Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

-nieprawidłowe – w części dotyczącej skutków podatkowych w odniesieniu do otrzymanej kwoty dodatkowej, traktowanej przez Wnioskodawcę jako formę zadośćuczynienia ze strony banku;

-prawidłowe – w pozostałym zakresie.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 kwietnia 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych zawarcia ugody z bankiem. Uzupełnił go Pan 21 maja 2025 r. (data wpływu). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu (...) 2007 roku A.A oraz B.A (dalej jako „kredytobiorcy”), pozostający wówczas w związku małżeńskim, zawarli z X z siedzibą w (...) umowę kredytu budowlanego w walucie wymienialnej nr (...) na kwotę 67.955,75 CHF (dalej jako „umowa kredytu hipotecznego”).

Kredyt przeznaczony był na finansowanie budowy nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny oraz refinansowanie środków własnych. Na kredytowanej nieruchomości, zgodnie z umową kredytu hipotecznego, została ustanowiona na rzecz Banku hipoteka zwykła w kwocie 67.955,75 CHF, stanowiąca 100% kwoty kredytu oraz hipoteka kaucyjna zabezpieczająca odsetki umowne i koszty uboczne do kwoty 33.977,88 zł, stanowiąca 50% kwoty kredytu.

Na podstawie umowy kredytu hipotecznego, Bank po przeliczeniu wskazanej w umowie kwoty kredytu wg. aktualnie stosowanego przez niego kursu, wypłacił kredytobiorcom środki w łącznej wysokości 150.569,95 zł, które zostały przeznaczone zgodnie z celem wskazanym w umowie kredytu hipotecznego.

Kredytobiorcy przez cały okres obowiązywania umowy solidarnie odpowiadali za spłatę kredytu, nie korzystali z ulgi odsetkowej, a zakupiona nieruchomość zaspokajała ich potrzeby mieszkaniowe. Tytułem spłaty kredytu, kredytobiorcy uiścili na rzecz Banku łączną kwotę w wysokości 169.322,24 zł, co znajduje potwierdzenie w historii spłat kredytu w okresie od (...) 2007 r. do 9 lipca 2024 r.

Różnica pomiędzy łączną kwotą wpłaconą przez kredytobiorców na rzecz Banku tytułem spłat rat kapitałowo-odsetkowych, a kwotą wypłaconą na ich rzecz przez Bank tytułem kapitału kredytu wynosi 18.752,29 zł („nadpłata”).

W związku z tym, że w ocenie Wnioskodawcy umowa kredytu zawierała klauzule abuzywne, w dniu (...) 2021 r. wystąpił z pozwem przeciwko Bankowi Y (dawniej: X z siedzibą w (...)) o ustalenie nieważności umowy kredytu budowlanego w walucie wymienialnej nr (...) z dnia (...) 2007 roku. Przedmiotowe postępowanie było prowadzone przez Sąd Okręgowy w (...) I Wydział Cywilny pod sygn. akt (...). W dniu (...) 2023 roku Wnioskodawca złożył w niniejszej sprawie wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia o ustalenie nieważności umowy, poprzez uregulowanie praw i obowiązków Stron postępowania na czas jego trwania, tj. wstrzymanie obowiązku dokonywania spłaty kredytu w okresie od dnia wydania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Sąd Okręgowy w (...) I Wydział Cywilny postanowieniem z dnia (...) 2023 roku udzielił Wnioskodawcy przedmiotowego zabezpieczenia, wstrzymując obowiązek spłat rat kredytu od dnia 3 października 2023 roku do dnia uprawomocnienia się wyroku w niniejszej sprawie.

Na mocy postanowienia Sądu Okręgowego w (...) I Wydział Cywilny z dnia (...) 2023 roku, sygn. (...), sprawa została przekazana do rozpoznania i rozstrzygnięcia Sądowi Okręgowemu w (...) - wskutek czego postępowanie prowadzone było przed tym Sądem pod sygn. akt (...).

