Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 stycznia 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismem z 28 marca 2025 r. (wpływ 2 kwietnia 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą PKD 8.32.Z - Zarządzanie nieruchomościami wykonywane na zlecenie. Wnioskodawca pozostaje w związku małżeńskim.

Wnioskodawca w dniu 28 stycznia 2008 r. oraz w dniu 8 lipca 2008 r. wraz z małżonkiem, w formie aktu notarialnego, zawarli dwie umowy zlecenia (zlecenia powierniczego) na nabycie udziału we współwłasności wynoszącego 1/2 udziału w dwóch nieruchomościach - działkach ewidencyjnych o numerach 1 i 2. Zgodnie z zawartymi umowami zlecenia nabycia nieruchomości Wnioskodawca wraz z małżonkiem przekazali środki pieniężne niezbędne do nabycia przedmiotowych nieruchomości na rachunek bankowy wskazany przez Zleceniobiorcę. Zgodnie z zawartą umową zlecenia Zleceniobiorca zobowiązany został do działania w imieniu własnym na rachunek Zleceniodawców.

Zgodnie z zawartą umową zlecenia Zleceniobiorca zobowiązał się do przeniesienia nabytego udziału we współwłasności nieruchomości za rzecz Zleceniodawców, na każde ich żądanie, w terminie nieprzekraczającym 14 dni od daty zgłoszenia mu takiego żądania.

Zleceniobiorca, działając na podstawie wskazanej wyżej umowy zlecenia, dokonał nabycia udziałów we współwłasności nieruchomości; umowy sprzedaży zostały zawarte w 2008 r. Na podstawie zawartych aktów notarialnych w księgach wieczystych jako współwłaściciel przedmiotowych nieruchomości został wpisany Zleceniobiorca.

Aktualnie obie działki objęte są miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego gminy (…) z przeznaczeniem - teren zabudowy usługowej z dopuszczeniem funkcji mieszkaniowej jednorodzinnej „(…)”. Według Wypisów z Rejestru Gruntów, prowadzonych przez Starostę (…), obie działki to grunty orne.

Część jednej z nieruchomości - działki 1,o pow. 0,13 ha (mniej niż 1/3 jej ogólnej powierzchni), była przedmiotem umowy dzierżawy; umowa dzierżawy weszła w życie w listopadzie 2009 r. Z tytułu dzierżawy Zleceniobiorca i drugi współwłaściciel wystawiali dzierżawcy dwie odrębne faktury, które rozliczali w składanych deklaracjach VAT oraz JPK. Zleceniobiorca, zgodnie z § 6 umowy, przekazywał czynsz z tytułu dzierżawy - po zapłaceniu podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego z tytułu dzierżawy - przekazywał Zleceniodawcy. Aktualnie umowa dzierżawy części działki została rozwiązana.

Działka o numerze ewidencyjnym 2 nie była wykorzystywana w żadnym zakresie od dnia nabycia do dnia dzisiejszego.

Wnioskodawca zamierza zażądać od Zleceniobiorcy, na podstawie art. 740 Kodeksu cywilnego i treści zawartej umowy zlecenia powierniczego, wydania własności nabytych na zlecenie udziałów w przedmiotowych nieruchomościach, na rzecz jego i małżonka, jako zleceniodawców.

W związku z zamierzonym wystąpieniem do Zleceniobiorcy o wydania (przeniesienie) nabytego prawa własności do udziałów we współwłasności nieruchomości na Wnioskodawcę wraz z małżonkiem, zgodnie z art. 740 Kodeksu cywilnego, Wnioskodawca ma wątpliwości odnośnie skutków podatkowych realizacji zobowiązania Zleceniobiorcy do przeniesienia prawa własności nabytego udziału we współwłasności przedmiotowych nieruchomości w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych oraz w zakresie podatku VAT i podatku od czynności cywilnoprawnych.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca prowadzi jednoosobowa działalność gospodarczą PKD 8.32.Z - Zarządzanie nieruchomościami wykonywane na zlecenie od 2021 r. Korzysta ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Działalność gospodarcza prowadzi od 2021 r. Nabycie udziałów we współwłasności w działkach nr 1 i 2 nastąpiło w ramach czynności nieopodatkowanych, sprzedaż przez osobę fizyczną działek wyodrębnionych z gospodarstwa rolnego. Transakcja ta była dokumentowana aktem notarialnym. Nie była dokumentowana fakturą z wykazanym podatkiem VAT. Nabytych udziałów we współwłasności działek nr 1 i 2 Wnioskodawca nie zamierza wykorzystywać w prowadzonej działalności gospodarczej. Udziały są dla Wnioskodawcy i jej męża zabezpieczeniem własnych środków finansowych.

