Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe - Interpretacja - null

ShutterStock
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe - Interpretacja - 0112-KDIL2-1.4011.334.2025.2.AK

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 marca 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 22 marca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 2 maja 2025 r. (wpływ 6 maja 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie oraz pismem z 2 czerwca 2025 r. (wpływ 6 czerwca 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(…) listopada 2005 r. zawarł Pan umowę kredytu mieszkaniowego  z Bankiem. Kredyt jest denominowany do waluty CHF. Kredyt jest aktywny, nie został spłacony. Na chwilę obecną w Sądzie Okręgowym  toczy się postępowanie z powództwa Pana oraz Pana małżonki o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego umowy kredytu oraz o zapłatę. Sąd udzielił powodom zabezpieczenia poprzez wstrzymanie obowiązku płatności rat z tytułu umowy kredytu.

Kwota ustalona w umowie wyniosła (…) CHF, wypłata kredytu nastąpiła w walucie PLN. Wraz z małżonką otrzymał Pan (…) PLN. Umowa błędnie została określona jako umowa biznes, środki z tytułu umowy zostały wykorzystane na remont dwóch mieszkań położonych w kamienicy, będącej Pana własnością. W pierwszym mieszkaniu zamieszkał Pan z małżonką, w drugim Pana córka po uzyskaniu 18 lat.

Przedmiotową kamienicę kupił Pan w 1996 r., wówczas już z lokatorami. Kamienica była kupiona z Pana środków własnych, z Pana majątku osobistego (wówczas nie był Pan jeszcze w związku małżeńskim. Środki nie pochodziły z działalności gospodarczej. Przed zakupem kamienicy, nie prowadził Pan działalności gospodarczej, kamienica w trakcie użytkowania nie stanowiła własności firmy, zawsze była Pana majątkiem prywatnym, z którego czerpał Pan dochody. Dochody te były rozliczane jako najem prywatny.

Od daty zakupu czyli od 1996 r., ze środków własnych rozpoczął Pan remont budynku, tj. remont części wspólnych, podwórko, ocieplenie, remont dachu. W tamtym również czasie, w 2002 r., po przeprowadzeniu niezbędnych prac remontowych w części wspólnej budynku zamieszkał Pan w jednym z lokali mieszkalnych o powierzchni 75 m2. Wraz z żoną zamieszkał Pan tam wraz z córką (wówczas niepełnoletnią).

Środki z tytułu umowy kredytu z 2005 r. denominowanego do CHF zostały przeznaczone na kompletny remont dwóch lokali mieszkalnych, bowiem, po przeprowadzeniu niezbędnych prac na częściach wspólnych, zabrakło Panu środków na remont lokali. Pierwszy lokal miał 75 m2, drugi 30 m2. Lokale te były zdewastowane, do kapitalnego remontu, stąd tak wysoka kwota kredytu. Zakupiono również wyposażenie mieszkania.

Kredyt ten był pierwszym kredytem mieszkaniowym, ale i również pierwszym kredytem powiązanym w jakikolwiek sposób z walutą obcą. Nie korzystał Pan z zaniechania poboru podatku określonego w par. 1 pkt 1 lit. b) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r.

W projekcie ugody, Bank nie powołuje się na nieważność umowy. Konstrukcja ugody wygląda w ten sposób, iż konsument wyraża zgodę na związanie się postanowieniami umowy i utrzymania umowy w mocy, w zamian za to, Bank proponuje umorzenie pozostałego salda do spłaty oraz zapłatę na rzecz konsumenta dodatkowych środków. Ugoda kończy spór stron, które zrzekają się dalej idących roszczeń.

W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że z informacji uzyskanej od Banku wynika, iż:

-kwota zwrotu w wysokości (…) PLN, stanowi nienależne świadczenia Bankowi, które ma powstać po przewalutowaniu kredytu na walutę PLN, przy założeniu, że kwota kredytu wyniesie (…) PLN, a oprocentowanie będzie oparte o WIBOR 3M i marżę w wysokości 1,53. Powstały kredyt pozbawiony będzie klauzul przeliczeniowych;

-pozostałą kwotę w wysokości (…) PLN Bank nazywa „kwotą dodatkową”. Opisując tą kwotę, Bank nie posługuje się pojęciem „nienależnego świadczenia”, ani też „zwrotu nadpłaty” lub innym równorzędnym stwierdzeniem.

