Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe w części dotyczącej zwrotu środków nienależnie wpłaconych i nieprawidłowe w części dotyczącej wypłaty odsetek ustawowych za opóźnienie.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 maja 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 28 kwietnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 30 maja 2025 r. (wpływ 30 maja 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca zawarł dnia 3.06.2008 roku umowę kredyt nr (…) o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych „(…)” waloryzowany kursem CHF (dalej: Umowa). Jako kwotę kredytu w umowie wpisano (...) zł, a walutą waloryzacji był frank szwajcarski. Zawarta umowa była umową kredytu indeksowanego. Tytułem kredytu wypłacono (...) PLN. Wnioskodawca przeznaczył środki na finansowanie budowy i zakupu od Inwestora lokalu mieszkalnego położonego w (…), finansowanie prac wykończeniowych oraz refinansowanie poniesionych przedpłat na poczet budowy i zakupu lokalu. Kredytobiorca był wówczas właścicielem innej nieruchomości, którą odziedziczył w drodze spadkobrania, ale w której nie mieszkał (zdaniem Wnioskodawcy nie ma to wpływu na ocenę niniejszej sytuacji i wysokość zobowiązań podatkowych). Kredyt był spłacany zgodnie z umową w walucie polskiej przy zastosowaniu kursów sprzedaży dewiz –aktualna tabela kursów. Na zabezpieczenie spłaty kredytu na nieruchomości kredytowanej została ustanowiona na rzecz (…) S.A. poprzednika prawnego (…) S.A. hipoteka kaucyjna na kwotę (...) zł.

Wnioskodawca w 2021 roku wniósł do Sądu Okręgowego w (…) pozew o ustalenie nieważności zawartej umowy oraz zapłatę na jego rzecz kwoty (...) złotych polskich wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 2.06.2021 roku. Kwota (...) złotych polskich stanowiła sumę rat kredytowo-odsetkowych i opłat dodatkowych związanych z kredytem na moment wytaczania powództwa. Wnioskodawca uważał zawartą umowę za nieważną z następujących przyczyn:

1) art. 69 ust. 1 oraz ust. 2 pkt. 2 Prawa bankowego w zw. z art. 353 1 i art. 58 k.c. ze względu na nieważność umowy lub względnie nieistnienie zobowiązania z uwagi na nieokreślenie świadczenia – brak skonkretyzowania w umowie kwoty udzielonego kredytu, kwoty do zwrotu, waloryzację części kapitałowej kredytu (podwójna waloryzacja odsetkami oraz kursem walutowym) – brak skonkretyzowania w Umowie rzeczywistej kwoty i waluty kredytu oraz kwoty do zwrotu, a więc nieokreślenie elementów przedmiotowo-istotnych umowy kredytowej, w związku z brakiem zgodności między kwotą oznaczoną w Umowie jako kredyt a kwotą wypłaconą powodowi tytułem kredytu oraz brakiem zgodności między kwotą wypłaconą powodowi a kwotą jaką powód miałby zwrócić pozwanej;

2) art. 3531 w zw. z art. 58 k.c. z uwagi na nieważność umowy z powodu sprzeczności z naturą stosunku prawnego i zasadami współżycia społecznego ze względu na pozostawienie swobody określenia świadczenia jednej ze stron tj. pozwanej z uwagi na to, że wysokość zobowiązania stron nie była w chwili zawarcia umowy znana oraz niemożliwa do wyliczenia, a jej wysokość uzależniona była od woli wyłącznie pozwanego (z uwagi na powiązanie wysokości zobowiązania z tabelami kursowymi tworzonymi przez pozwaną) a także z uwagi na naruszenie przez pozwaną obowiązków informacyjnych w zakresie przedstawienia ryzyka walutowego i rzeczywistych możliwych kosztów obsługi zobowiązania;