Wnioskodawca zlecił nabycie w 2008 r. udziału we współwłasności w celu ochrony posiadanych środków pieniężnych. Umowa zlecenia powierniczego nie była zawarta w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą od 2021 r.

Z tytułu zawartej umowy zlecenia Zleceniobiorca otrzyma wynagrodzenia 1000,00 po ostatecznym zakończeniu zlecenia – wydaniu udziałów we współwłasności przedmiotowych działek i dokonaniu odpowiednich wpisów w księgach wieczystych.

Umowa zlecenia powierniczego została zawarta w formie aktu notarialnego w aktach tych Wnioskodawca występuje jako Powierzający. W aktach notarialnych dotyczących nabycia udziałów w przedmiotowych działkach występuje wyłączenie Powiernik.

Pytania

1.Czy wydanie przez Zleceniobiorcę Zleceniodawcy przedmiotowych praw własności nabytych udziałów we współwłasności przedmiotowych nieruchomości rodzi obowiązek podatkowych w zakresie podatku VAT?

2.Czy wydanie przez Zleceniobiorcę Zleceniodawcy przedmiotowych praw własności nabytych udziałów we współwłasności przedmiotowych nieruchomości rodzi obowiązek podatkowych w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

3.Czy wydanie przez Zleceniobiorcę Zleceniodawcy przedmiotowych praw własności nabytych udziałów we współwłasności przedmiotowych nieruchomości rodzi obowiązek podatkowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych?

Przedmiotowa interpretacja dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych (pyt. Nr 3), natomiast w zakresie podatku od towarów i usług (pyt. Nr 1) i podatku od czynności cywilnoprawnych (pyt. Nr 2) zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem formalne ujawnienie rzeczywistego stanu faktycznego w księgach wieczystych prowadzonych dla przedmiotowych nieruchomości nie jest objęte obowiązkiem podatkowym w podatku dochodowym od osób fizycznych zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest dochodem Zleceniodawcy.

Przedmiotem indywidualnej interpretacji jest art. 9 ust. 1 i ust. 2 w związku z art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r. (Dz. U. Nr 80, poz. 350 ze zm.).

Zgodnie z art. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

1)Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52 coraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

2)Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów. Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

W myśl art. 10 ustawy:

1. Źródłami przychodów są:

1)stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;

2)działalność wykonywana osobiście;

3)pozarolnicza działalność gospodarcza;

4)działy specjalne produkcji rolnej;

5)(uchylony)

6)najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;

7)kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;

8)odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d)innych rzeczy,

-    jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;

8a) działalność prowadzona przez zagraniczną jednostkę kontrolowaną; 8b)niezrealizowane zyski, o których mowa w art. 30da;

9)  inne źródła.

Z charakteru prawnego umowy zlecenia powierniczego wynika, że władztwo nad nabytymi prawami, jakie można przypisać Zleceniobiorcy wykonującemu zlecenie jest ograniczone, a to poprzez:

• ograniczenie czasowe – zleceniobiorca obowiązany jest przekazać nabyte prawa na pierwsze żądanie zleceniodawcy,
• ustawowo wyłączoną możliwość rozporządzania tymi prawami na rzecz kogoś innego aniżeli zleceniodawca lub wskazany przezeń podmiot, co powoduje wyłączenie możliwości efektywnego zwiększenia masy majątkowej zleceniodawcy o prawa nabyte w wykonaniu zlecenia
• nieekwiwalentność dla zleceniobiorcy zbycia nabytych we własnym imieniu, lecz na rachunek zlecającego praw – prawa te przenoszone są na zlecającego nieodpłatnie.

Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą Sądu Najwyższego jak i Naczelnego Sądu Administracyjnego wyraźnie wskazuje, że nie istnieje obowiązek ujawniania istnienia stosunku zlecenia (wyrok NSA Ośrodek Zamiejscowy w Krakowie z dnia 29 lipca 1999 r., sygn. I SA/Kr 108/98). Ustawa o PIT nie zawiera przepisów regulujących zasady opodatkowania czynności dokonywanych w ramach transakcji powierniczej (we własnym imieniu na rachunek Zleceniodawcy). Z tego powodu wszelkie czynności dokonywane w ramach transakcji j winny być oceniane przez pryzmat przepisów ogólnych. Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Powyższy przepis ustanawia generalną zasadę opodatkowania podatkiem dochodowym, zgodnie z którą opodatkowaniu tym podatkiem podlegają wszelkie, uzyskane przez podatnika w danym roku korzyści majątkowe, z wyjątkiem tych, które na mocy ustawy wyłączone zostały z tego opodatkowania (np. poprzez wprowadzenie ustawowego zwolnienia z opodatkowania, czy też zaniechanie poboru podatku). Wyrazem praktycznej realizacji powyższej zasady jest art. 11 ust. 1 Ustawy o PIT, z którego wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30ca, art. 30da i 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Biorąc pod uwagę powyższe, podstawą uzyskania przychodów mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe, mające konkretny wymiar finansowy. Innymi słowy, do przychodów podatkowych zalicza się tylko takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. Co do zasady więc o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danego podatnika decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa on aktywa tej osoby. Konsekwencją przyjęcia tezy o charakterze przychodu jako definitywnego przysporzenia w majątku podatnika jest uznanie, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko te przychody, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro zatem umowy zlecenia zawierają zobowiązanie zleceniobiorcy do zwrotu majątku dla powierzającego lub na rzecz wskazanego przezeń podmiotu na jego żądanie, na powierniku nie będzie spoczywać obowiązek rozliczenia transakcji mających wymiar podatkowy. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w doktrynie, w której czynności powiernicze, z punktu widzenia podatków dochodowych, określa się jako neutralne podatkowo. Umowa powiernicza, ze swej istoty polegająca na przekazaniu i zwrocie wartości majątkowej, powinna być również traktowana jako generująca świadczenie, które ma charakter zwrotny i traktowana podatkowo na równi z umową pożyczki, czy przekazaniem kaucji, czyli jako neutralna podatkowo (tzn. nie generująca przychodu w momencie przekazania środków jak i w momencie ich zwrotu lub ich ekwiwalentu) (M. Chudzik, Opodatkowanie czynności powierniczych podatkami dochodowymi, Monitor Podatkowy Nr 2/2008, s. 17).

Podobnie twierdzą sądy administracyjne. Dla przykładu w wyroku WSA w Warszawie z dnia 9 listopada 2004 r. (sygn. akt III SA 3031/03) stwierdzono, iż: „(...) nie można przychodu ze sprzedaży powierniczej traktować jako przysporzenia zleceniobiorcy-powiernika. Za dochód Skarżącego z tytułu umowy zlecenia powierniczego uznać należy zatem wyłącznie prowizję. Natomiast kosztów powierniczego nabycia udziału oraz kosztów i przychodu z powierniczego zbycia udziału nie rozpoznaje się w rozliczeniu podatkowym u zleceniobiorcy, ale u Zleceniodawcy”. Powyższe potwierdzają również organy podatkowe.

