
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
W dniu 12 kwietnia 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 12 kwietnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 30 maja 2025 r. (wpływ 30 maja 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca jest osobą fizyczną i posiada nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce.
Wnioskodawca wraz z żoną prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej – (…) (dalej jako „spółka cywilna”). Jak wspólnicy spółki cywilnej Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą (…), a Żona Wnioskodawcy prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą (...). Zarówno Wnioskodawca, jak i jego małżonka, nie są opodatkowani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Spółka cywilna prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów. Wnioskodawca wraz z żoną prowadzą wspólnie działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej od 15.05.2005 r. Spółka jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny.
Prawo do udziału w zysku spółki cywilnej przysługuje Wnioskodawcy i jego żonie po połowie (tj. 50% każdemu ze wspólników spółki cywilnej).
Pomiędzy Wnioskodawcą a jego żoną istniała i istnieje ustawowa małżeńska wspólność majątkowa.
Wnioskodawca wraz z żoną nie zawierał w przeszłości żadnych majątkowych umów małżeńskich i nie planuje zawierać takich umów. Zarówno Wnioskodawca, jak i jego żona, nie posiadają udziałów ani ogółu praw i obowiązków w innych podmiotach. Nie prowadzą też żadnej innej działalności poza opisaną i nie mają przychodów (dochodów) z żadnego innego tytułu.
Działalność spółki cywilnej polega na świadczeniu usług gastronomicznych. Aktualnie spółka cywilna świadczy usługi gastronomiczne w 4 lokalach gastronomicznych. Wspomniane lokale gastronomiczne nie stanowią własności spółki cywilnej, Wnioskodawcy czy jego żony, tylko są wynajmowane przez spółkę cywilną na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.
W 1997 roku Wnioskodawca na podstawie umowy darowizny z dnia 04.02.1997 r. w formie aktu notarialnego (….) (dalej jako „Umowa Darowizny”) nabył 1/2 udziału w nieruchomości objętej księgą wieczystą Kw numer (…), prowadzonej przez Sąd Rejonowy dla (…), Wydział Zamiejscowy Ksiąg Wieczystych w (…), obejmującej jedynie działkę ewidencyjną numer (…) o powierzchni 12 arów 44 m2, położoną w (…) (dalej jako „Nieruchomość”). Nieruchomość była zabudowana budynkiem mieszkalnym, murowanym, podpiwniczonym, parterowym, wybudowanym około 1959 roku (dalej jako „Budynek”).
Wnioskodawca nabył więc 1/2 udziału zarówno w Nieruchomości, jak i Budynku. Wnioskodawca nabył ww. 1/2 udziału do swojego majątku osobistego. W Umowie Darowizny wartość darowizny wyceniono na kwotę (…) zł, w tym wartość 1/2 udziału w przedmiotowym Budynku ustalono na kwotę (…) zł. Umowa Darowizny była umową darowizny w rozumieniu art. 888 § 1 ustawy – Kodeks cywilny. Była to pierwsza darowizna dokonana pomiędzy stronami.
Darczyńcą była matka Wnioskodawcy. Na podstawie art. 9, 14 i 15 ustawy z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. 45 poz. 207 z późn. zm.) od darowizny pobrano podatek od spadków i darowizn w kwocie (…) zł, zaliczając Wnioskodawcę do pierwszej grupy podatkowej.
Wnioskodawca nie skorzystał więc ze zwolnienia dla tzw. grupy 0, bowiem wtedy jeszcze po prostu go nie było.
Należy również wskazać, że matka Wnioskodawcy, będąca darczyńcą, nabyła udział w tej Nieruchomości w 1958 roku i zamieszkiwała w przedmiotowej Nieruchomości. Dodatkowo w Umowie Darowizny zastrzeżono, że matka Wnioskodawcy będzie miała prawo dalszego zamieszkiwania w przedmiotowym Budynku.
Kolejno w 2010 roku Wnioskodawca wraz z żoną na podstawie umowy sprzedaży z dnia 14.06.2010 r. w formie aktu notarialnego (Rep. A (…)) (dalej jako „Umowa Sprzedaży”) nabyli tym razem do majątku wspólnego 1/2 udziału w ww. Nieruchomości i Budynku. Należy wskazać, że w okresie od zawarcia Umowy Darowizny z 1997 r. dla przedmiotowej Nieruchomości została założona księga wieczysta numer (…), prowadzona przez Sąd Rejonowy w (…). Nieruchomość wraz z Budynkiem została zakupiona za cenę w kwocie (…) zł. Pieniądze na zakup pochodziły z majątku wspólnego Wnioskodawcy i jego żony. W Umowie Sprzedaży nie wyodrębniono ceny za grunt i ceny za Budynek. W Umowie Sprzedaży wskazano tylko łączną cenę nabycia w kwocie (…) zł. Od Umowy Sprzedaży pobrano podatek od czynności cywilnoprawnych w kwocie (…) zł.
W związku z powyższą Umową Darowizny i Umową Sprzedaży Wnioskodawca wraz z żoną uzyskali całkowitą własność w ww. Nieruchomości i Budynku w następującym układzie:
-1/2 udziału w Nieruchomości i Budynku należy do majątku osobistego Wnioskodawcy,
-1/2 udziału w Nieruchomości i Budynku należy do Wnioskodawcy i jego żony w ramach ustawowej małżeńskiej wspólności majątkowej.
Wnioskodawca wraz z żoną zamierzają wnieść, w formie prawem przewidzianej, Nieruchomość i Budynek do spółki cywilnej, tzn. przekazać Nieruchomość wraz z Budynkiem z majątku prywatnego Wnioskodawcy i żony do majątku wykorzystywanego do prowadzenia wspólnej działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej. Zatem Nieruchomość wraz z Budynkiem będzie wykorzystywana we wspólnej działalności prowadzonej w formie wspomnianej spółki cywilnej.
Spółka cywilna będzie wykorzystywać Budynek do świadczenia usług gastronomicznych.
Aktualnie Budynek ma charakter mieszkalny. Aktualna powierzchnia Budynku wynosi: ok. 90 m2 powierzchni mieszkalnej plus niezamieszkalne poddasze o powierzchni ok. 90 m2 (łącznie ok. 180 m2).
