Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
3 kwietnia 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci. Uzupełniła go Pani pismem złożonym 6 czerwca 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
W dniu 28 listopada 2023 r. złożyła Pani pozew rozwodowy. Pierwsza rozprawa rozwodowa odbyła się w lutym 2025 r. i już na tej rozprawie Pani były mąż całą winę za rozpad małżeństwa wziął na siebie.
Do listopada 2024 r. ojciec dzieci mieszkał z Panią i dziećmi, natomiast całkowitą opiekę nad dziećmi sprawowała tylko i wyłącznie Pani sama. Ojciec dzieci pomieszkiwał tylko z Wami na zasadzie hotelu, pojawiał się co kilka dni. Prowadził już swoje nowe życie. Zawożenie dzieci do szkoły, na zajęcia dodatkowe, gotowanie obiadów, zakupy odzieży i wszystkich innych potrzebnych rzeczy oraz odrabianie z nimi lekcji i pomoc w nauce wykonywała tylko Pani sama. Ojciec dzieci płacił Pani od grudnia 2023 r. kwotę 700 zł na każde dziecko (posiada Pani dwoje dzieci), tytułem zabezpieczenia alimentacyjnego ustanowionego przez Sąd.
Pani wątpliwości budzi kwestia czy przy rozliczeniu za 2024 r. przysługuje Pani ulga dla rodziców samotnie wychowujących dzieci.
W uzupełnieniu wniosku wskazano:
W roku 2024 podlegała Pani nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.
Na pytanie Organu o treści: „jaki był Pani stan cywilny w 2024 r., tj. czy w roku podatkowym 2024 była Pani:
·panną,
·wdową,
·rozwódką, albo
·osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub
·osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności”,
wskazała Pani: „Jestem w trakcie rozwodu, nie prowadzimy z mężem wspólnego gospodarstwa domowego, w lutym 2025 r. mąż przyznał się do winy i rozwód całkowicie jest po jego stronie, natomiast nie mam jeszcze wyroku ponieważ w czerwcu 2025 r. jest kolejna rozprawa odnośnie alimentów na dzieci, ponieważ w pozwie rozwodowym to był kolejny punkt o który wniosłam. Od marca 2024 r mamy rozdzielność majątkową, o którą wniósł mąż”.
Pani mąż nie odbywał kary pozbawienia wolności w 2024 r. ani obecnie.
Nie ma Pani jeszcze prawomocnego wyroku rozwodowego. W czerwcu 2025 r. będzie już ostatnia rozprawa, na której zostanie ustalona wysokość alimentów na dzieci. Natomiast na rozprawie 12 lutego 2025 r. Pani mąż przyznał się do winy za całkowity rozpad małżeństwa.
Zarówno Pani, jak i ojciec dzieci, posiadają pełną władzę rodzicielską.
Pani córka … urodziła się … marca 2011 r., a syn … urodził się … grudnia 2012 r.
Pani dzieci zarówno w roku 2024, jak i obecnie, uczęszczają do publicznej Szkoły Podstawowej (Pani córka obecnie jest w klasie 7, a syn w klasie 6).
Pani dzieci nie otrzymywały oraz nadal nie otrzymują zasiłku pielęgnacyjnego oraz raty socjalnej.
Pani dzieci nie zostały umieszczone w żadnej placówce zapewniającej całodobowe utrzymanie. Dzieci mieszkają z Panią i tylko Pani pełni całodobową opiekę nad nimi. Ojciec dzieci nie uczestniczy w ich wychowaniu oraz opiece nad nimi.
W stosunku do Pani ani do Pani dzieci nie mają zastosowania:
przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym) lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem przepisów dotyczących najmu prywatnego) – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
przepisy z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Na pytanie Organu o treści: „czy w 2024 r. osiągnęła Pani dochody opodatkowane według skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych; jeżeli tak, to z jakiego tytułu”, wskazała Pani: „NIE, nie osiągnęłam w 2024 r. ani obecnie nie osiągam dochodów wg skali podatkowej. Jedyne moje źródło utrzymania to umowa o pracę.”.
W 2024 r zostały pobrane i odprowadzone zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych w wysokości 4 808 zł.
W 2024 r. nie prowadziła Pani ani obecnie nie prowadzi działalności gospodarczej, jedynym Pani źródłem utrzymania jest umowa o pracę.
Nie posiada Pani innych dzieci poza wymienionymi wyżej we wniosku.
