Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 lutego 2025 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 17 lutego 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 18 marca 2025 r. (wpływ 24 marca 2024 r.) - w odpowiedzi na wezwanie.

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

A.A.

2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

B.B.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Posiadacie Państwo nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2024.226 t. j. z dnia 2024.02.21).

Dnia 23 września 2008 roku zaciągnęliście Państwo kredyt budowlano-hipoteczny nr (…) we frankach szwajcarskich w Banku, czyli w podmiocie, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym i który był uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, celem sfinansowania zakupu gruntu oraz domu i pokrycia kosztów transakcji. Kredyt był związany z realizacją Państwa własnych potrzeb mieszkaniowych. Kredyt przeznaczony był na finansowanie zakupu lokalu mieszkalnego, położonego w (…). Dla kredytowanej nieruchomości Sąd Rejonowy w (…) prowadzi księgę wieczystą (…), w której dokonano wpisu zabezpieczenia w postaci hipoteki ustanowionej na ww. nieruchomości na rzecz (…).

W przedmiotowej nieruchomości nie prowadziliście oraz nie prowadzicie Państwo działalności gospodarczej. Zaciągnęliście Państwo kredyt w związku z realizacją własnych potrzeb mieszkaniowych. Budynek od początku niezmiennie służy celom mieszkaniowym, mieszkacie w nim Państwo z rodziną, nie był on udostępniany podmiotom trzecim. Przedmiotowy lokal nie jest przedmiotem wynajmu prywatnego, nie pełni również roli wirtualnego biura. Jesteście Państwo w ustroju małżeńskim oraz posiadacie dwójkę dzieci.

W dniu 21 stycznia 2025 r. podpisaliście Państwo ugodę z bankiem celem zakończenia umowy i zrzeczenia się przez strony ewentualnych dalszych roszczeń. Podpisując ugodę zaakceptowaliście Państwo następujące warunki: bank umorzy pozostające saldo zadłużenia wynoszące na dzień sporządzenia ugody 155.963,06 CHF, oraz dodatkowo Państwo tytułem spłaty zobowiązania uiszczą kwotę 30.000,00 PLN w związku z rozliczeniem Umowy. Jednocześnie w załączniku do ugody bank wyliczył, że jedynie 80,38% całkowitej pierwotnej kwoty udzielonego kredytu (413.330 CHF) można uznać za część przeznaczoną na cele mieszkaniowe, której umorzenie podlega zwolnieniu z podatku dochodowego.

Sporządzając ww. załącznik Bank, Państwa zdaniem błędnie i niezgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592 ze zm.) przyjął, że cel niemieszkaniowy stanowi pozostała kwota przekazana na rachunek kredytobiorców w wysokości 193.350,61 zł. Pomimo prób wyjaśnień i kwestionowania takiego sformułowania z Państwa strony, bank nie przychylił się do zmiany treści załącznika, warunkując, że takie zapisy są konieczne do podpisania ugody.

Natomiast Państwo stoicie na stanowisku, że kwota ta podlega zwolnieniu podatkowemu, ponieważ została wypłacona i spłacona jako kredyt mieszkaniowy objęty ww. umową kredytową.

Umowa ta została zawarta na kwotę 413.330 CHF, co w momencie jej zawarcia stanowiło kwotę 820 tys. zł, tyle bowiem stanowiły Państwa zobowiązania wobec dewelopera, wypłacane w transzach zależnie od postępów budowy. W następstwie umocnienia się kursu franka wobec złotego, po wypłacie wszystkich należnych transz deweloperowi, w maju 2009 r. pozostała niewykorzystana kwota 69,6 tys. CHF, którą bank, bez uzgodnień, przelał w dniu 28 maja 2009 r. jako kwotę przeliczoną na 193.350,61 zł na konto Kredytobiorcy. Sprawa ta była przedmiotem reklamacji z dnia 4 czerwca 2009 r., jednak reklamacja nie została uwzględniona, mimo, że formalnie Państwo nie złożyliście wówczas dyspozycji wypłaty, a umowa kredytu nie przewidywała dodatkowej transzy. W tej sytuacji zastosowaliście Państwo formułę zaproponowaną przez Bank w piśmie z dnia 25 czerwca 2009 r. - tj. spłaciliście ww. kwotę w całości, tytułem wcześniejszej spłaty kredytu, przelewając ją na wskazany przez Bank rachunek wcześniejszej spłaty kredytu, przelewając ją na wskazany przez Bank rachunek wcześniejszej spłaty kredytu mieszkaniowego 4 sierpnia 2009 r., kiedy to kurs franka powrócił do poziomu pokrywającego różnicę spreadu (dowód potwierdzenie przelewów z dnia 4 sierpnia 2009 r.).

