Interpretacja indywidualna

  – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest :

-nieprawidłowe – w zakresie możliwości skorzystania z instytucji zaniechania poboru podatku dochodowego w odniesieniu do umorzonej kwoty wierzytelności w części, dotyczącej kredytu zaciągniętego na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych

-prawidłowe – w pozostałym zakresie.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 marca 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, dotyczący skutków podatkowych zawarcia ugody z bankiem. Wniosek został uzupełniony w dniach 17 kwietnia i 29 maja 2025 r. (daty wpływu). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawczyni w dniu 30 lipca 2007 r. zawarła z A S.A. w B zarejestrowanym w Sądzie Rejonowym dla B (...) Nr KRS (...) Umowę kredytu hipotecznego nr (...), na mocy której A udzielił Wnioskodawczyni kredytu hipotecznego w walucie polskiej w kwocie 301.960,00 (trzysta jeden tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt) PLN. Okres kredytowania określony został na 240 miesięcy od dnia wypłaty pierwszej transzy. Przedmiotem kredytowania był lokal mieszkalny o powierzchni 60,23 m2 położony w C przy ul. D 1 m.1, typ własności – spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Dla lokalu Sąd Rejonowy w C Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...). Kredyt przeznaczony został na sfinansowanie zakupu mieszkania położonego w Polsce.

Zgodnie z treścią umowy kredyt udzielony został na sfinansowanie:

-zakupu mieszkania w wys. 96,04% kwoty kredytu,

-celów konsumpcyjnych w wys. 3,31% kwoty kredytu,

-pokrycie składki z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu w wys. 0,65% kwoty kredytu.

Część kredytu określona jako cel konsumpcyjny w wys. 3,31% kwoty kredytu przeznaczona została w całości przez Wnioskodawczynię na remont i wykończenie kredytowanego mieszkania. Część kredytu w wys. 0,65% przeznaczona została przez Wnioskodawczynię na opłaty związanie z zakupem mieszkania, tj. opłatę, której poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego. Kredyt udzielony został na cele mieszkaniowe, środki uzyskane z kredytu w całości przeznaczone zostały na cele mieszkaniowe. Środki pieniężne uzyskane z kredytu przeznaczone zostały na wydatki wymienione w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. b) i d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Kredyt zabezpieczony został na nabywanej nieruchomości przy ul. D 1 m.1 w C poprzez ustanowienie hipoteki kaucyjnej do kwoty 150.980,00 PLN zabezpieczającej spłatę odsetek oraz hipoteki zwykłej w kwocie 301.960,00 PLN zabezpieczającej kapitał kredytu, hipoteki zostały wpisane w dziale IV księgi wieczystej.

W trakcie realizacji Umowy o kredyt hipoteczny nr (...) strony w dniu 2 maja 2008 r. zawarły Aneks nr 1 do Umowy, na mocy którego to aneksu kwotę udzielonego kredytu w złotych polskich (301.960,00 PLN) przeliczono na walutę obcą – franki szwajcarskie CHF i ustalono, że kwota kredytu wynosi 145.642,21 CHF. Jednocześnie ustalono, że hipoteka kaucyjna wynosić będzie 603.920,00 PLN. Hipoteka została wpisana w dziale IV KW nabywanej nieruchomości lokalowej przy ul. D 1 m.1 w C. Umowa kredytowa została zawarta w związku z koniecznością zakupu lokalu mieszkalnego nr 1 przy ul. D 1 w C w celu zabezpieczenia potrzeb mieszkaniowych Wnioskodawczyni i jej wówczas nieletniego syna. Kredyt dotyczy jednej inwestycji mieszkaniowej dla jednego gospodarstwa domowego. Wnioskodawczyni w przedmiotowym lokalu zamieszkała wraz z synem po jego gruntownym wyremontowaniu w miesiącu maju 2008 r. Remont trwał od grudnia 2007 r. do maja 2008 r. Wnioskodawczyni w przedmiotowym lokalu zamieszkuje nieprzerwanie do chwili obecnej. Lokal ten stanowi jej centrum życiowe. W lokalu Wnioskodawczyni nie prowadzi i nigdy nie prowadziła działalności gospodarczej. Lokal nigdy nie był i nie jest wynajmowany osobom trzecim.

Podmiot udzielający Wnioskodawczyni kredytu na zakup nieruchomości lokalowej przy ul. D 1 m.1 w C był i jest nadal podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów – był to bank. Umowa w formie aktu notarialnego, na mocy której Wnioskodawczyni nabyła prawo własności lokalu, została zawarta w dniu 30 lipca 2007 r. przed notariuszem. Wnioskodawczyni nabyła lokal za cenę 305.000,00 PLN. Wnioskodawczyni była i jest jedynym kredytobiorcą oraz jedynym właścicielem przedmiotowego lokalu. Wnioskodawczyni na stałe mieszka w Polsce, osiąga dochody w Polsce, podlega prawu polskiemu i miejscem jej rozliczania podatkowego jest Polska, miasto C. Kredyt udzielony został Wnioskodawczyni na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, żadna część środków uzyskanych na podstawie Umowy o kredyt hipoteczny nie została przeznaczona na zakup lub remont innej nieruchomości.

Wnioskodawczyni nie korzystała do tej pory z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z 27 marca 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Wnioskodawczyni nie posiadała innych kredytów mieszkaniowych ani nie korzystała z innych kredytów mieszkaniowych niż opisany we wniosku. Pomiędzy stronami Umowy kredytowej doszło do sporu odnośnie jej ważności, który to spór został poddany pod rozstrzygnięcie sądu powszechnego (sprawa jest aktualnie w toku).

