Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanych zdarzeń przyszłych w podatku dochodowy od osób fizycznych jest:

-prawidłowe – w zakresie dotyczącym opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych zbycia działki numer 1,

-nieprawidłowe – w zakresie dotyczącym opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych zbycia działki numer 2 w części wykorzystywanej w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą (budynki nr 1, 2, 3 i 4),

-prawidłowe – w zakresie dotyczącym opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych zbycia działki numer 2 w części niewykorzystywanej w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą (budynek mieszkalny).

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

12 lutego 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 11 lutego 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania: A(…)

2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania: B(…)

Opis zdarzeń przyszłych

Nieruchomość stanowiąca działkę przy ul. (…), będąca aktualnie własnością Państwa B i A na prawach wspólności majątkowej stanowi majątek rodzinny i została wcześniej nabyta w 1976 r. przez rodziców Pana A, tj. Państwo C i D.

Była to ziemia rolna, na której od samego początku Państwo C i D uprawiali (...). Na powyższym gruncie wybudowany został dom oraz budynek gospodarczy.

Z biegiem czasu gospodarstwo Państwa C i D zaczęło specjalizować się w uprawie (...), w związku z czym wybudowano (...) (budynek nr 1) – wybudowany w ramach gospodarstwa rolnego. Od nakładów tych nie był odliczany podatek VAT (VAT jeszcze nie istniał).

W skutek rozwoju działalności i zwiększonej sprzedaży wybudowano następnie kolejny budynek – (...) (budynek nr 2) – wybudowany w ramach gospodarstwa rolnego. Od nakładów tych nie był odliczany podatek VAT (VAT jeszcze nie istniał).

Od samego początku w gospodarstwie pomagał rodzicom syn A. Wiążąc swoją przyszłość z (...) w 1985 r. rozpoczął naukę w (...), którą kontynuował w technikum, uzyskując w 1991 r. zawód technik (...). Od tego czasu razem z Rodzicami prowadzi gospodarstwo rolno-ogrodnicze.

W 1991 r. Pan A zawarł związek małżeński i razem z żoną zamieszkał u Rodziców na gospodarstwie. Rozpoczął też prowadzenie swojej działalności rolniczej (indywidualnie) polegającej na uprawie (...).

Nowe trendy na rynku, w tym moda na spożywcze produkty gotowe spowodowały, że w 1995 r. Pani B postanowiła (...) i powstała – w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej – X. Pani B jest czynnym podatnikiem VAT od (…) października 1997 r. do nadal pod nr NIP (…).

W 1992 r. Państwo A i B wybudowali własny dom na gruntach Rodziców (budynek mieszkalny).

W 1999 r. Państwo C i D dokonali podziału własnego gospodarstwa i aktem darowizny z (…) maja 1999 r. przekazali jego część wraz ze znajdującymi się na nim budynkami (budynek nr 1, budynek nr 2 oraz budynek mieszkalny wybudowany przez Pana A i Panią B) Państwu B i A.

Na skutek podziału powstała nieruchomość będąca własnością Państwa A i B o powierzchni (...) ha stanowiąca jedną działkę ewidencyjną (księga wieczysta nr (…)). W ewidencji gruntów i budynków działka oznaczona jest symbolem B-RIVa, B-RV – użytki rolne zabudowane na gruntach ornych oraz RIVa, RV – grunty orne. Nieruchomość leży na obszarze, dla którego nie uchwalono miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Działka stanowi nieruchomość rolną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 423 ze zm.).

Pan A działał przez cały czas w ramach gospodarstwa rolnego prowadzonego na własne nazwisko (sprzedawał płody rolne w tym (...)). Dodatkowo zarejestrował się na potrzeby VAT i był czynnym podatnikiem VAT w okresie od 1 kwietnia 2001 r. do 22 marca 2022 r. pod nr NIP (…).

W 2002 r. – w ramach gospodarstwa rolnego prowadzonego przez Pana A wybudowano (...) (budynek nr 3). Od poniesionych na budowę nakładów Pan A odliczył podatek VAT. Od czasu wybudowania i oddania do użytkowania (w roku 2002) nie zostały poniesione wydatki na jego ulepszenie zwiększające jego wartość początkową w rozumieniu przepisów ustawy o PIT, które stanowiłyby co najmniej 30% jego wartości początkowej.

W 2004 r. – w ramach gospodarstwa rolnego prowadzonego przez Pana A wybudowano nową część budynku do (...) (budynek nr 4). Od poniesionych na budowę nakładów Pan A odliczył podatek VAT. Od czasu wybudowania i oddania do użytkowania (w roku 2004) nie zostały poniesione wydatki na jego ulepszenie zwiększające jego wartość początkową w rozumieniu przepisów ustawy o PIT, które stanowiłyby co najmniej 30% jego wartości początkowej.

Niestety w 2010 r. Pan A (...). Po długim pobycie w szpitalu i rehabilitacji otrzymał rentę rolniczą z orzeczeniem całkowitej niezdolności do pracy oraz niesamodzielnej egzystencji. Decyzje o całkowitej niezdolności do pracy są nieprzerwanie wydawane od 2010 r. do chwili obecnej.

Pan A faktycznie zaprzestał wykonywania działalności opodatkowanej VAT w maju 2020 r. i od tego czasu nie uzyskiwał już żadnych przychodów z działalności rolniczej, a formalne wykreślenie z rejestru podatników VAT zostało dokonane 22 marca 2022 r. z urzędu – na podstawie art. 96 ust. 9a pkt 3 ustawy VAT.

Pozarolnicza działalność gospodarcza X prowadzona była i jest obecnie w budynkach użyczonych przez męża. Niezmieniający się stan zdrowia Pana A, konieczność zapewniania mu opieki przez żonę (a co za tym idzie spadek Jej zaangażowania w prowadzoną przez siebie firmę i chęć jej zamknięcia) oraz zmiany zachodzące w otoczeniu (powstają firmy, którym nie podoba się działalność rolna w mieście) spowodowały chęć sprzedaży nieruchomości w następujący sposób:

1.Wydzielenie działki niezabudowanej o powierzchni około (...) m² i jej zbycie jednemu nabywcy, powierzchnia tej działki stanowi obecnie ugór (dalej: działka nr 1).

2.Pozostała część nieruchomości pozostaje zabudowana opisanym budynkiem mieszkalnym oraz budynkami nr 1, 2, 3 i 4 – i planowane jest jej zbycie również jednemu (ale innemu niż działka nr 1) nabywcy (dalej: działka nr 2).

