Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe w odniesieniu do pytania nr 1 i prawidłowe w odniesieniu do pytania nr 2.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
30 maja 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 27 czerwca 2025 r. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Zawarł Pan z (…) Umowę nr (…) o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (…) waloryzowany kursem CHF (dalej jako „Umowa”). Na jej podstawie (…) wypłacił Panu kwotę 445 000,00 PLN, co stanowiło równowartość 203 829,24 CHF.
W wyniku różnic kursowych zapłacił Pan na rzecz (…) kwotę 890 694,15 zł. Pozwał Pan (…) o zwrot nadpłaconej kwoty.
Bank zaproponował ugodę, w myśl której strony potwierdzają, że przysługują Panu następujące roszczenia w stosunku do (…) wynikające ze świadczeń spełnionych w wykonaniu Umowy:
-890 694,15 PLN tytułem rat kapitałowo - odsetkowych;
-11 013,20 PLN tytułem Ubezpieczenia Niskiego Wkładu Własnego;
-19 256,37 PLN tytułem składek na poczet ubezpieczenia;
-103 494,97 PLN tytułem ustalonych przez Strony części odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku (tj. 15 czerwca 2020 r.) do dnia 11 kwietnia 2025 r.
Tym samym przysługują Panu w stosunku do Banku roszczenia o zapłatę w wysokości 1 024 458,69 PLN.
A następnie strony niniejszym dokonują potrącenia Pana Roszczenia w wysokości 1 024 458,69 PLN z Roszczeniem (…) w wysokości 445 000,00 PLN, wobec czego wierzytelności te umarzają się nawzajem do wysokości niższej z tych wierzytelności, a więc do wysokości 445 000,00 PLN.
Na skutek dokonanego potrącenia, Bank zobowiązany jest do zapłaty na Pana rzecz pozostałej kwoty przysługującego Panu roszczenia, tj. 579 458,69 PLN (słownie: pięćset siedemdziesiąt dziewięć tysięcy czterysta pięćdziesiąt osiem złotych 69/100).
(…) dodatkowo, w ramach Ugody, zobowiązuje się dokonać na Pana rzecz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 18 900,00 PLN.
Pytania
1)Czy zwrócona przez (…) na Pana rzecz kwota 579 458,69 PLN + 18 900,00 PLN spełnia warunki niezbędne do zaniechania podatku.
2)Czy w związku z zawarciem ugody i zapłatą przez (…) na Pana rzecz kwoty 579 458,69 PLN + 18 900,00 PLN ciążyć będzie na Panu obowiązek zapłaty podatku dochodowego?
Pana stanowisko w sprawie
W Pana ocenie:
Ad. 1 Tak, spełnia warunki niezbędne do zaniechania podatku.
Ad. 2 Nie, nie będzie ciążył na Panu żaden obowiązek podatkowy.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 „inne źródła”.
W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 omawianej ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
W opisie sprawy wskazał Pan, że na podstawie Umowy o kredyt hipoteczny waloryzowany kursem CHF Bank wypłacił Panu kwotę 445 000,00 PLN, co stanowiło równowartość 203 829,24 CHF. Pan natomiast zapłacił na rzecz (…) kwotę 890 694,15 zł. W związku z tym pozwał Pan Bank o zwrot nadpłaconej kwoty. Bank zaproponował ugodę w myśl której, przysługują Panu następujące roszczenia w stosunku do banku wynikające ze świadczeń spełnionych w wykonaniu Umowy: 890 694,15 PLN tytułem rat kapitałowo - odsetkowych; 11 013,20 PLN tytułem Ubezpieczenia Niskiego Wkładu Własnego; 19 256,37 PLN tytułem składek na poczet ubezpieczenia; 103 494,97 PLN tytułem ustalonych przez Strony części odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku (tj. 15 czerwca 2020 r.) do dnia 11 kwietnia 2025 r. Zatem przysługują Panu w stosunku do Banku roszczenia o zapłatę w wysokości 1 024 458,69 PLN. Na podstawie ugody potrącono Pana Roszczenia w wysokości 1 024 458,69 PLN z Roszczeniem (…) w wysokości 445 000,00 PLN, skutkiem czego wierzytelności te umarzyły się nawzajem do wysokości niższej z nich, a więc do wysokości 445 000,00 PLN. Na skutek potrącenia, Bank zobowiązany jest do zapłaty na Pana rzecz kwoty 579 458,69 PLN. Ponadto Bank w ramach Ugody zobowiązuje się do zwrotu na Pana rzecz kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 18 900,00 PLN.
W odniesieniu do powyższego powziął Pan wątpliwość czy zwrócona przez Bank na Pana rzecz kwota wynikająca z potrącenia - 579 458,69 PLN oraz koszty zastępstwa procesowego - 18 900,00 PLN spełniają warunki niezbędne do zaniechania podatku i czy otrzymanie tych kwot spowoduje obowiązek zapłaty podatku dochodowego.