3) art. 58 k.c. w zw. z art. 385 § 2 k. c. – w związku z niezawarciem w treści umowy kredytowej postanowień wyjaśniających kredytobiorcy powody zastosowania i specyfikę funkcjonowania mechanizmu denominacji (waloryzacji) kredytu do kursu CHF;

4) art. 3851 oraz 58 k.c. – z uwagi na zawarcie w umowie niedozwolonych postanowień w rozumieniu tego przepisu polegających na zapewnieniu pozwanej prawa do dowolnego decydowania o wysokości kursu franka szwajcarskiego, a przez to o wysokości rat kredytowych i wysokości zadłużenia kredytowego oraz stosowaniu tabel ustalanych przez pozwaną w celu rozliczania zobowiązań wynikających z umowy, a także stosowania spreadu walutowego z uwagi na przeliczanie kwoty wypłaconego kredytu po kursie kupna waluty natomiast kwoty spłacanych rat po kursie sprzedaży zgodnie z tabelą obowiązującą w banku pozwanej;

5) art. 58 w zw. z art. 3531 k.c. z uwagi na nieprzedstawienie powodowi przez bank przed zawarciem umowy kredytowej pełnych, rzetelnych i uczciwych informacji o specyfice kredytu denominowanego do kursu franka szwajcarskiego i ryzyku walutowym z zaciąganym kredytem

6) art. 3531 w zw. z art. 3581 §1 i 2 k.c. w zw. z art. 58 k.c. z uwagi na zastosowanie podwójnej waloryzacji (waloryzacja kursem CHF i zmienną stopą procentową);

7) art. 3531 w zw. z art. 58 k.c. z uwagi na upadek świadczenia głównego Umowy, na skutek wyeliminowania klauzul abuzywnych z Umowy odnoszących się do przeliczania świadczeń w oparciu o walutę: CHF.

Wnioskodawca podnosił nieważność umowy z uwagi na klauzule umowne § 1 ust. 3a, § 3 ust. 3, § 7 ust. 1. § 11 ust. 4 oraz § 13 ust. 6 Umowy .

Wnioskodawca żądał rozliczenia zgodnie z powszechnie obowiązującą i potwierdzoną jako słuszną w uchwale Sądu Najwyższego, teorią dwóch kondycji na podstawie art. 405 w zw. z art. 410 k.c., zgodnie z którą w przypadku nieważności umowy, każdej ze stron przysługują niezależne roszczenia o zwrot wszelkich kwot świadczonych na rzecz drugiej strony w wykonaniu nieważnej umowy.

W kwietniu 2025 roku pozwany bank (…) S.A zaproponował wnioskodawcy zakończenie sporu sądowego poprzez zawarcie ugody sądowej. Na moment złożenia propozycji ugodowej wnioskodawca miał wpłacone na rzecz banku ponad (...) PLN (tzn. o (...) PLN więcej, aniżeli bank wypłacił kapitału), a odsetki ustawowe za opóźnienie na jego rzecz wynosiły na tamten moment (...) PLN (odsetki te należne są na podstawie art. 481 w zw. art 455 kc i liczone są od dnia wymagalności roszczenia wnioskodawcy tj. 2.06.2021 r.). Łącznie w przypadku pozytywnego rozstrzygnięcia sądowego Wnioskodawca otrzymałby ponad (...) PLN (już po rozliczeniu (...) PLN na rzecz banku tytułem zwrotu kapitału kredytu). Bank w propozycji ugody proponuje zapłatę kwoty (...) PLN.

Wnioskodawca zainteresowany jest zawarciem ugody i cofnięciem powództwa.

Podsumowanie:

1) Kwota wypłaconego kredytu: (...) PLN

2) Kwota spłacona przez Wnioskodawcę: (...) PLN

3) Różnica pomiędzy kwotą wypłaconą a spłaconą: (...) PLN

4) Odsetki ustawowe za opóźnienie: (...) PLN

5) Kwota, która ma być wypłacona na mocy ugody: (...) PLN

Na mocy ugody Wnioskodawca otrzymałby zatem o około (...) PLN mniej, aniżeli otrzymałaby na mocy pozytywnego wyroku sądowego.