W związku z powyższym Wnioskodawca musi przeprowadzić odpowiednie prace budowlane, aby dostosować Budynek na potrzeby prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, tj. świadczenia usług gastronomicznych w tym Budynku. Prace budowlane będą polegać na rozbudowaniu Budynku o ok. 50 m2.
Dobudowana część wraz z aktualną częścią mieszkalną zostanie przekształcona na budynek o charakterze użytkowym. Zatem po przebudowie Budynku część użytkowa będzie wynosiła ok. 140 m2 (ok. 90 m2 + 50 m2).
Natomiast niezamieszkalne poddasze o powierzchni ok. 90 m2 zostanie dostosowane do celów mieszkaniowych.
Łączna powierzchnia Budynku będzie więc wynosić ok. 230 m2, z czego ok. 140 m2 będzie stanowić powierzchnia użytkowa, a ok. 90 m2 powierzchnia mieszkalna. Zatem stosunek powierzchni użytkowej w całym Budynku będzie wynosić 60%.
Oprócz poszerzenia prace budowlane będą polegać na wymianie dachu, wymianie na nową instalacji elektrycznej i gazowej, malowaniu ścian, położeniu płytek. Prace budowlane zostaną przeprowadzone przez firmę zewnętrzną. Wnioskodawca będzie ponosił koszty materiałów, jak i prac budowlanych. Wnioskodawca szacuje, że wydatki na nakłady inwestycyjne mogą wynieść ok. (…) zł (a więc znacznie ponad 10.000,00 zł). Wszystkie poniesione wydatki związane z przebudową i rozbudową zostaną udokumentowane.
Należy wskazać, że w dniu nabycia Budynku nie stanowił on środka trwałego, gdyż nie spełniał warunków wskazanych w art. 22a ustawy o PIT. Budynek przed rozpoczęciem prac budowlanych nie był wykorzystywany w działalności gospodarczej. Nie jest również kompletny i zdatny do użytku na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, ponieważ wymaga przeprowadzenia wskazanych powyżej prac budowlanych mających na celu przystosowanie go na potrzeby tej działalności. Zatem dopiero w wyniku przeprowadzenia ww. prac budowlanych Budynek stanie się zdatny i kompletny do wykorzystania na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, a więc będzie spełniał kryteria pozwalające na uznanie go za środek trwały.
Po wykonaniu powyższych prac budowlanych, Budynek zmieni swój charakter. Budynek po rozbudowie i przebudowie zostanie sklasyfikowany zgodnie z definicją zawartą w PKOB jako niemieszkalny (powierzchnia użytkowa przeznaczona na cele mieszkalne będzie stanowiła 40% całkowitej powierzchni użytkowej Budynku, a więc mniej niż połowę). Budynek zostanie zakwalifikowany po rozbudowie do KŚT 109 (pozostałe budynki niemieszkalne). Przewidywany okres używania Budynku będzie dłuższy niż rok.
Wnioskodawca po przeprowadzeniu powyższych prac budowlanych i uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie zamierza wprowadzić Budynek do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej w formie spółki cywilnej działalności gospodarczej i go amortyzować. Po rozbudowie i przebudowie, amortyzacji będzie podlegała tylko ta część Budynku, która będzie wykorzystywana na potrzeby działalności gospodarczej, tj. część użytkowa o powierzchni ok. 140 m2.
Uzupełnienie wniosku
Wnioskodawca prowadzi tylko i wyłącznie działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej. Ponadto ani Wnioskodawca, ani żona Wnioskodawcy nie prowadzą jednoosobowych działalności gospodarczych.
Opisany we wniosku budynek (dalej: Budynek) będzie przez Wnioskodawcę wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych po raz pierwszy.
Tylko 140 m2 z 230 m2 powierzchni Budynku będzie wykorzystywane na potrzeby działalności gospodarczej.
Poddasze dostosowane do celów mieszkaniowych będzie wyłączone z działalności gospodarczej. Poddasze nie będzie wykorzystywane na ten moment. W przyszłości Wnioskodawca rozważa wynajem dla pracowników.
W związku z pracami budowlanymi polegającymi na rozbudowie i przebudowie Budynku nastąpi zmiana sposobu użytkowania Budynku w rozumieniu art. 71 ustawy Prawo budowlane. Wnioskodawca zgłosi zmianę sposobu użytkowania we właściwym organie przed tą zmianą.
Pytania
1. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że z uwagi na brak wyodrębnienia w Umowie Sprzedaży ceny nabycia Budynku, cenę tą należy ustalić na podstawie proporcji wartości Budynku do ceny wskazanej w Umowie Sprzedaży, tak aby suma wartości rynkowej z dnia nabycia poszczególnych składników nieruchomości (tj. Budynku i gruntu) odpowiadała cenie wskazanej w akcie notarialnym?
2. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, iż wartość początkową Budynku, celem ujęcia go w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej działalności gospodarczej, należy ustalić jako sumę:
a) wartości określonej w umowie Darowizny – w części, której Budynek został nabyty w drodze darowizny zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT,
b) ceny nabycia Budynku – w części, w której Budynek został nabyty odpłatnie zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT,
c) poniesionych przez Wnioskodawcę do dnia wprowadzenia do ewidencji środków trwałych wydatków (nakładów inwestycyjnych) na dostosowanie Budynku do użytkowania na cele działalności gospodarczej?
3. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że po zmianie klasyfikacji Budynku z mieszkalnego na użytkowy i wprowadzeniu go do ewidencji środków trwałych, Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od Budynku w części przeznaczonej na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej?
4. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że po zmianie klasyfikacji Budynku z mieszkalnego na użytkowy i wprowadzeniu go do ewidencji środków trwałych Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo amortyzacji według indywidualnej stawki amortyzacyjnej, o której mowa w art. 22j ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT?
Pana stanowisko w sprawie
W Pana ocenie, w zakresie pytania 1 prawidłowe jest stanowisko, że w przedstawionym stanie faktycznym cenę nabycia Budynku należy ustalić na podstawie proporcji wartości Budynku do ceny nabycia wskazanej w Umowie Sprzedaży, mając na uwadze cenę rynkową Budynku z dnia nabycia ustaloną tak, aby suma wartości rynkowej z dnia nabycia poszczególnych składników nieruchomości (tj. Budynku i gruntu) odpowiadała łącznej cenie nabycia nieruchomości wskazanej w akcie notarialnym (Umowie Sprzedaży).
Amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
1) budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
2) maszyny, urządzenia i środki transportu,
3) inne przedmioty
– o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.
