Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
3 kwietnia 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 1 kwietnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 6 maja 2025 r. (wpływ 15 maja 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Zwraca się Pan z uprzejmą prośbą o jednoznaczne zinterpretowanie, czy od kwoty jaką uzyskał Pan po podpisaniu w dniu (…) 2025 r. ugody sądowej z bankiem (...) musi Pan zapłacić podatek dochodowy.
Na wstępie pragnie Pan oświadczyć, iż jest to druga ugoda którą podpisał Pan z ww. bankiem. Przy pierwszej skorzystał Pan ze zwolnienia z podatku od podpisanej ugody na mocy rozporządzenia z dnia 11 marca 2022 r. o zaniechaniu poboru podatku. Obecnie podpisał Pan drugą ugodę z bankiem (...) i w związku z tym faktem prosi Pan o konkretną wykładnię jak ma Pan postąpić w kwestii podatkowej.
W dniu (...) 2025 r. otrzymał Pan od (...) z siedzibą (...), który był Pana pełnomocnikiem w sporze z bankiem (...) kwotę (...) zł tytułem Ugody Sądowej zawartej w dniu (…) 2025 r. Całość korzyści z ugody opiewała na kwotę (...) zł minus wynagrodzenie Kancelarii (...) zł, zwrot opłat sądowych które Pan poniósł (...) zł. Całość kwoty którą odzyskał Pan od Banku po odliczeniu kosztów to (...) zł.
Fakt podpisania ugody z bankiem świadczy o tym, że ze strony banku były nieprawidłowości, bank niesłusznie naliczył Panu różne koszty i opłaty, które obecnie zostały zwrócone.
Wszystkie opłaty i koszty związane ze spłatą kredytu ponosił Pan z zarobionych przez siebie przez lata pieniędzy, które były już opodatkowane. Obecnie na skutek korzystnej ugody otrzymał Pan od Banku (...) zwrot części środków, które im Pan nienależnie zapłacił, a które jak już Pan nadmienił były opodatkowane przed zapłaceniem bankowi.
Nie rozumie Pan interpretacji, że te zwrócone środki są Pana kolejnym zyskiem. To nie jest Pana zysk, tylko próba odzyskania nienależnie pobranych opłat, za które już raz zapłacił Pan podatek. Ugoda Sądowa którą Pan podpisał pozwoliła Panu na szybsze zakończenie sprawy, i jest zamiennikiem wyroku sądowego, który niewątpliwie zakończyłby Pana spór z Bankiem. Skoro Bank niesłusznie pobrał od Pana koszty, to przy zwrocie nie można tego interpretować jako ekstra zysk, a tylko przywrócenie sprawiedliwości. W Polsce nie ma prawa podwójnego opodatkowania tych samych środków. Część otrzymanego z banku zwrotu to wynagrodzenie Kancelarii, która Pana reprezentowała i od tej kwoty oni również zapłacą podatki.
W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan co następuje.
Oświadcza Pan, że kwota którą otrzymał Pan od banku jest zwrotem na Pana rzecz środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy umowy kredytowej przekazał Pan na rzecz banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych.
Oświadcza Pan również, że zwrócona Panu przez bank kwota nie stanowi przysporzenia ponad kwoty uiszczane przez Pana tytułem spłaty kredytu hipotecznego. Zwrócona kwota mieści się w kwocie wpłacanej przez Pana podczas spłaty kredytu.
Pytanie
Czy od kwoty jaką uzyskał Pan po podpisaniu w dniu (…) 2025 r. ugody sądowej z bankiem (...) musi Pan zapłacić podatek dochodowy? Prosi Pan o jednoznaczną wykładnię, jak ma się Pan w tej sytuacji zachować.
Pana stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)
W Pana ocenie, Bank w konsekwencji ugody zwrócił Panu część (nie całość) zapłaconych przez Pana kosztów obsługi Pana kredytu. Koszty te zgodnie z treścią ugody były pobrane przez bank bezprawnie, a ich długotrwale rosnąca wysokość i uciążliwość, spowodowały Pana kilkuletnie problemy finansowe i obciążenie zdrowotne.
