Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 kwietnia 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 1 kwietnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych otrzymania środków z polisy ubezpieczenia z funduszem kapitałowym. Uzupełnił go Pan pismami z 9 maja oraz 23 i 25 czerwca 2025 r. – w odpowiedzi na wezwania. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego (ostatecznie sformułowany w uzupełnieniu wniosku z 25 czerwca 2025 r.)

Jest Pan osobą fizyczną podlegającą w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Spółka A  zawarła z B umowę ubezpieczenia inwestycyjnego X. Ubezpieczającym jest Spółka, reprezentowana przez Pana, natomiast ubezpieczonym jest Pan. Jest Pan pracownikiem Spółki. W ramach zawartej umowy, Spółka ponosiła ciężar składek na poczet przedmiotowego ubezpieczenia.

X to dobrowolne, indywidualne ubezpieczenie inwestycyjne z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi („Fundusze”) ze składką jednorazową i możliwością wpłacania składek dodatkowych. Okres: Umowa ubezpieczenia („Umowa”) zawierana jest na czas nieokreślony. Umowa ulega automatycznemu rozwiązaniu, m.in. z dniem wypłaty całości wartości rachunku.

X jest połączeniem ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym.

Polisa składa się z dwóch elementów:

1)Umowa Podstawowa: Ubezpieczenie na życie i dożycie.

2)Umowa Dodatkowa: Ubezpieczenie na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi.

Celem tego rodzaju umowy jest inwestowanie zgromadzonego kapitału w fundusze oraz wypłata świadczenia z tytułu śmierci ubezpieczonego osobom uposażonym.

Program X nie jest umową wyłącznie na życie i dożycie. To program gromadzenia kapitału poprzez zakup jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych. Polisa jest bezterminowa czyli nie ma założonego terminu zakończenia.

Jednocześnie program na okoliczność śmierci z każdej innej przyczyny niż nieszczęśliwy wypadek zachowuje się jak typowa polisa ubezpieczeniowa gdyż jest gwarancja wypłaty (…)% wartości rachunku. W razie śmierci wskutek nieszczęśliwego wypadku wypłacona zostanie dodatkowa kwota zależna od wysokości zgromadzonego kapitału. Na przykład, suma ubezpieczenia wynosi (…) zł, jeżeli wartość rachunku jest równa lub wyższa (…) zł.

Dokonał Pan częściowej wypłaty środków. Nie została dokonana całkowita wypłata środków, co oznacza że polisa nie uległa rozwiązaniu. Program pozwala na tzw. częściowe wypłaty podczas trwania programu. Wypłacona przez ubezpieczyciela kwota nie stanowiła wyłącznie składek uiszczonych tytułem ubezpieczenia, choć wypłacone kwoty zawierały w sobie również środki pochodzące ze składek.

Otrzymana kwota z tytułu ubezpieczenia związanego z funduszami kapitałowymi nie była większa niż suma składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.

Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu z 25 czerwca 2025 r.)

Czy środki pieniężne otrzymane przez Pana na skutek dokonania częściowej wypłaty środków z polisy ubezpieczeniowej X, stanowią przychód zwolniony od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy PIT?

Pana stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu z 25 czerwca 2025 r.)

W Pana ocenie, środki pieniężne otrzymane przez Pana na skutek dokonania częściowej wypłaty środków z polisy ubezpieczeniowej X, stanowią przychód zwolniony od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy PIT.

Uzasadnienie stanowiska

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody, a przychodami są, w szczególności pieniądze oraz wartości pieniężne, a także nieodpłatne świadczenia (art. 9 ust. 1 i art. 11 ust. 1 ustawy o PIT).

Ustawa zawiera dziewięć źródeł przychodu. Jednym z tych źródeł są kapitały pieniężne i prawa majątkowe (art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o PIT).

W art. 17 ust. 1 ustawy o PIT, wymieniony został zamknięty katalog przychodów, które kwalifikujemy do kapitałów pieniężnych i są to, m.in:

-odsetki od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 5;

-przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c.

Fundusze kapitałowe, to fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych, oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT, wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

a)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowano zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,

b)dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.

Zgodnie z art. 24 ust. 15 ustawy o PIT, dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.

Według art. 24 ust. 15a tej ustawy, dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie, zawartą na podstawie odrębnych przepisów, w której świadczenie zakładu ubezpieczeń z tytułu dożycia jest:

a)ustalane na podstawie określonych indeksów lub innych wartości bazowych albo

b)równe składce ubezpieczeniowej powiększonej o określony w umowie ubezpieczenia wskaźnik

– jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a składką wpłaconą do zakładu ubezpieczeń.

Mając na uwadze powyższe, stoi Pan na stanowisku, że środki uzyskane z tytułu częściowej wypłaty środków z polisy X stanowią przychód zwolniony od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Powyższy przepis wyraża zasadę powszechności opodatkowania, zgodnie z którą standardem prawa podatkowego jest wynikający z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ciążący na wszystkich podmiotach obowiązek uiszczania podatku dochodowego, a zwolnienia stanowią wyjątek, istotne odstępstwo od zasady sprawiedliwości podatkowej, to jest powszechności i równości opodatkowania. Tym samym, ustanowione przez ustawodawcę ulgi i zwolnienia nie powinny być w procesie wykładni, ani rozszerzane, ani zawężane.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zważywszy, że przepisy dotyczące zwolnień przedmiotowych są wtórne w stosunku do podmiotu i przedmiotu opodatkowania ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podstawowym warunkiem zastosowania któregokolwiek ze zwolnień, w tym zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, jest uprzednie zakwalifikowanie otrzymanych świadczeń do przychodów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O ile bowiem dane świadczenie (choćby otrzymane) nie jest przychodem w rozumieniu przepisów ww. ustawy, nie może być objęte zwolnieniem podatkowym. Innymi słowy, zwolnić z opodatkowania można wyłącznie te należności i ich wartości, które mieszczą się w dyspozycji art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przepis art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:

Katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zawiera art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

A zatem wszelkie świadczenia zarówno o charakterze pieniężnym, jak i niepieniężnym otrzymane przez pracownika od pracodawcy stanowią przychód pracownika ze stosunku pracy.