Zaznaczacie Państwo, że środki te nie zostały przez Państwa wykorzystane na żadne inne cele niż spłata kapitału ww. kredytu mieszkaniowego i pozostawały na rachunku prowadzonym przez (…) do momentu, kiedy spłata kredytu mogła się odbyć bez większej straty na różnicy kursowej.

W trakcie negocjacji ugody, bank zakwalifikował tę część kredytu jako przeznaczoną na cele niemieszkaniowe, pomimo przedstawionej przez Państwa argumentacji. Tymczasem według Państwa bank w ramach umowy kredytu mieszkaniowego nie mógł wypłacić środków na inny cel, a ten został określony jako nabycie nieruchomości kredytowanej oraz pokrycie kosztów transakcji. Także tytuł przelewu dodatkowej transzy: Wypłata transzy kredytu. Uruchomienie kredytu, dodatkowa kwota sugeruje cel mieszkaniowy, zgodny z umową kredytu. Wreszcie zwrot kwestionowanych środków nastąpił w formule wcześniejszej spłaty kredytu, a jedynym kredytem wiążącym (…) i Państwa był właśnie kredyt mieszkaniowy.

Przyjęcie innej interpretacji zdarzenia z 2009 r. prowadzi do błędnego określenia stanu faktycznego dla obowiązku podatkowego.

Przeznaczyliście Państwo wszystkie środki otrzymane przez bank na własne cele mieszkaniowe, jasno określiliście Państwo swoje potrzeby w ramach umowy z bankiem i deweloperem, a kwestionowaną kwotę zwróciliście niezwłocznie, kiedy to było możliwe, także w ramach spłaty kredytu mieszkaniowego. Dodatkowo przyjęcie innej proporcji na cele mieszkaniowe penalizuje podatkowo Państwa za błąd i nadgorliwość banku przy wypłacie dodatkowej transzy. Tymczasem już sam fakt powiększenia wartości zobowiązania na skutek zmian kursu waluty stanowił dodatkowe obciążenie klienta.

Państwo nigdy wcześniej nie korzystaliście z zaniechania poboru podatku z tytułu umorzenia jakichkolwiek zobowiązań.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

Wskazujecie Państwo, że kredyt zaciągnęliście na sfinansowanie zakupu gruntu oraz posadowionego na nim domu przy ul. (…) i pokrycie kosztów transakcji. Środki zostały przeznaczone na ww. wydatki. (przez lokal mieszkalny Państwo w swoim piśmie rozumieliście właśnie ww. grunt wraz z domem).

Zaciągnęliście Państwo kredyt wyłącznie na zakup gruntu oraz budowanego i kosztów transakcyjnych na nim domu przy ul. (…). Wszystko to miało miejsce w ramach realizacji jednej inwestycji mieszkaniowej.

Zakupili Państwo grunt przy ul. (…), na którym był budowany dom - była to jedyna inwestycja objęta kredytem.

Kredyt został zaciągnięty na zakup domu, który w momencie zaciągania kredytu był budowany na gruncie przy ul. (…). Jest to ta sama nieruchomość i zarazem jedyna inwestycja objęta kredytem łączącym oba cele - zakup domu i gruntu.

Pod pojęciem kosztów transakcji rozumiecie Państwo zapłatę prowizji oraz opłat przewidzianych warunkami kredytu. W związku z udzieleniem kredytu Kredytobiorca jest zobowiązany do zapłaty jednorazowej prowizji przygotowawczej w wysokości 1,20 % kwoty Kredytu. W tym przypadku na pokrycie kosztów transakcji/refinansowanie wkładu własnego przeznaczono 8 000,00 złotych (Państwo akceptują opodatkowanie tej kwoty i nie jest ona przedmiotem interpretacji.)

Kredyt został zabezpieczony hipotetycznie na gruncie oraz domu, tj. na nieruchomości przy ul. (…), w postaci hipoteki ustanowionej na rzecz (…) w księdze wieczystej nr (…).

Przed zawarciem ugody objęty nią kredyt nie był przewalutowany.

Umorzenie dotyczy kwoty kapitału oraz odsetek od kapitału, nie dotyczy innych opłat.

Państwo, tj. małżeństwo: A.A. i B.B., są jedynymi kredytobiorcami.

Bank oszacował cele niemieszkaniowe na poziomie 19,62% kwoty udzielonego kredytu. Za cel niemieszkaniowy przyjęto:

1.Pokrycie kosztów transakcji/refinansowanie wkładu własnego 8.000,00 złotych (Państwo akceptują opodatkowanie tej kwoty);

2.Pozostała kwota przekazana na rachunek kredytobiorców 193.350,61 złotych (kwota ta jest przedmiotem niniejszej interpretacji).