W związku z prowadzonym postępowaniem Bank zaproponował Wnioskodawczyni Ugodę, na mocy której ma dojść do częściowego umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego na mocy Umowy o kredyt hipoteczny oraz do wypłaty na rzecz Wnioskodawczyni kwoty tytułem zwrotu części uiszczonych na rzecz banku należności.

Bank zaproponował ugodę o treści:

(...)

W związku z treścią zaproponowanej przez Bank Ugody Wnioskodawczyni wnosi o udzielenie indywidualnej interpretacji podatkowej, od treści której zależeć będzie decyzja Wnioskodawczyni w zakresie przystąpienia do zawarcia Ugody. Z uwagi na to, że niniejszy wniosek obejmuje zdarzenie przyszłe, tj. nie doszło jeszcze do zawarcia Ugody pomiędzy Stronami, na dzień składania wniosku nie jest możliwe wskazanie konkretnej wysokości salda zadłużenia.

Uzupełnienie wniosku

Kwota 66.000 zł jaką Wnioskodawczyni otrzyma od Banku jest zwrotem na jej rzecz środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy kredytowej przekazała na rzecz Banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych.

Kwota dodatkowa 66.000 PLN, która będzie zwrócona Wnioskodawczyni przez Bank mieści się w kwocie wpłaconej przez nią podczas spłaty kredytu.

Łączna kwota kredytu, jaką Wnioskodawczyni wpłaciła na rzecz Banku tyt. wszystkich rat kapitałowo-odsetkowych to kwota 476.798,08 PLN, z czego 412.649,30 PLN to kwota kapitału i 64.148,78 PLN to kwota odsetek.

Ugodę z Bankiem Wnioskodawczyni zamierza zawrzeć w maju 2025 r.

Na kwotę zadłużenia, które umorzy Bank składać się będą:

-kwota kapitału w wysokości 140.345,43 PLN stanowiąca równowartość 31.807,05 CHF po przeliczeniu średnim kursem NBP CHF (4,4124) z dnia 18 lutego 2025 r. oraz

-kwota 13.035,72 PLN tytułem odsetek stanowiąca równowartość 2.954,34 CHF po przeliczeniu średnim kursem NBP CHF (4,4124) z dnia 18 lutego 2025r. Odsetki jakie będą umorzone to odsetki liczone od kapitału, nie są to odsetki skapitalizowane, nie są to odsetki karne ani inne należności.

Kwota 66.000 zł, którą Wnioskodawczyni otrzyma od Banku:

a)nie jest wynagrodzeniem za odstąpienie od dochodzenia od dalszych roszczeń związanych z umową kredytową;

b)nie jest odszkodowaniem, jakie wypłaci Bank;

c)nie jest zadośćuczynieniem ze strony Banku;

d)nie jest świadczeniem z tytułu kredytu mieszkaniowego związanym z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

Umowa kredytowa nie określa sposobu finansowania „celów konsumpcyjnych”, nie określa w żaden sposób zasad finansowania „celów konsumpcyjnych”.

Umowa w żadnym z postanowień nie reguluje i nie definiuje też pojęcia „cel konsumpcyjny”. Definicji „celu konsumpcyjnego”, zasad finansowania „celu konsumpcyjnego” nie zawiera także załącznik nr 1 do umowy kredytowej – Zbiór ogólnych zasad kredytowania w zakresie udzielania kredytów hipotecznych.

Powyższe oznacza, że w umowie kredytowej brak jest jakichkolwiek sformułowań dotyczących określenia pojęcia „cel konsumpcyjny”.

Pojęcie ogólne „cel konsumpcyjny” znajduje się wyłącznie w postanowieniach § 5 umowy kredytowej zatytułowanego „Przeznaczenie kredytu” i w § 7 umowy zatytułowanym „Uruchomienie kredytu”.

Zgodnie z postanowieniami § 5 ust. 1 umowy, kredyt przeznaczony jest na „sfinansowanie nabycia nieruchomości w wys. 96,04% kwoty kredytu”.

Zgodnie z postanowieniami § 5 ust. 2 umowy „Pozostała część kredytu przeznaczona jest na pokrycie składki z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego w wys. 0,65% kredytu i na cele konsumpcyjne w wys. 3,31% kwoty kredytu”.

Dodatkowo § 7 umowy stanowi, że uruchomienie kredytu następuje transzami, przy czym zgodnie z § 7 ust. 4 transza kredytu przeznaczona na cele konsumpcyjne zostanie uruchomiona po rozliczeniu (sfinalizowaniu) kredytu na zakup mieszkania.

Z informacji udzielonych Wnioskodawczyni przez Bank w trakcie procedury zmierzającej do zawarcia umowy kredytowej wynikało, że dla zawarcia umowy na zaproponowanych warunkach koniecznym było dysponowanie przez nią kwotą wkładu własnego. Środki jakie miała zgromadzone na remont mieszkania (15.000 zł) przeznaczone zostały na wkład własny (§ 6 umowy).

Środki wypłacone jako tzw. „cel konsumpcyjny” Wnioskodawczyni w całości przeznaczyła na remont mieszkania.

Wnioskodawczyni wyjaśnia, że ani umowa kredytowa ani załącznik nr 1 do umowy kredytowej – Zbiór ogólnych zasad kredytowania w zakresie udzielania kredytów hipotecznych nie doprecyzowały, jakie wydatki stanowią „cele konsumpcyjne”. Umowa kredytowa nie określała ogólnej definicji „celu konsumpcyjnego” jak też nie określała żadnych czynności faktycznych takich jak np. zakup konkretnych materiałów, urządzeń, bądź usług, przez które należy rozumieć wydatki na cel konsumpcyjny.

Z informacji uzyskanych w trakcie procedury zmierzającej do zawarcia umowy kredytowej wynikało, że środki z tzw. „celu konsumpcyjnego” to środki na remont i przystosowanie lokalu do własnych potrzeb Wnioskodawczyni.

