Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:
-prawidłowe w zakresie możliwości zaliczenia wynagrodzenia kancelarii prawnej do kosztów uzyskania przychodu w odniesieniu do kredytów, do których nie ma zastosowania rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, oraz
-nieprawidłowe w odniesieniu do kredytu, do którego ma zastosowanie ww. rozporządzenie.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
10 marca 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismami złożonymi 18 maja 2025 r. i 2 czerwca 2025 r. – w odpowiedzi na wezwania. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą przez męża, zeznanie podatkowe Wnioskodawczyni rozlicza z mężem indywidualnie. W tym kontekście Wnioskodawczyni prosi o interpretację indywidualną podanych poniżej stanów faktycznych i wynikających z nich obowiązków podatkowych.
W 2024 r. wraz z mężem Wnioskodawczyni podpisała ugody z Bankiem … S.A. w sprawie 3 kredytów we frankach szwajcarskich: …, … oraz … . Dotychczas Wnioskodawczyni nie korzystała ze zwolnienia podatkowego (ugoda) i w związku z tym w PIT-11, który otrzymała od Banku (w załączniku) w 2024 r., wyliczone zostały przychody na podstawie 50% kwot umorzenia długu wykazanych w ugodach 2 z 3 podanych powyżej kredytów. Udział 50% wynika z faktu, iż wraz z mężem Wnioskodawczyni była współkredytobiorcą każdego z nich w udziale 50%. Podpisanie wskazanych ugód było skutkiem współpracy (w oparciu o zawartą umowę - załączona) z kancelarią prawną … (…), która sporządziła analizę stanu wszystkich 3 umów kredytów oraz złożyła odpowiednie pozwy do sądu o unieważnienie umów kredytowych w związku z występującymi w nich klauzulami abuzywnymi. W związku z toczącym się postępowaniem sądowym i wyznaczoną datą rozprawy, udało się Państwu wynegocjować akceptowalne dla was warunki przeliczenia kredytów i małżonkowie zdecydowali się na podpisanie ugody w sprawie każdego z nich (wymienionych powyżej). Kancelarii … musieli (zgodnie z umową) zapłacić „premię za sukces/success fee”, jak na załączonej fakturze VAT.
W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni dodała, że kredyty zostały zaciągnięte (odpowiednio nr umowy kredytowej oraz data):
… z dnia 12 czerwca 2007 r.,
… z dnia 9 lipca 2007 r.,
… z dnia 3 października 2007 r.
Wszystkie trzy kredyty w banku … S.A.
Nadzór nad działalnością … S.A. sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego (KNF), która jest centralnym organem nadzoru nad całym rynkiem finansowym w Polsce, w tym nad sektorem bankowym.
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Na jakie konkretnie cele były zaciągnięte poszczególne kredyty?”, Wnioskodawczyni odpowiedziała:
… z dnia 12 czerwca 2007 r. - refinansowanie kredytu hipotecznego na zakup mieszkania …, ul. … - zakupionego wcześniej jako własność: …, KW …,
… z dnia 9 lipca 2007 r. - zakup działki pod budowę domu, w którym mieszka w … ul. …, KW …,
… z dnia 3 października 2007 r. - zakup działki budowlanej w miejscowości …, KW … oraz współwłasność działki: KW … .
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Czy są Państwo właścicielami/współwlaścicielami nieruchomości, na nabycie/budowę której/których zostały zaciągnięte wskazane we wniosku trzy kredyty?”, Wnioskodawczyni odpowiedziała: tak, szczegóły w punkcie wyżej.
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Rodzaj ww. nieruchomości (np. lokal mieszkalny, nieruchomość gruntowa zabudowana budynkiem jednorodzinnym, nieruchomość gruntowa zabudowana budynkiem wielorodzinnym, inny - jaki?), Wnioskodawczyni odpowiedziała:
… z dnia 12 czerwca 2007 r. - lokal mieszkalny,
… z dnia 9 lipca 2007 r. - nieruchomość gruntowa zabudowana budynkiem jednorodzinnym,
… z dnia 3 października 2007 r. - nieruchomość gruntowa niezabudowana.