Zgodnie z aktualnym orzecznictwem, jeżeli umowa kredytu nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, a Bank wypłacił kredytobiorcy całość lub część kwoty kredytu, zaś kredytobiorca dokonywał spłat kredytu, obu stronom umowy kredytu przysługują samodzielne roszczenia o zwrot nienależnego świadczenia na rzecz każdej ze stron. W związku z powyższym, w dniu (...) 2023 roku Wnioskodawca wystosował wezwanie do zapłaty do Y na kwotę 169.415,00 zł tytułem zwrotu świadczenia nienależnego, wobec zawarcia i wykonywania nieważnej umowy oraz złożonego przez niego oświadczenia w przedmiocie odmowy potwierdzenia klauzul abuzywnych. Kwota ta stanowiła równowartość sumy wpłaconej do banku przez kredytobiorców z tytułu rat kapitałowych, odsetkowych i składek na ubezpieczenia, uiszczonych od momentu zawarcia umowy kredytu hipotecznego do dnia (...) 2023 roku włącznie. Wezwanie zostało skutecznie doręczone Bankowi w dniu (...) 2023 roku, a wskazany w nim termin do zapłaty upłynął bezskutecznie z dniem 6 października 2023 roku, w związku z czym Wnioskodawca nabył uprawnienie do naliczania odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty uiszczonej na rzecz Banku w wysokości 169.322,24 zł od dnia 7 października 2023 roku do dnia zapłaty.

Bank zaproponował kredytobiorcom podpisanie ugody, celem polubownego zakończenia sporu dotyczącego ważności oraz skuteczności umowy kredytu hipotecznego lub niedozwolonego charakteru jej postanowień, a tym samym zakończenie toczącego się postępowania sądowego - postępowanie sądowe nie zostało zakończone prawomocnym wyrokiem.

Przed zakończeniem postępowania sądowego, w dniu (...) 2024 roku, Strony, tj. A.A, B.A i Y zawarły ugodę pozasądową. Na mocy ugody Strony oświadczyły, że z dniem zawarcia ugody:

a)rozwiązują umowę kredytu na warunkach określonych ugodą,

b)bank zobowiązał się do wydania kredytobiorcy dokumentu stanowiącego podstawę do wykreślania z ksiąg wieczystych wpisu dotyczącego hipoteki zabezpieczającej wierzytelność banku wynikającą z umowy kredytu,

c)kredytobiorca zobowiązał się cofnąć pozew w całości ze zrzeczeniem się roszczenia,

d)bank zobowiązał się do zapłaty na rzecz kredytobiorcy kwoty w wysokości 51.211,80 zł.

W ugodzie wskazano, iż w wyniku otrzymania kwoty w wysokości 51.211,80 zł, o której mowa w pkt d) powyżej, u Kredytobiorcy powstaje przychód podlegający opodatkowaniu, a Bank będzie zobowiązany do wypełnienia ciążących na nim obowiązków informacyjnych (tj. sporządzenie PIT-11).

Wysokość kwoty wypłaconej przez Bank na podstawie ugody, wskazanej w pkt d) powyżej została ustalona w toku negocjacji prowadzonych przez pełnomocnika Wnioskodawcy z Bankiem (w drodze korespondencji mailowej), na kwotę tę składają się:

1)kwota tytułem zwrotu nadpłaty (stanowiącej różnicę pomiędzy środkami wpłaconymi na rzecz Banku w wykonaniu umowy kredytu hipotecznego w ramach rat kapitałowo-odsetkowych, a kwotą finansowania wypłaconą przez Bank) w wysokości 18.752,29 zł,

2)kwota tytułem zwrotu zryczałtowanych kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 10.800 zł,

3)kwota tytułem zwrotu pozostałych kosztów związanych z postępowaniem sądowym, tj. opłaty od pozwu w wysokości 1000 zł, opłaty o udzielnie zabezpieczenia 100 zł, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa - łącznie: 1.117,00 zł,

4)kwota tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie w łącznej wysokości 16.961,22 zł, wyliczonych od kwoty 169.322,24 zł (stanowiącej sumę uiszczonych przez kredytobiorców na rzecz Banku kwot tytułem rat kapitałowo-odsetkowych na podstawie przedmiotowej umowy kredytu hipotecznego) za okres od dnia 7 października 2023 roku do dnia zawarcia ugody, tj. do dnia (...) 2024 roku,

5)kwota 3 581,29 zł.

Bank w propozycji ugody nie przywołał przepisów, na podstawie których możliwe jest zawarcie ugody. Powodem propozycji ugody zaproponowanej przez Bank była obecna linia orzecznicza w sądach, które w znacznej większości przyznają rację kredytobiorcom frankowym, uznając całe umowy lub jej zapisy za niedozwolone i unieważniając umowy kredytowe, co jest dla Banku bardzo niekorzystne finansowo.