Przykładowo w interpretacji z dnia 23 sierpnia 2013 r., sygn. IPPB1/415-673/13-3/KS, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie potwierdził prawidłowość stanowiska, zgodnie z którym: „W przypadku zbycia przez powiernika na rzecz podmiotu trzeciego nieruchomości w wykonaniu umowy powierniczej po stronie powiernika nie dochodzi do odpłatnego zbycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychodu z przeniesienia własności nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego w wykonaniu umowy powierniczego zlecenia nie można traktować jako przysporzenia zleceniobiorcy- powiernika. Umowa ta będzie bowiem dla tej osoby neutralna podatkowo. Czynność przeniesienia własności nieruchomości przez osobę, która nie występuje we własnym interesie, lecz na rzecz faktycznego nabywcy (zlecającego), jako wykonana w ramach realizacji umowy zlecenia powierniczego, nie wywoła zatem skutków prawnych w podatku dochodowym od osób fizycznych u powiernika. Skutki te zostaną wywołane po stronie Powiernika jako zlecającego. Powiernik będzie więc zobowiązany do wykazania dochodu z tytułu sprzedaży i jego właściwego opodatkowania na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”. Podobnie wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, który w interpretacji indywidualnej z dnia 23 sierpnia 2013 r., sygn. IPPB1/415- 673/13-3/KS wskazał, że: „w przypadku wykonania umowy powierniczej podatnikiem z tytułu zbycia nieruchomości nabytej w drodze umowy powierniczej nie jest powiernik tylko zleceniodawca”.

Również w interpretacji z dnia 10 września 2018 r., sygn. 0114-KDIP3-1.4011.364.2018.1.KS, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że: „(...) w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości nabytej przez powiernika w wykonaniu umowy powierniczej, to zlecający powinien/powinni wykazać i opodatkować ewentualny dochód uzyskany z tytułu tej transakcji. Dla celów podatkowych odpłatne zbycie nieruchomości przez powiernika w jego imieniu, ale na rzecz zlecającego/zlecających należy ocenić jako skutkujące zmianami w majątku zlecającego/zlecających. Tym samym, jeżeli powiernik zbywa nieruchomość na rzecz nabywcy-osoby trzeciej, czynność ta powoduje powstanie obowiązku podatkowego dla zlecającego/zlecających. W sytuacji zbycia nieruchomości przez powiernika w związku z zawartą umową powiernictwa, powiernik zbywa ją w imieniu własnym, lecz na rachunek zleceniodawcy/zleceniodawców tak jak powiernik nabywał tą nieruchomość w imieniu własnym, lecz na rachunek zleceniodawcy/zleceniodawców”.

Ze stanowiska doktryny jak i utrwalonego orzecznictwa sądów administracyjnych wynika, że podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych jest rzeczywisty właściciel nieruchomości (Zleceniodawca).

Pani zdaniem wydanie (przeniesienie) przez Zleceniobiorcę własności udziałów w nieruchomościach na rzecz Zleceniodawców, prowadzące do formalnego ujawnienia rzeczywistych właścicieli we wpisach w księgach wieczystych, nie jest zbyciem nieruchomości, nie jest źródłem przychodów i nie skutkuje powstaniem dochodu podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w rozumieniu art. 9 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych , nie jest trwałym przysporzeniem majątkowym Zleceniodawców. Nie jest dochodem Zleceniodawców, albowiem zgodnie z umową zlecenia to zleceniodawcy przekazali Zleceniobiorcy środki na zakup nieruchomości, są rzeczywistymi właścicielami praw majątkowych od daty ich nabycia przez Zleceniobiorcę. Przeniesienie własności udziałów w nieruchomości przez Zleceniobiorcę na rzecz Zleceniodawców w wykonaniu umowy zlecenia powierniczego nie generuje obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych u Zleceniodawców.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):

W myśl art. 11 ust. 1 tej ustawy, przychodami są:

Do przychodów podatkowych zalicza się tylko takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, które stanowić będą trwałe przysporzenie majątkowe. Co do zasady więc, o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów podlegających opodatkowaniu decyduje definitywny charakter tego przysporzenia, w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono majątek podatnika (takie, którymi może rozporządzać jak właściciel).

Katalog źródeł przychodów został określony w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z jego treścią, źródłami przychodów są:

W obrocie gospodarczym zarówno osoby fizyczne, osoby prawne, jak i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej nie muszą działać osobiście. Jednym ze sposobów działania poprzez inny podmiot jest umowa powiernictwa. Powiernik na zewnątrz działa jako samodzielny podmiot, jednak z mocy wewnętrznego porozumienia z powierzającym, działa na jego rzecz, a nie występuje we własnym interesie.