W myśl art. 22c pkt 1 ww. ustawy amortyzacji nie podlegają grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów. Z powyższego wynika zatem, że grunty oraz wybudowane na nich budynki stanowią odrębne środki trwałe.
Zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem ust. 2-18, uważa się w razie odpłatnego nabycia – cenę ich nabycia, a jeżeli były używane przez podatnika przed wprowadzeniem ich do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych i nie były wcześniej amortyzowane – cenę ich nabycia, nie wyższą jednak od ich wartości rynkowej.
Zgodnie z art. 22g ust. 3 ustawy o PIT za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku.
Stosownie do art. 22g ust. 8 ww. ustawy, jeżeli nie można ustalić ceny nabycia środków trwałych lub ich części nabytych przez podatników przed dniem założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu, o których mowa w art. 22n, wartość początkową tych środków przyjmuje się w wysokości wynikającej z wyceny dokonanej przez podatnika, z uwzględnieniem cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu oraz stanu i stopnia ich zużycia.
Należy zauważyć, że ustalenie wartości początkowej nabytego środka trwałego w sposób określony w art. 22g ust. 8 ww. ustawy, tj. w drodze wyceny dokonywanej przez podatnika, stanowi sytuację szczególną, wyjątek od obowiązującej zasady ustalania tejże wartości wg ceny nabycia. Niemożność ustalenia wartości początkowej środka trwałego zgodnie z ww. generalną zasadą winna mieć przy tym charakter obiektywny.
Stosownie do art. 22g ust. 11 ustawy o PIT, w razie gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wartość początkową tego składnika ustala się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku; zasada ta nie ma zastosowania do składników majątku stanowiących wspólność majątkową małżonków, chyba że małżonkowie wykorzystują składnik majątku w działalności gospodarczej prowadzonej odrębnie.
Przepisy ustawy o PIT nie przewidują szczególnych zasad ustalania wartości początkowej w sytuacji, gdy cena nabycia kilku składników majątku została określona w umowie w łącznej wysokości.
Odnosząc powyższe przepisy do zaprezentowanego stanu faktycznego, należy stwierdzić, że wartością początkową 1/2 udziału w Budynku powinna być cena jego nabycia, wynikająca z Umowy Sprzedaży. Jednakże, jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca wraz z żoną nabył 1/2 część nieruchomości, która jest zabudowana budynkiem mieszkalnym, za łączną cenę (…) zł. W akcie notarialnym (Umowie Sprzedaży) określono łączną wartość gruntu oraz znajdującego się na tym gruncie Budynku, bez przypisywania ceny poszczególnym składnikom wchodzącym w skład sprzedawanej nieruchomości. Nieruchomość będzie wykorzystywana we wspólnie prowadzonej działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej, a więc art. 22g ust. 11 ustawy o PIT w części dotyczącej konieczności ustalania proporcji udziału podatnika we własności składnika majątku nie znajdzie zastosowania.
Jak zostało wskazane powyżej, grunty oraz wybudowane na nich budynki stanowią odrębne środki trwałe. A zatem do ewidencji środków trwałych należy wpisać każdy składnik majątku oddzielnie i przy określaniu wartości początkowej należy mieć na uwadze cenę każdego składnika majątku. W ocenie Wnioskodawcy z uwagi na fakt, że w akcie notarialnym dokumentującym zakup nieruchomości została zawarta ogólna cena całej nieruchomości, bez wyodrębniania ceny poszczególnych składników (tj. Budynku i gruntu), to na Wnioskodawcy spoczywa obowiązek prawidłowego ustalenia wartości poszczególnych środków trwałych. Wnioskodawca stoi zatem na stanowisku, że prawidłowym sposobem postępowania w omawianej sprawie jest określenie wartości Budynku w oparciu o jego wartość rynkową z dnia nabycia w taki sposób, aby suma wartości rynkowej z dnia nabycia poszczególnych składników nieruchomości (tj. Budynku i gruntu) odpowiadała łącznej cenie nabycia nieruchomości określonej w akcie notarialnym (Umowie Sprzedaży).
Powyższe stanowisko potwierdza interpretacja indywidualna z dnia 29.06.2022 r., sygn. 0111-KDIB1-1.4010.211.2022.1.SH, gdzie Dyrektor KIS stwierdził, że: „W przypadku, gdy dokonując zakupu kilku nieruchomości (np. nieruchomości gruntowej wraz z posadowionymi na niej budynkami), a w akcie notarialnym dokumentującym zakup tych nieruchomości została zwarta ogólna wartość (cena) całej nieruchomości, a więc nie została wyodrębniona wartość (cena) poszczególnych nabytych składników majątkowych wchodzących w skład całej nieruchomości, to na Wnioskodawcy spoczywa obowiązek prawidłowego ustalenia wartości poszczególnych środków trwałych. Przy określaniu wartości początkowej Wnioskodawca powinien jednak mieć na uwadze cenę rynkową każdego składnika majątku oraz pamiętać, aby ich suma odpowiadała sumie zawartej w akcie notarialnym. W związku z powyższym, prawidłowym sposobem postępowania w omawianej sprawie jest określenie wartości budynków w oparciu o ich wartość rynkową w taki sposób, aby suma wartości rynkowej poszczególnych składników majątku odpowiadała łącznej cenie nabycia nieruchomości określonej w akcie notarialnym. Należy zatem zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, że w sytuacji opisanej we wniosku można ustalić cenę nabycia poszczególnych składników nieruchomości na podstawie proporcji wartości poszczególnych składników do ceny nabycia z aktu notarialnego, mając na uwadze cenę rynkową każdego składnika majątku na podstawie wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę (…) Jednocześnie wskazać należy, że Wnioskodawca przy ustalaniu wartości początkowej nieruchomości może posiłkować się operatem szacunkowym, ale pod warunkiem, że wartości tej nieruchomości wynikające z ww. operatu będą odpowiadały wartości rynkowej z dnia ich nabycia”.
W ocenie Wnioskodawcy – w zakresie pytania nr 2 – prawidłowe jest stanowisko, iż wartość początkową Budynku, celem ujęcia go w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej działalności gospodarczej, należy ustalić jako sumę:
a)wartości określonej w umowie Darowizny – w części, której Budynek został nabyty w drodze darowizny zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT,
b)ceny nabycia Budynku – w części, w której Budynek został nabyty odpłatnie zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT,
c)poniesionych przez Wnioskodawcę do dnia wprowadzenia do ewidencji środków trwałych wydatków (nakładów inwestycyjnych) na dostosowanie Budynku do użytkowania na cele działalności gospodarczej.