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Czy zakupiona/wybudowana nieruchomość była wykorzystywana w działalności gospodarczej Pani męża?”, Wnioskodawczyni odpowiedziała:
… z dnia 12 czerwca 2007 r. - obecnie najem prywatny - ryczałt 8%,
… z dnia 9 lipca 2007 r. - obecnie mieszkanie rodziny oraz jednoosobowa działalność gospodarcza męża: … NIP … .
Wszystkie 3 kredyty to kredyty mieszkaniowe zaciągnięte na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. z. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.).
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Czy celem inwestycji mieszkaniowej, na którą zaciągnięte zostały ww. kredyty jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
jednego gospodarstwa domowego albo
więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2024 r. poz. 596 ze zm.)?
Wnioskodawczyni odpowiedziała: tak.
Hipoteki zostały uwidocznione w odpowiednich księgach wieczystych:
… z dnia 12 czerwca 2007 r. oraz … z dnia 9 lipca 2007 r. - KW …,
… z dnia 3 października 2007 r. - KW … .
Na pytanie Organu o treści cyt.: „W zakresie którego kredytu skorzysta Pani z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.)?”, Wnioskodawczyni odpowiedziała, że skorzysta z zaniechania wyżej wymienionego poboru podatku w zakresie kredytu: … z dnia 12 czerwca 2007 r.
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Jakie ustalenia zawierały wskazane we wniosku ugody z bankiem?”, Wnioskodawczyni odpowiedziała:
W ugodach ustalono kursy przewalutowania oraz kwoty zwolnienia z długu, jakie wyliczył bank po wynegocjowanym kursie przeliczenia, szczegóły:
… z dnia 12 czerwca 2007 r.: kredyt zostanie przewalutowany po kursie 1 CHF = … PLN co daje kwotę zwolnienia z długu … zł,
… z dnia 9 lipca 2007 r. - kredyt zostanie przewalutowany po kursie 1 CHF = … PLN, co daje kwotę zwolnienia z długu: … zł,
… z dnia 3 października 2007 r. - kredyt zostanie przewalutowany po kursie 1 CHF = … PLN, co daje kwotę zwolnienia z długu: … zł.
Nie wypłacono dodatkowych kwot pieniężnych.
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Jakie zapisy dotyczące premii za sukces zawiera wskazana we wniosku umowa z kancelarią?”, Wnioskodawczyni cytuje:
㤠5
Przed złożeniem pozwu Klient pokryje koszt wyliczeń finalnych w wysokości … zł brutto.
Honorarium Kancelarii za prowadzenie postępowania przedsądowego, negocjacji, zastępstwa przed sądem pierwszej instancji oraz instancją odwoławczą (poza Sądem Najwyższym) składa się z opłaty wstępnej, premii za sukces oraz zasądzonych wyłącznie od banku kosztów zastępstwa procesowego.
Opłata wstępna jest jednorazowa i wynosi … zł brutto.
Premia za sukces wynosi …% brutto od sumy uzyskanych dla Klienta korzyści.
Przez „sumę uzyskanych dla Klienta korzyści” strony rozumieją m.in. kwotę należną Klientowi na mocy prawomocnego wyroku sądowego lub ugody od banku z tytułu nadpłaconych rat kredytu wraz z odsetkami oraz kwotę, o którą obniżone zostanie pozostałe do spłaty saldo kredytu na mocy prawomocnego wyroku sądowego lub ugody ustalającego brak związania klienta klauzulą indeksacyjną na przyszłość. W razie unieważnienia umowy kredytu suma uzyskanych dla klienta korzyści stanowić będzie kwota, o którą zmniejszy się zadłużenie klienta względem banku na dzień prawomocności wyroku lub ugody oraz kwota należna od banku z tytułu nadpłat wraz z odsetkami.
W razie złożenia pozwu wzajemnego ze strony banku przeciwko Klientowi o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału, Kancelaria będzie reprezentować w tym postępowaniu Klienta bezpłatnie. Kancelarii przysługiwać będzie jedynie zwrot kwoty zasądzonej w tym postępowaniu od banku tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego i kosztów dojazdu za … i … instancję.”