W uzupełnieniu wniosku podał Pan, że kwota (...) PLN jest zwrotem środków nienależnie wpłaconych przez Pana powiększonym o odsetki ustawowe za opóźnienie w zwrocie tych środków i mieści się w łącznej kwocie wpłaconej przez Pana podczas spłaty kredytu. Zwraca Pan uwagę na podsumowanie zawarte we wniosku.

1) Kwota wypłaconego kredytu: (...) PLN.

2) Kwota spłacona przez Wnioskodawcę na rzecz banku: (...) PLN.

3) Różnica pomiędzy kwotą wypłaconą a spłaconą: (...) PLN.

4) Odsetki ustawowe za opóźnienie: (...) PLN (na mocy ugody obniżone do kwoty (...) PLN).

5) Kwota, która ma być wypłacona na mocy ugody: (...) PLN.

Pytanie

Czy w przypadku zawarcia przez Wnioskodawcę ugody w zaproponowanym przez Bank kształcie mającej na celu zakończenie sporu na tle umowy kredytowej, otrzymana kwota (...) PLN będzie dla Wnioskodawcy stanowić przychód i czy w związku z tym po stronie Wnioskodawcy powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2647)?

Pana stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy w zaistniałym stanie faktycznym kwota (...) zł oraz (...) zł tytułem zwrotu kosztów procesu nie będzie stanowiła jej przychodu. Na mocy ugody kwestionowane przez Wnioskodawcę klauzule umowne zostałyby z umowy usunięte, w związku z czym Bank dokonałby na rzecz Wnioskodawcy zwrotu nienależnie – bez podstawy prawnej – pobranego świadczenia w kwocie (...) zł. Otrzymanie kwoty (...) zł nie stanowi dla Wnioskodawcy żadnej dodatkowej korzyści, a jedynie prowadzi do stanu rozliczeń, który jest zgodny z prawem. Wnioskodawca uważa, że zwrot przez Bank środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy kredytu mieszkaniowego przekazał na rzecz Banku w ramach spłaty rat udzielonego kredytu mieszkaniowego nie będzie stanowił dla niego przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca uważa, że nie będzie miał obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od zwróconej przez Bank kwoty, będącej przedmiotem zapytania.

Wnioskodawca w pełni popiera uzasadnienie prawne wskazane w uzasadnieniu interpretacji indywidualnej wydanej w sprawie 0112-KDIL2-1.4011.514.2024.2.DJ:

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 z późn. zm.):

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo.

Kredyt otrzymany przez Kredytobiorcę na podstawie umowy kredytowej wypełnia przesłanki zawarte w § 1 ust. 1 pkt 1. ust. 2 i ust. 5-7 i § 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. poz. 592 ze. zm.; dalej: „rozporządzenie”), gdyż kredyt był zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 u.p.d.o.f., tj. wydatki na cele mieszkaniowe (na nabycie lokalu mieszkalnego) i miał na celu zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego.