Zgodnie z zawartą ugodą pozasądową, w dniu (...) 2024 roku Wnioskodawca złożył do Sądu Okręgowego w (...), I Wydziału Cywilnego oświadczenie o cofnięciu pozwu ze zrzeczeniem się roszczenia w sprawie o sygn. akt (...). Bank na podstawie ugody wypłacił kredytobiorcom kwotę 51 211,80 zł.

Kredytobiorcom, tj. Wnioskodawcy (A.A) oraz B.A został wystawiony PIT-11 z podziałem solidarnie, po połowie, wypłaconej na podstawie ugody kwoty, tj. po 25.605,90 zł. Kwota ta określona została jako „świadczenie” w rubryce 99 PIT-11.

Kredytobiorcy potwierdzają, że wypłata wskazanego świadczenia to de facto zwrot środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy umowy kredytu budowlanego w walucie wymienialnej nr (...) z dnia (...) 2007 roku przekazali na rzecz banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych od otrzymanego finansowania oraz zwrot innych, uprzednio poniesionych kosztów, tj. związanych z zawarciem i wykonywaniem przedmiotowej umowy kredytu oraz kosztów procesu, zastępstwa procesowego w związku z postępowaniem sądowym zainicjowanym w celu ustalenia nieważności przedmiotowej umowy kredytu hipotecznego.

Uzupełnienie

Zgodnie z zawartą umową kredytową wszyscy Kredytobiorcy odpowiadają za spłatę kredytu do pełnej wysokości.

Odnośnie do refinansowania środków własnych Wnioskodawca wskazał, iż:

-cena mieszkania wynosiła 253.000,00 zł,

-(...) 2006 roku na podstawie przedwstępnej umowy sprzedaży nieruchomości Wnioskodawca ze środków własnych zapłacił deweloperowi 50% tej kwoty, tj. 126.500,00 zł, do uregulowania pozostała połowa ceny mieszkania,

-(...) 2007 roku Bank po przeliczeniu kwoty wskazanej w umowie (67.955,75 CHF) wypłacił na rzecz Kredytobiorców kwotę w łącznej wysokości 150.569,95 zł, z której pobrał następnie 340,85 zł tytułem składki ubezpieczenia pomostowego kredytu,

-kwota w wysokości 126.500,00 zł została przeznaczona bezpośrednio na pokrycie pozostałej do zapłaty części ceny mieszkania,

-reszta wypłaconych środków została przeznaczona na refinansowanie środków własnych, uiszczonych na pokrycie połowy ceny mieszkania na podstawie zawartej przedwstępnej umowy sprzedaży nieruchomości.

Kwota w wysokości 3.581,29 zł została wypłacona dodatkowo (obok kwot wypłaconych tytułem zwrotu nienależnie uiszczonych rat kapitałowo-odsetkowych, kosztów postępowania i zastępstwa procesowego, odsetek ustawowych za opóźnienie). Wnioskodawca traktuje tę kwotę jako formę zadośćuczynienia ze strony Banku za wykorzystanie jego silniejszej (w stosunku do konsumenta) pozycji przy zawieraniu umowy, krzywdy związane z negatywnymi skutkami finansowymi przedmiotowej umowy kredytu zawierającej klauzule abuzywne, niepewnością co do ważności umowy kredytu, koniecznością wytoczenia długotrwałego i stresującego postępowania sądowego.

Pytania

1.Czy w związku z zawarciem ugody pozasądowej, mającej na celu zakończenie sporu sądowego na tle Umowy kredytu hipotecznego, wypłacona przez Bank kwota w wysokości 18.752,29 zł z tytułu zwrotu nadpłaty (stanowiąca różnicę pomiędzy środkami pieniężnymi wpłaconymi na rzecz Banku w wykonaniu umowy kredytu hipotecznego w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych, a kwotą finansowania wypłaconą przez Bank: 169 322,24 zł - 150.569,95 zł = 18.752,29 zł) stanowi dla Wnioskodawcy przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i czy w związku z tym po stronie Wnioskodawcy powstaje obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