Pytanie
Czy przysługuje Pani prawo do ulgi dla osób samotnie wychowujących dzieci za rok 2024, mimo, że rozwód otrzymała Pani dopiero w roku 2025?
Pani stanowisko w sprawie
W Pani ocenie, już w roku 2024 była Pani rodzicem samotnie wychowującym dzieci. Prawo do ulgi już wtedy przysługiwało Pani, ponieważ ojciec dzieci nie interesował się nimi. Nie uczestniczył w wychowaniu ich, uważał, że skoro płaci zabezpieczenie wyznaczone przez sąd to jego rola ojca została spełniona.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Zgodnie z art. 6 ust. 4c ww. ustawy:
Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
1)małoletnie,
2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie
- podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.
Stosownie do art. 6 ust. 4d ww. ustawy:
W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.
Na podstawie art. 6 ust. 4e ww. ustawy:
Przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym:
1) dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub
2) przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152
- w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. z 2023 r. poz. 2194 oraz z 2024 r. poz. 1615), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.
Art. 6 ust. 4f ww. ustawy stanowi:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2024 r. poz. 1576).
W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:
1)stosuje przepisy:
a)art. 30c lub
b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy
- w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Przystępując do oceny możliwości skorzystania przez Panią z preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych za 2024 r. w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko, należy podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że:
Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie.
Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w powołanym wyżej art. 9 ust. 1 ww. ustawy.
Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.
Z powołanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi odstępstwo od generalnej zasady indywidualnego opodatkowania. Możliwość jego zastosowania obwarowana jest szeregiem warunków wyraźnie wskazanych w tej ustawie, które należy interpretować ściśle, co oznacza, że nie można dokonywać wykładni rozszerzającej ani też zawężającej.
Należy zauważyć, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od spełnienia m.in. warunku posiadania określonego statusu cywilnoprawnego wymienionego w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik, osoba, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osoba, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców, którym przysługuje preferencyjne rozliczenie podatku.
Przy czym, status osoby rozwiedzionej nabywa się dopiero poprzez prawomocne orzeczenie sądu o rozwiązaniu małżeństwa.
Natomiast za osobę samotnie wychowującą dzieci ustawodawca uznał również osobę pozostającą w związku małżeńskim pod warunkiem, że drugi małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.
Jak wynika z art. 93 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.):
§ 1. Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom.
§ 2. Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd w wyroku ustalającym pochodzenie dziecka może orzec o zawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców. Przepisy art. 107 i art. 109-111 stosuje się odpowiednio.
Jak stanowi art. 94 § 1 ww. ustawy:
Jeżeli jedno z rodziców nie żyje albo nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, władza rodzicielska przysługuje drugiemu z rodziców. To samo dotyczy wypadku, gdy jedno z rodziców zostało pozbawione władzy rodzicielskiej albo gdy jego władza rodzicielska uległa zawieszeniu.
W myśl art. 107 § 1 i § 2 ww. ustawy:
§ 1. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.
§ 2. W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.
Zgodnie z art. 111 ww. ustawy:
§ 1. Jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka, sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej. Pozbawienie władzy rodzicielskiej może być orzeczone także w stosunku do jednego z rodziców.
§ 1a. Sąd może pozbawić rodziców władzy rodzicielskiej, jeżeli mimo udzielonej pomocy nie ustały przyczyny zastosowania art. 109 § 2 pkt 5, a w szczególności gdy rodzice trwale nie interesują się dzieckiem.
§ 2. W razie ustania przyczyny, która była podstawą pozbawienia władzy rodzicielskiej, sąd opiekuńczy może władzę rodzicielską przywrócić.
Osobami samotnie wychowującymi dzieci mogą być również osoby, wobec których orzeczono separację. Przy czym, nabycie statusu osoby samotnie wychowującej dziecko w takim przypadku wymaga prawomocnego orzeczenia sądu o separacji małżonków.
Zgodnie bowiem z treścią art. 611 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:
§ 1. Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd orzekł separację.
§ 2. Jednakże mimo zupełnego rozkładu pożycia orzeczenie separacji nie jest dopuszczalne, jeżeli wskutek niej miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
§ 3. Jeżeli małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, sąd może orzec separację na podstawie zgodnego żądania małżonków.
W myśl art. 612 ww. ustawy:
§ 1. Jeżeli jeden z małżonków żąda orzeczenia separacji, a drugi orzeczenia rozwodu i żądanie to jest uzasadnione, sąd orzeka rozwód.