Sposób ustalenia wartości początkowej środków trwałych w zależności od formy nabycia tych środków określają przepisy art. 22g ustawy o PIT.
Zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem ust. 2-18, uważa się w razie odpłatnego nabycia – cenę ich nabycia, a jeżeli były używane przez podatnika przed wprowadzeniem ich do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych i nie były wcześniej amortyzowane – cenę ich nabycia, nie wyższą jednak od ich wartości rynkowej.
Z kolei zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT w razie nabycia w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób – wartość rynkową z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości. Przepisy ustawy o PIT nie przewidują szczególnych zasad ustalania wartości początkowej w sytuacji, gdy środek trwały został nabyty na własność podatnika w mieszany sposób.
Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa zawierające generalne zasady ustalania wartości początkowej, w ocenie Wnioskodawcy, wartość początkowa Budynku powinna być ustalona jako suma poniżej opisanych wartości.
W części, w jakiej Budynek został nabyty w drodze umowy Darowizny (tj. 1/2 udziału w Budynku), wartość tego udziału powinna być określona według art. 22g ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, a więc według wartości rynkowej z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości.
W części, w jakiej Budynek został nabyty w drodze Umowy Sprzedaży (tj. 1/2 udziału w Budynku), wartość tego udziału powinna być określona według art. 22g ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT, a więc według ceny nabycia Budynku.
W tym zakresie Wnioskodawca wskazuje na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 listopada 2016 r., sygn. akt II FSK 3429/14, w którym Sąd wskazał, że: „nabycie dodatkowego udziału w prawie własności budynku będzie miało wpływ na ustalenie wartości początkowej tego środka trwałego, od której naliczane są odpisy amortyzacyjne (...). Raz jeszcze podkreślić należy, że to m.in. „budynek”, a nie „udział w prawie własności nieruchomości budynkowej” stanowi „środek trwały” w rozumieniu przepisów ustawy podatkowej. (...) Słusznie uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, aprobując w tym względzie rozstrzygnięcie organów podatkowych, iż w rozpoznawanej sprawie „nie było (...) podstaw do potraktowania nabytych udziałów jako odrębnych środków trwałych, po raz pierwszy ujętych w ewidencji i stosowania do nich odrębnych stawek amortyzacyjnych”.
Zgodnie z powyższym, udziały w Budynku nabywane w dalszej kolejności (następujące po nabyciu pierwszego udziału) nie stanowią odrębnych środków trwałych i powinny zwiększyć wartość początkową pierwotnego środka trwałego (Budynku).
Ponadto, z uwagi na fakt, że Wnioskodawca do dnia wprowadzenia do ewidencji środków trwałych będzie ponosił wydatki na dostosowanie Budynku do użytkowania na cele działalności gospodarczej, te wydatki (nakłady inwestycyjne) będą podlegały zaliczeniu do wartości początkowej Budynku jako środka trwałego.
Jak zostało wspomniane, za cenę nabycia, zgodnie z art. 22g ust. 3 ustawy o PIT, uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku.
Zatem wszystkie wydatki (z zastrzeżeniem art. 23 ww. ustawy) poniesione w celu przystosowania Budynku dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, poniesione przed przekazaniem go do użytkowania, są składnikami wartości początkowej i nie stanowią bezpośrednio kosztów uzyskania przychodów, lecz zwiększają wartość początkową tego środka trwałego stanowiącą podstawę naliczenia odpisów amortyzacyjnych, ponieważ przekazanie do użytkowania może nastąpić dopiero gdy określony składnik majątku jest kompletny i zdatny do użytku na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.
Ponadto, w przypadku ponoszenia wydatków na przystosowanie środka trwałego dla celów prowadzonej działalności nie ma konieczności rozróżniania tych wydatków na „remont” i „ulepszenie”. Takie wydatki powinny bowiem stanowić element wartości początkowej środka trwałego niezależnie od tego czy mają „charakter remontowy”, czy też „ulepszeniowy”. Wydatki poniesione w celu przystosowania budynków dla celów prowadzonej działalności są nierozerwalnie związane z tymi nieruchomościami. Mogą zatem wpływać na wysokość kosztów uzyskania przychodów, ale wyłącznie poprzez odpisy amortyzacyjne, a nie bezpośrednio.
Tak jak zostało wspomniane, Budynek wymaga przystosowania na potrzeby prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej. W dniu jego nabycia nie stanowił środka trwałego, gdyż nie spełniał warunków wskazanych w art. 22a ustawy o PIT. Budynek przed rozpoczęciem prac budowlanych nie był wykorzystywany w działalności gospodarczej. Nie jest również kompletny i zdatny do użytku na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, ponieważ wymaga przeprowadzenia wskazanych we wniosku prac budowlanych mających na celu przystosowanie go na potrzeby tej działalności. Zatem dopiero w wyniku przeprowadzenia ww. prac budowlanych Budynek stanie się zdatny i kompletny do wykorzystania na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, a więc będzie spełniał kryteria pozwalające na uznanie go za środek trwały. Z powyższego wynika zatem, że wszystkie nakłady poczynione przez Wnioskodawcę powinny powiększać wartość środka trwałego.
Tak jak zostało wspomniane, Budynek będzie wykorzystywany we wspólnie prowadzonej działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej, a więc art. 22g ust. 11 ustawy o PIT w części dotyczącej konieczności ustalania proporcji udziału podatnika we własności składnika majątku nie znajdzie zastosowania.
W ocenie Wnioskodawcy – w zakresie pytania nr 3 – prawidłowe jest stanowisko, że po zmianie klasyfikacji Budynku z mieszkalnego na użytkowy i wprowadzeniu go do ewidencji środków trwałych, Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od Budynku, w części przeznaczonej na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.
Stosownie do art. 22c pkt 2 ustawy o PIT amortyzacji nie podlegają budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami, lokale mieszkalne stanowiące odrębną nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy – zwane odpowiednio środkami trwałymi lub wartościami niematerialnymi i prawnymi.
Taka treść tego przepisu obowiązuje od 1 stycznia 2022 r. Przepis ten został bowiem zmieniony przez art. 1 pkt 16 ustawy z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105).