Wskazać należy, iż zgodnie z uzasadnieniem do rozporządzenia za jego wydaniem stoi „szczególna potrzeba wyprowadzenia istotnej zachęty do zawierania przez kredytodawców i kredytobiorców ugód w celu restrukturyzacji tzw. kredytów frankowych, które ograniczają negatywne skutki wynikające ze zmiany kursu waluty szwajcarskiej na możliwość terminowej spłaty kredytów mieszkaniowych denominowanych w tej walucie przez polskich obywateli”. Jednocześnie w uzasadnieniu wskazano, że „nie bez znaczenia jest fakt, że część kredytobiorców toczy spory sądowe z bankami zarzucając abuzywność klauzul indeksacyjnych przy hipotecznych kredytach mieszkaniowych denominowanych lub indeksowanych do waluty obcej. Opodatkowanie umarzanych kredytobiorcom kwot w sytuacji, gdy dochodzą om przed sądami nieważności zawartych przez nich umów (częściowej lub całkowitej), czyli podważają zasadność wymagalności tych kwot, budziłoby zatem istotne kontrowersje”. Ponadto „uzyskane przez kredytobiorców umorzenie kredytu będzie stanowiło dla tej grupy realną, wymiernie poprawiającą jej położenie korzyść, wyłącznie w sytuacji, jeśli działania instytucji finansowych zmierzające do ułatwienia spłaty zadłużenia kredytobiorcom spotkają się z synergiczną reakcją ze strony państwa”.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 z póżn. zm., dalej: „u.p.d.o.f.”): Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art 24-24b, art. 24c, art 24e art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11. art 19. art. 25b, art 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Nienależne świadczenie (art. 410 w zw. z art. 405 k.c.), nie zostało wymienione jako odrębne źródło przychodów w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 u.p.d.o.f.

Z uwagi na to, że nie ma możliwości przyporządkowania danego świadczenia do jakiegokolwiek źródła przychodu (w tym również do „innych źródeł przychodu”, o których mowa w art. 20 u.p.d.o.f.), to nie można go uznać za przychód podatkowy, choćby nawet odpowiadał ogólnej definicji przychodu zawartego w przepisach art. 11 u.p.d.o.f. (wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 marca 2017 r., sygn. akt II FSK 164/15). Ponadto, u.p.d.o.f. określa dochód jako nadwyżkę przychodów nad kosztami ich uzyskania (art. 9 ust. 2 u.p.d.o.f.). Przychód podatkowy warunkuje możliwość powstania dochodu podatkowego w tym znaczeniu, że dopóki nie mamy do czynienia z przychodem w sensie podatkowym, dopóty nie może powstać dochód podatkowy.

Otrzymanego zwrotu nie można traktować w kategorii przychodu podatkowego w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 11 u.p.d.o.f., ponieważ w tej sytuacji nie następuje po stronie Kredytobiorców żadne przysporzenie majątkowe.

Na takim stanowisku stoi również Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. W interpretacjach podatkowych wskazuje, że przy nienależnie pobranych świadczeniach, po stronie kredytobiorców nie dochodzi do powstania przysporzenia majątkowego z tytułu otrzymanego zwrotu (interpretacje indywidualne: z 28 kwietnia 2023 r. nr 0114-KDIP3-2.4011.243.2023.1.MN ze wskazanymi tam interpretacjami indywidualnymi oraz z 28 sierpnia 2023 r. nr 0114-KDIP3-2.4011.607.2023.2.MN).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części dotyczącej zwrotu środków nienależnie wpłaconych prawidłowe i w części dotyczącej wypłaty odsetek ustawowych za opóźnienie nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

·dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz

·dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

W myśl art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Ogólne określenie „przychodów” zawiera art. 11 ust. 1 ww. ustawy. Stosownie do tego przepisu:

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Katalog źródeł przychodów jest katalogiem zamkniętym. Ustawodawca „zamknął” ten katalog dzięki wprowadzeniu kategorii „innych źródeł”, czyli źródeł przychodów innych niż wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b. W sytuacji, gdy dane przysporzenie podatnika ma charakter przychodu i nie mieści się w żadnej z kategorii wskazanych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ustawy, jest przypisywane do źródła z art. 10 ust. 1 pkt 9. Rozwiązanie to jest jednym z elementów gwarantujących realizację zasady powszechności opodatkowania.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Odnosząc się do skutków podatkowych zwrotu środków nienależnie wpłaconych zauważam, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo.

Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

W Pana przypadku – w wyniku ugody ma Pan otrzymać od banku zwrot środków pieniężnych, które zapłacił Pan w związku z zaciągniętym kredytem. Jak wskazał Pan we wniosku jest to zwrot środków nienależnie wpłaconych przez Pana, powiększony o odsetki ustawowe za opóźnienie i mieści się on w łącznej kwocie wpłaconej przez Pana podczas spłaty kredytu.