Źródło: Pisemna Informacja (…) z dnia 23 grudnia 2024 r.

Kwota 193.350,61 zł jest częścią umorzonej kwoty.

Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu)

Czy mogą Państwo skorzystać ze zwolnienia o którym mowa w § 1, § 2 oraz § 3. Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592) w odniesieniu do kwoty 193.350,61 zł.

Państwa stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu)

Kwota 193.350,61 zł została przelana przed (…) na rachunek Kredytobiorcy w dniu 28 maja 2009 r., tytułem: „wypłata transzy kredytu. Uruchomienie kredytu, dodatkowa kwota”, co jednoznacznie wskazuje na cel mieszkaniowy, zgodny z umową kredytu.

Bank w ramach umowy kredytu mieszkaniowego nie mógł wypłacić środków na inny cel, a ten został określony jako „nabycie nieruchomości kredytowanej oraz pokrycie kosztów transakcji”.

Podkreślają Państwo, że środki te nie zostały wykorzystane przez Państwa na inne cele niż zakup i spłata kredytu na nabycie nieruchomości przy ul. (…) - tym samym uważacie Państwo, że umorzona kwota 193.350,61 zł została przeznaczona na cele mieszkaniowe w całości, a umorzenie jest zwolnione z opodatkowania.

Szczegółowe uzasadnienie dotyczące przepisów podatkowych w tym zakresie zostało ujęte w oryginalnym wniosku z dnia 17 lutego 2025 r. i ponownie zostaje przytoczone poniżej:

Państwa zdaniem spełniacie Państwo wszystkie przesłanki do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2024.226 tj. z dnia 2024.02.21) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:

„Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.”

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź, od których zaniechano poboru podatku.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

„Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.”

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

„Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.”

Jak dowodzi użycie sformułowania "w szczególności" definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić zatem w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 2439 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

„Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.”

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną kwotę kapitału na podstawie ugody należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Kwestia zaniechania poboru podatku od kwoty umorzonych wierzytelności - mającego zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 r. - została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592).

Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe:

1. Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1) umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej;

b) osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej;

2) otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

2. Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1) kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2) odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3) opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

3. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, ze zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

4. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

5. Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1) jednego gospodarstwa domowego albo

2) więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043).

6. Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

7. W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

W myśl § 3 rozporządzenia w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1) udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2) zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3) zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a) nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b) nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c) nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e) rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego - położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Określając kredyt mieszkaniowy objęty zaniechaniem, rozporządzenie odwołuje się do wydatków, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przy czym zaniechanie nie powinno przysługiwać osobom, które zaciągnęły kredyt/kredyty na wiele odrębnych lokali, przeznaczonych na wynajem czy też zaspokajających potrzeby różnych gospodarstw domowych.

Z powyższego wynika bowiem że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając powyższe na uwadze, stoicie Państwo na stanowisku, że przysługuje Państwu prawo do skorzystania ze zwolnienia od umorzonej przez bank kwoty 155.963,03 CHF .

Tak jak wyżej wskazano, podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2024.226 tj. z dnia 2024.02.21) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:

„Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.”

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź, od których zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

„Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.”

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

„Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.”

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy „właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania”.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega co do zasady, każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Również odnosząc się do powyższego wskazujecie Państwo, że umorzenie kredytu budowlano-hipotecznego zaciągniętego we frankach szwajcarskich będzie stanowić przychód po Państwa stronie, jednakże korzystacie Państwo ze zwolnienia na mocy obowiązującego rozporządzenia. Kredyt został zaciągnięty w celu realizacji własnych potrzeb mieszkaniowych, spełnia on wszystkie przesłanki o których mowa w rozporządzeniu.

W ramach podpisanej ugody, bank umorzył wartość kredytu przeliczoną na 1.005.350,61 PLN, a Państwo uiściliście kwotę 30.000,00 PLN w ramach rozliczenia umowy. Podkreślacie Państwo, że całe finansowanie było przeznaczone na cele mieszkaniowe.

