Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 kwietnia 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 20 maja 2025 r. (wpływ 22 maja 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu 9 grudnia 2005 roku wraz z już teraz byłą żoną zawarł Pan umowę nr (…) kredytu hipotecznego w walucie wymienialnej, we franku szwajcarskim. Kredyt został w całości zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust 25 pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Kredyt został zaciągnięty na realizację jednego celu mieszkaniowego. Kredyt został zabezpieczony hipotecznie.

Na podstawie analizy zapisów umowy uważa Pan, że umowa zawierała abuzywne postanowienia dotyczące przeliczenia kwoty kredytu na CHF i na złotówki. Za pośrednictwem kancelarii prawnej wystąpił Pan z byłą żoną do banku z propozycją ugody o umorzenie kredytu i zwrot nadpłaconej kwoty kapitału. Bank jednak nie przystał na propozycję i w dniu 8 sierpnia 2022 r. przesłał własne warunki ugody. Bank zaproponował przewalutowanie kredytu na PLN i umorzenie części zadłużenia z tytułu kredytu. Po przeliczeniu na PLN saldo kredytu do spłaty według ugody zaproponowanej przez bank wyniosło 150.217,59 PLN. Ugoda była dla Państwa nie do zaakceptowania i dlatego wytoczyli Państwo powództwo przeciwko bankowi o stwierdzenie nieważności umowy. Z pomocą kancelarii prawnej w dniu 5 kwietnia 2023 r. został złożony pozew w sądzie. Sygnatura akt: (…). W ww. pozwie wykazane zostało, że bank na podstawie umowy wypłacił kwotę 251.363,43 zł, do dnia złożenia pozwu do banku wpłacono 317.550,76 zł z czego wynika, że wpłacił Pan wraz z byłą żoną na rzecz banku 66.187,33 zł ponad kwotę kapitału. Sąd wyznaczył termin rozprawy na październik 2024 r. W dniu 5 kwietnia 2024 r. przedstawiciel banku zaproponował kolejną ugodę. Tym razem w założeniach ugody było zawarte, iż bank dokona przewalutowania kredytu z CHF na PLN, całość aktualnego według banku zadłużenia zostanie umorzona oraz bank wypłaci kredytobiorcom kwotę 35.000,00 zł w związku z rozliczeniem umowy. W związku z tym, iż aktualnie z żoną jesteście już po rozwodzie i zależało Państwu na jak najszybszym zakończeniu tej batalii z bankiem, jednocześnie zdając sobie sprawę, że postępowanie w sądzie może się ciągnąć latami, przystaliście na warunki ugody proponowane przez bank i w dniu 14 sierpnia 2024 r. została podpisana ww. ugoda. Zgodnie z jej założeniami bank umorzył kwotę 160.011,91 PLN tytułem kapitału bieżącego (nie wymagalnego), wystawił list mazalny celem wykreślenia hipoteki z księgi wieczystej i wypłacił kwotę 35.000,00 zł (po połowie na Pana i byłej żony rachunek bankowy). W lutym 2025 roku otrzymał Pan PIT-11 z banku z kwotą 17.500,00 zł podlegającą opodatkowaniu i rozliczeniu z urzędem skarbowym.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

W dniu 14 sierpnia 2024 r. została podpisana ugoda z bankiem. Na gruncie ugody zostało wskazane aktualne na dzień 13 sierpnia 2024 r. zadłużenie kredytobiorców wobec banku wyrażone w walucie obcej, jak również wartość aktualnego zadłużenia wobec banku wyrażona w PLN - po przeliczeniu tej wartości według kursu wymiany waluty CHF do PLN ogłoszonego przez NBP ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień zawarcia ugody. Z chwilą wykonania ugody bank w całości zwolnił kredytobiorców z istniejącego długu (tj. umorzył aktualne zadłużenie) oraz zrzekł się wszelkich dalej idących roszczeń wynikających z umowy lub w związku z nią. Ponadto w ramach pełnego i ostatecznego rozliczenia roszczeń stron wynikających z umowy kredytu lub w związku z nią, na mocy ugody – poza umorzeniem zadłużenia - bank zobowiązał się do zapłaty na rzecz kredytobiorców kwoty 35.000,00 zł w terminie miesiąca od dnia podpisania ugody, po połowie na Pana i byłej żony rachunek bankowy. Kwota 17.500,00 zł nie wynika z przewalutowania kredytu z waluty obcej na walutę polską, przewalutowany dług, Państwa jako kredytobiorców to kwota 160.011 zł, który zgodnie z pkt 3.1 ww. ugody został w całości umorzony. Literalnie z zapisu ugody, pkt 3.2 wynika, kwotę po 17 500,00 zł bank wypłaci w terminie miesiąca od dnia zawarcia ugody, tytułem rozliczenia umowy kredytowej.