W zakresie podzielenia nieruchomości zostały do tej pory wykonane następujące czynności:

1.W zakresie planowanego zbycia niezabudowanej działki nr 1 – w dniu 31 lipca 2024 r. sporządzono pełnomocnictwo, w zakresie którego umocowano osobę reprezentującą potencjalnego nabywcę do reprezentacji w:

a)Starostwie Powiatowym,

b)Urzędzie Miasta i Gminy,

c)Wojewódzkim Miejskim Konserwatorium Zabytków,

d)Państwowym Terenowym Inspektoracie Sanitarnym,

e)Komendzie Państwowej Straży Pożarnej,

f)Państwowej Inspekcji Pracy,

g)Zakładach Energetycznych, Gazowniczych i PWiK,

h)Państwowym Inspektoracie Nadzoru Budowlanego,

i)Urzędzie Dozoru Technicznego,

j)Zakładzie Uzgodnień Dokumentacji,

k)Zarządzie Dróg,

l)Innych organach administracji państwowej.

Pełnomocnictwo dotyczy postępowania związanego z wykonaniem i uzgadnianiem dokumentacji projektowej w sprawach formalno-prawnych związanych z uzyskaniem materiałów, decyzji, warunków, wypisów, wyrysów, odstępstw, opinii i uzgodnień niezbędnych do opracowania dokumentacji projektowej oraz występowania przed odpowiednimi organami w celu uzupełniania w wymaganym zakresie ww. dokumentów i ich uprawomocnienia wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę lub zgłaszania robót oraz ich odbieraniem dla planowanej inwestycji dot. budowy budynku handlowo-usługowego, zlokalizowanego w (…). Pełnomocnictwo upoważnia również do zrzeczenia się prawa do wniesienia odwołania od wydanych decyzji dot. inwestycji. Pełnomocnictwo jest ważne do 31 grudnia 2025 r.

Poza udzieleniem powyższego pełnomocnictwa małżonkowie (...) nie wykonali innych czynności celem dokonania sprzedaży. Działka obecnie nie jest uprawiana, stanowi ugór. Należy zaznaczyć, że potencjalny nabywca zgłosił się sam i nie poszukiwali go oni aktywnie.

2.W zakresie planowanego zbycia działki nr 2 (po wydzieleniu działki nr 1) zabudowanej budynkiem mieszkalnym i budynkami nr 1, 2, 3 i 4 – nie są planowane żadne czynności poza zgłoszeniem się do lokalnego biura pośrednictwa w handlu nieruchomościami celem poszukiwania nabywcy (małżonkowie (...) nie znają się na sprzedawaniu nieruchomości).

Dodatkowo, ponieważ ze względu na upływ czasu na udzielnie odpowiedzi (ledwie 2 dni, co nastąpiło w okresie świąteczno-noworocznym) odrzucono Państwa poprzedni wniosek o wydanie interpretacji w tej sprawie, zatem od razu odpowiadają Państwo na pytania, które zostały zadane w stosunku do przedłożonego pierwotnie stanu faktycznego, mając nadzieję że w ten sposób przedstawiony stan faktyczny będzie tym razem wystarczający do wydania interpretacji.

I.W zakresie podatku dochodowego i podatku od towarów i usług:

1.Grunt, z którego zostały wydzielone działki nr 1 i 2 oraz posadowione na nim budynki nie były nigdy wprowadzone do ewidencji środków trwałych, gdyż prowadzona przez Pana A działalność rolnicza była opodatkowana jedynie podatkiem rolnym i nie podlegała przepisom podatku dochodowego od osób fizycznych, ani ustawie o rachunkowości, stąd taka ewidencja środków trwałych nie była nigdy wymagana.

2.Tak jak opisano w pierwotnym wniosku, Pan A ze względu na chorobę całkowicie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej w maju 2020 r., przy czym uprawy na opisywanym gruncie zakończył w październiku 2019 r., a potem dokonywał jedynie sprzedaży zmagazynowanych produktów rolnych:

a)Ostatnią fakturę za sprzedaż produktów rolnych wystawiono (…) maja 2020 r. i z tą datą definitywnie zaprzestano wykorzystywania czegokolwiek do działalności rolniczej Pana A.

b)W związku z wycofaniem gruntu i budynków z działalności rolniczej Pana A nie był on zobowiązany do wykazania i odprowadzenia podatku VAT, albowiem przy nabyciu gruntów oraz budynku nr 1 i 2 nie miał prawa do odliczenia podatku VAT, a podatek odliczony od budynków nr 3 i nr 4 był odliczony odpowiednio w 2002 r. i 2004 r., zatem zastosowanie znalazły art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy VAT oraz art. 90a ustawy VAT.

c)Ponieważ ani grunt, ani budynki nie znajdowały się w ewidencji środków trwałych, to ich wycofanie nie wymagało powstania żadnego dokumentu.

d)Od dnia wycofania gruntu (październik 2019 r.), z którego zostaną wydzielone działki 1 i 2 oraz budynki na nich się znajdujące (budynek mieszkalny i budynki 1, 2, 3 i 4) były one wykorzystane w sposób opisany we wniosku, tj. na gruncie nic nie uprawiano i nie był on wykorzystywany w jakiejkolwiek działalności (leżał odłogiem), w budynku mieszkalnym mieszkali Państwo A i B wraz z dziećmi, a w budynkach 1, 2, 3 i 4 na podstawie użyczenia swoją działalność prowadziła Pani B.

3.Wycofany z prowadzonej działalności rolniczej grunt, z którego zostaną wydzielone działki 1 i 2 oraz budynki na nich się znajdujące nie zostały nigdy wprowadzone jako środki trwale do działalności gospodarczej Pani B (grunt leżał odłogiem i nie był wykorzystywany przez nikogo, w budynku mieszkalnym mieszkaliście Państwo, jedynie w budynkach 1, 2, 3 i 4 Pani B prowadziła swoją działalność, ale bez wprowadzania ich do środków trwałych).

4.Jak wspomniano wyżej, Pani B wykorzystywała w swojej działalności jedynie budynki nr 1, 2, 3 i 4, natomiast nigdy nie wykorzystywała w swojej działalności żadnych gruntów oraz budynku mieszkalnego.

5.Jak wspomniano wyżej, Pani B nie wykorzystywała w swojej działalności gospodarczej żadnego gruntu ani budynku mieszkalnego, jedynie wykorzystywała budynki nr 1, 2, 3 i 4 do swojej działalności gospodarczej polegającej na (...) oraz częściowo podnajmu dla innych firm.

6.Nie występowaliście Państwo o zmianę przeznaczenia terenu bądź o decyzję o wyłączeniu gruntu z produkcji rolnej.

7.W dniu (…) października 2024 r. zawarliście Państwo umowę przedwstępną z potencjalnym nabywcą planowanej do wydzielenia działki nr 1 (niezabudowana) i udzieliliście mu w stosunku do tej planowanej działki nr 1 pełnomocnictw szczegółowo opisanych we wniosku.