§ 2. Jeżeli jednak orzeczenie rozwodu nie jest dopuszczalne, a żądanie orzeczenia separacji jest uzasadnione, sąd orzeka separację.
Stosownie do art. 613 ww. ustawy:
§ 1. Przy orzekaniu separacji stosuje się przepisy art. 57 i art. 58.
§ 2. Orzekając separację na podstawie zgodnego żądania małżonków, sąd nie orzeka o winie rozkładu pożycia. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.
Jak stanowi art. 614 § 1 ww. ustawy:
Orzeczenie separacji ma skutki takie jak rozwiązanie małżeństwa przez rozwód, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie zatem przysługiwało jedynie temu z rodziców, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym. W konsekwencji, aby skorzystać z preferencyjnego opodatkowania swoich dochodów na zasadach przewidzianych w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy mieć ściśle określony stan cywilny oraz wychowywać samotnie dziecko (dzieci).
Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dzieci. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.
Powyższe stanowisko potwierdza prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 25 lipca 2024 r., sygn. akt I SA/Kr 289/24, w którym Sąd stwierdził, że:
Z powołanych uregulowań prawnych jednoznacznie wynikają przesłanki podmiotowe warunkujące skorzystanie z preferencji podatkowej dla osób samotnie wychowujących dzieci. Nie może budzić wątpliwości, że skorzystać z rzeczonej ulgi mogą jedynie osoby tam enumeratywnie wymienione, tj. samotnie wychowująca dzieci osoba będąca panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci.
Wobec powyższego słuszne jest stanowisko organu, że skoro omawiana preferencja uzależniona jest również od stanu cywilnego rodzica, starającego się o status osoby samotnie wychowującej dziecko (dzieci), to wnioskująca nie może niej skorzystać, gdyż w latach 2021-2023 była mężatką. Samo złożenie pozwu o rozwód nie jest wystarczające dla uznania danej osoby za samotnie wychowującą dziecko, ponieważ status osoby rozwiedzionej nabywa się dopiero poprzez prawomocne orzeczenie o rozwiązaniu małżeństwa. Zatem nie będąc w okresie od 2021-2023 roku panną, wdową, rozwódką, ani osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, ani też osobą pozostającą w związku małżeńskim, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności – nie można wnioskodawczyni przypisać statusu „osoby samotnie wychowującej dzieci”. Wskazywana przez skarżącą okoliczność pozostawania w faktycznej separacji z mężem nie może wpływać na dokonaną przez organ ocenę. Separacja prawna i separacja faktyczna to dwa różne pojęcia. Pierwsze z nich odnosi się do faktu drugie do prawa. Separacja faktyczna nie ma znaczenia prawnego w tym sensie, że nie powoduje, iż małżonkowie w świetle przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego pozostają w separacji o której mowa w Dziale V Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Separacja faktyczna, rozumiana jako zupełny rozkład pożycia małżonków, może stanowić podstawę do żądania orzeczenia separacji przez sąd (art. 611 § 1k.r. i op.). Oceny tej nie zmienia także zaangażowanie jedynie skarżącej w proces wychowawczy córek.
W prawomocnym wyroku z 8 grudnia 2021 r., sygn. akt III SA/Wa 1180/21, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w odniesieniu do art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdził, że:
W ocenie sądu, organ interpretacyjny prawidłowo wskazał, że powołany przepis wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osoby samotnie wychowującej dzieci. Zgodzić się też należy z Dyrektorem KIS, że przepis odwołuje się do statusu cywilnoprawnego takich osób, jak i faktu samotnego wychowywania dzieci/dziecka.
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 2 grudnia 2021 roku w sprawie sygn. akt II FSK 775/19 wyjaśnił, że ustawodawca zaliczył (ze względu na stan cywilny) do kręgu osób samotnie wychowujących dzieci dwa rodzaje podmiotów: (1) osobę, która nie pozostaje w związku małżeńskim (będącą panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację); lub (2) osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności. Jednakże obie kategorie podmiotów, aby mogły skorzystać z preferencyjnego opodatkowania swoich dochodów, muszą spełnić warunek samotnego wychowywania dziecka w roku podatkowym (…).
(…) Jednakże sama ta okoliczność – faktycznego samotnego wychowywania dziecka - nie jest wystarczająca dla rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko, na podstawie art. 6 ust. 4 ustawy o PIT.