W chwili obecnej udało się Panu odzyskać większą część tych niesłusznie zapłaconych kosztów. Jak już Pan nadmienił we wcześniejszym wniosku, nie zgadza się Pan z interpretacją mówiącą, że zwrócone Panu środki są Pana przychodem, od którego należy się zapłacenie podatku.
Już raz zapłacił Pan od nich podatek w momencie uzyskania przychodu. Teraz otrzymał Pan tylko zwrot niesłusznie pobranej kwoty, co nie jest dodatkowym, czy kolejnym dochodem tylko odzyskaniem Pana krzywdy.
Stoi Pan na stanowisku, że zapłacił Pan już podatek od tych zwróconych pieniędzy i nie powinien Pan płacić podatku po raz drugi.
Uważa Pan, że Pana ciężko zarobione pieniądze powinny być opodatkowane raz, co miało już miejsce. Uprzejmie prosi Pan o wyrażenie zgody na odstąpienie od obowiązku zapłacenia podatku dochodowego od odzyskanej kwoty. Doda Pan również, że 20% odzyskanej od banku kwoty stanowi prowizja (...), od której to kwoty ta instytucja również zapłaci wszelkie należne podatki.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania.
Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei jest definiowany przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1 ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Z definicji przychodu można wywieść, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) – mają definitywny, a nie zwrotny charakter.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też w wyniku określonego zdarzenia, które powoduje zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
Odrębnym źródłem przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 „inne źródła”.
W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że katalog przychodów z innych źródeł ma otwarty charakter – nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe, które można przypisać do tego źródła.
Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Stosownie natomiast do treści art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061):
Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.
Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.
Odnosząc się do skutków podatkowych wypłaty ustalonej w ugodzie kwoty wyjaśniam, że zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Jednakże jak wyżej wyjaśniłem definicja przychodu podatkowego zawarta w art. 11 ust. 1 wskazuje, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
Prezentując stan faktyczny wskazał Pan, że (…) 2025 r. zawarł Pan ugodę z bankiem. W dniu (...) 2025 r. otrzymał Pan od swojego pełnomocnika środki pieniężne tytułem Ugody Sądowej. Kwota którą otrzymał Pan od banku jest zwrotem na Pana rzecz środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy umowy kredytowej przekazał Pan na rzecz banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych. Zwrócona Panu przez bank kwota nie stanowi przysporzenia ponad kwoty uiszczane przez Pana tytułem spłaty kredytu hipotecznego. Zwrócona kwota mieści się w kwocie wpłacanej przez Pana podczas spłaty kredytu. Otrzymał Pan również zwrot opłat sądowych.
Wobec powyższego, skoro kwota, którą otrzymał Pan od banku w wyniku zawartej ugody, mieści się w kwocie wpłacanej przez Pana podczas spłaty kredytu hipotecznego to jej otrzymanie nie powoduje po Pana stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. W konsekwencji pieniądze te nie są Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po Pana stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.
W opisie sprawy wskazał Pan również, że otrzymał Pan zwrot opłat sądowych.
Zgodnie z art. 98 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):
Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).
Stosownie do art. 98 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):
Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu prowadzącego postępowanie.
Z kolei w myśl art. 98 § 3 tej ustawy:
Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.
Zgodnie z art. 98 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego:
Wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także wynagrodzenie adwokata, radcy prawnego i rzecznika patentowego regulują odrębne przepisy.
Jak wynika z powyższych przepisów, koszty procesu mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez powoda. Zwrot ten nie rodzi więc obowiązku podatkowego w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile kwota zasądzona tytułem zwrotu kosztów postępowania nie przewyższała faktycznie poniesionych przez powoda wydatków.
Kwota jaką Pan otrzymał jako zwrot opłat sądowych stanowi jedynie zwrot poniesionych wcześniej wydatków – nie jest więc dochodem podlegającym opodatkowaniu. Dla celów podatkowych ww. kwota jest obojętna podatkowo.
W konsekwencji zwrot poniesionych przez Pana opłat sądowych nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.