W zakresie planowanej wydzielonej działki nr 2 (zabudowana m.in. budynkiem mieszkalnym) nie zostały zawarte żadne umowy i nie udzielono żadnych pełnomocnictw.

a)Warunki z umowy przedwstępnej, które muszą być spełnione to wyłącznie obowiązki dokumentacyjne:

·Dokonanie podziału geodezyjnego działki tak, by w jego wyniku powstała działka o obszarze około (...) ha posiadająca bezpośredni dostęp do drogi publicznej i uzyskanie ostatecznej decyzji zatwierdzającej ten podział;

·W przypadku gdy działka będzie wymagała wyłączenia z działalności rolnej, to opłaty za wyłączenie poniesie kupujący, ale jednocześnie sprzedający do czasu zawarcia umowy sprzedaży nie jest uprawniony do podjęcia działań skutkujących faktycznym wyłączeniem gruntu z produkcji rolniczej;

·KOWR nie wykona prawa pierwokupu;

·Uzyskanie przez sprzedających na rzecz kupującego decyzji o warunkach zabudowy tak wydzielonej działki – dot. budynku usługowego oraz drogi wewnętrznej wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną;

·Uzyskanie przez sprzedających na rzecz kupującego decyzji o pozwoleniu na budowę;

·Uzyskanie ostatecznej i wykonalnej decyzji zatwierdzającej projekt podziału działki;

·Przedłożenie wypisu z rejestru gruntów dla wszystkich działek powstałych z podziału;

·Uzyskanie wypisu z rejestru gruntów, wyrysu z mapy ewidencyjnej dla działki wydzielonej;

·Uzyskanie zaświadczenia, z którego wynikać będzie czy przedmiotowa nieruchomość położna jest na obszarze rewitalizacji albo na terenie Specjalnej Strefy Rewitalizacji;

·Uzyskanie zaświadczenia, czy przedmiotowa działka objęta jest uproszczonym planem urządzania lasów;

·Uzyskanie zaświadczenia, że sprzedający nie zalegają z podatkiem od zbywanej nieruchomości;

·Uzyskaniu ostatecznej i prawomocnej decyzji ustalającej warunki zabudowy;

·Uzyskanie ostatecznej i prawomocnej decyzji o pozwoleniu na budowę;

·Przedłożenie zaświadczenia wydanego przez US stwierdzającego brak zaległości podatkowych sprzedających na podstawie art. 306g OrdP. Na 30 dni przed zawarciem przyrzeczonej umowy;

·Uzyskanie zaświadczenia wydanego przez Prezydenta Miasta (...) o braku zaległości podatkowych z tytułu podatku od nieruchomości;

·Przedłożenie zaświadczenia z ZUS/KRUS o braku zaległości w zapłacie składek;

·Przedłożenie zaświadczenia właściwego organu stwierdzającego brak zaległości podatkowych z tytułu podatku rolnego;

·Uzyskania indywidualnej interpretacji podatkowej w kwestii opodatkowania sprzedaży podatkiem od towarów i usług.

b)Obowiązki stron to przedłożenie ww. dokumentów przez sprzedających i nabycia działki przez kupujących, przy czym czynności zmierzających do uzyskania ww. dokumentów dokonywać będą w większości kupujący (w imieniu sprzedających) w zakresie wskazanego i szczegółowo opisanego w pierwotnym wniosku o interpretację pełnomocnictwa.

c)Po zawarciu umowy przedwstępnej potencjalni nabywcy nie będą (i nie mogą) wykonywać żadnych inwestycji, będą mogli ich dokonać dopiero po zakupie.

d)Poza drobnymi opłatami za ww. dokumenty nabywcy nie będą ponosić żadnych nakładów związanych z wydzielaną działką.

8.Niezabudowana działka nr 1 o powierzchni około (...) m² na moment sprzedaży nie będzie objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, gdyż takiego planu nie ma, ani o niego nie występowaliście Państwo.

9.Tak, jest to jeden z warunków dokonania sprzedaży opisany wyżej, tj. uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy, o które w oparciu o udzielone przez sprzedających pełnomocnictwo wystąpił kupujący i zgodnie z tą decyzją działka będzie stanowiła grunt przeznaczony pod zabudowę.

10.Pan A dokonał sprzedaży domu mieszkalnego, który zakupił w 2018 r., a sprzedał w 2024 r. Dom ten był zakupiony w celu zamieszkania przez dorastające dzieci. W związku z wyprowadzką dzieci dom został sprzedany jako zbędny. Jako dom mieszkalny był on kupiony w ramach majątku odrębnego Pana A i nigdy nie był wykorzystywany w jakiejkolwiek działalności gospodarczej. Była to jedyna sprzedaż nieruchomości w Państwa historii.

11.Nie posiadacie Państwo innych niż opisane we wniosku nieruchomości, które planowalibyście w tej chwili sprzedawać.

12.Nie zamierzacie Państwo kupować żadnych nieruchomości w celu ich sprzedaży, gdyż nie znacie się na handlu nieruchomościami i nie stanowi to i nigdy nie stanowiło Państwa działalności.

13.Wydzieloną działkę nr 1 zamierzacie Państwo sprzedać niezwłocznie po spełnieniu opisanych w umowie przedwstępnej warunków (termin zawarcia umowy przyrzeczonej to (…) lutego 2026 r. z opcją przedłużenia do (…) maja 2026 r.), natomiast wydzieloną działkę nr 2 wraz z posadowionymi na niej budynkami jedynie rozważacie Państwo do sprzedaży i nie macie Państwo w tym zakresie żadnych konkretnych planów co do terminu jej zbycia, musicie Państwo poznać potencjalne obciążenia podatkowe związane z tą sprzedażą, by ocenić, czy jest ona w ogóle opłacalna i jak jest opodatkowana.

14.Koszty działań związane z udzielonym pełnomocnictwem, które dotyczą działki nr 1 będzie ponosić potencjalny nabywca.

15.Otrzymane na podstawie pełnomocnictwa dokumenty będą uzyskane w Państwa imieniu, a następnie pozwolenia te zostaną przeniesione na nabywcę w momencie przeniesienia własności działki numer 1.

16.Nie planujecie Państwo udzielić takiego pełnomocnictwa w stosunku do działki nr 2, nie macie Państwo nawet potencjalnego nabywcy i żeby ją sprzedać musicie Państwo poznać potencjalne obciążenia podatkowe związane z tą sprzedażą, by ocenić, czy jest ona w ogóle opłacalna i jak opodatkowana.

17.Planowana działka nr 1 nie jest, nie była i nie będzie dzierżawiona, aż do momentu jej sprzedaży. Natomiast w zakresie działki nr 2 grunt i budynek mieszkalny nie były, nie są i nie będą wynajmowane, jedynie w budynku nr 1 i 2 Pani B czasowo wynajęła część powierzchni tych budynków innym firmom.

18.Pan A prowadził wyłącznie działalność rolniczą opodatkowaną podatkiem rolnym, nigdy nie prowadził on działalności gospodarczej opodatkowanej PIT.

19.Tak jak wspomniano wyżej, Pan A nigdy nie prowadził działalności gospodarczej.

20.W ramach gospodarstwa rolnego, Pan A nie prowadził działalności zaliczonej do działów specjalnych produkcji rolnej, zatem majątek nie mógł być w ten sposób wykorzystywany.

21.Z nieruchomości będących przedmiotem wniosku (działka 1 i 2) przez cały czas prowadzenia działalności rolnej Pan A dokonywał sprzedaży płodów rolnych pochodzących z własnej produkcji ((...)), a sprzedawane produkty nie były przetwarzane sposobem przemysłowym.