Zmiana ta jednak nie objęła budynków i lokali użytkowych, które nadal podlegają amortyzacji.
W tym zakresie należy również wskazać na art. 22f ust. 4 ustawy o PIT, który stanowi, że jeżeli tylko część nieruchomości lub lokalu użytkowego jest wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej, wynajmowana lub wydzierżawiana, odpisów amortyzacyjnych dokonuje się w wysokości ustalonej od wartości początkowej nieruchomości lub lokalu odpowiadającej stosunkowi powierzchni użytkowej wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej, wynajmowanej lub wydzierżawianej, do ogólnej powierzchni użytkowej tej nieruchomości lub lokalu.
Jak zostało wspomniane powyżej, zgodnie z art. 22 ust. 8 ustawy o PIT, kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23.
Artykuł 23 ust. 1 pkt 45a lit. a ustawy o PIT stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych: a) nabytych nieodpłatnie, z wyjątkiem nabytych w drodze spadku, jeżeli:
-nabycie to nie stanowi przychodu z tytułu nieodpłatnego otrzymania rzeczy lub praw lub – dochód z tego tytułu jest zwolniony od podatku dochodowego, lub
-nabycie to korzysta ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, lub
-nabycie to stanowi dochód, od którego na podstawie odrębnych przepisów zaniechano poboru podatku.
Należy także wskazać na art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o PIT, który stanowi, że przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Zasady te stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat.
Odnosząc powyższe przepisy do zaprezentowanego stanu faktycznego, należy stwierdzić, że Wnioskodawca będzie miał prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od Budynku, który w wyniku rozbudowy stanowić będzie budynek niemieszkalny, w części przeznaczonej na prowadzoną działalność gospodarczą.
Zgodnie z powołanym art. 22a ust. 1 ustawy o CIT, aby dany składnik majątku był uznany za środek trwały musi:
- stanowić własność lub współwłasność podatnika,
- zostać nabyty lub wytworzony we własnym zakresie przez podatnika,
- być kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia do używania,
- przewidywany okres jego używania musi być dłuższy niż rok,
- być wykorzystywany przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną działalnością albo oddany do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu, o której mowa w art. 23a pkt 1 ustawy o PIT.
Jak zostało wskazane powyżej, Budynek stanowi własność i współwłasność Wnioskodawcy (1/2 udziału należy do majątku osobistego, 1/2 udziału należy do majątku wspólnego). Budynek został nabyty przez Wnioskodawcę na podstawie Umowy Darowizny oraz Umowy Sprzedaży. Aktualnie Wnioskodawca planuje przeprowadzić opisane powyżej prace budowlane, tj. rozbudowę i przebudowę Budynku tak, aby w ich wyniku Budynek stał się zdatny i kompletny do wykorzystania na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Wnioskodawca po przeprowadzeniu powyższych prac budowlanych i uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie, kiedy Budynek będzie kompletny i zdatny do użytkowania, wprowadzi Budynek do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej w formie spółki cywilnej działalności gospodarczej. Przewidywany okres jego używania będzie dłuższy niż rok. Tak jak zostało wspomniane, Budynek będzie wykorzystywany do działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę wspólnie z żoną w formie spółki cywilnej, tj. do świadczenia usług gastronomicznych.
Ponadto, w wyniku przeprowadzonych prac budowlanych, Budynek zmieni swoja klasyfikację.
Budynek po rozbudowie i przebudowie zostanie sklasyfikowany zgodnie z definicją zawartą w PKOB jako niemieszkalny (powierzchnia użytkowa przeznaczona na cele mieszkalne będzie stanowiła 40% całkowitej powierzchni użytkowej Budynku, a więc mniej niż połowę). Budynek zostanie zakwalifikowany po rozbudowie do KŚT 109 (pozostałe budynki niemieszkalne). Po rozbudowie amortyzacji będzie podlegała tylko ta część Budynku, która będzie wykorzystywana na potrzeby działalności gospodarczej, tj. część użytkowa o powierzchni ok. 140 m2, zgodnie z art. 22f ust. 4 ustawy o PIT.
W ocenie Wnioskodawcy, do przedstawionego stanu faktycznego nie znajdzie zastosowania art. 23 ust. 1 pkt 45a lit. a ustawy o PIT, który stanowi o konieczności wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych nieodpłatnie, ponieważ jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego, nabycie 1/2 udziału w Budynku w drodze darowizny podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn i nie korzystało ze zwolnienia od tego podatku. Zatem Wnioskodawcy przysługuje prawo do amortyzacji także Budynku w części otrzymanej w drodze darowizny i zaliczania od tej części odpisów amortyzacyjnych do kosztów podatkowych.
Oczywiście zgodnie z art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o PIT Wnioskodawca jako wspólnik spółki cywilnej będzie uprawniony do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu 50% odpisu amortyzacyjnego, z uwagi na fakt, że posiada on 50% prawa do udziału w zysku ze spółki cywilnej. Powyższy przepis nie zmienia jednak generalnego prawa Wnioskodawcy do amortyzowania Budynku i zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od Budynku w części przeznaczonej na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, a określa jedynie wysokość odpisu, jaka będzie podlegała zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w działalności Wnioskodawcy.
W ocenie Wnioskodawcy – w odniesieniu do pytania nr 4 – prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że po zmianie klasyfikacji Budynku z mieszkalnego na użytkowy i wprowadzeniu go do ewidencji środków trwałych, Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo amortyzacji według indywidualnej stawki amortyzacyjnej, o której mowa w art. 22j ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT.
Zgodnie z art. 22i ust. 1 ustawy o PIT odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, z zastrzeżeniem art. 22j-22ł, dokonuje się przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych określonych w Wykazie stawek amortyzacyjnych i zasad, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1.
Ustawa o PIT przewiduje również możliwość ustalenia przez podatnika indywidualnej stawki amortyzacyjnej dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika. Kwestię tę uregulowano w art. 22j ustawy o PIT.
I tak, zgodnie z art. 22j ust. 1 pkt 4 ww. ustawy podatnicy, z zastrzeżeniem art. 22l, mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż – dla budynków (lokali) niemieszkalnych, dla których stawka amortyzacyjna z Wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 2,5% – 40 lat pomniejszone o pełną liczbę lat, które upłynęły od dnia ich oddania po raz pierwszy do używania do dnia wprowadzenia do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej przez podatnika, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat.
