Temat interpretacji
Czy zatrzymany zadatek podlega opodatkowaniu PIT
Wnioskodawczyni zwróciła się do KIS z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w sprawie opodatkowania zatrzymanego zadatku w wysokości 50 000 zł. Kwotę tę, wspólnie z mężem, otrzymała od kupującego na podstawie umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości. Do finalizacji transakcji nie doszło z winy nabywcy, który nie uzyskał kredytu. Nieruchomość do dziś nie została sprzedana, a podatniczka znajduje się w trudnej sytuacji życiowej i finansowej.
W związku z tym chciała ustalić, czy zatrzymany zadatek podlega opodatkowaniu. W swoim stanowisku wskazała, że nie powinien być on traktowany jako przychód, ponieważ nie doszło do przeniesienia własności nieruchomości, a sama kwota pełni funkcję rekompensaty za niewykonanie umowy. Zdaniem wnioskodawczyni, zatrzymany zadatek ma charakter odszkodowawczy i powinien korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT.
Zadatek to opodatkowany przychód z innych źródeł
Dyrektor KIS uznał przedstawione stanowisko za nieprawidłowe i wyjaśnił, że zatrzymany zadatek stanowi opodatkowane przysporzenie majątkowe.
Organ wskazał, że zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, przychodem są wszystkie otrzymane wartości pieniężne, o ile nie zostały wyraźnie wyłączone spod opodatkowania. Zadatek zatrzymany po zerwanej umowie sprzedaży nieruchomości – mimo że pełni funkcję cywilnoprawnej sankcji – nie korzysta ze zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3b, ponieważ nie jest to klasyczne odszkodowanie w rozumieniu przepisów szczególnych.
Zatrzymanie zadatku spełnia przesłanki trwałego przysporzenia majątkowego i mieści się w katalogu tzw. innych źródeł przychodu, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o PIT. Katalog ten jest otwarty, a fakt wydatkowania środków np. na spłatę zobowiązań nie wpływa na obowiązek podatkowy.
KIS wskazała również, że momentem powstania przychodu jest chwila zatrzymania zadatku – tj. niedojście do skutku umowy z winy kupującego. Podatniczka powinna zatem wykazać ten przychód w zeznaniu rocznym za 2024 r. i rozliczyć go według skali podatkowej. Jeśli nie uwzględniła tej kwoty w złożonym PIT, zobowiązana jest do złożenia korekty deklaracji.