Kwota udzielonego kredytu to kwota 301.960,00 zł z czego 3,31% tj. kwota 9.994,87 zł udzielona została z przeznaczeniem na cele konsumpcyjne.

Z części kredytu określonej jako „cele konsumpcyjne” Wnioskodawczyni sfinansowała koszty remontu mieszkania przy ul. D 1/1 w C m.in. takie jak:

1)zakup materiałów budowlanych, m.in. glazur/płytek do łazienki, glazur/płytek do kuchni i przedpokoju, farb do malowania ścian, lakierów do parapetów, farb do malowania belek stanowiących elementy konstrukcyjne mieszkania, zakup cekolu, gładzi, zakup fug i cementu;

2)zakup i montaż materiałów sanitarnych, tj. sedesu ze stelażem do zabudowy wraz z odpowiednimi elementami służącymi do jego montażu, umywalki do łazienki wraz z szaftą stanowiącą element mocowania umywalki będącej kompletem z tą umywalką, kabiny prysznicowej (drzwi prysznicowe), brodzika prysznicowego, baterii sanitarnych (prysznicowa i do umywalki), syfonu łazienkowego;

3)poniesienie wydatków na zakup materiałów i ułożenie instalacji elektrycznej i grzewczej w łazience, poniesienie wydatków na zakup materiałów i ułożenie instalacji elektrycznej w kuchni i przedpokoju, zakup kontaktów, włączników i niezbędnych elementów do ich montażu, zakup lamp oświetleniowych wbudowanych na stałe w zabudowę sufitów w kuchni i łazience;

4)poniesienie wydatków na zakup rolet okiennych montowanych na stałe na oknach (1 okno kuchnia, 1 okno i drzwi balkonowe w sypialni, 1 okno salon);

5)poniesienie wydatków na zakup i montaż okna wraz z parapetem w łazience;

6)poniesienie wydatków na zakup i montaż kaloryfera w łazience;

7)poniesienie wydatków na zakup i montaż 3 parapetów (1 w sypialni, 2 w salonie);

8)wykonanie stałej zabudowy szafy;

9)poniesienie kosztów wykonania remontu (wynagrodzenie glazurnika, malarzy, elektryków i hydraulika).

Kwoty poniesione przez Wnioskodawczyni na remont kształtowały się w sposób następujący:

-        baterie łazienkowe (umywalka + prysznic), brodzik, drzwi prysznicowe, syfon do kulkowy kwota 4.295,01 zł faktura imienna z dnia 29 stycznia 2008 r. (...) wystawiona przez (...) sp. jawna;

-syfon brodzikowy (...) Spust kwota 65,00 zł faktura imienna z dnia 19 lutego 2008 r. (...) wystawiona przez (...) sp. jawna;

-wymiana stolarki okiennej kwota 544,85 zł faktura imienna z dnia 17 grudnia 2007 r. nr (...) wystawiona przez (...) sp. z o.o.;

-materiały budowalne (cekol, hydroizolacja pod prysznic) kwota 649,98zł faktura imienna z dnia 17 grudnia 2007 r. (...) wystawiona przez (...) sp. jawna;

-materiały budowalne (unigrunt) kwota 70,00 zł faktura imienna z dnia 17 grudnia 2007 r. (...) wystawiona przez (...) sp. jawna;

-materiały budowalne (glazura/kafelki) kwota 6.970,01 zł faktura imienna z dnia 17 grudnia 2007 r. (...) wystawiona przez (...) sp. jawna;

-materiały budowalne (glazura/kafelki) kwota 1.553,95 zł faktura imienna z dnia 28 grudnia 2007 r. (...) wystawiona przez (...) sp. jawna;

-umywalka łazienkowa z szaftą stanowiąca jej element mocowania umywalki, sedes ze stelażem i elementami do montażu kwota 1.230,00zł faktura imienna z dnia 13 listopada 2007 r. nr (...) wystawiona przez (...) sp. z o.o.;

-deska kwota 49,70 zł faktura imienna z dnia 20 lutego 2008 r. nr (...) wystawiona przez (...) sp. z o.o.;

-przycisk do spłukiwania do montażu przy sedesie (gebericie) kwota 167,00 zł faktura imienna z dnia 20 lutego 2008 r. nr (...) wystawiona przez (...) sp. z o.o.;

-deska kwota 100,00zł faktura imienna z dnia 20 lutego 2008 r. nr (...) wystawiona przez (...) sp. z o.o.;

-farby do malowania ścian kwota 176,32 zł faktura imienna z dnia 1 marca 2008 r. nr (...) wystawiona przez (...);

-fuga kwota 18,99 zł faktura imienna z dnia 20 lutego 2008 r. nr (...) wystawiona przez (...);

-emulsja do ścian kwota 110,98 zł faktura imienna z dnia 18 marca 2008 r. nr (...) wystawiona przez (...);

-lakier do parapetów, rozcieńczalnik kwota 96,95 zł faktura imienna z dnia 15 marca 2008 r. nr (...) wystawiona przez (...);

-materiały budowlane - farby kwota 53,70 zł faktura imienna z dnia 8 marca 2008 r. nr (...) wystawiona przez Przedsiębiorstwo (...);

-materiały budowlane - farby kwota 91,10 zł faktura imienna z dnia 6 marca 2008 r. nr (...) wystawiona przez Przedsiębiorstwo (...);

-farba strukturalna (...) kwota 84,75 zł faktura z dnia 8 marca 2008 r. nr (...) wystawiona przez (...) S.A;

-płytki i fuga kwota 262,04 zł faktura imienna z dnia 15 lutego 2008 r. nr (...) wystawiona przez (...);