Sposób ustalenia stawki amortyzacyjnej dla środków trwałych uzależniony jest od tego, do jakiego rodzaju środków trwałych, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 3 października 2016 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT), określony środek zostanie zakwalifikowany.
Klasyfikacja Środków Trwałych jest usystematyzowanym zbiorem obiektów majątku trwałego służącym m.in. do celów ewidencyjnych, ustalania stawek odpisów amortyzacyjnych oraz badań statystycznych. W Klasyfikacji Środków Trwałych za podstawową jednostkę ewidencji przyjmuje się pojedynczy element majątku trwałego spełniający określone funkcje w procesie wytwarzania wyrobów i świadczenia usług.
Tak jak zostało wspomniane, budynek zostanie zakwalifikowany po rozbudowie do KŚT 109 (pozostałe budynki niemieszkalne). Jak wynika z Wykazu stawek amortyzacyjnych, stanowiących Załącznik nr 1 do ustawy o PIT, w przypadku budynku niemieszkalnego zakwalifikowanego do KŚT 109, stawka amortyzacyjna wynosi 2,5%. Zatem spełniony zostanie pierwszy z warunków wskazanych w art. 22j ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT, aby stawka amortyzacyjna z Wykazu stawek amortyzacyjnych wynosiła 2,5%.
Kolejno należy wskazać, że jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, zgodnie z informacją zawartą w Umowie Darowizny, Budynek został wybudowany w 1959 roku i był on zamieszkiwany przez matkę Wnioskodawcy, będącą darczyńcą, a więc należy przyjąć, że wtedy nastąpiło oddanie Budynku po raz pierwszy do używania. Zatem od dnia oddania Budynku po raz pierwszy do używania do dnia wprowadzenia go do ewidencji środków trwałych przez Wnioskodawcę (które to wprowadzenie do ewidencji dopiero nastąpi po przeprowadzeniu rozbudowy i przebudowy) upłynie powyżej 40 lat.
W związku z tym, że wynik operacji wskazanej w art. 22j ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT dałby wynik ujemny, zastosowanie ma końcowa część tego przepisu, z której wynika, iż okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat. Zatem zostanie spełniony także warunek, aby środek trwały był wcześniej oddany do używania i upłynął określony okres czasu do wprowadzenia środka trwałego do ewidencji. W ocenie Wnioskodawcy z uwagi na upływ czasu powyżej 40 lat, okres amortyzacji będzie wynosił 10 lat zgodnie z wymogiem z art. 22j ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT.
Należy także wskazać, że ustawodawca nie zawiera żadnych ograniczeń, które wskazywałyby, że dokonana zmiana charakteru budynku (np. z mieszkalnego na niemieszkalny) powinna być traktowana jako jego wydanie po raz pierwszy do użytkowania. Pomimo więc faktu, że Budynek, przed jego wprowadzeniem do ewidencji środków trwałych użytkowany był jako budynek mieszkalny, a w wyniku przeprowadzonych prac budowlanych, tj. jego rozbudowy i przebudowy zmieni charakter na budynek niemieszkalny, zastosowanie indywidualnej stawki amortyzacyjnej, na postawie art. 22j ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT, jest w tej sytuacji uprawnione.
Ponadto należy dodać, iż ustawodawca nie ustalił okresu, który uprawnia do uznania budynku (lokalu) za używany. Wskazał jedynie, że okres amortyzacji nie może być krótszy niż 40 lat pomniejszone o pełną liczbę lat, które upłynęły od dnia ich oddania po raz pierwszy do używania do dnia wprowadzenia do ewidencji środków trwałych. Ponadto okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat. Wobec powyższego, w ocenie Wnioskodawcy, z informacji wskazanej w akcie notarialnym stanowiącym Umowę Darowizny, że Budynek został wybudowany w 1959 roku i był on zamieszkiwany przez matkę Wnioskodawcy, wynika, że Budynek ten był oddany do używania po raz pierwszy przed planowanym wprowadzeniem go do ewidencji środków trwałych. Wskazuje na to także fakt że, jak wynika z Umowy Darowizny, matka Wnioskodawcy, będąca darczyńcą, nabyła udział w tej Nieruchomości w 1958 roku i zamieszkiwała w przedmiotowej Nieruchomości.
Dodatkowo w Umowie Darowizny z 1997 r. zastrzeżono, że matka Wnioskodawcy będzie miała prawo dalszego zamieszkiwania w przedmiotowym Budynku.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że jest Pan wspólnikiem spółki cywilnej. Prawo do udziału w zysku spółki cywilnej przysługuje Panu i Pana żonie po połowie. Między Panem a Pana żoną istnieje ustawowa małżeńska wspólność majątkowa. Działalność spółki polega na świadczeniu usług gastronomicznych. W 1997 roku nabył Pan ½ udziału w nieruchomości stanowiącej grunt zabudowany budynkiem mieszkalny (dalej: Nieruchomość) i ta cześć należy do Pana majątku osobistego, natomiast w 2010 roku w ramach ustawowej małżeńskiej wspólności majątkowej wraz z żoną nabył Pan ½ udziału w Nieruchomości. W umowie sprzedaży nie wyodrębniono ceny gruntu i budynku, wskazano kwotę łączną. Wraz z żoną planuje Pan wnieść ww. budynek wraz z gruntem do spółki cywilnej. Aktualnie budynek ma charakter mieszkalny, jednak po rozbudowie i przeprowadzonych pracach remontowych budynek będzie budynkiem użytkowym. Opisany we wniosku budynek po dostosowaniu go na potrzeby prowadzonej działalności gastronomicznej zostanie przez Pana wprowadzony do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych.
Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.
Stosownie do art. 22 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23. (…)
W myśl art. 22a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
1) budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
2) maszyny, urządzenia i środki transportu,
3) inne przedmioty
– o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.
Zgodnie z art. 22c pkt 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Amortyzacji nie podlegają:
1) grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów,
2) budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami, lokale mieszkalne stanowiące odrębną nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy.
Z przytoczonych przepisów wynika, że środkami trwałymi podlegającymi amortyzacji są m.in. nabyte budynki oraz lokale będące odrębną własnością, o ile spełniają określone warunki:
-stanowią własność lub współwłasność podatnika,
-są kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do użytkowania,
-przewidywany okres ich użytkowania jest dłuższy niż rok,
-są wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą bądź też najmem.