22.Do momentu zbycia żadna działka nie straci charakteru rolnego, natomiast po dokonaniu zbycia działka nr 1 utraci charakter rolny (o czym świadczą plany kupującego) natomiast w stosunku do działki nr 2 nie są podejmowane żadne kroki w tym zakresie.

Pytania (pytania oznaczone we wniosku nr 1 i 3)

1.Czy zbycie działki numer 1 nie będzie w ogóle podlegało podatkowi dochodowemu (PIT), lub będzie podlegało zwolnieniu z podatku PIT, czy też będzie podlegało opodatkowaniu tym podatkiem, a jeśli tak, to kto będzie podatnikiem z tego tytułu i w ramach jakiej deklaracji wykazać sprzedaż?

2.Czy zbycie działki numer 2 nie będzie w ogóle podlegało podatkowi dochodowemu (PIT), będzie podlegało zwolnieniu z podatku PIT, czy też będzie podlegało opodatkowaniu tym podatkiem, a jeśli tak, to kto będzie podatnikiem z tego tytułu i w ramach jakiej deklaracji wykazać sprzedaż?

Stanowisko Zainteresowanych w sprawie

Odnośnie pytania nr 1

Zdaniem Wnioskodawców, zbycie niezabudowanej działki numer 1 będzie przychodem ze źródła określonego w art. 10 ust. 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, i w związku ze zbyciem po upływie 5 lat od nabycia (nabyto na drodze darowizny w 1999 r., czyli wielokrotnie więcej niż wskazane w przepisie 5 lat) nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (u obojga małżonków). Małżonkowie w związku z tą sprzedażą nie będą również mieć żadnych obowiązków deklaracyjnych w ramach PIT.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej. Zatem prowadzona uprzednio na gruncie działalność rolnicza Pana A nie może stanowić jednocześnie działalności gospodarczej na gruncie PIT, o której mowa w art. 5a pkt 6 tej ustawy.

Zgodnie z art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, działalność gospodarcza oznacza zarobkową działalność:

a)wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,

b)polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,

c)polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

-prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Jak wspomniano wyżej, grunt ten przed podziałem był wykorzystywany wyłącznie do działalności rolniczej Pana A (uprawy), ale ze względu na okoliczności, tj. (...) i rentę rolniczą z tytułu trwałej niezdolności do pracy – działalność ta jest zamknięta, a grunt obecnie stanowi ugór. Grunt ten nie był też nigdy wykorzystywany w działalności gospodarczej prowadzonej przez Panią B (na swoje potrzeby wykorzystywała wyłącznie niektóre budynki na działce numer 2).

Brak też, zdaniem Wnioskodawców, podstaw aby w okolicznościach sprawy podejmowane czynności zmierzające do wydzielenia działki (polegające wyłącznie na udzieleniu pełnomocnictwa do czynności formalnych i prawnych) ewentualnie kwalifikować jako prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej na gruncie ustawy PIT.

Odnośnie pytania nr 2 (oznaczonego we wniosku nr 3)

Zdaniem Wnioskodawców, zbycie zabudowanej budynkiem mieszkalnym oraz budynkami wybudowanymi w ramach gospodarstwa rolnego Pana A działki numer 2 będzie przychodem ze źródła określonego w art. 10 ust. 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku ze zbyciem po upływie 5 lat od nabycia (nabyto w drodze darowizny w 1999 r., czyli wielokrotnie więcej niż wskazane w przepisie 5 lat) nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (u obojga małżonków). Małżonkowie w związku z tą sprzedażą nie będą mieć żadnych obowiązków deklaracyjnych w ramach PIT.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym, przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej. Zatem prowadzona uprzednio działalność rolnicza Pana A nie może stanowić jednocześnie działalności gospodarczej na gruncie PIT, o której mowa w art. 5a pkt 6 tej ustawy.

Zgodnie z art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, działalność gospodarcza oznacza zarobkową działalność:

a)wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,

b)polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,

c)polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

-prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Na działce numer 2 znajduje się dom rodzinny oraz budynki gospodarcze gospodarstwa rolnego. Zdaniem Wnioskodawców, sytuacji podatkowej nie zmienia fakt, że budynki gospodarcze gospodarstwa rolnego Pana A (wybudowane w ramach tego gospodarstwa rolnego) są obecnie wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej Pani B, gdyż nigdy nie stanowiły majątku tego przedsiębiorstwa i nie były w jego ramach wybudowane.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie natomiast z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przepis ten formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości – dokonane poza działalnością gospodarczą – przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, skutkuje powstaniem przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie powstaje przychód w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Zatem przychód z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub jej części oraz udziału w nieruchomości nie powstanie, jeżeli spełnione są łącznie dwa warunki:

-odpłatne zbycie nieruchomości nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej (nie stanowi przedmiotu działalności gospodarczej) oraz

-zostało dokonane po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie lub wybudowanie.

Odrębnym źródłem przychodów jest wskazana w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pozarolnicza działalność gospodarcza.

Na podstawie art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użyte w tym przepisie pojęcie „pozarolniczej działalności gospodarczej” opiera się na trzech przesłankach:

-zarobkowym celu działalności,

-wykonywaniu działalności w sposób zorganizowany i ciągły,

-prowadzeniu działalności we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek.

Działalność jest wtedy zarobkowa, gdy jest zdolna do potencjalnego generowania zysku, a jej przeznaczeniem jest zapewnienie określonego dochodu. Działalność musi być tak prowadzona i ukierunkowana, aby była w stanie zyski faktycznie osiągnąć. Jednak brak zysku z podjętych działań noszących znamiona działalności gospodarczej nie oznacza, że działalność taka nie była faktycznie prowadzona. Prowadzenie działalności gospodarczej zawsze wiąże się z ryzykiem nieosiągnięcia dochodów. Zarobkowego charakteru nie mają działania, których wyłącznym celem jest zaspokojenie własnych potrzeb osoby podejmującej określone czynności.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymagają również, aby czynności wykonywane były w sposób zorganizowany i ciągły, przy czym możliwe jest osiąganie dochodów z tego rodzaju działalności bez spełnienia niektórych formalnych elementów organizacji (np. rejestracji urzędowej), gdyż prowadzenie działalności gospodarczej jest kategorią obiektywną, niezależnie od tego, jak działalność tę ocenia sam prowadzący ją podmiot i jak ją nazywa oraz czy dopełnia ciążących na nim obowiązków z działalnością tą związanych.

Na pojęcie „zorganizowanie”, w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, składa się zespół celowych, uporządkowanych czynności o charakterze profesjonalnym, realizowanych w ramach mniej lub bardziej wyodrębnionej struktury, mieszczących się zarówno w tzw. fazie przygotowawczej, związanej z uruchomieniem określonych działalności, jak i w fazie realizacji.

