Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 marca 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 24 marca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 28 maja 2025 r. (wpływ 30 maja 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W 2008 r. zawarł Pan wraz z małżonką umowę kredytową hipoteczną dla osób fizycznych waloryzowaną kursem CHF Kredyt został udzielony przez podmiot uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw. Kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej i jest zabezpieczony hipotecznie. Nie korzystaliście Państwo z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej. Inwestycja służy zaspokojeniu Państwa potrzeb związanych z rodziną i wychowaniem dzieci.

W 2021 r. złożyliście Państwo pozew indywidualny przeciwko bankowi o stwierdzenie nieważności umowy. Bank w 2024 r. złożył pozew wzajemny w sprawie o zapłatę wypłaconego na podstawie umowy kapitału w kwocie (…) PLN.

Zważywszy na to, iż:

1.Zamiarem Banku i Klienta jest:

a)polubownie rozstrzygnąć spór między stronami w zakresie wzajemnie przysługujących Stronom roszczeń, które/a są/jest przedmiotem sporu sądowego zawisłego przed sądem Sąd Apelacyjny w (…) pod sygn. akt (...) z powództwa Klienta przeciwko Bankowi oraz sporu sądowego zawisłego przed sądem (...) pod sygn. akt (...) z powództwa Banku przeciwko Klientowi, a także

b)uchylić niepewność co do roszczeń Stron, związanych z zawarciem i wykonywaniem Umowy przez przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym dokonanie wzajemnych rozliczeń, a w konsekwencji tego zakończenie Umowy oraz sporów wskazanych w punkcie 2) i 3) w sposób definitywny i bez żadnych dalszych roszczeń którejkolwiek Strony.

2.Strony potwierdzają, że Klientowi przysługują następujące roszczenia w stosunku do Banku wynikające ze świadczeń spełnionych w wykonaniu Umowy:

a)(...) PLN tytułem rat kapitałowo - odsetkowych;

b)(…) PLN tytułem składek na poczet ubezpieczenia;

c)(…) PLN tytułem opłaty i prowizje związanej z kredytem;

d)(…) PLN tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku (tj. (…) 2021 r.) do dnia (…) 2025 r.,

tym samym Klientowi przysługują w stosunku do Banku roszczenia o zapłatę w wysokości (...) PLN (dalej jako „Roszczenie Klienta”).

Strony potwierdzają, iż w związku z wykonaniem Umowy (wypłatą kapitału kredytu), Bankowi przysługuje w stosunku do Klienta roszczenie o zapłatę (...) PLN (dalej jako „Roszczenie Banku”).

Strony niniejszym dokonują potrącenia Roszczenia Klienta w wysokości (...) PLN z Roszczeniem Banku w wysokości (...) PLN, wobec czego wierzytelności te umarzają się nawzajem do wysokości niższej z tych wierzytelności, a więc do wysokości (...) PLN.

3.Na skutek dokonanego potrącenia, Bank zobowiązany jest do zapłaty na rzecz Klienta pozostałej kwoty przysługującego mu roszczenia, tj. (...) PLN (słownie: (…)).

4.Bank dodatkowo w ramach Ugody zobowiązuje się dokonać zwrotu na rzecz Klienta kosztów zastępstwa procesowego w kwocie (...) PLN (175% stawki minimalnej) nie więcej niż kwota możliwa do zasądzenia, która to kwota nie przekracza maksymalnych kosztów możliwych do zasądzenia na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2023 poz. 1935 t.j. z dnia 20 września 2023 r.). Wskazana kwota stanowi górną granicę odpowiedzialności Banku i wyczerpują w całości roszczenia Klienta z tego tytułu.

Klient przyjmuje do wiadomości, iż w związku z zawartą Ugodą Bank wystąpił do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. W zakresie stanu faktycznego powstałego w wyniku zawartej Ugody Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację podatkową i potwierdził, że po stronie Klienta nie powstaje przychód podatkowy, a w związku z tym na Banku nie ciąży obowiązek informacyjny, tj. obowiązek przygotowania informacji PIT-11.

Pytanie

1.Czy ugoda z bankiem powoduje skutek podatku dochodowego od osób fizycznych, w szczególności czy zwrot opisanych w zdarzeniu przyszłym – kwot pod numerem 2 od „a” od „c” stanowi przychód?

2.Czy ugoda z bankiem powoduje skutek podatku dochodowego od osób fizycznych, w szczególności czy zwrot opisanej w zdarzeniu przyszłym – przyp. kwoty pod numerem 2 „d” (odsetek) stanowi przychód podlegający opodatkowaniu, ale korzystający ze zwolnienia podatkowego?