Amortyzacji zatem nie podlegają grunty oraz udział w gruncie przypadający na wyodrębniony lokal.
Jak stanowi art. 22d ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Składniki majątku, o których mowa w art. 22a-22c, z wyłączeniem składników wymienionych w ust. 1, wprowadza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zgodnie z art. 22n, najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Późniejszy termin wprowadzenia uznaje się za ujawnienie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 4.
Podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych od składników majątku, o których mowa w art. 22a i 22b, których wartość początkowa, określona zgodnie z art. 22g, nie przekracza 10 000 zł; wydatki poniesione na ich nabycie stanowią wówczas koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania. Składniki majątku, o których mowa w art. 22a-22c, z wyłączeniem składników wymienionych w ust. 1, wprowadza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zgodnie z art. 22n, najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Późniejszy termin wprowadzenia uznaje się za ujawnienie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W myśl art. 22f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Podatnicy, z wyjątkiem tych, którzy ze względu na ogłoszoną upadłość nie prowadzą działalności gospodarczej, dokonują odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 22a ust. 1 i ust. 2 pkt 1-3 oraz w art. 22b.
Z kolei zgodnie z art. 22f ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się zgodnie z art. 22h-22m, gdy wartość początkowa środka trwałego albo wartości niematerialnej i prawnej w dniu przyjęcia do używania jest wyższa niż 10 000 zł. W przypadku gdy wartość początkowa jest równa lub niższa niż 10 000 zł, podatnicy, z zastrzeżeniem art. 22d ust. 1, mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 22h-22m albo jednorazowo – w miesiącu oddania do używania tego środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, albo w miesiącu następnym.
Podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych stanowi wartość początkowa środków trwałych. Szczegółowe zasady ustalania wartości początkowej zawarte są w art. 22g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Stosownie do art. 22g ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem ust. 2-18, uważa się w razie odpłatnego nabycia – cenę ich nabycia, a jeżeli były używane przez podatnika przed wprowadzeniem ich do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych i nie były wcześniej amortyzowane – cenę ich nabycia, nie wyższą jednak od ich wartości rynkowej.
Zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem ust. 2-18, uważa się w razie nabycia w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób – wartość rynkową z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości.
Przy czym, zgodnie z art. 22g ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku.
Z powyższych uregulowań wynika, że podatnik zobowiązany jest ustalić wartość początkową posiadanego środka trwałego, która to wartość stanowi podstawę dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Sposób jej ustalenia zależy przy tym od sposobu nabycia danego składnika majątku. Na prawidłowe ustalenie wartości początkowej środka trwałego będą miały wpływ wszelkie wydatki mające związek z jego przystosowaniem do stanu kompletności i zdatności do użytku w dniu przyjęcia do używania. W związku z tym do wartości początkowej środka trwałego należy zaliczyć zarówno wydatki poniesione na jego zakup, jak również wydatki związane z jego remontem poniesione do dnia przyjęcia tego środka trwałego do używania.
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie przewidują szczególnych zasad ustalania wartości początkowej w sytuacji, gdy cena nabycia kilku składników majątku została określona w łącznej wysokości.
Zasadą jest, że do ewidencji środków trwałych należy wpisać każdy składnik majątku oddzielnie, a zatem przy określaniu wartości początkowej należy mieć na uwadze cenę każdego składnika majątku. W przypadku zakupu kilku nieruchomości (np. nieruchomości gruntowej wraz z posadowionymi na niej budynkami), gdy w akcie notarialnym dokumentującym zakup tych nieruchomości została zwarta ogólna wartość (cena) całej nieruchomości, a więc nie została wyodrębniona wartość (cena) poszczególnych nabytych składników majątkowych wchodzących w skład całej nieruchomości, to na Panu spoczywa obowiązek prawidłowego ustalenia wartości poszczególnych środków trwałych. Przy określaniu wartości początkowej powinien Pan mieć na uwadze cenę rynkową każdego składnika majątku oraz pamiętać, aby ich suma odpowiadała sumie zawartej w akcie notarialnym.
W związku z powyższym, prawidłowym sposobem postępowania w omawianej sprawie jest określenie wartości budynku w oparciu o jego wartość rynkową w taki sposób, aby suma wartości rynkowej poszczególnych składników majątku odpowiadała łącznej cenie nabycia Nieruchomości określonej w akcie notarialnym.
Zatem w sytuacji opisanej we wniosku można ustalić cenę nabycia poszczególnych składników nieruchomości na podstawie proporcji wartości poszczególnych składników do ceny nabycia z aktu notarialnego, mając na uwadze cenę rynkową każdego składnika majątku.
Zgodnie z art. 22g ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
W razie gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wartość początkową tego składnika ustala się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku; zasada ta nie ma zastosowania do składników majątku stanowiących wspólność majątkową małżonków, chyba że małżonkowie wykorzystują składnik majątku w działalności gospodarczej prowadzonej odrębnie.
Zatem z uwagi na fakt, że Nieruchomość będzie wykorzystywana we wspólnie prowadzonej działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej art. 22g ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w części dotyczącej konieczności ustalania proporcji Pana udziału we własności składnika majątku nie znajdzie zastosowania.
Podsumowanie: z uwagi na brak wyodrębnienia w umowie sprzedaży ceny nabycia budynku, cenę tę należy ustalić na podstawie proporcji wartości budynku do ceny wskazanej w umowie sprzedaży, tak aby suma wartości rynkowej z dnia nabycia poszczególnych składników Nieruchomości (tj. budynku i gruntu) odpowiadała cenie wskazanej w akcie notarialnym.
Z opisu sprawy wynika, że nabył Pan grunt i budynek w następującym układzie:
-½ udziału w Nieruchomości i budynku należy do Pana majątku osobistego,
-½ udziału w Nieruchomości i budynku należy do Pana i Pana żony w ramach ustawowej małżeńskiej wspólności majątkowej.