Z ekonomicznego punktu widzenia, kwota wskazana jako nadpłata po przewalutowaniu oraz kwota wskazana w ugodzie jako «kwota dodatkowa» są to środki, które Pan wraz z małżonką wpłacił do Banku tytułem rat kapitałowo-odsetkowych w wykonaniu umowy kredytu z (…) listopada 2005 r. Jednakże pod względem literalnym – ugoda nie posługuje się pojęciem wpłaconych rat kapitałowo-odsetkowych przy kwotach, które proponuje zwrócić. Bank oferując takie zapisy chce wymusić na Panu następcze oświadczenie o wyrażeniu zgody na związanie się umową, dlatego też nigdzie w ugodzie nie pada również pojęcie «nieważności umowy».

Z ugody wynika literalnie, że kwota (…) PLN stanowi nadwyżkę, która powstała po konwersji umowy na walutę PLN. W zakresie kwoty (…) PLN nie pada tutaj pojęcie „nadpłaty”.

Ponadto, wskazał Pan, że wszystkie kwoty, które zawarte są w projekcie ugody, które po jej ewentualnym zawarciu przypaść mają Panu (kredytobiorcy) mieszczą się ekonomicznie w ramach rat kapitałowo-odsetkowych, które uiścił Pan do Banku w wykonaniu umowy kredytu mieszkaniowego, denominowanego do waluty CHF. To znaczy, że ekonomicznie rzecz ujmując, wszystkie kwoty, które Bank proponuje że wypłaci stanowią zwrot rat kapitałowo-odsetkowych.

Pytania

1.Czy w zaistniałym stanie faktycznym, przychód z tytułu umorzenia salda pozostałego do spłaty oraz przychód stanowiący kwotę, którą Bank proponuje, że wypłaci konsumentowi na mocy ugody spełnia przesłanki do zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

Jeżeli nie;

2.Na jakiej podstawie prawnej należy kwalifikować przychód z tytułu umorzenia salda pozostałego do spłaty oraz przychód stanowiący kwotę, którą Bank proponuje, że wypłaci konsumentowi na mocy ugody, czy istnieją podstawy do zwolnienia z obowiązku płatności podatku. Jeżeli nie - przychody te należy opodatkować według jakiej stawki/stawek?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, w przedmiotowym stanie faktycznym spełnia Pan przesłanki do zastosowania zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych. Przychód z tytułu umorzenia salda pozostałego do spłaty oraz przychód z tytułu oferowanych przez Bank dodatkowych środków należy traktować jako przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT oraz art. 20 ust. 1 ustawy o PIT. Przychody te stanowią jednocześnie dochody. Jednakże na mocy par. 1-3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe - wobec tych dochodów zastosowano zaniechanie poboru podatku.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2024 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe – zaniechanie ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2025 r. do 31 grudnia 2026 r.

Spełnia Pan wszystkie przesłanki do zaniechania poboru podatku, bowiem:

-kredyt został udzielony na realizację celu mieszkaniowego Pana, żony oraz córki, wówczas prowadzili Państwo jedno gospodarstwo domowe,

-jest to pierwszy Pana kredyt, zatem nie korzystał Pan wcześniej z zaniechania poboru podatku,

-kredyt wskazany w niniejszym wniosku jest denominowany do CHF.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163, ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

·dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz

·dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, przysporzeniem majątkowym i przychodem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są nie tylko aktywa, które ulegają zwiększeniu u podatnika, ale także zmniejszenie jego pasywów.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez Bank wierzytelności stanowiącej pozostały niespłacony kapitał wynikający z umowy kredytowej wskazuję, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Tak więc, dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Poprawność powyższego stanowiska potwierdza wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 maja 2012 r., sygn. akt II FSK 2633/10, w którym Sąd wskazał, że: „gdy dochodzi do umorzenia wierzytelności przez kredytodawcę nie jest istotne, czy u podstaw uzyskanego nieodpłatnego świadczenia leży umowa o zwolnienie z długu, czy też decyzja wierzyciela o rezygnacji z dochodzenia należności. Zasadnicze znaczenie ma bowiem to, że w następstwie takich zdarzeń dłużnik zostaje zwolniony z obowiązku spłaty zadłużenia. Po jego stronie powstaje tym samym przychód stanowiący równowartość umorzonej kwoty zobowiązania, którego nie musi już świadczyć na rzecz wierzyciela. Faktyczna rezygnacja wierzyciela z dochodzenia należności prowadzi więc do powstania przychodu, podobnie jak w przypadku zawarcia umowy o zwolnienie z długu, albowiem w każdym z tych przypadków po stronie dłużnika ustaje obowiązek spełnienia świadczenia. Należy bowiem zauważyć, że pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” obejmuje wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”.

Prawodawca przewidział przy tym szczególne rozwiązanie dla określonych sytuacji umorzeń kredytów mieszkaniowych. Umożliwił zaniechanie poboru podatku od dochodów z tytułu takich umorzeń – na zasadach, które określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.).

Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:

1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

2.Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)jednego gospodarstwa domowego albo

2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).

6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

Natomiast z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia wynika, że:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Zatem, zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

1.kredyt był zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej;

2.kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

3.kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

4.kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu mieszkaniowego.

Z analizowanej sprawy wynika, że w 1996 r. dokonał Pan zakupu kamienicy wraz z lokatorami. Zakup sfinansował Pan z własnych środków pieniężnych. Środki nie pochodziły z działalności gospodarczej. Przed zakupem kamienicy, nie prowadził Pan działalności gospodarczej, kamienica w trakcie użytkowania nie stanowiła własności firmy, zawsze była Pana majątkiem prywatnym, z którego czerpał Pan dochody rozliczane jako najem prywatny. Od daty zakupu czyli od 1996 r., ze środków własnych zaczął remont budynku, tj. remont części wspólnych, podwórko, ocieplenie, remont dachu. W 2002 r. po przeprowadzeniu niezbędnych prac remontowych w części wspólnej budynku zamieszkał Pan w jednym z lokali mieszkalnych o powierzchni 75 m2 wraz z żoną i wówczas niepełnoletnią córką. W 2005 r. Bank udzielił Panu kredytu mieszkaniowego. Kwota ustalona w umowie wyniosła … CHF, wypłata kredytu nastąpiła w walucie PLN. Otrzymał Pan wspólnie z małżonką kwotę … PLN. Środki z tytułu umowy zostały wykorzystane na remont dwóch mieszkań położonych ww. kamienicy. W pierwszym mieszkaniu zamieszkał Pan z małżonką, w drugim Pana córka po uzyskaniu pełnoletności.

Obecnie w Sądzie Okręgowym w C. toczy się postępowanie z Pana powództwa oraz Pana małżonki o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego umowy kredytu oraz o zapłatę. Sąd udzielił powodom zabezpieczenia poprzez wstrzymanie obowiązku płatności rat z tytułu umowy kredytu.

W projekcie ugody, Bank nie powołuje się na nieważność umowy. Projekt ugody przewiduje wyrażenie zgody przez Konsumenta na związanie się postanowieniami umowy i utrzymania umowy w mocy, w zamian za to, Bank proponuje umorzenie pozostałego salda do spłaty oraz zapłatę na rzecz Konsumenta dodatkowych środków. Kwota zwrotu w wysokości (…) PLN, stanowi nienależne świadczenia Bankowi, które ma powstać po przewalutowaniu kredytu na walutę PLN, przy założeniu, że kwota kredytu wyniesie (…) PLN, a oprocentowanie będzie oparte o WIBOR 3M i marżę w wysokości 1,53. Powstały kredyt pozbawiony będzie klauzul przeliczeniowych. Pozostałą kwotę w wysokości (…) PLN Bank nazywa „kwotą dodatkową”.

Z ekonomicznego punktu widzenia, kwota wskazana jako nadpłata po przewalutowaniu oraz kwota wskazana w ugodzie jako « kwota dodatkowa » są to środki, które Pan wraz z małżonką wpłacił do Banku tytułem rat kapitałowo-odsetkowych w wykonaniu umowy kredytu z dnia (…) listopada 2005 r.

Zauważam, że w sytuacji przewalutowania na złotówki kredytu, który został zaciągnięty w CHF nie dochodzi do transferu/przelewu środków pieniężnych, nie dochodzi do uregulowania w jakiejkolwiek formie zobowiązania wynikającego z umowy kredytu – zmianie ulega jedynie waluta, w której zobowiązanie ma być uregulowane. Przewalutowanie stanowi wyłącznie techniczną operację zamiany kwoty wyrażonej w określonej walucie, na tę samą kwotę wyrażoną w innej walucie. Tym samym, przewalutowanie nie skutkuje dla Pana powstaniem przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Analizując skutki podatkowe wynikające dla Pan z tytułu umorzenia przez Bank pozostałego do spłaty salda, wyjaśniam, że zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe wynika, że w przypadku kredytu mieszkaniowego, kredyt powinien zostać zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej.

Przy czym, przez jedną inwestycję mieszkaniową, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych: jednego gospodarstwa domowego albo więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Natomiast, przez jedno gospodarstwo domowe, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

Zatem, z ww. rozporządzenia wynika wprost, że aby kwota umorzona osobom fizycznym wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe mogła skorzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie tego rozporządzenia, kredyt hipoteczny powinien zostać zaciągnięty na jedną inwestycję mieszkaniową – tj. w przedmiotowej sprawie powinien dotyczyć jednego lokalu mieszkalnego.

