przed Sądem Rejonowym w A pod sygn. akt (...)) oświadcza, że zwróci na rzecz Kredytobiorcy koszty zastępstwa procesowego za I instancję w wysokości 5.400 PLN oraz za II instancję w wysokości 2.700 PLN. Strony postanawiają, że Bank wypłaci ww. kwoty na rachunek bankowy: B. A i A. A nr (...) w terminie 14 dni. Kredytobiorca tym samym oświadcza, że w pozostałym zakresie zrzeka się kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego i zobowiązuje się nie występować z wnioskiem do Sądu o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Bank kwotę 28.000 zł potraktował jako dochód (po 14.000 zł dla A. A i B. A) i sporządził PIT-11.

Uzupełnienie wniosku

Ostatecznie bank wypłacił nam łącznie kwotę 87.274,51 PLN (zgodnie z wydanym przez bank zaświadczeniem). Wypłata nastąpiła w PLN. Do 5 września 2023 roku (data złożenia pozwu) spłacono na rzecz pozwanego banku łącznie kwotę 30.932,40 CHF oraz 685,27 PLN. Na kwotę tą składają się wszystkie spłacone raty kapitałowo-odsetkowe, które pierwotnie spłacane były w PLN, a później w CHF. Kwoty te zostały potwierdzone w zaświadczeniu wydanym przez pozwany bank.

Kwota dodatkowa została ustalona jako częściowy zwrot nadpłaconych kwot poza wypłacony przez bank kapitał, tj. bank wypłacił kapitał w kwocie 87.274,51 PLN, zaś pobrał w trakcie spłaty kwotę 30.932,40 CHF oraz 685,27 PLN, co po przeliczeniu według średniego kursu NBP z dnia wniesienia pozwu (5 września 2023 roku - 4,4764) daje łącznie kwotę 139.151,06 (30.932,40 CHF x 4,4764 + 658,27 PN). Tym samym odejmując od tej kwoty (pobrane raty kapitałowo-odsetkowe), którą bank powinien nam zwrócić, kwotę kapitału, którą powinniśmy zwrócić bankowi wyliczyliśmy kwotę dodatkową do zwrotu.

Kwota dodatkowa została wypłacona 19 grudnia 2024 roku przelewem na rachunek bankowy.

Pytania

1.Czy w związku z zawarciem przez A. A i B. A z X Spółka Akcyjna z siedzibą w V ugody, mającej na celu zakończenie sporu na tle umowy o kredyt hipoteczny nr (...) z dnia 6 grudnia 2005 roku w CHF, otrzymana przez B. A kwota dodatkowa z ugody stanowi przychód i w związku z tym czy po jego stronie powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

2.Czy jeśli ww. kwota stanowi przychód to zwolniona jest z opodatkowania zgodnie z treścią rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

3.Czy jeśli bank wystawił PIT-11 na kwotę objętą ugodą B. A może nie uwzględniać kwoty tej w rozliczeniu rocznym, z uwagi na fakt, że kwota ta nie stanowi przychodu?

Pana stanowisko w sprawie

Ad 1

W ocenie Wnioskodawcy, w związku z zawarciem przez A. A i B. A z X Spółka Akcyjna z siedzibą w V ugody, mającej na celu zakończenie sporu na tle umowy o kredyt hipoteczny nr (...) z dnia 6 grudnia 2005 roku w CHF, otrzymana przez B. A kwota dodatkowa z ugody nie stanowi przychodu i w związku z tym po jego stronie nie powstał obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Kwota ta stanowi bowiem jedynie zwrot nadpłaconych kwot ponad zwrócony kapitał w związku z polubownym zakończeniem sporu sądowego.

Ad 2

W ocenie Wnioskodawcy, nawet, gdyby przyjąć, że kwota powyższa stanowi przychód do opodatkowania, to zwolniona jest z opodatkowania zgodnie z treścią rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Ad 3

W ocenie Wnioskodawcy, wobec faktu, że bank wystawił PIT-11 na kwotę objętą ugodą, B. A może nie uwzględniać kwoty tej w rozliczeniu rocznym z uwagi na fakt, że kwota ta nie stanowi przychodu.

Uzasadnienie stanowiska

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega co do zasady każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też, gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Skoro w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze zwrotem nienależnie pobranego świadczenia, to należy uznać, że zwrot ten nie stanowi przychodu B. A. W przypadku zwrotu świadczenia klient otrzymuje bowiem z powrotem swój kapitał - zwrot zapłaconych bankowi kwot. Nie ma zatem podstaw, aby zwrócone kwoty uznać za dochód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych zwrot taki jest obojętny podatkowo. W konsekwencji małżonkowie nie są zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu zwrotu przez bank części kwoty uiszczonej tytułem spłaty zaciągniętego kredytu.

Umorzenie zaś kwoty kredytu spełnia przesłanki do zakwalifikowania go do zwolnienia z opodatkowania zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z jego treścią:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności” definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Jak wynika z treści uzupełnienia wniosku kwota dodatkowa została ustalona jako częściowy zwrot nadpłaconych kwot poza wypłacony przez bank kapitał. Skoro kwota dodatkowa, którą otrzymał Pan od banku w wyniku zawartej ugody, mieści się w kwocie wpłacanej przez Pana podczas spłaty kredytu hipotecznego, to jej otrzymanie nie spowodowało po Pana stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. W konsekwencji pieniądze te nie są Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po Pana stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego. Zatem nie będzie Pan obowiązany do wykazania tej kwoty w zeznaniu rocznym składanym za 2024 r. na podstawie otrzymanej z banku informacji PIT-11.

Wspomniane przez Pana rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. nie będzie więc miało tutaj zastosowania, tym bardziej, że odnosi się ono do sytuacji umorzenia wierzytelności kredytowej lub uzyskania przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania. Otrzymanie od banku kwoty dodatkowej nie jest takim zdarzeniem.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, ta interpretacja dotyczy tylko Pana sytuacji prawnopodatkowej i nie wywołuje skutków prawnych dla Pana żony.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawyz dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną  (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.