Przychodem ze stosunku pracy jest m.in. opłacona przez pracodawcę składka w części ochronnej polisy o charakterze ochrono-inwestycyjnym, gdzie ubezpieczonym jest pracownik.

Opłacona przez pracodawcę składka w części ochronnej (opłata za ryzyko) stanowi przychód ubezpieczonego pracownika ze stosunku pracy. Przychód powstaje w momencie zapłacenia składki przez pracodawcę, gdyż wskazany w umowie pracownik prawa wynikające z polisy nabywa z chwilą zawarcia przez pracodawcę umowy ubezpieczenia.

Przychód ze stosunku pracy powstaje również w sytuacji, gdy zgodnie z umową ubezpieczenia opłacającym składkę jest pracodawca natomiast uprawnionym z polisy w części inwestycyjnej może być pracownik. Przy czym jedynie w przypadku, gdy z umowy ubezpieczenia jednoznacznie wynika, że beneficjentem wypłaconych z polisy świadczeń jest pracownik, przychód powstaje w momencie wpłaty środków (składki) przez ubezpieczającego pracodawcę. Natomiast, gdy do czasu wystąpienia o wypłatę przez ubezpieczającego pracodawcę nie wiadomo, na czyją rzecz ostatecznie nastąpi wypłata (na rzecz pracodawcy czy pracownika), momentem otrzymania przez pracownika przychodów ze stosunku pracy jest moment przyznania prawa do świadczenia z polisy, z tym że nie w wysokości wartości tego prawa, lecz w wysokości opłaconych przez pracodawcę składek na tę polisę (w przypadku częściowego wykupu polisy – powinno to stanowić odpowiednią proporcję takich wpłat do uzyskanych z tej polisy praw do świadczeń).

Powstanie po stronie pracownika podlegającego opodatkowaniu przychodu ze stosunku pracy w wysokości opłaconej przez pracodawcę (ubezpieczającego) składki – nastąpi bądź to w momencie jej opłacenia bądź w momencie przyznania prawa do świadczenia z polisy.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika jednoznacznie, że to Pan będzie ubezpieczonym, a więc podmiotem uprawnionym z umowy ubezpieczenia oraz że wypłata nastąpi na Pana rzecz. Jednocześnie z opisu sprawy nie wynika, aby wypłata tych środków była możliwa na rzecz ubezpieczającego, zatem Pana pracodawca nie będzie (nigdy, w żadnej sytuacji) beneficjentem tych środków.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że składki opłacone przez ubezpieczającego w ramach umowy ubezpieczenia inwestycyjnego X, stanowią Pana przychód (jako pracownika) ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w dacie poniesienia wydatku przez Pana pracodawcę, czyli w dacie zapłaty składek firmie ubezpieczającej.

Zatem, w opisanej we wniosku sytuacji, osiągnie Pan przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w momencie zapłaty przez pracodawcę składek zarówno w części ochronnej (ubezpieczeniowej), jak i w części inwestycyjnej. W konsekwencji, samo dokonanie częściowej wypłaty środków z polisy na Pana rzecz, nie stanowi przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wypłata dotyczy bowiem środków, które podlegają opodatkowaniu (w wysokości zapłaconej składki przez pracodawcę) z tytułu przyznania pracownikowi prawa do świadczenia z polisy. W konsekwencji, ich późniejsza wypłata, nie powoduje powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie, w przedmiotowej sprawie nie będzie miało zastosowania zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż jego stosowanie – jak wcześniej wyjaśniono – ma charakter wtórny w stosunku do powstania przychodu na gruncie ww. ustawy.

Jednocześnie należy zauważyć, że stosownie do art. 24. ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Natomiast na mocy art. 30a ust. 1 pkt 5 analizowanej ustawy:

Wobec powyższego, jeżeli otrzymał Pan środki pieniężne z części inwestycyjnej polisy, które odpowiadają dyspozycji art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to w tej części osiągnął Pan dochód, który podlega opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym, zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 5 tej ustawy.

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, że w przedstawionym stanie faktycznym nie ma zastosowania zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Częściowa wypłata środków z polisy ubezpieczeniowej, poza dochodem, o którym mowa w art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie stanowi bowiem przychodu w rozumieniu przepisów ustawy. Wypłata dotyczy bowiem środków, które podlegają opodatkowaniu (w wysokości zapłaconej składki przez pracodawcę) z tytułu przyznania pracownikowi prawa do świadczenia z polisy. W konsekwencji ich późniejsza wypłata – poza dochodem, o którym mowa w art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – nie powoduje powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie nie może być objęta zwolnieniem przedmiotowym, gdyż jego stosowanie – jak wcześniej wyjaśniono – ma charakter wtórny w stosunku do powstania przychodu na gruncie ustawy PIT.

W świetle powyższego Pana stanowisko – zgodnie z którym środki pieniężne otrzymane przez Pana na skutek dokonania częściowej wypłaty środków z polisy ubezpieczeniowej X, stanowią przychód zwolniony od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – należy uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.