-płytki i fuga kwota 893,20 zł faktura imienna z dnia 31 stycznia 2008 r. nr (...) wystawiona przez (...);

-materiały budowlane kwota 81,23 zł faktura imienna z dnia 4 marca 2008 r. wystawiona przez (...);

-wywóz odpadów kwota 104,00 zł faktura imienna z dnia 28 grudnia 2007 r. nr fv-(...) wystawiona przez (...) sp. z o.o.;

-zakup włączników i kontaktów kwota 116,00 zł (...) – paragon;

-zakup włączników i kontaktów kwota 91,70 zł (...) – paragon;

-zakup materiałów budowlanych kwota 82,07 zł (...) sp. z o.o. – paragon;

-zakup materiałów budowlanych farby kwota 103,40 zł (...) S.A. – paragon;

-koszt robocizny (kafelkarz, malarze, hydraulik, elektryk) ok 8.000 zł.

Jak z powyższego wynika kredyt udzielony został na cele mieszkaniowe, środki uzyskane z kredytu w całości przeznaczone zostały na cele mieszkaniowe. Środki pieniężne uzyskane z kredytu przeznaczone zostały na wydatki wymienione w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. b) i d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawczyni oświadcza, że wymieniła wyłącznie koszty remontu, na które posiada dowody zakupu oraz koszt robocizny, który to wydatek ma zanotowany. Zestawienie nie obejmuje poniesionych wydatków na remont, których z uwagi na upływ czasu Wnioskodawczyni nie jest w stanie udowodnić, co do ich wysokości, a które poniosła.

Przez pojęcie remontu Wnioskodawczyni rozumie wykonanie robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego lokalu, przywrócenie pierwotnej zdolności użytkowej lokalu, którą utracił w wyniku upływu czasu i eksploatacji wraz z wymianą dotychczas użytkowanych zużytych składników jego wyposażenia technicznego takich jak: dotychczasowej instalacji wodnej, kanalizacyjnej, centralnego ogrzewania, ciepłej wody, elektrycznej lub tylko określonych elementów tych instalacji, wymiana wyeksploatowanych okien, parapetów, glazury, wyrównanie ścian (położenie tynku, gładzi).

W tym konkretnym przypadku jako remont rozumie wszelkie wykonane prace budowlane, takie jak skucie zniszczonych kafelków w kuchni i łazience kładzionych jeszcze na początku lat 90-ych ub. wieku, położenie nowych płytek/glazury w kuchni i łazience, zakup i położenie fug, demontaż starej wanny, sedesu i umywalki oraz montaż prysznica, nowej muszli sedesowej wraz z geberitem i umywalki, zdemontowanie starej instalacji wod kan i położenie nowej instalacji z nowym rozprowadzeniem (zmiana miejsca usytuowania sedesu, umywalki, likwidacja wanny i montaż prysznica), hydroizolacja ścian i podłogi w związku z montażem prysznica, demontaż kaloryfera w łazience i przeniesienie go na inną ścianę, przesunięcie drzwi łazienkowych, położenie nowej instalacji elektrycznej w łazience i kuchni oraz przedpokoju, położenie gładzi na ścianach, malowanie ścian, wymiana spleśniałego drewnianego okna w łazience, wymiana zniszczonych parapetów w sypialni i salonie, cyklinowanie zniszczonych podłóg z desek, położenie tynku na ścianach salonu w związku z jego skuciem przez poprzedniego właściciela, położenie/obniżenie sufitów w kuchni i łazience.

Przez wydatki na wykończenie mieszkania Wnioskodawczyni rozumie zakup i montaż kontaktów, włączników światła, zakup materiałów i lakierowanie parapetów, montaż rolet okiennych, zakup i montaż lamp halogenowych stanowiących element stałego oświetlenia w łazience i kuchni (wbudowanych w sufity), montaż stałej zabudowy szafy.

W ocenie Wnioskodawczyni wszystkie wydatki jakie poniosła na remont mieszkania kwalifikują się jako wydatki poniesione na własne cele mieszkaniowe, a konieczność ich poniesienia związana była z zapewnieniem prawidłowej funkcjonalności lokalu i realizacją uzasadnionych potrzeb życiowych Wnioskodawczyni i jej nieletniego dziecka.

Wnioskodawczyni dodatkowo wskazuje, że zgodnie z treścią umowy kredytowej remont rozumiany jest jako „wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych nie stanowiących bieżącej konserwacji”.

Pytania

1)Czy zwolnienie z długu przez Bank z tytułu Umowy o kredyt hipoteczny co do kwoty 140.345,43 PLN oraz co do kwoty odsetek naliczonych na dzień zawarcia Ugody z Bankiem bez wskazywania ich kwoty, stanowić będzie dla Wnioskodawczyni przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, do którego zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

2)Czy dla zastosowania w stosunku do Wnioskodawczyni instytucji zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe w części zwolnienia z długu tytułem należności odsetkowej niezbędnym jest wskazanie przez Bank konkretnej kwoty zadłużenia odsetkowego, z zapłaty którego Bank zwalnia Wnioskodawczynię?