Dodatkowo będzie Pan ponosił wydatki (nakłady inwestycyjne) na dostosowanie budynku do użytkowania na cele prowadzonej działalności gospodarczej. Przeprowadzi Pan odpowiednie prace budowlane, które będą polegać na rozbudowaniu budynku o ok. 50 m2, wymianie dachu, wymianie na nową instalacji elektrycznej i gazowej, malowaniu ścian, położeniu płytek. Wszystkie poniesione wydatki związane z przebudową i rozbudową zostaną udokumentowane. Po wykonaniu powyższych prac budynek zmieni swój charakter i zgodnie z Polską Klasyfikacją Obiektów Budowlanych zostanie zakwalifikowany jako budynek niemieszkalny. Po przeprowadzeniu powyższych prac i uzyskaniu pozwolenia na użytkowane zamierza Pan wprowadzić budynek do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej działalności gospodarczej.
Podsumowanie: wartość początkową budynku, celem ujęcia go w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej działalności gospodarczej, należy ustalić jako sumę:
- wartości określonej w umowie darowizny – w części, której budynek został nabyty w drodze darowizny zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
- ceny nabycia budynku – w części, w której Budynek został nabyty odpłatnie zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 1 ww. ustawy,
- poniesionych przez Pana do dnia wprowadzenia do ewidencji środków trwałych wydatków (nakładów inwestycyjnych) na dostosowanie budynku do użytkowania na cele działalności gospodarczej.
Odnosząc się z kolei do możliwości amortyzacji i zastosowania indywidulanej stawki wyjaśniam, co następuje.
Zgodnie z art. 22h ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem art. 22k, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji (wykazu), z zastrzeżeniem art. 22e, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór; suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje również odpisy, których, zgodnie z art. 23 ust. 1, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
Jak stanowi art. 22h ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Podatnicy, z zastrzeżeniem art. 22l i 22ł, dokonują wyboru jednej z metod amortyzacji określonej w art. 22i-22k dla poszczególnych środków trwałych przed rozpoczęciem ich amortyzacji; wybraną metodę stosuje się do pełnego zamortyzowania danego środka trwałego.
Co do zasady środek trwały podlega amortyzacji według stawki amortyzacyjnej określonej w Wykazie stawek amortyzacyjnych, stanowiącym Załącznik nr 1 do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z art. 22i ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, z zastrzeżeniem art. 22j-22ł, dokonuje się przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych określonych w Wykazie stawek amortyzacyjnych i zasad, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1.
Stosownie do treści art. 22j ust. 1 pkt 3 i pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Podatnicy, z zastrzeżeniem art. 22l, mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż:
3) dla budynków (lokali) i budowli, innych niż wymienione w pkt 4 – 10 lat, z wyjątkiem:
a) trwale związanych z gruntem budynków handlowo-usługowych wymienionych w rodzaju 103 Klasyfikacji i innych budynków niemieszkalnych wymienionych w rodzaju 109 Klasyfikacji, trwale związanych z gruntem,
b) kiosków towarowych o kubaturze poniżej 500 m3, domków kempingowych i budynków zastępczych
– dla których okres amortyzacji – nie może być krótszy niż 3 lata;
4) dla budynków (lokali) niemieszkalnych, dla których stawka amortyzacyjna z Wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 2,5% – 40 lat pomniejszone o pełną liczbę lat, które upłynęły od dnia ich oddania po raz pierwszy do używania do dnia wprowadzenia do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej przez podatnika, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat.
Ustalenie przez ustawodawcę minimalnego okresu amortyzacji środka trwałego na 10 lat oznacza, że maksymalna wysokość rocznej stawki amortyzacji będzie wynosić 10%.
W myśl art. 22j ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Środki trwałe, o których mowa w ust. 1 pkt 3, uznaje się za:
1) używane – jeżeli podatnik wykaże, że przed ich nabyciem były wykorzystywane przez podmiot inny niż podatnik co najmniej przez okres 60 miesięcy, lub
2) ulepszone – jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ulepszenie stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Z przepisu art. 22j ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że dla budynków (lokali) niemieszkalnych, dla których stawka amortyzacyjna z Wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 2,5% minimalny okres amortyzacji należy ustalić poprzez pomniejszenie okresu 40 lat o pełną liczbą lat, które upłynęły od dnia oddania budynku po raz pierwszy do używania do dnia wprowadzenia go do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podatnika.
Stosownie do art. 22f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Jeżeli tylko część nieruchomości lub lokalu użytkowego jest wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej, wynajmowana lub wydzierżawiana, odpisów amortyzacyjnych dokonuje się w wysokości ustalonej od wartości początkowej nieruchomości lub lokalu odpowiadającej stosunkowi powierzchni użytkowej wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej, wynajmowanej lub wydzierżawianej, do ogólnej powierzchni użytkowej tej nieruchomości lub lokalu.
Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 45a lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych nieodpłatnie, z wyjątkiem nabytych w drodze spadku, jeżeli:
-nabycie to nie stanowi przychodu z tytułu nieodpłatnego otrzymania rzeczy lub praw lub
-dochód z tego tytułu jest zwolniony od podatku dochodowego, lub
-nabycie to korzysta ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, lub
-nabycie to stanowi dochód, od którego na podstawie odrębnych przepisów zaniechano poboru podatku.
Mając na powyższe na uwadze stwierdzam, że po zmianie klasyfikacji budynku z mieszkalnego na użytkowy i wprowadzeniu go po raz pierwszy do ewidencji środków trwałych ma Pan prawo do amortyzacji opisanego we wniosku budynku i dokonywania odpisów amortyzacyjnych na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odpisy amortyzacyjne od ww. budynku będą stanowić koszty uzyskania przychodów w rozumieniu art. 22 ust. 8 tej ustawy.
Jednak dokonując amortyzacji ww. budynku należy wyodrębnić z wartości łącznej widniejącej na umowie sprzedaży budynku i gruntu tylko wartość budynku i od niej dokonywać amortyzacji.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.
W myśl art. 8 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do:
1) rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat;
2) ulg podatkowych związanych z prowadzoną działalnością w formie spółki niebędącej osobą prawną.
Podsumowanie: po zmianie klasyfikacji budynku z mieszkalnego na użytkowy i wprowadzeniu go do ewidencji środków trwałych, będzie Panu jako wspólnikowi spółki cywilnej przysługiwało prawo zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od budynku w części przeznaczonej na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, proporcjonalnie do posiadanych przez Pana udziałów w spółce cywilnej. Również po zmianie klasyfikacji budynku z mieszkalnego na użytkowy i wprowadzeniu go do ewidencji środków trwałych. W takiej sytuacji będzie Panu przysługiwało prawo amortyzacji według indywidualnej stawki amortyzacyjnej, określonej w art. 22j ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