2.Czy w związku z zawarciem ugody pozasądowej, mającej na celu zakończenie sporu sądowego na tle Umowy kredytu hipotecznego, wypłacona przez Bank kwota w łącznej wysokości 11.917 zł (w stanie faktycznym kwoty pod numerem 2-3) z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego i pozostałych kosztów postępowania, stanowi dla Wnioskodawcy przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i czy w związku z tym po stronie Wnioskodawcy powstaje obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

3.Czy w związku z zawarciem ugody pozasądowej, mającej na celu zakończenie sporu sądowego na tle Umowy kredytu hipotecznego, wypłacona przez Bank kwota w wysokości 16.961,22 zł (w stanie faktycznym kwoty pod numerem 4), z tytułu zwrotu odsetek ustawowych za opóźnienie, stanowi dla Wnioskodawcy przychód podlegający opodatkowaniu, ale korzystający ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

4.Czy w związku z zawarciem ugody pozasądowej, mającej na celu zakończenie sporu sądowego na tle Umowy kredytu hipotecznego, pozostała wypłacona przez Bank kwota w wysokości 3.581,29 zł (w stanie faktycznym kwoty pod numerem 5) stanowi dla Wnioskodawcy przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i czy w związku z tym po stronie Wnioskodawcy powstaje obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

Ad 1

W związku z zawarciem Ugody pozasądowej, mającej na celu zakończenie sporu sądowego na tle Umowy kredytu hipotecznego, wypłacona przez Bank kwota w wysokości 18.752,29 zł, tytułem zwrotu nadpłaty, nie stanowi przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z tym po stronie Wnioskodawcy nie powstaje obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisów ustawy o PIT.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze oraz wartości pieniężne, a także wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W interpretacjach podatkowych wydanych na wniosek innych podatników w podobnych sprawach, prezentowane jest stanowisko, iż kwoty wynikające z rozliczeń związanych z ugodami, jak i w wyniku procesów sądowych stanowiące m.in. zwrot nadpłaty lub zwrot nienależnie uiszczonych rat kapitałowo-odsetkowych nie są traktowane jako dochód i nie są opodatkowane podatkiem dochodowym. Stwierdzono tak między innymi w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 0114-KDIP3-2.4011.852.2024.2.MN z dnia 17 grudnia 2024 roku oraz 0112- KDIL2-1.4011.535.2024.3.DJ.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Dochód stanowi nadwyżkę przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Uzyskanie przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma miejsce wówczas, gdy podatnik wobec otrzymania określonych wartości majątkowych w postaci m.in. środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń bądź określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

W analizowanej sprawie po stronie Kredytobiorców w związku z otrzymaniem od Banku wypłaty nadpłaty nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego. Na mocy ugody będzie mieć miejsce zwrot środków pieniężnych, które wcześniej zostały przekazane na rzecz Banku w ramach spłaty udzielonego kredytu hipotecznego. Środki te będą ekwiwalentem wcześniej poniesionych wydatków. Otrzymana kwota na podstawie ugody z Bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w majątku, a zatem wypłata tej kwoty powinna być traktowana jako neutralna podatkowo.

Niniejszej kwoty nie można zakwalifikować jako rozumianego w świetle ustawy „innego źródła” zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten odnosi się do art. 20 ust. 1 ww. ustawy; z uwagi na sformułowanie „w szczególności” wprowadza on katalog otwarty tych źródeł opodatkowania. O przychodzie możemy mówić w przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że wypłacona nadpłata w wysokości 18.752,29 zł nie stanowi dla niego przychodu zdefiniowanego w podatku dochodowym od osób fizycznych, lecz jest zwrotem uiszczonych rat kapitałowo-odsetkowych, które były płacone z opodatkowanych dochodów.

Ponieważ kwota, którą Wnioskodawca otrzymał w związku z zawarciem ugody z Bankiem mieści się w kwocie wpłacanej przez kredytobiorców podczas spłaty kredytu, uznać należy, że nie doszło do dodatkowego przysporzenia w jego majątku.

Podsumowując - w ocenie Wnioskodawcy podatek w wyżej opisanej sytuacji nie należy się.

Zwrot nadpłaty nie stanowi przychodu, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Czynność ta nie spowodowała uzyskania przez Kredytobiorców przysporzenia majątkowego ani wzrostu ich majątku. Otrzymana kwota była zwrotem uprzednio dokonanych wpłat, które Kredytobiorcy nienależnie wpłacili wcześniej do Banku tytułem rat kapitałowo-odsetkowych.