3)Czy kwota 66.000,00 PLN, która na podstawie Ugody ma zostać Wnioskodawczyni zwrócona przez Bank tytułem różnicy między rzeczywistymi spłatami dokonywanymi przez Wnioskodawczynię a spłatami jakie Wnioskodawczyni uiściłaby przy założeniu, że Strony obowiązywała w całym okresie kredytowania umowa kredytu złotowego, będzie stanowiła dla Wnioskodawczyni przychód, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i czy powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

4)Czy użyty w treści projektu Ugody zapis, że zwolnienie kredytobiorcy ( Wnioskodawczyni) z długu z tytułu umowy kredytu w kwocie 140.345,43PLN i zwolnienie kredytobiorcy (Wnioskodawczyni) z długu z tytułu odsetek naliczonych do dnia zawarcia Ugody (bez wskazywania kwoty tych odsetek) stanowi korzyść finansową kredytobiorcy (Wnioskodawczyni) wyłącza zastosowanie wobec Wnioskodawczyni instytucji zaniechania poboru podatku dochodowego od kwoty zwolnienia z długu – umorzenia kredytu na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

Pani stanowisko w sprawie

Ad 1 i Ad 2

W ocenie Wnioskodawczyni, zwolnienie z długu przez Bank z tytułu Umowy o kredyt hipoteczny co do kwoty 140.345,43 PLN oraz co do kwoty odsetek naliczonych na dzień zawarcia Ugody z Bankiem bez wskazywania ich kwoty, stanowić będzie dla Wnioskodawczyni przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, do którego zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Mając na uwadze wykazany przez Wnioskodawczynię sposób wykorzystania środków uzyskanych na mocy Umowy o kredyt hipoteczny można stwierdzić, że spełnione są wszystkie warunki do skorzystania przez Wnioskodawczynię z instytucji zaniechania poboru podatku dochodowego od kwoty zwolnienia z długu (umorzenia kredytu), które wymienione są w rozporządzeniu Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Wnioskodawczyni wskazuje, że:

-Kredyt, o którym mowa we wniosku, został udzielony przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym i uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów - przez A S.A. w B Oddział w C KRS nr (...).

-Kredyt został zabezpieczony hipotecznie na kredytowanej nieruchomości, hipoteki wpisane zostały do księgi wieczystej mieszkania nr 1 przy ul. D 1 w C, które Wnioskodawczyni zakupiła ze środków z udzielonego kredytu. W związku z przewalutowaniem kredytu w dniu 2 maja 2008 r. aktualnym zabezpieczeniem jest hipoteka kaucyjna w wys. 603.920,00 PLN.

-Celem kredytu było nabycie przez Wnioskodawczynię odrębnej własności lokalu położonego w C przy ul. D 1 m.1, dla której Sąd Rejonowy w C Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr (...).

-Kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej realizującej własne cele mieszkaniowe Wnioskodawczyni (jednego gospodarstwa) i został udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez Bank, który jest podmiotem uprawnionym do udzielenia kredytów, zaś Wnioskodawczyni nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej niż opisana w Umowie kredytu i Projekcie Ugody.

-Kredyt w całości przeznaczony został na cele mieszkaniowe. Środki pieniężne uzyskane z kredytu przeznaczone zostały na wydatki wymienione w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. b) i d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. na zakup mieszkania, jego wykończenie i remont oraz na pokrycie składki z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego.

Na zakup mieszkania Wnioskodawczyni przeznaczyła środki z kredytu w wys. 96,04% kwoty kredytu, 3,31% kwoty kredytu określona w umowie jako kwota na cel konsumpcyjny w całości przeznaczona została przez Wnioskodawczynię na remont i wykończenie kredytowanego mieszkania, natomiast pozostała część kredytu w wys. 0,65% przeznaczona została przez Wnioskodawczynię na opłaty związanie z zakupem mieszkania, tj. opłatę, której poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego.

Wnioskodawczyni wskazuje, że zgodnie z § 3 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe jako kredyt mieszkaniowy rozumie się też kredyt zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za wydatki poniesione na cele mieszkaniowe uważa się m.in. wydatki poniesione na nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, a także kredyt zaciągnięty na budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego. Przyjmuje się również, że zarówno przeznaczenie kredytu na nabycie lokalu mieszkalnego, jak i na koszty związanie z zakupem mieszkania, tj. opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego daje możliwość skorzystania z zaniechania poboru podatku wynikającego z omawianego rozporządzenia.

W wyniku złożenia przez Wnioskodawczynię pozwu przeciwko Bankowi o ustalenie nieważności Aneksu Nr 1 do Umowy o kredyt hipoteczny Bank zaproponował zawarcie Ugody. Po kilkumiesięcznych negocjacjach Bank przedłożył projekt Ugody, na mocy której Strony zgodnie postanawiają, że rozliczenie świadczeń pieniężnych spełnionych przez każdą ze stron z tytułu Umowy kredytowej nastąpi przy przyjęciu założenia, że łącząca Strony Umowa kredytu stanowiła od początku kredyt złotowy udzielony w kwocie 301.960,00PLN i przewalutowany na franki szwajcarskie w kwocie 145.642,21CHF oprocentowany według zmiennej stopy procentowej stanowiącej sumę stopy bazowej WIBOR i stałej marży banku która wynosiła 1,00 p.p. w całym okresie kredytowania przy zachowaniu pozostałych parametrów kredytu wynikających z Umowy oraz przy założeniu przeliczenia i rozliczenia wpłat dokonanych przez Kredytobiorcę (Wnioskodawczynię) w walucie CHF na poczet spłat należności z Umowy kredytu po kursie średnim NBP z dnia płatności danej raty.

Jednocześnie Bank potwierdza w Ugodzie, że na dzień sporządzenia projektu Ugody, tj. 18 lutego 2025 r. wysokość zadłużenia kredytobiorcy z tytułu Umowy o kredyt hipoteczny według wyliczeń Banku wynosi 31.807,05 CHF (kapitał), a po przeliczeniu na złote średnim kursem NBP CHF (4,4124) z dnia 18 lutego 2025 r. wysokość zadłużenia wynosi 140.345,43 PLN. Następnym postanowieniem Ugody Bank oświadcza, że po przeliczeniu ww. kwoty kapitału wyrażonej w CHF na walutę polską Bank zwolni kredytobiorcę z długu w zakresie kwoty 140.345,43 PLN i zwolni z długu w zakresie odsetek naliczonych do dnia zawarcia Ugody, na co Wnioskodawczyni wyraża zgodę.