Kwota zwrotu dokonanego przez bank na rzecz kredytobiorców była ustalana w procesie indywidualnych negocjacji i była oparta na porównaniu Państwa wobec banku zadłużenia wynikającego z umowy z zadłużeniem wynikającym z dokonanej symulacji rozliczeń pomiędzy kredytobiorcami a bankiem, które miałyby miejsce, gdyby udzielony na podstawie umowy kredyt, nie stanowił kredytu indeksowanego lub denominowanego w walucie obcej, ale stanowiłby kredyt udzielony w złotych. Jednocześnie na skutek dokonania zwrotu - w łącznym rozliczeniu umowy i ugody nie doszło do sytuacji, w której kredytobiorcy uiściliby na rzecz banku kwotę niższą aniżeli kwota finansowania otrzymana od banku w PLN (kwota kapitału kredytu). Na podstawie powyższego potwierdza Pan, że na mocy zawartej ugody otrzymał Pan w ramach wypłaconej kwoty 17.500,00 zł zwrot części środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy kredytowej przekazał Pan na rzecz banku, w szczególności w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych od otrzymanego kredytu.

Pytanie

Czy jako podatnik jest Pan zobowiązany zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych od kwoty 17.500,00 zł, którą w wyniku podpisanej ugody otrzymał Pan od banku w związku z rozliczeniem umowy i na którą bank wystawił na Pana PIT-11?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem kwota 17.500,00 zł, którą oprócz umorzenia zadłużenia kredytobiorcy, bank dodatkowo wypłacił, nie stanowi przychodu do opodatkowania. Zgodnie z pkt 3.2 podpisanej w dniu 14 sierpnia 2024 r. ugody, bank wypłacił tą kwotę w związku z rozliczeniem umowy nr (…) kredytu hipotecznego, zawartej w dniu 9 grudnia 2005 r. Kwota wypłacona przez bank jest znacznie niższa od kwoty nominalnie wpłaconej przez Pana ponad kwotę udzielonego kredytu. Otrzymane środki stanowią ekwiwalent wydatków, które były uprzednio przez Pana poniesione z własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu Pana majątku.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych: opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a 1 52 c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Jednak stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art 23u, art. 24-24b, art 24c, art 24e, art 30sa, art 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Z przedstawionych przepisów wynika, ze opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega - co do zasady - każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów nad kosztami. W Pana ocenie za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym a wypłacona przez bank kwota 17.500,00 zł, w związku z rozliczeniem umowy kredytowej, nie stanowi dla Pana przyrostu majątkowego, ponieważ jak już przedstawił Pan w części opisowej stanu faktycznego, jest ona dużo niższa niż wartość nadpłaconego do banku kapitału.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Źródła przychodów

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń.

Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z informacji przedstawionych przez Pana wynika, że:

1.w 2005 r. zawarł Pan z bankiem umowę kredytu hipotecznego;

2.złożył Pan do sądu pozew o unieważnienie umowy,

3.bank zaproponował Panu zawarcie ugody i zwrot nadpłaty w związku z rozliczeniem umowy.

Powziął Pan wątpliwość, czy wypłacona kwota będzie stanowić przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Skutki podatkowe wypłaty kwoty przez bank

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy,

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

W Pana przypadku – otrzymał Pan od banku zwrot nadpłaconego kredytu. Otrzymana przez Pana kwota stanowi zatem zwrot Pana własnych pieniędzy, które wpłacił Pan do banku na spłatę rat kapitałowo-odsetkowych. Wobec powyższego, wypłata przez bank na Pana rzecz tej kwoty jest dla Pana neutralna podatkowo.

W wyniku tego zwrotu nie osiągnął Pan bowiem konkretnego przysporzenia majątkowego, a więc zwrot ten nie spowodował po Pana stronie powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym zwrot ten nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Pana stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.