Wnioskodawca pragnie przy tym podkreślić, że analogiczne stanowisko zostało wyrażone przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w następujących interpretacjach:

-z dnia 12 marca 2025 roku, nr 0112-KDIL2-1.4011.35.2025.1 .AK,

-z dnia 7 marca 2025 roku, nr 0113-KDIPT2-2.4011.844.2024.3.ST,

-z dnia 5 września 2024 r. nr 0113-KDIPT2-2.4011.479.2024.4.ST,

-z dnia 16 sierpnia 2024 r. nr 0115-KDIT1.4011.419.2024.2.DB,

-z dnia 15 lipca 2024 r. nr 0113-KDIPT2-2.4011.351.2024.2.MK,

-z dnia 3 kwietnia 2024 r. nr 0114-KDIP3-2.4011.79.2024.3.MN,

-z dnia 28 sierpnia 2023 r. nr 0114-KDIP3-2.4011.607.2023.2.MN.

Ad 2

W związku z zawarciem Ugody pozasądowej, mającej na celu zakończenie sporu sądowego na tle Umowy kredytu hipotecznego, wypłacona przez Bank kwota w wysokości 11.917 zł, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego i pozostałych kosztów postępowania, nie stanowi przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co za tym idzie, po stronie Wnioskodawcy nie powstaje obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Stosownie do art. 98 § 2 k.p.c., do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu prowadzącego postępowanie.

Z kolei w myśl art. 98 § 3 tej ustawy, do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

Zgodnie z art. 98 § 4 k.p.c., wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także wynagrodzenie adwokata, radcy prawnego i rzecznika patentowego regulują odrębne przepisy.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku, stawki minimalne uzależnione są od wartości przedmiotu sprawy.

Wskazana w pozwie o ustalenie nieważności umowy kredytu hipotecznego wartość przedmiotu sporu (tj. 287.379,00 zł) to wskazana w umowie kwota kredytu, która została przeliczona na złotówki w oparciu o kurs średni franka szwajcarskiego do złotówki, opublikowany przez NBP w dniu wniesienia pozwu (67.955,75 CHF x 4,2289 zł). Zatem zgodnie z §2 pkt 7) ww. rozporządzenia, stawka minimalna za czynności radcy prawnego w niniejszej sprawie wyniosła 10.800 zł.

Opłata od pozwu, stosownie do art. 13a ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, wyniosła 1.000 zł, opłata w wysokości od wniosku o zabezpieczenie, stosownie do art. 68 ww. ustawy wyniosła 100 zł, zaś opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł.

Jak wynika z powyższych przepisów, koszty procesu mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez stronę. Zatem zwrot przez Bank kosztów procesu w ramach zawartej ugody nie spowoduje powstania u Wnioskodawcy przychodu, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT.

Zwrot z tytułu poniesionych kosztów zastępstwa procesowego nie stanowi przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie powinien zatem podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Koszty zostały poniesione ze środków własnych Wnioskodawcy w związku z prowadzaniem postępowania sądowego. Wobec tego, poprzez dokonanie zwrotu tej kwoty przez Bank w wykonaniu ugody doszło do zwrotu uprzednio poniesionych przez Wnioskodawcę wydatków. Zwrot tej kwoty nie stanowi zatem realnego przysporzenia majątkowego dla Wnioskodawcy. Otrzymana kwota tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego jest obojętna podatkowo.

Podobne stanowisko wyraził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 3 grudnia 2024 roku, nr 0115-KDIT1.4011.656.2024.1.JG, a także z dnia 12 marca 2025 roku, nr 0112-KDIL2-1.4011.35.2025.1.AK.

Tożsama sytuacja zachodzi w przypadku pozostałych poniesionych kosztów postępowania - również zwrot tych kosztów przez Bank na rzecz kredytobiorców nie stanowi realnego przysporzenia majątkowego, a tym samym nie podlega opodatkowaniu wedle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W toku postępowania Wnioskodawca poniósł z własnych środków niezbędne koszty procesu wynikające z konieczności uiszczenia m.in. opłaty od pozwu w wysokości 1.000 zł, opłaty od wniosku o udzielenie zabezpieczenia 100 zł czy opłaty skarbowej 17 zł. Kwota wypłacona przez Bank na mocy ugody na rzecz kredytobiorców stanowi zatem jedynie zwrot poniesionych wcześniej nakładów i nie podlega opodatkowaniu wedle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Takie stanowisko zostało potwierdzone w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 25 października 2024 roku, nr 0114-KDIP3-2.4011.686.2024.1.MN.