Istnieje wspólność majątkowa małżeńska, ww. wydatek został poniesiony z majątku wspólnego.
Pytanie
Czy wskazane w opisie stanu faktycznego koszty „success fee/premia za sukces” Wnioskodawczyni może w 50% uznać za swoje koszty uzyskania przychodu wykazanego w PIT-11?
Pani stanowisko w sprawie
W ocenie Wnioskodawczyni, praca kancelarii … stanowi bezpośredni czynnik i warunek, dzięki któremu doszło do podpisania ugód oraz uzyskania wymienionych we wskazanym wcześniej PIT-11 przychodów. Wnioskodawczyni uważa, iż koszty związane z doradztwem (potwierdzone załączoną fakturą VAT) w wyżej wymienionych sprawach, ze strony kancelarii …, stanowią w proporcji 50%, Jej koszty uzyskania tych przychodów.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Reguły dotyczące opodatkowania
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić, w każdej sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Wskazać również należy, że dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
Źródła przychodów
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłami przychodów są: inne źródła.
Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Umorzenie wierzytelności
Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia Pani przez bank w 2024 r. wierzytelności od zaciągniętych 12 czerwca 2007 r., 9 lipca 2007 r. oraz 3 października 2007 r. kredytów hipotecznych, wskazać należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Należy w tym miejscu wyjaśnić, że umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela z prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.
Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
Tak więc, dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).
Tym samym, wartość umorzonych Pani kwot wierzytelności z tytułu kredytów hipotecznych, na podstawie ugody z bankiem, którą zawarła Pani w 2024 r., będzie stanowić przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.
Zaniechanie poboru podatku
Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. 2022 r. poz. 592):
1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
2. Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.
5. Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1)jednego gospodarstwa domowego albo
2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).
6. Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7. W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
Natomiast § 3 ww. rozporządzenia stanowi, że:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z kolei § 4 ww. rozporządzenia zmieniony rozporządzeniem z dnia 20 grudnia 2022 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 2743), które weszło w życie 24 grudnia 2022 r. stanowi, że:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.
Zgodnie z treścią art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazanego w § 3 ww. rozporządzenia:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:
a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.
Wobec powyższego, zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r. osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Skutki podatkowe z tytułu umorzenia wierzytelności
W 2024 r. Pani wraz z mężem podpisała ugody z Bankiem w sprawie 3 kredytów we frankach szwajcarskich: … z dnia 12 czerwca 2007 r., … z dnia 9 lipca 2007 r. oraz … z dnia 3 października 2007 r. Dotychczas nie korzystała Pani ze zwolnienia podatkowego (ugoda) i w związku z tym, w PIT-11, który otrzymała od Banku w 2024 r., wyliczone zostały przychody na podstawie 50% kwot umorzenia długu wykazanych w ugodach 2 z 3 podanych powyżej kredytów. Udział 50% wynika z faktu, iż wraz z mężem była Pani współkredytobiorcą każdego z nich w udziale 50%. Podpisanie wskazanych ugód było skutkiem współpracy z kancelarią prawną, która sporządziła analizę stanu wszystkich 3 umów kredytów oraz złożyła odpowiednie pozwy do sądu o unieważnienie umów kredytowych w związku z występującymi w nich klauzulami abuzywnymi.
Należy wskazać, że zaniechanie poboru podatku znajduje zastosowanie w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy hipotecznego kredytu mieszkaniowego nie korzystała jeszcze z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b przytoczonego rozporządzenia).
Tym samym, kwota wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego 12 czerwca 2007 r., która została Pani jako współkredytobiorcy umorzona przez bank z tytułu zawartej ugody, będzie stanowić dla Pani przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
W stosunku do tego przychodu, zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.
Zatem, w sytuacji przedstawionej we wniosku, nie jest Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu umorzenia w 2024 r. przez bank, kwoty wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego 12 czerwca 2007 r.
Natomiast, kwota wierzytelności z tytułu kolejnych kredytów hipotecznych, tj. kredytu zaciągniętego 9 lipca 2007 r. oraz kredytu zaciągniętego 3 października 2007 r., która została Pani jako współkredytobiorcy umorzona przez bank z tytułu zawartej ugody, będzie stanowić dla Pani przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W stosunku do tych przychodów, nie znajdzie zastosowania zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r.