Powiernictwo nie jest uregulowane w prawie polskim jako odrębna instytucja prawna. Podstawą do konstruowania czynności powierniczych jest wyrażona w przepisie art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.) zasada swobody kontraktowej.

Zgodnie z tym przepisem:

Najczęściej podstawą do skonstruowania umowy powierniczej jest umowa zlecenia. Prawa i obowiązki stron tej umowy należy zatem zasadniczo oceniać według przepisów o zleceniu.

Jak wynika z art. 734 § 1 i 735 § 1 Kodeksu cywilnego:

Jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie.

Istotą umowy zlecenia jest odpłatne lub nieodpłatne dokonanie określonej czynności prawnej w imieniu dającego zlecenie, lub – jeżeli tak stanowi umowa – w imieniu własnym, lecz na rachunek zlecającego. W tym ostatnim wypadku, wszelkie nabycie praw lub rzeczy ma charakter powierniczy (fiducjarny), a przyjmujący zlecenie ma obowiązek wydać zlecającemu wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym.

Jak wynika bowiem z art. 740 Kodeksu cywilnego:

Jak każda czynność cywilnoprawna, umowa zlecenia, a w konsekwencji oparta na niej umowa powiernicza, niesie za sobą dla jej stron określone prawa i obowiązki. Jednym z obowiązków dającego zlecenie jest wynikający z art. 742 i 743 Kodeksu cywilnego, obowiązek pokrycia wydatków przyjmującego zlecenie, związanych z należytym wykonaniem zlecenia oraz zwolnienia go z zaciągniętych w tym celu zobowiązań np. przez zapłatę, zwolnienie z długu.

Władztwo nad nabytymi prawami, jakie można przypisać zleceniobiorcy wykonującemu zlecenie powiernicze jest ograniczone. Są to następujące ograniczenia:

• ograniczenie czasowe – zleceniobiorca obowiązany jest przekazać nabyte prawa bądź uzyskane korzyści na pierwsze żądanie zleceniobiorcy,
• ustawowo wyłączona możliwość rozporządzania tymi prawami lub korzyściami na rzecz innej osoby niż zleceniodawca lub wskazany przez niego podmiot, co powoduje wyłączenie możliwości efektywnego zwiększenia masy majątkowej zleceniobiorcy o prawa nabyte w wykonaniu powiernictwa,
• nieekwiwalentność dla zleceniobiorcy zbycia nabytych we własnym imieniu, lecz na rachunek zlecającego praw – prawa te przenoszone są na zlecającego nieodpłatnie – zgodnie z art. 742 Kodeksu cywilnego; dający zlecenie zwraca przyjmującemu zlecenie jedynie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia oraz zwalnia go od zobowiązań, które ten w powyższym celu zaciągnął w imieniu własnym,
• w przypadku przenoszenia powierniczo nabytych praw na wskazaną przez zlecającego osobę trzecią, cena zbycia stanowi należność zleceniodawcy (art. 740 Kodeksu cywilnego),
• przyjmującemu zlecenie nie wolno używać we własnym interesie rzeczy i pieniędzy dającego zlecenie; od sum pieniężnych zatrzymanych ponad potrzebę wynikającą z wykonywania zlecenia, powinien płacić dającemu zlecenie odsetki ustawowe (art. 741 Kodeksu cywilnego).

Wątpliwość Pani budzi kwestia, czy wydanie przez Zleceniobiorcę Zleceniodawcy (Pani) przedmiotowych praw własności nabytych udziałów we współwłasności przedmiotowych nieruchomości rodzi obowiązek podatkowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zatem, rozstrzygnięcia wymaga, czy w związku nabyciem od powiernika, w wyniku realizacji umowy powierniczej nieruchomości, mamy do czynienia z przychodem w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym odwołać się należy do istoty pojęcia przychodu w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z ogólnej definicji przychodów zawartej w art. 11 cyt. ustawy o podatku dochodowym wynika, że w myśl art. 11 ust. 1 tej ustawy, przychodami są:

W świetle art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Z treści powołanych powyżej przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia, osiągniętym przysporzeniem majątkowym mającym konkretny wymiar finansowy. Tak więc, podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku, których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe, mające konkretny wymiar finansowy.