Za takim rozumieniem pojęcia „zorganizowany” przemawia również definicja słownikowa. Zgodnie z Nowym Słownikiem Poprawnej Polszczyzny Wydawnictwo Naukowe PWN pod redakcją Andrzeja Markowskiego Warszawa 2000, „organizować” to „przygotowywać”, „zakładać jakieś przedsięwzięcie”, bądź w znaczeniu drugim „nadawać czemuś reguły”, „wprowadzać porządek”.

Co do kryterium ciągłości w wykonywaniu działalności gospodarczej, to jego wprowadzenie przez ustawodawcę miało na celu wyeliminowanie z pojęcia działalności gospodarczej przedsięwzięć o charakterze incydentalnym i sporadycznym. Ciągłość w wykonywaniu działalności gospodarczej oznacza względnie stały zamiar jej wykonywania. Nie wyklucza on jednak możliwości prowadzenia działalności gospodarczej tylko sezonowo lub do czasu osiągnięcia postawionego przez dany podmiot celu i to bez względu na okres, w którym cel ten miałby być realizowany. Do zachowania ciągłości wystarczające jest, aby z całokształtu okoliczności sprawy wynikał zamiar powtarzania określonego zespołu konkretnych działań w celu osiągnięcia efektu w postaci zarobku.

Natomiast przez powtarzalność rozumie się cały szereg wielokrotnie powtarzanych czynności podejmowanych w konkretnym celu. Taki zespół wielokrotnie powtarzanych czynności (nie natomiast czynności sporadyczne, oderwane od siebie, niepowiązane ze sobą) w dziedzinie wytwórczej, usługowej lub handlowej podejmowanych w celach zarobkowych i na własny rachunek można uznać za prowadzenie działalności gospodarczej.

Zatem każde działanie spełniające wskazane wyżej przesłanki stanowi w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozarolniczą działalność gospodarczą, niezależnie od tego czy podatnik dokonał jej rejestracji.

W szczególności działania podatnika wypełniają definicję działalności gospodarczej, gdy podejmuje on pośrednio lub bezpośrednio aktywne czynności w zakresie sprzedaży nieruchomości (zarówno w fazie przygotowawczej, jak i w okresie realizacji), angażując środki podobne do wykorzystywanych przez przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą. Istotne znaczenie, choć nie decydujące, mają również poszczególne elementy zdarzenia będące efektem aktywnych działań podatnika, np. to w jaki sposób i w jakim celu zostaną nabyte lub wytworzone składniki majątku będące przedmiotem sprzedaży (w drodze zakupu, spadku, darowizny), to czy zostaną nabyte de facto na cele inwestycyjne celem czerpania zysków z najmu lub sprzedaży, czy przede wszystkim na potrzeby osobiste podatnika i jego najbliższej rodziny.

Przy czym każdy przypadek należy oceniać indywidualnie, mając na względzie całokształt okoliczności faktycznych danej sprawy, a więc wszystkie działania podejmowane przez podatnika, a nie tylko poszczególne czynności, pojedyncze elementy stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego.

Przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości może zatem stanowić przychód z dwóch źródeł, tj. z pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) lub z odpłatnego zbycia nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c tej ustawy.

Zakwalifikowanie do źródła przychodów ma ogromne znaczenie dla ustalenia chociażby takich kwestii, jak sposób opodatkowania przychodów, możliwość odliczenia kosztów ich uzyskania, możliwość skorzystania ze zwolnień przedmiotowych itp.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Państwo B i A są współwłaścicielami, na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej, działki (…). Była to ziemia rolna, na której od samego początku Państwo C i D – rodzice Pana A – uprawiali (...). Na powyższym gruncie wybudowany został dom oraz budynek gospodarczy. Z biegiem czasu gospodarstwo Państwa C i D zaczęło specjalizować się w uprawie (...), w związku z czym wybudowano (...) (budynek nr 1). W skutek rozwoju działalności i zwiększonej sprzedaży wybudowano następnie kolejny budynek – (...) (budynek nr 2). W 1992 r. Państwo A i B wybudowali własny dom na gruntach rodziców (budynek mieszkalny). W 1995 r. Pani B postanowiła (...) i powstała – w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej – X. W 1999 r. Państwo C i D dokonali podziału własnego gospodarstwa i aktem darowizny z (…) maja 1999 r. przekazali jego część wraz ze znajdującymi się na nim budynkami (budynek nr 1, budynek nr 2 oraz budynek mieszkalny wybudowany przez Pana A i Panią B) Państwu B i A. Na skutek podziału powstała nieruchomość będąca własnością Państwa A i B o powierzchni (...) ha stanowiąca jedną działkę ewidencyjną.

W 2002 r. i 2004 r. – w ramach gospodarstwa rolnego prowadzonego przez Pana A wybudowano (...) (budynek nr 3) oraz nową część budynku do (...) (budynek nr 4).

Pan A prowadził wyłącznie działalność rolniczą opodatkowaną podatkiem rolnym, nigdy nie prowadził działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W ramach gospodarstwa rolnego Pan A nie prowadził działalności zaliczonej do działów specjalnych produkcji rolnej, zatem majątek nie mógł być w ten sposób wykorzystywany. Z nieruchomości będących przedmiotem wniosku (działka 1 i 2) przez cały czas prowadzenia działalności rolnej Pan A dokonywał sprzedaży płodów rolnych pochodzących z własnej produkcji ((...)), a sprzedawane produkty nie były przetwarzane sposobem przemysłowym. Ze względu na chorobę Pan A całkowicie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej w maju 2020 r., przy czym uprawy na opisywanym gruncie zakończył w październiku 2019 r., a potem dokonywał jedynie sprzedaży zmagazynowanych produktów rolnych. Niezmieniający się stan zdrowia Pana A, konieczność zapewniania mu opieki przez żonę (a co za tym idzie spadek Jej zaangażowania w prowadzoną przez siebie firmę i chęć jej zamknięcia) oraz zmiany zachodzące w otoczeniu (powstają firmy, którym nie podoba się działalność rolna w mieście) spowodowały chęć sprzedaży nieruchomości w następujący sposób:

·wydzielanie działki niezabudowanej o powierzchni około (...) m² i jej zbycie jednemu nabywcy, powierzchnia tej działki stanowi obecnie ugór (dalej: działka numer 1);

·pozostała część nieruchomości pozostaje zabudowana opisanym budynkiem mieszkalnym oraz budynkami nr 1, 2, 3 i 4 – i planowane jest jej zbycie również jednemu (ale innemu niż działka numer 1) nabywcy (działka numer 2).