W proponowanej przez Bank Ugodzie nie wskazano kwoty odsetek. Z informacji posiadanych przez Wnioskodawczynię wynika, że aktualne odsetki wynoszą 2.954,34 CHF, co przy przyjętym przez Bank kursie złotego wynosi 13.035,73 PLN. W projekcie Ugody Bank zawarł także zapisy, że zwolnienie z długu co do kwoty 140.345,43 PLN jak i w zakresie odsetek (bez podania ich kwoty) stanowi korzyść finansową kredytobiorcy (Wnioskodawczyni). Dodatkowo w wyniku negocjacji Stron w projekcie Ugody umieszczono zapis, że zawarcie Ugody stanowić będzie dla Banku podstawę do zwrotu na rzecz kredytobiorcy (Wnioskodawczyni) kwoty 66.000,00 PLN ustalonej jako różnica między rzeczywistymi spłatami dokonanymi przez Wnioskodawczynię a spłatami, jakie Wnioskodawczyni uiściłaby przy założeniu, że Strony obowiązywała w całym okresie kredytowania umowa kredytu złotowego.

W treści projektu Ugody nie ma zapisów, że zwolnienie kredytobiorcy (Wnioskodawczyni) z długu z tytułu umowy kredytu w wysokości stanowiącej równowartość pozostałego do spłaty zadłużenia oraz zwrot kwoty 66.000,00 PLN jest skutkiem uznania Aneksu nr 1 z dnia 2 maja 2008 r. do Umowy kredytu hipotecznego z dnia 30 lipca 2007 r. za nieważny w wyniku stosowania przez Bank klauzul abuzywnych. W treści Ugody wskazano, że zgodnym celem Stron jest uniknięcie ryzyk związanych z dalszym prowadzeniem sporów sądowych, zakończenie stanu niepewności prawnej i polubowne zakończenie sporów pomiędzy Stronami, a niniejsza Ugoda ma wyeliminować niepewność prawną w najpełniejszym możliwym zakresie.

W ocenie Wnioskodawczyni brak w Ugodzie wyraźnego zapisu o uznaniu Aneksu nr 1 do Umowy o kredyt hipoteczny za nieważny nie ma wpływu na uznanie za zasadne stanowiska Wnioskodawczyni, że spełnione są wszystkie warunki do skorzystania w stosunku do Wnioskodawczyni z instytucji zaniechania poboru podatku dochodowego od kwoty zwolnienia z długu (umorzenia kredytu) na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Powyższa ocena sytuacji Wnioskodawczyni jest spójna z linią orzeczniczą organów podatkowych w podobnych przypadkach, tj.:

-interpretacja indywidualna z 6 lutego 2025 r., sygn. 0115-KDIT1.4011.727.2024.2.JG,

-interpretacja indywidualna z 7 lutego 2025 r., sygn. 0114-KDIP3-2.4011.902.2024.2.BM,

-interpretacja indywidualna z 10 lutego 2025 r., sygn. 0114-KDIP3-2.4011.955.2024.2.MN,

-interpretacja indywidualna z 11 lutego 2025 r., sygn. 0115-KDIT1.4011.803.2024.2.MK,

-interpretacja indywidualna z 17 lutego 2025 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4011.980.2024.2.AK,

-interpretacja indywidualna z 28 lutego 2025 r., sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.1018.2024.2.ACZ,

-interpretacja indywidualna z 2 grudnia 2024 r., sygn. 0113-KDIPT2- 2.4011.729.2024.4.ACZ,

-interpretacja indywidualna z 30 czerwca 2023 r., sygn. 0113-KDIPT2- 2.4011.307.2023.3.SR,

-interpretacja indywidualna z 18 sierpnia 2023 r., sygn. 0112-KDIL2- 1.4011.549.2023.1.MKA,

-interpretacja indywidualna z 3 sierpnia 2023 r., sygn. 0114- KDWP.4011.73.2023.1.JCH.

W ocenie Wnioskodawczyni na wyrażone przez nią stanowisko nie wpływa też fakt, że w treści zaproponowanej przez Bank Ugody brak jest jednoznacznego stwierdzenia, że Bank umarza zobowiązania Wnioskodawczyni / dokonuje umorzenia długu wynikającego z udzielonego kredytu hipotecznego. Zdaniem Wnioskodawczyni postanowienia Ugody, zgodnie z którymi Bank oświadcza, że zwalnia Wnioskodawczynię z długu z tytułu umowy kredytu w kwocie 140.345,43 PLN i zwalnia z długu z tytułu odsetek naliczonych do dnia zawarcia Ugody (bez podania kwoty odsetek), a Wnioskodawczyni oświadcza, że zwolnienia z długu przyjmuje są wystarczające do przyjęcia, że między Stronami doszło do zwolnienia z długu w trybie art. 508 k.c.

Wnioskodawczyni wskazuje też, że przewidziane w art. 508 k.c. zwolnienie z długu to instytucja, której celem jest umorzenie zobowiązania. Umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela z prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

W ocenie Wnioskodawczyni dla zastosowania w stosunku do Wnioskodawczyni instytucji zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w części zwolnienia z długu tytułem należności odsetkowej nie jest wymagane wskazanie przez Bank konkretnej kwoty zadłużenia odsetkowego, z którego Bank zwalnia Wnioskodawczynię. Przepisy prawa regulujące kwestie zwolnienia z długu (w tym art. 508k.c.) nie stawiają wymagań formalnych do treści umowy zwolnienia z długu.