Ad 3

W związku z zawarciem Ugody pozasądowej, mającej na celu zakończenie sporu sądowego na tle Umowy kredytu hipotecznego, wypłacona przez Bank kwota w wysokości 16.961,22 zł, tytułem zwrotu odsetek ustawowych za opóźnienie, stanowi dla Wnioskodawcy przychód podlegający opodatkowaniu, ale korzystający ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się do kwestii opodatkowania kwoty otrzymanej tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie, wynikających z wystosowanego do Banku w dniu 29 września 2023 roku wezwania do zapłaty, jak stanowi art. 481 § 1 k.c., w przypadku opóźnienia dłużnika w spełnieniu świadczenia pieniężnego wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Ustawodawca przewidział zwolnienia podatkowe w przypadku określonych odsetek.

Takie wyłączenie zostało zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym „Wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty należności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, wolnych od podatku dochodowego lub od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.”

Konieczne jest zatem kumulatywne spełnienie dwóch przesłanek, tj. odsetki są naliczane z tytułu nieterminowej wypłaty należności oraz świadczenia, od których są naliczane, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, są wolne od podatku dochodowego lub na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano od nich poboru podatku.

W przedmiotowej sprawie, ustawowe odsetki za opóźnienie naliczane są od - jak zostało wskazane powyżej - zwrotu kwoty stanowiącej sumę niepodlegających opodatkowaniu, uiszczonych przez Kredytobiorców na rzecz Banku rat kapitałowo-odsetkowych. Zatem wypłacone od tej kwoty odsetki ustawowe za opóźnienie korzystają ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Prawidłowość takiego stanowiska znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej z dnia 3 grudnia 2024 r., Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, nr. 0115-KDIT1.4011.656.2024.1.JG

Ad 4

W związku z zawarciem Ugody pozasądowej, mającej na celu zakończenie sporu sądowego na tle Umowy kredytu hipotecznego, pozostała wypłacona przez Bank kwota w wysokości 3.581,29 zł, nie stanowi przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z tym po stronie Wnioskodawcy nie powstaje obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisów ustawy o PIT.

W ocenie Wnioskodawcy opodatkowaniu nie podlega kwota wypłacona przez Bank, poza kwotą wypłaconą tytułem zwrotu nienależnie uiszczonych rat kapitałowo-odsetkowych, kwotą wypłaconą tytułem zwrotu kosztów postępowania i zastępstwa procesowego oraz poza kwotą wypłaconą tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie, tj. kwota w wysokości 3.581,29 zł.

Zawarcie i wykonywanie umowy kredytu hipotecznego przez cały okres trwania umowy wiązało się z licznymi, nadmiernymi kosztami dla kredytobiorców, a w szczególności z uwagi na zawarte w jej treści klauzule abuzywne implementowane przez Bank. To Bank wprowadził te klauzule, nie uzgadniając indywidualnie treści tych postanowień z kredytobiorcami (Wnioskodawcą). Kwota uiszczona przez Bank w ocenie Wnioskodawcy, de facto stanowi zwrot nienależenie uiszczonych kwot w okresie trwania umowy oraz innych negatywnych konsekwencji wynikających z zawarcia i wykonywania niniejszej umowy.

Ewentualnie, jeżeli kwota ta stanowi przychód, powinno znaleźć do niej zastosowanie zaniechanie poboru podatku zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 roku w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z jego treścią:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Ogólne pojęcie przychodu zostało wyjaśnione w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Ustawodawca przyjął zasadę, że przychodami są:

1)pieniądze i wartości pieniężne, które:

·zostały otrzymane przez podatnika – czyli takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

·zostały postawione do dyspozycji podatnika – czyli takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

2)wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń – czyli takie przysporzenia majątkowe, które mają postać:

·świadczeń w naturze (otrzymane rzeczy lub prawa);

·nieodpłatnych świadczeń innych niż świadczenia w naturze (np. otrzymane usługi).