Co do zasady zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danego podatnika decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa on aktywa tej osoby. Konsekwencją przyjęcia tezy o charakterze przychodu jako definitywnego przysporzenia w majątku podatnika, jest uznanie, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko te przychody, które nie mają charakteru zwrotnego.

Umowę powierniczą zalicza się do tzw. umów nienazwanych, co oznacza, że nie regulują jej przepisy Kodeksu cywilnego oraz innych ustaw. W związku z tym podstawą prawną pozostaje zasada swobody umów, o kwalifikacji prawnej zawartej umowy decyduje całokształt jej postanowień.

Należy bowiem wskazać, iż istotą stosunku powierniczego jest okoliczność, że podmiot, któremu przysługuje prawo podmiotowe wykonuje je w interesie innego podmiotu.

W rozpatrywanej sprawie 28 stycznia 2008 r. oraz 8 lipca 2008 r. wraz z małżonkiem, w formie aktu notarialnego, zawarła Pani dwie umowy zlecenia (zlecenia powierniczego) na nabycie udziału we współwłasności wynoszącego 1/2 udziału w dwóch nieruchomościach - działkach ewidencyjnych o numerach 1 i 2. Zgodnie z zawartymi umowami zlecenia przekazała Pani środki pieniężne niezbędne do nabycia przedmiotowych nieruchomości na rachunek bankowy wskazany przez Zleceniobiorcę. Zgodnie z zawartym umową zlecenia Zleceniobiorca zobowiązany został do działania w imieniu własnym na Pani rachunek. Zleceniobiorca zgodnie z zawartą umową zlecenia zobowiązał się do przeniesienia nabytego udziału we współwłasności nieruchomości za rzecz Pani, na każde żądanie, w terminie nieprzekraczającym 14 dni od daty zgłoszenia mu takiego żądania. Zleceniobiorca, działając na podstawie wskazanej wyżej umowy zlecenia, dokonał nabycia udziałów we współwłasności nieruchomości; umowy sprzedaży zostały zawarte w 2008 r. Na podstawie zawartych aktów notarialnych w księgach wieczystych jako współwłaściciel przedmiotowych nieruchomości został wpisany Zleceniobiorca.

Zatem Zleceniobiorca (powiernik) będzie działał wprawdzie we własnym imieniu, ale z gospodarczego punktu widzenia na rachunek Zleceniodawcy, tj. Pani. Oznacza to, że nabycie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości i własności budynku na podstawie umowy powierniczej nie będzie miało charakteru nabycia definitywnego.

W związku z tym Zleceniobiorca, który w wyniku wykonania zlecenia powierniczego stanie się współwłaścicielem nieruchomości, nie będzie miał prawa dobrowolnie nimi rozporządzać, traktując je jako swoje aktywa majątkowe. Zatem Zleceniobiorca nie nabędzie udziałów w nieruchomości w celu przysporzenia, powiększenia jego majątku o składnik trwały, wchodzący w skład jego majątku. Tego charakteru nie będzie miało nabycie udziału w nieruchomości w wykonaniu umowy zlecenia, gdyż od momentu nabycia będzie to łączyło się z obowiązkiem wydania tych udziałów wraz z przeniesieniem prawa własności na rzecz dającego zlecenie.

Wobec powyższego, należy stwierdzić, że z tytułu nabycia od powiernika w wyniku realizacji umowy powierniczej udziałów w nieruchomościach, nie osiągnie Pani przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Pani stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Jednocześnie wskazuję, że zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej:

Przedmiotowa interpretacja dotyczy tylko Pani indywidualnej sprawy i nie wywołuje skutków podatkowych dla Pani męża.

W odniesieniu do powołanych we wniosku wyroków sądu i interpretacji indywidualnych informuję, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.