Ad. 3

Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że kwota 66.000,00 PLN, jaką otrzyma od Banku tytułem rozliczenia kredytu hipotecznego, która w istocie jest zwrotem nadpłaconej kwoty kredytu hipotecznego i odsetek, nie stanowi przychodu w rozumieniu art. 10 oraz art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Kwota zwrotu 66.000,00 PLN ustalona została pomiędzy Stronami w trakcie pertraktacji ugodowych, niemniej jednak zgodnie z wolą Stron stanowi ona częściowy zwrot rat kapitałowo-odsetkowych uiszczonych przez Wnioskodawczynię oraz:

-nie stanowi wynagrodzenia za odstąpienie przez Wnioskodawczynię od dochodzenia dalszych roszczeń związanych z Umową kredytową;

-nie jest odszkodowaniem jakie Bank ma wypłacić Wnioskodawczyni;

-nie jest zadośćuczynieniem ze strony Banku.

Wpływ na konto Wnioskodawczyni 66.000,00 PLN będzie częściowym zwrotem wcześniej wpłaconych przez Wnioskodawczynię kwot w związku z wykonywaniem Umowy kredytu hipotecznego Nr (...) z dnia 30 lipca 2007 r. Otrzymana przez Wnioskodawczynię w ramach Ugody kwota nie będzie stanowić więc przysporzenia majątkowego. Opodatkowaniu podlega wyłącznie definitywne przysporzenie, a w przypadku zwrotu już poniesionego wydatku nie dochodzi do zwiększenia aktywów (Wnioskodawczyni uzyska aktywa, które wcześniej posiadała).

Zdaniem Wnioskodawczyni nie ma więc przedmiotu opodatkowania, a tym samym kwota jaką Wnioskodawczyni otrzyma nie będzie stanowić podstawy opodatkowania zgodnie z ustawą PIT.

Ad. 4

W ocenie Wnioskodawczyni użyty w treści projektu Ugody zapis, że zwolnienie kredytobiorcy (Wnioskodawczyni) z długu z tytułu umowy kredytu w kwocie 140.345,43 PLN i zwolnienie kredytobiorcy (Wnioskodawczyni) z długu z tytułu odsetek naliczonych do dnia zawarcia Ugody (bez wskazywania kwoty tych odsetek) stanowi korzyść finansową kredytobiorcy (Wnioskodawczyni) nie wyłącza zastosowania zaniechania wobec Wnioskodawczyni poboru podatku dochodowego od kwoty zwolnienia z długu -umorzenia kredytu na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Użycie przez Bank sformułowania, że kwoty zwolnienia z długu stanowią dla Wnioskodawczyni korzyść majątkową należy zdaniem Wnioskodawczyni rozumieć w ten sposób, że stanowią one przychód Wnioskodawczyni w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawczyni podkreśla, że zawarcie Ugody wynika przede wszystkim z faktu istnienia pomiędzy Stronami sporu sądowego co do ważności Kredytu udzielonego Wnioskodawczyni w CHF. Jak wynika z orzecznictwa sądów dotyczącego wad umów kredytów powiązanych z walutą obcą, istnieją podstawy prawne do stwierdzenia, że zawarty przez Strony Aneks Nr 1 do Umowy o kredyt hipoteczny nr (...) jest nieważny. Mając jednak na uwadze zasady ekonomiki procesu, jego czasochłonność oraz wolę Stron co do polubownego zakończenia sporu, korzystniejszym rozwiązaniem będzie zawarcie Ugody. Nadmienić przy tym należy, że gdyby Bank nie stosował niedozwolonych klauzul o denominacji do CHF, to obecnie Wnioskodawczyni spłaciłaby już kapitał w PLN. Kwota spłaty przewyższa bowiem kwotę postawioną (w PLN) przez Bank do dyspozycji Wnioskodawczyni w dniu wypłaty kredytu. Wolą Wnioskodawczyni oraz Banku jest doprowadzenie do takiego stanu, jaki by istniał w sytuacji, gdyby do zawarcia Aneksu nr 1 do Umowy o kredyt hipoteczny w ogóle nie doszło lub gdyby Aneks został unieważniony przez sąd.

W obydwu przypadkach skutek będzie ten sam, tj. powrót przez Strony do kredytu złotowego i rozliczenie świadczeń wynikających z nieważnego Aneksu do Umowy o kredyt hipoteczny. Stąd też, zważywszy na to, że po przeliczeniu wpłat dokonanych przez Wnioskodawczynię w CHF na walutę polską Wnioskodawczyni dokonała już spłaty całego kapitału, a ponadto znacznie go nadpłaciła, Bank zwolni Wnioskodawczynię z obowiązku zapłaty kwoty 140.345,43PLN, czyli zwolni z długu stanowiącego równowartość w złotych polskich po przeliczeniu pozostałej do spłaty kwoty kredytu wyrażonego w CHF, zwolni z odsetek naliczonych na dzień zawarcia ugody a ponadto Bank zwróci Wnioskodawczyni kwotę 66.000,00 PLN jako różnicę pomiędzy wpłatami dokonanymi przez Wnioskodawczynię, a wpłatami jakich by dokonała, gdyby kredyt był przez cały czas w walucie polskiej, czyli w rzeczywistości Bank zwróci nadpłatę. W świetle powyższego w przedmiotowej sprawie nie dojdzie po stronie Wnioskodawczyni do uzyskania korzyści finansowej w takim znaczeniu, aby nie znalazły do Wnioskodawczyni zastosowania przepisy Rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe, a w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ogólne pojęcie przychodu zostało wyjaśnione w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są:

inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności” definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez Bank wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu hipotecznego wyjaśnić należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 tej ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela przysługującej mu wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa. Wedle bowiem instytucji zwolnienia z długu, uregulowanej w art. 508 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić gdy podatnik uzyskuje przysporzenie majątkowe – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia następuje zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów.