W analizowanej sprawie przedmiotem kredytowania były dwa odrębne lokale mieszkalne, sfinansowane jednym kredytem mieszkaniowym. Skoro więc w przedmiotowej sprawie, kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na remont dwóch nieruchomości mieszkalnych (dwóch lokali mieszkalnych), to stwierdzam, że w Pana przypadku kredyt mieszkaniowy dotyczył dwóch różnych inwestycji mieszkaniowych – dwóch lokali mieszkalnych.

Wobec powyższego nie spełnia Pan warunku określonego w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe zmienionym Rozporządzeniem Ministra Finansów z 20 grudnia 2024 r., który pozwala na skorzystanie z zaniechania, tj. kredyt mieszkaniowy nie został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej.

Reasumując, umorzenie przez Bank salda pozostałego do spłaty dotyczącego kredytu zaciągniętego w 2005 r. stanowić będzie dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Skoro zaciągnięty w 2005 r. kredyt mieszkaniowy dotyczył dwóch różnych inwestycji mieszkaniowych, tj. dwóch lokali mieszkalnych, zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe nie znajdzie zastosowania do przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu tego kredytu.

W konsekwencji, od przychodu, który uzyska Pan w związku z umorzeniem salda pozostałego do spłaty z tytułu kredytu mieszkaniowego będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

W odniesieniu do kwestii, dotyczącej stawki według której należy opodatkować przychód z tytułu umorzenia salda pozostałego do spłaty, wskazuję co następuje.

Zgodnie z przepisem art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 29-30f, pobiera się od podstawy jego obliczenia według następującej skali podatkowej:

Podstawa obliczenia podatku w złotych

Podatek wynosi

ponad

do

120 000

12% minus kwota zmniejszająca podatek 3600 zł

120 000

10 800 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł

Natomiast wg art. 26 ust. 1 ww. ustawy:

Podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g i art. 30j-30p, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 23o, art. 23u, art. 24 ust. 1, 2, 3b-3e, 4-4e, 6 i 21 lub art. 24b ust. 1 i 2, po odliczeniu (…).

Wobec powyższego, kwota umorzonej wierzytelności podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w zależności od wysokości innych dochodów opodatkowanych zgodnie z ww. art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się natomiast do skutków podatkowych wypłaty przez Bank ustalonych w ugodzie ww. kwot wyjaśniam, że zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Jednakże definicja przychodu podatkowego zawarta w art. 11 ust. 1 wskazuje, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

W opisie sprawy wskazał Pan, że kwota zwrotu w wysokości (…) PLN, stanowi nienależne świadczenia Bankowi, z ugody literalnie wynika, że kwota (…) PLN stanowiącej nadwyżkę. Pozostała kwotę w wysokości (…) PLN Bank nazwy kwotą dodatkową. Z ekonomicznego punktu widzenia, kwota wskazana jako nadpłata po przewalutowaniu oraz kwota wskazana w ugodzie jako «kwota dodatkowa» są to środki, które Pan wraz z małżonką wpłacił do Banku tytułem rat kapitałowo-odsetkowych w wykonaniu umowy kredytu z dnia (…) listopada 2005 r. To znaczy, że ekonomicznie rzecz ujmując, wszystkie kwoty, które Bank proponuje że wypłaci stanowią zwrot rat kapitałowo-odsetkowych.

Wobec powyższego, skoro kwoty które Pan otrzyma od Banku w wyniku zawartej ugody mieszczą się w kwocie wpłacanej przez Pana podczas spłaty kredytu, to ich otrzymanie nie spowoduje po Pana stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. W konsekwencji pieniądze te nie będą Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po Pana stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.

Zatem w analizowanym przypadku po Pana stronie nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z zawarciem ugody otrzyma Pan zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy zostały przekazane na rzecz Banku w ramach spłaty udzielonego Panu kredytu mieszkaniowego. Kwoty otrzymane na podstawie ugody z Bankiem nie spowodują więc faktycznego przyrostu w Pana majątku. Wypłata tych kwot będzie dla Pana neutralna podatkowo.

W konsekwencji, wypłacona przez Bank kwota (…) PLN stanowiąca nienależne Bankowi świadczenie oraz kwota dodatkowa w wysokości (…) PLN nie będzie stanowiła dla Pana przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie będzie miał Pan obowiązku zapłaty podatku od wypłaconych przez Bank w ramach ugody kwot.

Końcowo wskazuję, że ponieważ wypłata przez Bank ww. kwot wynikających z zawartej ugody nie spowoduje powstania po Pana stronie przychodu, więc w tym zakresie nie będzie miało zastosowania rozporządzenie Ministra Finansów, o którym mowa we wniosku. Z tego względu, Pana stanowisko w tym zakresie również uznałem za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.