W zakresie planowanego zbycia niezabudowanej działki numer 1 sporządzono pełnomocnictwo, w zakresie którego umocowano osobę reprezentującą potencjalnego nabywcę do reprezentacji w postępowaniu związanym z wykonaniem i uzgadnianiem dokumentacji projektowej w sprawach formalno-prawnych związanych z uzyskaniem materiałów, decyzji, warunków, wypisów, wyrysów, odstępstw, opinii i uzgodnień niezbędnych do opracowania dokumentacji projektowej oraz występowania przed odpowiednimi organami w celu uzupełniania w wymaganym zakresie ww. dokumentów i ich uprawomocnienia wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę lub zgłaszania robót oraz ich odbieraniem dla planowanej inwestycji dot. budowy budynku handlowo-usługowego. Pełnomocnictwo upoważnia również do zrzeczenia się prawa do wniesienia odwołania od wydanych decyzji dot. inwestycji. Koszty działań związane z udzielonym pełnomocnictwem, które dotyczą działki numer 1 będzie ponosić potencjalny nabywca. Otrzymane na podstawie pełnomocnictwa dokumenty będą uzyskane w Państwa imieniu, a następnie pozwolenia te zostaną przeniesione na nabywcę w momencie przeniesienia własności działki numer 1. Poza udzieleniem powyższego pełnomocnictwa nie wykonali Państwo innych czynności celem dokonania sprzedaży. Działka obecnie nie jest uprawiana, stanowi ugór. Należy zaznaczyć, że potencjalny nabywca zgłosił się sam i nie poszukiwali go Państwo aktywnie. Nie występowaliście Państwo o zmianę przeznaczenia terenu bądź o decyzję o wyłączeniu gruntu z produkcji rolnej. Niezabudowana działka numer 1 o powierzchni około (...) m² na moment sprzedaży nie będzie objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, gdyż takiego planu nie ma, ani o niego nie występowaliście Państwo. Działka nr 1 nie jest, nie była i nie będzie dzierżawiona aż do momentu jej sprzedaży. Wydzieloną działkę numer 1 zamierzacie Państwo sprzedać niezwłocznie po spełnieniu opisanych w umowie przedwstępnej warunków (termin zawarcia umowy przyrzeczonej to (…) lutego 2026 r. z opcją przedłużenia do (…) maja 2026 r.). Po dokonaniu zbycia działka numer 1 utraci charakter rolny (o czym świadczą plany kupującego).

W 2024 r. Pan A dokonał sprzedaży domu mieszkalnego, który zakupił w ramach majątku odrębnego w 2018 r., jako dom mieszkalny i nigdy nie był wykorzystywany w jakiejkolwiek działalności gospodarczej. Dom ten był zakupiony w celu zamieszkania przez dorastające dzieci. W związku z wyprowadzką dzieci dom został sprzedany jako zbędny. Była to jedyna sprzedaż nieruchomości w Państwa historii. Nie posiadacie Państwo innych niż opisane we wniosku nieruchomości, które planowalibyście w tej chwili sprzedawać. Nie zamierzacie Państwo kupować żadnych nieruchomości w celu ich sprzedaży, gdyż nie znacie się na handlu nieruchomościami i nie stanowi to i nigdy nie stanowiło Państwa działalności.

W celu ustalenia prawidłowego źródła przychodów z tytułu przychodów uzyskanych z planowanej sprzedaży działki numer 1 należy rozważyć, czy czynność sprzedaży tej działki będzie miała znamiona pozarolniczej działalności gospodarczej.

Na związek uzyskiwanych przychodów ze źródłem wymienionym w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych może wskazywać rozpatrywany całościowo zespół powiązanych ze sobą działań podatnika, powtarzalnych, uporządkowanych, konsekwentnie prowadzących do osiągnięcia zysku, w szczególności łącznie polegających na wielokrotnym nabywaniu nieruchomości, ich zaawansowanym przygotowaniu do sprzedaży (tzn. w sposób wykraczający poza zwykły zarząd mieniem), wielokrotnym zbywaniu w celu zarobkowym odpowiednio przygotowanych nieruchomości. Brak jest natomiast podstaw, aby podejmowane przez podatnika czynności mieszczące się w zwykłym zarządzie własnym majątkiem, tzn. mające na celu prawidłowe, racjonalne gospodarowanie tym majątkiem, kwalifikować jako prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 tej ustawy.

Zarobkowego charakteru nie mają działania, których wyłącznym celem jest zaspokojenie własnych potrzeb osoby podejmującej określone czynności, czy też jej rodziny. Zatem sprzedaż przedmiotów z majątku prywatnego osoby fizycznej, które nie są związane z działalnością gospodarczą oraz nie były nabyte w celu ich odsprzedaży, nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Okoliczności przedstawione we wniosku wskazują, że przedmiotowa działka numer 1 nie została nabyta przez Państwa dla celów prowadzenia działalności gospodarczej i nie była w takiej działalności wykorzystywana. Czynności podejmowane przez Państwo wskazują, że mieszczą się one w zwykłych działaniach związanych z właściwym zarządem własnym majątkiem.

Całokształt podjętych przez Państwa czynności, a w szczególności sposób i cel nabycia nieruchomości (akt darowizny z (…) maja 1999 r. przez Państwo C i D), sposób jej wykorzystywania w czasie posiadania, brak przygotowania do sprzedaży (przez czynności mające na celu zwiększenie jej wartości) sugerują, że są to działania należące do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Co prawda udzielili Państwo potencjalnemu nabywcy pełnomocnictwa dotyczącego postępowania związanego z wykonaniem i uzgadnianiem dokumentacji projektowej w sprawach formalno-prawnych związanych z uzyskaniem materiałów, decyzji, warunków, wypisów, wyrysów, odstępstw, opinii i uzgodnień niezbędnych do opracowania dokumentacji projektowej oraz występowania przed odpowiednimi organami w celu uzupełniania w wymaganym zakresie ww. dokumentów i ich uprawomocnienia wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę lub zgłaszania robót oraz ich odbieraniem dla planowanej inwestycji dot. budowy budynku handlowo-usługowego. Jednakże otrzymane na podstawie tego pełnomocnictwa dokumenty (pozwolenia) zostaną przeniesione na nabywcę w momencie przeniesienia własności działki numer 1. Poza drobnymi opłatami za ww. dokumenty nabywcy nie będą ponosić żadnych nakładów związanych z wydzielaną działką. Koszty działań związane z udzielonym pełnomocnictwem, które dotyczą działki numer 1 będzie ponosił potencjalny nabywca. Czynności, które wykona potencjalny nabywca zostaną podjęte w celu przygotowania działki numer 1 do zrealizowania na niej inwestycji, czyli budowy budynku usługowego, którą będzie zainteresowany potencjalny nabywca a nie Państwo, zatem nie uzyskają Państwo z tego tytułu żadnych korzyści. Ponadto, poza udzieleniem powyższego pełnomocnictwa nie wykonali Państwo innych czynności celem dokonania sprzedaży. Działka obecnie nie jest uprawiana, stanowi ugór. Potencjalny nabywca zgłosił się sam i nie poszukiwali go Państwo aktywnie.

Okoliczności dotyczące nabycia działki numer 1 i planowanej sprzedaży nie dają zatem podstaw do przyjęcia, że spełnione zostaną przesłanki wymienione w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych warunkujące zaliczenie sprzedaży działki numer 1 do działalności gospodarczej. Państwa działania należy wpisać w zarząd majątkiem prywatnym i są wystarczające do uznania, że sprzedaż wskazanej we wniosku działki numer 1 nie nosi przymiotów działalności gospodarczej.