3.Czy ugoda z bankiem powoduje skutek podatku dochodowego od osób fizycznych, w szczególności czy kwota otrzymana tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego będzie stanowiła przychód?

4.Czy przychód z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego będzie pomniejszony o wydatki poniesione na obsługę prawną, udokumentowane fakturą VAT wystawioną przez kancelarię?

5.Czy dochód zerowy z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego należy wykazać w zeznaniu podatkowym?

Pana stanowisko w sprawie

Swoją ocenę poparł Pan wydaną interpretacją podatkową z dnia 3 marca 2025 r. o sygnaturze 0112-KDIL2-1.4011.62.2025.1.KF.

W Pana ocenie, na podstawie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 226 z późn. zm., zwana dalej ustawą o PIT), stosownie do treści Ugody pozasądowej uzyska Pan zwrot wpłaconych rat kredytowych, składek na poczet ubezpieczenia oraz opłat i prowizji związanych z kredytem. Przy czym kwota zwrotu stanowić będzie nadwyżkę ponad wypłacony kapitał.

Zwrot rat kapitałowo-odsetkowych nie spowoduje jednak powiększenia Pana majątku, gdyż wcześniej ten majątek został zmniejszony. Można zatem stwierdzić, że zwrot ten nie spowoduje również przychodu po Pana stronie jako kredytobiorcy w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o PIT. Tym samym zwrócona przez bank kwota nienależnie pobranych świadczeń nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Również, na tej samej podstawie, zwrot kwot z tytułu ubezpieczeń oraz opłat i prowizji związanych z kredytem nie stanowi przychodu na podstawie art. 11 ustawy o PIT.

W związku z Pana stanowiskiem zawartym w odpowiedzi na pytanie nr 1, należy wskazać, że skoro zwrot kwot wskazanych w tym pytaniu nie stanowi przychodu, to nie ma też mowy o podstawie opodatkowania. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o PIT, zwalnia się odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty należności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, wolnych od podatku dochodowego lub od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Odsetki ustawowe za opóźnienie zwrotu nienależnie pobranych świadczeń będą podlegały zwolnieniu od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Skoro sam zwrot tych świadczeń nie stanowi przychodu, to jest spełniona dyspozycja art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o PIT. A zatem kwota ta korzysta ze zwolnienia.

Stosownie do art. 98 KPC, strona przegrywająca winna zwrócić koszty procesu, w tym koszty zastępstwa procesowego, przysługujące radcy prawnemu lub adwokatowi. Bank w ramach ugody zobowiązał się do zwrotu na Pana rzecz kosztów zastępstwa procesowego. Jednak wartość zwrotu kosztów zastępstwa procesowego stanowi wynagrodzenie kancelarii prawnej za prowadzenie sprawy. Kwota tę Bank bezpośrednio zapłaci na konto kancelarii.

Pana zdaniem ugoda z bankiem, a tym bardziej kwota otrzymana z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego nie będą stanowiły przychodu, gdyż zwrot ten także nie stanowi przysporzenia majątkowego i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W związku z dokonanym zwrotem kosztów nie wystąpi po Pana stronie realne przysporzenie majątkowe. Wynika z tego, że koszty te w pierwszej kolejności zostały sfinansowane z Pana własnych środków. A dodatkowo bank nie ma obowiązku wystawienia informacji podatkowej PIT-11 – która jest podstawą do rozliczenia podatkowego.

Pana zdaniem przychód z tytułu otrzymania zwrotu kosztów zastępstwa procesowego pomniejszony o fakturę VAT, która to wartość otrzymanych kosztów zastępstwa procesowego jest równa co do wartości wystawionej faktury VAT przez kancelarię. Nie stanowi to dla Pana przychodu, gdyż zwrot ten nie stanowi przysporzenia majątkowego i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Koszty te w pierwszej kolejności zostały sfinansowane z Pana własnych środków. A dodatkowo bank nie ma obowiązku wystawienia informacji podatkowej PIT-11 – która jest podstawą do rozliczenia podatkowego.