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny. Z uwagi na wyróżnienie przez ustawodawcę przychodów o charakterze niepieniężnym, uznaje się, że przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy jest nie tylko uzyskanie przez podatnika nowych aktywów, ale także zmniejszenie jego pasywów.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają definicji pojęcia „nieodpłatnego świadczenia”. Dokonując zatem wykładni gramatycznej, za „nieodpłatne świadczenie” uznać należy świadczenia „nie wymagające opłaty, takie, za które się nie płaci, bezpłatne”. Zatem należy przyjąć, że nieodpłatnym świadczeniem jest takie zdarzenie, którego skutkiem (następstwem) jest nieodpłatne przysporzenie majątku jednej osobie kosztem majątku innej osoby, innego podmiotu. Nieodpłatne świadczenie w znaczeniu prawa podatkowego obejmuje nie tylko świadczenie w rozumieniu prawa cywilnego (działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony), ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne oraz gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy:

Źródłami przychodów są:

-inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności” definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 tej ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę w przytoczonym już wcześniej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Stosownie natomiast do treści art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

W opisie sprawy wskazał Pan, że (...) 2007 r. zawarł wraz z żoną umowę kredytu hipotecznego udzielonego w CHF. Kwota kredytu to 67.955,75 CHF, co stanowiło do wypłaty kwotę 150.569,95 zł. Suma wszystkich wpłat do banku z tytułu spłaty tego kredytu to 169.322,24 zł. W sierpniu 2024 r. zawarł Pan wraz z żoną ugodę pozasądową z bankiem, według której bank zobowiązał się wypłacić tytułem zwrotu rat kapitałowo-odsetkowych kwotę w wysokości 18.752,29 zł. Kwota ta stanowi zwrot nadpłaty i jak wskazał Pan – stanowi zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy kredytu przekazał Pan wraz z żoną na rzecz banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych.

Wobec powyższego, skoro kwota 18.752,29 zł, stanowiąca zwrot części rat kapitałowo-odsetkowych, którą otrzymał Pan od banku w wyniku zawartej ugody, mieści się w kwocie wpłaconej podczas spłaty kredytu hipotecznego, to jej otrzymanie nie powoduje po Pana stronie przysporzenia majątkowego. W konsekwencji pieniądze te nie są Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po Pana stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.

Zgodnie z art. 98 § 1,§ 1¹, § 1², § 2, § 3, § 4 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2023 poz. 1550 ze zm.):

§ 1. Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

§ 1¹. Od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. Jeżeli orzeczenie to jest prawomocne z chwilą wydania, odsetki należą się za czas po upływie tygodnia od dnia jego ogłoszenia do dnia zapłaty, a jeżeli orzeczenie takie podlega doręczeniu z urzędu - za czas po upływie tygodnia od dnia jego doręczenia zobowiązanemu do dnia zapłaty. O obowiązku zapłaty odsetek sąd orzeka z urzędu.

§ 1². W szczególnie uzasadnionym przypadku, na wniosek strony, która w toku procesu poniosła szczególnie wysoki wydatek podlegający zwrotowi, sąd może przyznać jej odsetki przewidziane w § 1¹ od kwoty równej temu wydatkowi za czas od dnia jego poniesienia przez stronę do dnia zapłaty.

§ 2. Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu prowadzącego postępowanie.

§ 3. Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

§ 4. Wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także wynagrodzenie adwokata, radcy prawnego i rzecznika patentowego regulują odrębne przepisy.

Jak wynika z powyższych przepisów, koszty procesu mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez powoda.

Zwrócone na Pana rzecz koszty zastępstwa procesowego i pozostałe koszty postępowania sądowego w wysokości 11.917 zł nie stanowią przysporzenia po Pana stronie i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych ponieważ, w związku z dokonanym zwrotem ww. kosztów procesowych, nie nastąpi realne przysporzenie majątkowe. Kwota ta stanowi jedynie zwrot poniesionych wcześniej przez Pana wydatków – nie jest więc dochodem podlegającym opodatkowaniu.

Pieniądze te nie są więc Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanym do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym, nie ma Pan obowiązku rozliczenia tych środków pieniężnych dla celów podatkowych.