Tym samym przychody ze sprzedaży działki numer 1 nie będą kwalifikowane do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Skutki podatkowe tych czynności należy więc ocenić w kontekście przesłanek wynikających z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania ma forma prawna ich nabycia oraz moment nabycia.

Aby stwierdzić, czy sprzedaż przez Państwa działki numer 1 podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, istotne jest ustalenie, czy jej odpłatne zbycie nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia nabycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy. Należy zatem wskazać, że nabyciem w rozumieniu tego przepisu jest każda czynność, na mocy której na osobę fizyczną – nabywcę – przechodzi własność nieruchomości, bez względu na to, czy nabycie następuje w sposób odpłatny czy nieodpłatny. Natomiast moment przeniesienia prawa własności w prawie podatkowym określony jest zgodnie z normami prawa cywilnego.

Przepis art. 155 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), stanowi, że:

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone, jako nieodpłatne.

Z opisu sprawy wynika, że w 1999 r. Państwo C i D dokonali podziału własnego gospodarstwa i aktem darowizny z (…) maja 1999 r. przekazali jego część wraz ze znajdującymi się na nim budynkami (budynek nr 1, budynek nr 2 oraz budynek mieszkalny wybudowany przez Pana A i Panią B) Państwu B i A. Na skutek podziału powstała nieruchomość będąca własnością Państwa A i B o powierzchni (...) ha stanowiąca jedną działkę ewidencyjną. Działka stanowi nieruchomość rolną. Następnie nastąpiło wydzielanie działki niezabudowanej o powierzchni około (...) m² (działka numer 1), powierzchnia tej działki stanowi obecnie ugór.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawione zdarzenie przyszłe wskazać należy, że planowana przez Państwa sprzedaż działki numer 1, nie ma związku z działalnością gospodarczą i nie nastąpi w wykonywaniu działalności gospodarczej. Zatem przychód ze sprzedaży tej działki nie będzie stanowić źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc nie będzie stanowić przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Jednocześnie, planowana przez Państwa sprzedaż ww. działki numer 1, nie będzie stanowić źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z uwagi na fakt, że od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie przez Państwo w drodze darowizny, tj. w 1999 r., upłynął pięcioletni okres, o którym mowa w ww. przepisie.

Podsumowując, zbycie działki numer 1 powstałej z wydzielenia nabytej w drodze darowizny nieruchomości nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z uwagi na upływ pięcioletniego okresu wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, w związku z tą sprzedażą nie będą mieli Państwo żadnych obowiązków deklaracyjnych w ramach podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wątpliwość Państwa budzi również kwestia, czy planowana przez Państwa sprzedaż działki numer 2 będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jednak stosownie do art. 10 ust. 3 ww. ustawy:

Aby przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości mógł zostać zaliczony do źródła przychodów określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, powinny zostać spełnione co najmniej dwie podstawowe przesłanki:

‒nieruchomość nie może być przedmiotem odpłatnego zbycia w wykonywaniu działalności gospodarczej,

‒nieruchomość nie może być składnikiem majątku, o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (z wyjątkiem nieruchomości mieszkalnych).

Natomiast, w przypadku gdy co najmniej jeden z podanych warunków nie zostanie spełniony, przychód ze sprzedaży nieruchomości podlega zaliczeniu do źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, określonego w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Według art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W przytoczonym art. 14 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienione zostały szczególne kategorie przychodów, które – w przypadku uzyskania ich przez podatnika – stanowią przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej. Takimi przychodami są m.in. przychody uzyskane z odpłatnego zbycia składników majątku, tj. środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, co wynika z treści art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a ww. ustawy.

Natomiast na podstawie art. 14 ust. 2c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Mając na uwadze powyższe zauważyć należy, że przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących środkami trwałymi w prowadzonej działalności gospodarczej (z wyjątkiem nieruchomości mieszkalnych wymienionych w art. 14 ust. 2c ww. ustawy) stanowią przychód z działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 14 ustawy.

Natomiast przychody ze sprzedaży nieruchomości mieszkalnych nie stanowią przychodu z działalności gospodarczej także w sytuacji, gdy podlegały one wprowadzeniu do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej działalności.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że co do zasady regulacją art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych objęty został przychód z odpłatnego zbycia tych składników majątku, które spełniają ustawową definicję środka trwałego oraz wartości niematerialnej i prawnej, podlegających ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, niezależnie od tego, czy podatnik wprowadził, czy też nie wprowadził te składniki do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, jak również od tego, czy zaliczał do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne dokonywane od ich wartości początkowej.

Zgodnie z art. 22a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jak stanowi art. 22c ww. ustawy:

Stosownie natomiast do art. 22d ust. 2 ww. ustawy:

W myśl art. 22f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 22f ust. 4 ww. ustawy:

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają możliwości uznania danego składnika majątku za środek trwały od ujęcia go w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, ani zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych dokonywanych od jego wartości początkowej dokonywania jego amortyzacji (zwłaszcza, że część środków trwałych objęta jest ustawowym wyłączeniem z amortyzacji podatkowej).

Należy przy tym wskazać, że mimo tego, iż budynki nr 1, 2, 3 i 4, o których mowa we wniosku, były wykorzystywane w działalności gospodarczej Pani B, ale nie zostały ujęte w ewidencji środków trwałych, to dotyczą ich wszelkie konsekwencje związane z ich statusem jako środka trwałego.

Z opisu sprawy wynika, że Państwo B i A są współwłaścicielami, na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej, działki (…). Pan A prowadził wyłącznie działalność rolniczą opodatkowaną podatkiem rolnym, nigdy nie prowadził działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W ramach gospodarstwa rolnego Pan A nie prowadził działalności zaliczonej do działów specjalnych produkcji rolnej, zatem majątek nie mógł być w ten sposób wykorzystywany. Z nieruchomości będących przedmiotem wniosku (działka numer 1 i 2) przez cały czas prowadzenia działalności rolnej Pan A dokonywał sprzedaży płodów rolnych pochodzących z własnej produkcji ((...)), a sprzedawane produkty nie były przetwarzane sposobem przemysłowym. Pani B postanowiła (...) i w 1995 r. powstała – w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej – X. Ze względu na chorobę, w maju 2020 r. Pan A całkowicie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, przy czym uprawy na opisywanym gruncie zakończył w październiku 2019 r., a potem dokonywał jedynie sprzedaży zmagazynowanych produktów rolnych. Niezmieniający się stan zdrowia Pana A, konieczność zapewniania mu opieki przez żonę (a co za tym idzie spadek Jej zaangażowania w prowadzoną przez siebie firmę i chęć jej zamknięcia) oraz zmiany zachodzące w otoczeniu (powstają firmy, którym nie podoba się działalność rolna w mieście) spowodowały chęć sprzedaży nieruchomości w następujący sposób:

·wydzielanie działki niezabudowanej o powierzchni około (...) m² i jej zbycie jednemu nabywcy, powierzchnia tej działki stanowi obecnie ugór (działka numer 1);

·pozostała część nieruchomości pozostaje zabudowana budynkiem mieszkalnym oraz budynkami nr 1, 2, 3 i 4 – i planowane jest jej zbycie również jednemu (ale innemu niż działka numer 1) nabywcy (działka numer 2).