Pana zdaniem dochodu zerowego z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego nie należy wykazywać w zeznaniu podatkowym, gdyż zwrot ten nie stanowi przysporzenia majątkowego i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Koszty te w pierwszej kolejności zostały sfinansowane z Pana własnych środków. A dodatkowo bank nie ma obowiązku wystawienia informacji podatkowej PIT-11 – która jest podstawą do rozliczenia podatkowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163, ze zm.):

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W opisie sprawy wskazał Pan, że złożył Pan pozew przeciwko bankowi o stwierdzenie nieważności umowy kredytowej. Bank złożył pozew wzajemny w sprawie o zapłatę wypłaconego na podstawie umowy kapitału. Przed zakończeniem postępowania sądowego strony planują zawrzeć ugodę, która będzie stanowić o wzajemnych rozliczeniach pomiędzy Panem a bankiem. Na kwotę roszczenia, które przysługuje Panu od banku składają się:

-kwoty, które mają swoje źródło w zawartej umowie kredytowej, tj.raty kapitałowo-odsetkowe, składki na poczet ubezpieczenia oraz opłaty i prowizje związanej z kredytem;

-odsetki ustawowe za opóźnienie;

-koszty zastępstwa procesowego.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.):

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W opisanej przez Pana sytuacji bank, dokonując wyliczenia ostatecznej kwoty do wypłaty na Pana rzecz, uwzględni poniesione wcześniej przez Pana koszty w związku z zawarciem umowy kredytowej. Przy czym kwota zwrotu stanowić będzie nadwyżkę wpłaconych przez Pana środków ponad wypłacony Panu kapitał. Zatem kwota zwrotu uwzględniona w ugodzie nie spowoduje faktycznego przyrostu w Pana majątku, a jedynie „wyrównanie” wcześniejszego zmniejszenia w Pana majątku. Wobec tego zwrot ten nie spełnia celu przychodu jakim jest zwiększenie majątku podatnika – ani poprzez zwiększenie aktywów ani poprzez zmniejszenie jego pasywów, a tym samym po Pana stronie jako kredytobiorcy nie powstanie przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu.

Tym samym uznana w ugodzie kwota przysługujących Panu roszczeń nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Przechodząc do kwestii otrzymania przez Pana na podstawie ugody odsetek ustawowych za opóźnienie, wyjaśniam, że instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeksu cywilnego (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zgodnie z którym:

Jednocześnie stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wprowadzając ww. przepis ustawodawca uregulował jednoznacznie m.in. kwestię opodatkowania odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty należności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Skoro zatem kwota zwrotu ustalona w ugodzie nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to wypłacone odsetki ustawowe za opóźnienie będą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W odniesieniu natomiast do Pana wątpliwości dotyczących kwestii zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, wskazuję, że stosownie do art. 98 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):

Z kolei w myśl art. 98 § 3 tej ustawy:

Zgodnie z art. 98 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego:

Jak wynika z powyższych przepisów, koszty procesu (w tym zastępstwa procesowego, opłaty od wniesienia pozwu) mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez stronę.

Zwrot kosztów zastępstwa procesowego przez bank na Pana rzecz, w ramach zawartej ugody – nie spowoduje powstania u Pana przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zwrócone Panu koszty zastępstwa procesowego nie będą stanowiły przysporzenia po Pana stronie i nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ w związku z dokonanym zwrotem ww. kosztów postępowania sądowego nie nastąpi realne przysporzenie majątkowe. Wynika to z tego, że koszty te w pierwszej kolejności zostały sfinansowane z Pana własnych środków, a następnie na podstawie ugody zostaną Panu zwrócone. W takim wypadku kwota ta będzie stanowić jedynie zwrot poniesionych wcześniej nakładów – nie będzie więc przychodem podlegającym opodatkowaniu. Dla celów podatkowych otrzymana kwota tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego będzie obojętna podatkowo.

Mając na uwadze powyższe, zwrot na Pana rzecz kosztów zastępstwa procesowego w ramach zawartej z bankiem ugody, nie spowoduje powstania po Pana stronie przychodu, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji nie będzie Pan zobowiązany do wykazania ww. kwoty w zeznaniu podatkowym.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ponadto zwracam uwagę, że Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydaje interpretację indywidualną na wniosek podmiotu, który chce się dowiedzieć, czy w jego indywidualnej sprawie mają zastosowanie określone przepisy prawa podatkowego (podmiot taki jest nazywany „zainteresowanym”). Interpretacja wyjaśnia, czy w danej sytuacji dla wnioskodawcy powstają określone prawa lub obowiązki podatkowe.

Z uwagi na to, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, został złożony przez Pana jako jednego ze współkredytobiorców, niniejsza interpretacja stanowi odpowiedź na pytanie w niej zawarte tylko w odniesieniu do Pana osoby. Nie wywiera ona skutku prawnego dla drugiego współkredytobiorcy (Pana żony).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.