Wobec powyższego, wypłata przez bank na Pana rzecz zwrotu środków nienależnie wpłaconych (bez odsetek ustawowych za opóźnienie) będzie dla Pana neutralna podatkowo. W wyniku tego zwrotu nie osiągnie Pan bowiem konkretnego przysporzenia majątkowego, a więc zwrot ten nie spowoduje po Pana stronie powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym - nie będzie na Panu ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu zwrotu środków nienależnie wpłaconych.

W związku z tym Pana stanowisko w części dotyczącej zwrotu środków nienależnie wpłaconych jest prawidłowe.

Odnosząc się zaś do kwestii odsetek ustawowych za opóźnienie należy wskazać, że instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zgodnie z którym:

Na podstawie art. 481 § 2 Kodeksu cywilnego:

Nie każde odsetki otrzymane przez osoby fizyczne podlegają opodatkowaniu. Ustawodawca przewidział w niektórych sytuacjach, w odniesieniu do odsetek, możliwość zwolnienia od podatku dochodowego. Takie zwolnienie przysługuje wyłącznie wówczas, gdy przepis omawianej ustawy zawiera w tym przedmiocie wyraźne postanowienie.

Ustawą z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105) do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzono art. 21 ust. 1 pkt 95b, który ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2021 r.

Zgodnie z ww. przepisem:

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia z opodatkowania wszelkie odsetki za opóźnienie wypłacone w związku ze świadczeniami, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zwrot wpłaconych przez Pana środków pieniężnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zatem powiązane z tym świadczeniem odsetki stanowią przychód z innych źródeł (tj. o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy), jednak podlegają zwolnieniu z opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 95b tej ustawy. W konsekwencji nie będzie miał Pan obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od tych odsetek.

W związku z tym Pana stanowisko w części dotyczącej wypłaty odsetek ustawowych za opóźnienie jest nieprawidłowe.

Wyjaśniam, że Pana stanowisko w części dotyczącej wypłaty odsetek ustawowych za opóźnienie uznałem za nieprawidłowe, gdyż odsetki ustawowe stanowią dla Pana przychód, ale zgodnie z ww. przepisem korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych. Pańskim zaś zdaniem, kwota ta nie będzie stanowiła dla Pana przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, w myśl zasady, że wadliwa argumentacja prawna wnioskodawcy, przy prawidłowo wywiedzionym skutku prawnym, winna skutkować uznaniem stanowiska podatnika za nieprawidłowe, Pana stanowisko należało uznać za nieprawidłowe w części dotyczącej wypłaconych Panu odsetek ustawowych za opóźnienie.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zaznaczyć, że pytanie przedstawione przez Pana we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznacza zakres przedmiotowy tego wniosku. W związku z powyższym, wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (Pana zapytania). Zatem, inne kwestie wynikające z własnego stanowiska, nieobjęte pytaniem, nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji.

W odniesieniu do powołanych przez Pana interpretacji indywidualnych informuję, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Odnosząc się do powołanego przez Pana wyroku sądu administracyjnego informuję, że w myśl zasady wyrażonej w art. 153 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi został on wydany w indywidualnej sprawie i dotyczy wyłącznie tej sprawy, w której zapadł.

Wskazuję, że nie jestem uprawniony do analizowania i oceny dokumentów załączonych do wniosku o interpretację lub jego uzupełnienia. Jestem związany wyłącznie opisem stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego przedstawionym we wniosku o interpretację. Zatem wszystkie informacje niezbędne do oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego powinny wynikać z tego opisu. Wyjaśnić również należy, że wydając interpretacje indywidualne nie odnoszę się do kwot i nie dokonuję wyliczeń.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.