Reasumując, skoro zatem – jak wskazał Pan – wypłata świadczeń (18.752,29 i 11.917 zł) to de facto zwrot środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy umowy kredytu w walucie wymienialnej przekazał Pan wraz z żoną na rzecz banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych od otrzymanego finansowania oraz zwrot innych, uprzednio poniesionych kosztów związanych z zawarciem i wykonywaniem przedmiotowej umowy kredytu oraz kosztów procesu, zastępstwa procesowego w związku z postępowaniem sądowym zainicjowanym w celu ustalenia nieważności przedmiotowej umowy kredytu hipotecznego, to w analizowanej sprawie ww. kwoty otrzymane na podstawie zawartej z bankiem pozasądowej ugody nie powodują więc faktycznego przyrostu w Pana majątku. W konsekwencji zwrot ten nie jest dla Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegającym opodatkowaniu.

Zatem stanowisko do pytań nr 1-2 uznano za prawidłowe.

Pana wątpliwości budzi również kwestia opodatkowania otrzymanych odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie.

Instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Nie każde odsetki otrzymane przez osoby fizyczne podlegają opodatkowaniu. Ustawodawca przewidział w niektórych sytuacjach w odniesieniu do odsetek możliwość zwolnienia od podatku dochodowego. Takie zwolnienie przysługuje tylko wówczas, gdy przepis omawianej ustawy zawiera w tym przedmiocie wyraźne postanowienie.

Zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty należności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, wolnych od podatku dochodowego lub od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jak wynika z brzmienia tego przepisu zwolnienie to obejmuje tylko takie odsetki, które spełniają równocześnie dwa warunki:

1)są naliczane z tytułu nieterminowej wypłaty należności,

2)świadczenia, od których są naliczane, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, są wolne od podatku dochodowego lub na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano od nich poboru podatku.

Skoro zwrot rat kapitałowo-odsetkowych, które Pan otrzymał, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to wyliczone od kwoty 169.322,24 zł, wypłacone Panu odsetki ustawowe za opóźnienie korzystają ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji stanowisko do pytania nr 3 uznano za prawidłowe.

W opisie zdarzenia wskazano, że w wyniku zawartej pozasądowej ugody, oprócz kwot wypłaconych tytułem zwrotu nienależnie uiszczonych rat kapitałowo-odsetkowych, kosztów postępowania i zastępstwa procesowego, odsetek ustawowych za opóźnienie, bank wypłacił Panu również dodatkowo kwotę 3.581,29 zł, którą – jak wskazał w opisie - traktuje jako formę zadośćuczynienia ze strony Banku za wykorzystanie jego silniejszej (w stosunku do konsumenta) pozycji przy zawieraniu umowy, krzywdy związane z negatywnymi skutkami finansowymi przedmiotowej umowy kredytu zawierającej klauzule abuzywne, niepewnością co do ważności umowy kredytu, koniecznością wytoczenia długotrwałego i stresującego postępowania sądowego.

Wobec powyższego, wypłata przez bank w wyniku pozasądowej ugody ww. kwoty jest dla Pana przychodem i skutkuje powstaniem przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Kwota ta – jak wynika z opisu – nie stanowi zwrotu poniesionych wcześniej przez Pana wydatków.

Kwestia zaniechania poboru podatku została uregulowana w § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.).

Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1) umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b) osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2) otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

Nie można zgodzić się z Pana stanowiskiem, że jeżeli kwota dodatkowa 3.581,29 zł stanowi przychód, powinno znaleźć do niej zastosowanie zaniechanie poboru podatku zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 roku w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Skoro kwota 3.581,29 zł nie wynika z umorzenia wierzytelności, to nie mają do niej zastosowania przepisy Rozporządzenia dotyczące zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zatem Pana stanowisko do pytania nr 4 jest nieprawidłowe.

Ponadto, analiza pozostałych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczących zwolnień z opodatkowania wskazuje, że wypłacona Panu kwota dodatkowa stanowiąca zadośćuczynienie, wynikająca z ugody pozasądowej nie korzysta ze zwolnień, w szczególności ze zwolnienia z opodatkowania wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy.

Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wolne od podatku dochodowego są: inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

a) otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

b) dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Wskazać również należy, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa. Natomiast „zainteresowanym” w rozumieniu art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, jest osoba, która występuje z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej i będąca wnioskodawcą. W związku z tym, niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pana, nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób (Pana żony).

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli w toku ewentualnego postępowania organ uzna, że zdarzenie opisane we wniosku różni się od zdarzenia występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła.

Odnosząc się do powołanych interpretacji wskazać należy, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników, dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.