Tym samym, kwotę wierzytelności umorzoną na podstawie ugody dotyczącej umowy o udzielenie kredytu hipotecznego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Prawodawca przewidział przy tym szczególne rozwiązanie dla określonych sytuacji umorzeń kredytów mieszkaniowych. Umożliwił zaniechanie poboru podatku od dochodów z tytułu takich umorzeń.

Kwestia zaniechania poboru podatku od kwoty umorzonych wierzytelności została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.).

Zgodnie z § 1 ust. 1 tego rozporządzenia:

Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

Na gruncie § 1 ust. 2 wskazanego rozporządzenia:

Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

Jak stanowi § 1 ust. 3 rozporządzenia:

W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

Według § 1 ust. 5 przywołanego rozporządzenia:

Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)jednego gospodarstwa domowego albo

2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).

Zgodnie § 1 ust. 6 przywołanego rozporządzenia:

Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

W myśl § 1 ust. 7 rozporządzenia:

W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

Z § 3 komentowanego rozporządzenia wynika, że:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl § 4 ww. rozporządzenia:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2 ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.

Artykuł 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

–położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Zaniechanie poboru podatku znajduje zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy hipotecznego kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej. Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Prawo do zaniechania poboru podatku jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, dlatego do interpretacji przepisów ustanawiających to prawo należy stosować wykładnię ścisłą, która nie wychodzi poza literalne brzmienie przepisów.

Z treści wniosku wynika, że 30 lipca 2007 r. zawarła Pani z A S.A. w B umowę kredytu hipotecznego w walucie polskiej w kwocie 301.960,00 zł. Zgodnie z treścią umowy kredyt udzielony został na sfinansowanie:

-zakupu mieszkania w wys. 96,04% kwoty kredytu,

-celów konsumpcyjnych w wys. 3,31% kwoty kredytu,

-pokrycie składki z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu w wys. 0,65% kwoty kredytu.

Część kredytu określona jako cel konsumpcyjny w wys. 3,31% kwoty kredytu przeznaczona została w całości na remont kredytowanego mieszkania. W trakcie realizacji umowy o kredyt strony w dniu 2 maja 2008 r. zawarły Aneks nr 1 do umowy, na mocy którego kwotę udzielonego kredytu w złotych polskich (301.960,00 PLN) przeliczono na walutę obcą – franki szwajcarskie CHF. Nie korzystała Pani do tej pory z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności. Bank zaproponował Pani ugodę, wg której zwolni Panią z długu z tytułu umowy kredytu w kwocie 140.345,43 zł oraz z odsetek naliczonych do dnia zawarcia ugody oraz wypłaci kwotę 66.000,00 zł ustaloną jako różnica między dokonanymi spłatami a spłatami jakie uiściłaby Pani przy założeniu, że strony obowiązywała w całym okresie kredytowania umowa kredytu złotowego. Kwota dodatkowa 66.000 zł mieści się w kwocie wpłaconej przez nią podczas spłaty kredytu. Łączna kwota kredytu, jaką wpłaciła Pani na rzecz Banku tytułu wszystkich rat kapitałowo-odsetkowych to kwota 476.798,08 zł.

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że umorzona przez Bank wierzytelność będzie stanowić dla Pani przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Jak już wspomniano, w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaniechanie obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

W tym kontekście, kredyt udzielony na pokrycie składki z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu stanowił kredyt na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym, w Pani przypadku zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych będzie miało zastosowanie na zasadach wynikających § 1 ust. 3 rozporządzenia w odniesieniu do kwoty umorzonej wierzytelności dotyczącej nabycia mieszkania oraz wydanej przez Panią – jak wynika z treści wniosku – w całości na remont mieszkania kwoty, określonej jako przeznaczonej na sfinansowanie „celów konsumpcyjnych”. Ponadto wskazać należy, że z uwagi na brak uregulowań w tym zakresie, dla zastosowania w stosunku do Pani instytucji zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w części zwolnienia z długu tytułem należności odsetkowej nie będzie wymagane wskazanie przez Bank konkretnej kwoty zadłużenia odsetkowego, z którego Bank Panią zwolni.

Natomiast zaniechanie nie będzie miało zastosowania,  stosownie do dyspozycji § 1 ust. 3 ww. rozporządzenia, do tej części kwoty umorzenia wierzytelności, która odpowiada udziałowi udzielonego kredytu zaciągniętego na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. na pokrycie ubezpieczenia niskiego wkładu własnego) w całkowitej kwocie zaciągniętego kredytu (tj. 0, 65% ).

Przechodząc do skutków podatkowych otrzymania od banku kwoty dodatkowej, należy ponownie wskazać, że – co do zasady – za przychody podatkowe uznaje się takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, które nie mają charakteru zwrotnego. Jak wskazuje Pani w opisie sprawy, kwota dodatkowa będzie stanowić zwrot wpłaconych uprzednio przez Panią rat kapitałowo-odsetkowych. Wobec tego, opisane we wniosku świadczenie pieniężne nie spowoduje uzyskania przez Panią przysporzenia majątkowego, faktycznego przyrostu Pani majątku. Otrzymana przez Panią kwota stanowić będzie zwrot własnych pieniędzy, które wpłaciła wcześniej do banku. Tym samym z tego tytułu nie powstanie po Pani stronie przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wypłata ta będzie zatem dla Pani neutralna podatkowo. Nie będzie Pani miała obowiązku jej rozliczenia dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanych przez Panią interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie. W konsekwencji powołane interpretacje nie mogą stanowić podstawy do rozstrzygnięcia w rozpatrywanej sprawie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy  z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.