Koszty uzyskania przychodu
Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.
Kosztami uzyskania przychodu są zatem wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z uzyskanymi przychodami. Z oceny związku z uzyskanym przychodem powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie mógł się przyczynić do osiągnięcia przychodów z danego źródła. Przy czym związek przyczynowy między poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu, powinien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:
-pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
-nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
-być właściwie udokumentowany.
Koszty poniesione w celu uzyskania przychodów to te, które zostały poniesione z zamiarem uzyskania przychodu. Ten zamiar (cel) musi być, po pierwsze – obiektywnie realny, po drugie – istniejące okoliczności faktyczne muszą wskazywać na to, że dany wydatek w istocie mógł podatnikowi pozwolić na przewidywanie osiągnięcia przychodu. Natomiast koszty ponoszone w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodu, to wydatki mające na celu ochronę źródła przychodu tak, by źródło to istniało w stanie niepogorszonym.
Koszty uzyskania przychodów nie są kosztami uzyskania jakichkolwiek przychodów, lecz zawsze związane są z uzyskaniem przychodu z konkretnego źródła. Koszty uzyskania przychodu z danego źródła pomniejszają przychody z tego właśnie źródła, a nie jakiekolwiek przychody. Koszty uzyskania przychodu są zatem ściśle i funkcjonalnie przyporządkowane do danego źródła przychodów. Aby bowiem w ogóle mogło dojść do powstania kosztu uzyskania przychodu, podatnik musi ponieść faktyczny wydatek (ekonomiczny ciężar) związany ze zdarzeniem prawnym mającym wpływ na uzyskanie przychodu lub zachowanie bądź zabezpieczenie źródła przychodu.
Zatem, kosztem uzyskania przychodów nie są wszystkie wydatki, ale tylko takie, które nie są wymienione w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i których poniesienie pozostaje w związku przyczynowym z uzyskaniem (zwiększeniem) przychodu z danego źródła, bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. Jednakże, ciężar wskazania owego związku spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne.
W odniesieniu do powyższego należy zauważyć, że koszty wynagrodzenia wypłaconego kancelarii prawnej zostały poniesione przez Panią w celu uzyskania kwot wynikających z umorzenia Pani wierzytelności kredytowych z tytułu 3 kredytów.
W odniesieniu do powyższego należy zauważyć, że koszty wynagrodzenia wypłaconego kancelarii prawnej zostały poniesione przez Panią nie tylko w celu uzyskania umorzenia wierzytelności kredytowej, które to umorzenie stanowi przychód podlegający opodatkowaniu, ale również związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego 12 czerwca 2007 r., wobec którego zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.
To oznacza, że w świetle powołanych przepisów, do kosztów uzyskania przychodów z tytułu wypłaconych kwot, nie może zostać zaliczona cała kwota wynagrodzenia na rzecz kancelarii prawnej, ponieważ wydatek ten był poniesiony nie tylko w celu uzyskania świadczenia podlegającego opodatkowaniu, ale również świadczenia, wobec którego znajduje zastosowanie zaniechanie poboru podatku.
Reasumując, może Pani stosownie do art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, poniesione wydatki tytułem wynagrodzenia na rzecz kancelarii prawnej, która prowadziła sprawę i reprezentowała Panią w postępowaniu sądowym, w wyniku czego, uzyskała Pani przychód z tytułu umorzenia wierzytelności kredytowych, wobec których nie znajduje zastosowania rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.
W tej części Pani stanowisko uznałem za prawidłowe.
Natomiast, nie może Pani zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków tytułem wynagrodzenia na rzecz kancelarii prawnej, która prowadziła sprawę i reprezentowała Panią w postępowaniu sądowym, w wyniku czego uzyskała Pani przychód z tytułu umorzenia wierzytelności kredytowej, wobec której znajduje zastosowanie ww. rozporządzenie.
W tej części Pani stanowisko uznałem za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Podkreślam, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Wydając interpretacje opieram się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzę postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.
Wskazuję, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pani. Nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w … . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.