Wobec powyższego wyjaśniam, że zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.):
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
W opisanej przez Pana sytuacji bank dokonując wyliczenia ostatecznej kwoty do wypłaty na Pana rzecz uwzględnił poniesione wcześniej przez Pana koszty w związku z zawarciem umowy kredytowej. Przy czym kwota zwrotu stanowić będzie nadwyżkę wpłaconych przez Pana środków ponad wypłacony Panu kapitał. Zatem kwota zwrotu uwzględniona w ugodzie nie spowoduje faktycznego przyrostu w Pana majątku, a jedynie „wyrównanie” wcześniejszego zmniejszenia w Pana majątku. Wobec tego zwrot ten nie spełnia celu przychodu jakim jest zwiększenie majątku podatnika – ani poprzez zwiększenie aktywów ani poprzez zmniejszenie jego pasywów.
Zatem, otrzymana przez Pana na podstawie ugody kwota, odpowiadająca kwocie powstałej na skutek potrącenia świadczeń spełnionych przez Pana w związku z umową kredytową (tj. rat kapitałowo-odsetkowych, Ubezpieczenia Niskiego Wkładu, składek na poczet ubezpieczenia) nie będzie stanowiła dla Pana przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.
Odnosząc się do kwestii otrzymania przez Pana na podstawie ugody odsetek ustawowych za opóźnienie, wyjaśniam, że instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zgodnie z którym:
Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Jednocześnie stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty należności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, wolnych od podatku dochodowego lub od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Wprowadzając ww. przepis ustawodawca uregulował jednoznacznie m.in. kwestię opodatkowania odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty należności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Zatem odsetki ustawowe za opóźnienie (zgodnie z ugodą wyliczone za okres od dnia wpływu pozwu do Banku do 6 marca 2025 r.) dotyczą świadczenia niepodlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Oznacza to, że odsetki te podlegają zwolnieniu od opodatkowania na podstawie wyżej zacytowanego art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wobec powyższego odsetki ustawowe za opóźnienie, stanowią dla Pana przychód z innych źródeł stosowanie do art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednakże w związku z tym, że jak wyżej wyjaśniłem kwota zwrotu ustalona w ugodzie nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to wypłacone Panu odsetki będą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zatem, otrzymana przez Pana na podstawie ugody kwota, odpowiadająca kwocie powstałej na skutek potrącenia w części dotyczącej odsetek ustawowych, będzie stanowiła dla Pana przychód korzystający ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Przechodząc do Pana wątpliwości dotyczących kwestii zwrotu przez bank kosztów zastępstwa procesowego, wskazuję, że stosownie do art. 98 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):
Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu prowadzącego postępowanie.
Z kolei w myśl art. 98 § 3 ww. Kodeksu:
Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.
Zgodnie z art. 98 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego:
Wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także wynagrodzenie adwokata, radcy prawnego i rzecznika patentowego regulują odrębne przepisy.
Mając na uwadze powyższe, stwierdzam, że zwrot kosztów zastępstwa procesowego, w ramach zawartej ugody, nie spowoduje powstania przychodu u kredytobiorców, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile zwracana przez bank kwota nie będzie przewyższała poniesionych przez kredytobiorców wydatków z tego tytułu. W takiej sytuacji zwrot ten nie będzie stanowił po ich stronie przysporzenia, wzrostu majątku. Otrzymana kwota będzie stanowiła jedynie zwrot poniesionych wcześniej wydatków.
Dlatego otrzymanie przez Pana - na podstawie ugody - zwrotu kosztów zastępstwa procesowego nie będzie stanowiło dla Pana przychodu opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
W konsekwencji, zwrot kosztów zastępstwa procesowego nie będzie stanowić dla Pana przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 tej ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Reasumując, nie będzie na Panu ciążył obowiązek podatkowy w związku z wypłatą przez bank kwot określonych w ugodzie.
Zatem Pana stanowisko w odniesieniu do pytania nr 2 uznałem za prawidłowe.
Odnosząc się zaś do Pana wątpliwości dotyczących spełnienie warunków niezbędnych do zaniechania w odniesieniu do zwróconych przez Bank kwot wyjaśniam, że zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102):
Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
Powyższy przepis wskazuje, że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego lub otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
Jak wyżej wyjaśniłem zwrot przez Bank części kwoty dokonanych przez Pana spłat nie spowoduje powstania przychodu, więc w Pana sprawie nie będzie miało zastosowania ww. rozporządzenie.
Dlatego Pana stanowisko dotyczące pytania nr 1, że zwrócona Panu przez Bank kwota spełnia warunki niezbędne do zaniechania podatku jest nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.