Ostatnia wypłata środków kredytu w wysokości 193.350,61 zł, dokonana w maju 2009 r. była niepotrzebna, a nadwyżka wynikała z umocnienia kursu CHF. Bank przeliczył środki na złotówki i wypłacił je bez Państwa zgody. Środki te zostały niezwłocznie zwrócone do banku jako nadpłata kredytu. Pomimo tego, bank zakwalifikował ten procent kredytu spłaconego wcześniej jako środki na cele niemieszkaniowe, co jest sprzeczne z rzeczywistym przeznaczeniem środków. Podkreślacie Państwo, że środki te nie zostały wykorzystane na inne cele, co potwierdza zasadność uznania całości kredytu za przeznaczone na cele mieszkaniowe w całości, a umorzenie za zwolnione z opodatkowania. Zgodnie z tym całość uzyskanych środków przez Państwa stanowiła zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych.

Według definicji dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Mając powyższe na uwadze umorzona część kredytu zgodnie z zawartą ugodą będzie stanowić przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, który będzie korzystać ze zwolnienia zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z jego treścią:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Źródła przychodów

Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności” definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Umorzenie wierzytelności

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy,

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo.

Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną Państwu kwotę na podstawie ugody należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zaniechanie poboru podatku

Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102) w aktualnie obowiązującym brzmieniu zmienionym Rozporządzeniem Ministra Finansów z 20 grudnia 2024 r. (Dz. U. 2024 poz. 1912):

Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:

Stosownie do § 4a tego rozporządzenia:

Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

1.kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;

2.kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

3.kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

4.kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.

Państwa skutki podatkowe z tytułu umorzenia wierzytelności

Główną przesłaną do skorzystania z zaniechania poboru podatku jest przeznaczenie tego kredytu na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z tym artykułem, wydatkiem uznawanym za cel mieszkaniowy jest m.in. budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego.

Przedstawili Państwo informacje, z których wynika, że:

1)23 września 2008 r. zawarliście Państwo umowę kredytu na cele mieszkaniowe tj. kredyt był przeznaczony na sfinansowanie zakupu gruntu oraz posadowionego na nim domu oraz pokrycie kosztów transakcji (przy czym wskazaliście Państwo, że koszty transakcji nie są przedmiotem interpretacji).

2)Kredytu udzielił podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących funkcjonowanie takich podmiotów - był to (…);

3)Kredyt został zabezpieczony hipoteką;

4)Nie korzystali Państwo wcześniej z umorzenia kredytu;

5)21 stycznia 2025 r. podpisaliście Państwo ugodę z Bankiem celem zakończenia umowy i zrzeczenia się przez strony ewentualnych dalszych roszczeń.

Powzięliście Państwo wątpliwość, czy możecie skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w § 1, § 2 oraz § 3 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592) w odniesieniu do kwoty 193.350,61 zł.

Główną przesłaną do skorzystania z zaniechania poboru podatku jest przeznaczenie tego kredytu na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Katalog wydatków stanowiących „własne cele mieszkaniowe” podatnika wymieniony w art. 21 ust. 25 ustawy ma charakter zamknięty - jest to wyliczenie enumeratywne.

Wydatkowanie przychodu na własne cele mieszkaniowe oznacza, według stanowiska prezentowanego w orzecznictwie i doktrynie, że celem podatnika jest realizacja potrzeby zapewnienia sobie tzw. „dachu nad głową”.

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, w ust. 3 pkt 3 odsyła do art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. katalogu wydatków mieszkaniowych.

W przedmiotowej sprawie Państwa kredyt został zaciągnięty na sfinansowanie zakupu gruntu oraz posadowienie na nim domu i pokrycie kosztów transakcji i na ten cel bank wypłacił Państwu środki w transzach zależnie od postępów budowy.

Na skutek umocnienia się kursu franka wobec złotego, po wypłacie wszystkich należnych transz deweloperowi pozostała niewykorzystana kwota 69.600 CHF, którą bank Państwu wypłacił. Państwo przeznaczyli dodatkową transzę na wcześniejszą spłatę kredytu. Środki te pozostawały na rachunku prowadzonym przez bank aż do momentu wcześniejszej spłaty, zgodnie z formułą zaproponowaną przez bank po wcześniejszej reklamacji.

Zatem kredyt został zaciągnięty na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto środki nie zostały przez Państwa wykorzystane na żadne inne cele niż spłata kapitału ww. kredytu mieszkaniowego.

Skoro spełniają Państwo warunki określone w rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, to w wyniku podpisania ugody z bankiem - nie będziecie Państwo zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu umorzonej kwoty wierzytelności w odniesieniu do wypłaconej dodatkowej transzy kredytowej.

Tym samym Państwa stanowisko w powyższym zakresie jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia;

Wydając interpretacje indywidualną tutejszy Organ nie dokonuje wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym. Dlatego też, tutejszy Organ nie odniósł się do kwot wskazanych we wniosku.

Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Pan - A.A. (Zainteresowany będący stroną postępowania - art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…).

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.