Z treści powołanego przepisu art. 6 ust. 4 ustawy o PIT, wynika, że obok faktycznego samotnego wychowywania dziecka, skarżący winien spełniać jeszcze jedno kryterium odnoszące się do stanu cywilnego. Mianowicie w roku podatkowym 2020, skarżący powinien mieć status osoby nie pozostającej w związku małżeńskim, bądź osoby pozostającej w związku małżeńskim, ale równocześnie w takiej sytuacji, że małżonek został pozbawiony prawa rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności (…).
(…) Wskazać należy, że pozbawienie władzy rodzicielskiej i ograniczenie władzy rodzicielskiej są dwoma odrębnymi instytucjami, które przewiduje kodeks rodzinny i opiekuńczy. Uregulowane odpowiednio w art. 111 i art. 107 instrumenty ingerencji we władzę rodzicielską, są przewidziane do stosowania przy zaistnieniu różnych przesłanek, powodują także odmienne skutki. Wbrew stanowisku skarżącego, nie ma podstaw do stosowania analogii legis pomiędzy osobą całkowicie pozbawioną władzy rodzicielskiej będącą w związku małżeńskim, a osobą, która ma ograniczoną władzę rodzicielską „niemal do zera” – jak się wyraził skarżący. O ile można zgodzić się ze skarżącym, że tak silne ograniczenie władzy rodzicielskiej w praktyce równa się jej pozbawieniu, o tyle nie można uznać, że uprawnia do skorzystania przez skarżącego ze sposobu opodatkowania przewidzianego w art. 6 ust. 4 ustawy o PIT.
Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie w 2024 r. nie można uznać Panią za „osobę samotnie wychowującą dziecko” w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc nie przysługuje Pani prawo do preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci za ten okres. Preferencja ta uzależniona jest bowiem – jak już wcześniej wyjaśniono – również od stanu cywilnego rodzica, starającego się o status osoby samotnie wychowującej dziecko. Jak wskazano we wniosku i jego uzupełnieniu, w 2024 r. była Pani w związku małżeńskim, nie została orzeczona przez sąd między Panią i Pani mężem separacja, Pani mąż nie został pozbawiony przez sąd praw rodzicielskich w stosunku do dzieci (córki i syna) oraz nie odbywał w ww. roku kary pozbawienia wolności.
Podkreślić należy, że samo złożenie pozwu o rozwód nie pozwala na uznanie danej osoby za samotnie wychowującą dzieci, ponieważ status osoby rozwiedzionej nabywa się dopiero poprzez prawomocne orzeczenie sądu o rozwiązaniu małżeństwa. Również separacja faktyczna (zerwanie więzi między stronami bez ingerencji sądu), która nie pociąga za sobą skutków prawnych, nie pozwala na uznanie danej osoby za samotnie wychowującą dzieci, ponieważ to wyłącznie do separacji orzekanej przez sąd odnosi się przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymieniając w kategorii osób uprawnionych do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko osobę, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów.
Przy czym, dla możliwości skorzystania z preferencyjnego rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko bez znaczenia pozostaje fakt ustanowienia między małżonkami rozdzielności majątkowej. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozwalające na skorzystanie z ww. preferencji podatkowej nie różnicują rodziców dziecka na tych, którzy posiadają wspólność majątkową czy rozdzielność majątkową.
Rozdzielność majątkowa odnosi się do ustroju małżeńskiego i nie świadczy o separacji między małżonkami, którą orzeka sąd na podstawie odrębnych przepisów.
Fakt, że w 2024 r. cała odpowiedzialność za dzieci (córkę i syna), ich wychowanie, utrzymanie i rozwój spoczywał na Pani, nie pozwala na uznanie Pani za osobę samotnie wychowującą dzieci, o której mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nie należy Pani do jednej z kategorii osób wymienionych w zamkniętym katalogu ustanowionym przez ustawodawcę w przywołanym wyżej art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Mając na uwadze powyższe, okoliczność, że w 2024 r. formalnie była Pani mężatką, nie została orzeczona przez sąd między Panią i Pani mężem separacja, a Pani mąż nie został pozbawiony przez sąd praw rodzicielskich w stosunku do dzieci i nie odbywał kary pozbawienia wolności, wyklucza możliwość uznania, że przysługuje Pani prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci. W konsekwencji, z tego względu nie spełniła Pani warunków określonych w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wobec czego nie przysługuje Pani prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci za 2024 r.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.