Budynki nr 1, 2, 3, i 4 stanowią odpowiednio (...).

Grunt, z którego zostały wydzielone działki numer 1 i 2 oraz posadowione na nim budynki nie były nigdy wprowadzone do ewidencji środków trwałych, gdyż prowadzona przez Pana A działalność rolnicza była opodatkowana jedynie podatkiem rolnym i nie podlegała przepisom podatku dochodowego od osób fizycznych ani ustawie o rachunkowości, stąd taka ewidencja środków trwałych nie była nigdy wymagana. Wycofany z prowadzonej działalności rolniczej grunt, z którego zostaną wydzielone działki 1 i 2 oraz budynki na nich się znajdujące nie zostały nigdy wprowadzone jako środki trwałe do działalności gospodarczej Pani B (grunt leżał odłogiem i nie był wykorzystywany przez nikogo, w budynku mieszkalnym mieszkaliście Państwo, jedynie w budynkach 1, 2, 3 i 4 Pani B prowadziła swoją działalność, ale bez wprowadzania ich do środków trwałych). Pani B nie wykorzystywała w swojej działalności gospodarczej żadnego gruntu, ani budynku mieszkalnego, jedynie do swojej działalności gospodarczej, polegającej na (...), wykorzystywała budynki nr 1, 2, 3 i 4 oraz częściowo podnajmu dla innych firm (w budynku nr 1 i 2 Pani B czasowo wynajęła część powierzchni tych budynków innym firmom). W zakresie planowanego zbycia działki numer 2 (po wydzieleniu działki numer 1) zabudowanej budynkiem mieszkalnym i budynkami nr 1, 2, 3 i 4 – nie są planowane żadne czynności poza zgłoszeniem się do lokalnego biura pośrednictwa w handlu nieruchomościami celem poszukiwania nabywcy (nie znają się Państwo na sprzedawaniu nieruchomości). Nie planujecie Państwo udzielić pełnomocnictwa w stosunku do działki numer 2, nie macie Państwo nawet potencjalnego nabywcy i żeby ją sprzedać musicie Państwo poznać potencjalne obciążenia podatkowe związane z tą sprzedażą, by ocenić, czy jest ona w ogóle opłacalna i jak opodatkowana.

Zauważyć również należy, że stosownie do art. 47 § 1 Kodeksu cywilnego:

W myśl natomiast art. 48 Kodeksu cywilnego:

Grunty stanowiące odrębny przedmiot własności są więc z natury swej nieruchomościami, budynki natomiast trwale z gruntem związane są częścią składową nieruchomości zgodnie z zasadą superficies solo cedit, w myśl której własność nieruchomości gruntowej rozciąga się na budynki, które stały się częścią składową nieruchomości. Budynek trwale związany z gruntem, jako część składowa gruntu, nie może być przedmiotem odrębnej własności. Odrębnym przedmiotem własności budynek będzie wówczas, gdy wzniesiono go na gruncie będącym w użytkowaniu wieczystym.

Zatem, biorąc pod uwagę konstrukcję ww. przepisu stwierdzić należy, że budynek trwale związany z nieruchomością gruntową stanowi jej część składową co oznacza, że właścicielem zarówno gruntu, jak i budynku wzniesionego na tym gruncie, jest zawsze właściciel nieruchomości gruntowej, na której budynek ten został wybudowany.

W tym miejscu wskazuję, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, że niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa) oraz żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego.

W myśl art. 34¹ tej ustawy:

Zgodnie natomiast z art. 36 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

W piśmiennictwie podaje się, że o zaliczeniu danego przedmiotu majątkowego do majątku wspólnego decyduje moment faktycznego jego nabycia. Z punktu widzenia przynależności prawa do majątku wspólnego bez znaczenia jest, czy jego nabycia dokonali małżonkowie wspólnie, czy też tylko jeden z nich. Nie jest istotna także podstawa (sposób) nabycia danego przedmiotu. Obowiązuje domniemanie, że przedmioty majątkowe nabyte w trakcie wspólności małżeńskiej przez jednego z małżonków zostały nabyte z majątku wspólnego na rzecz wspólności majątkowej. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, że niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa) oraz żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego.

W świetle art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Zatem każdy z małżonków ma zarówno prawo do udziału w majątku wspólnym, jak i w odniesieniu do poszczególnych składników majątku wspólnego.

W przypadku małżonków będących współwłaścicielami nieruchomości należącej do ich majątku wspólnego zasadą jest, że każde z nich ma udział w całej nieruchomości wspólnej.

Wskazać należy, że odpłatne zbycie nieruchomości stanowiącej przedmiot majątku wspólnego małżonków, wykorzystywanej w działalności gospodarczej przez jednego z małżonków, stanowi w całości przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, jedynie tego podmiotu, który faktycznie przedmiotową nieruchomość wykorzystywał dla celów prowadzonej działalności gospodarczej.

Z wniosku wynika, że aktem darowizny z (…) maja 1999 r. Państwo C i D przekazali Państwu do wspólności majątkowej małżeńskiej część własnego gospodarstwa wraz ze znajdującymi się na nim budynkami nr 1 i 2 oraz wybudowanym przez Państwo budynkiem mieszkalnym. Następnie w 2002 r. i 2004 r. zostały wybudowane budynki nr 3 i 4. Tym samym, nabywając wspólnie nieruchomość stali się Państwo jej współwłaścicielami. Nie można więc w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej wyodrębnić części należącej do żony i części należącej do męża, bowiem nieruchomość ta jest niepodzielnie własnością męża, jak i żony.

Z opisu sprawy wynika, że Pani B wykorzystywała w swojej działalności jedynie budynki nr 1, 2, 3 i 4, natomiast nigdy nie wykorzystywała w swojej działalności budynku mieszkalnego.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy prawa podatkowego oraz przedstawione zdarzenie przyszłe, stwierdzić należy w odniesieniu do należącej do majątku wspólnego działki numer 2, że planowane przez Państwo odpłatne zbycie tej nieruchomości w części wykorzystywanej w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą Pani B (budynki nr 1, 2, 3 i 4), skutkuje dla niej powstaniem przychodu z działalności gospodarczej w myśl art. 10 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w proporcji w jakiej nieruchomość wykorzystywana jest w prowadzonej działalności gospodarczej Pani B, zgodnie z wybraną przez nią formą opodatkowania dochodów z tego źródła. Natomiast po stronie Pana A przychód w związku z tym nie powstanie.

Bez znaczenia pozostaje przy tym okoliczność, czy nieruchomości ta w części wykorzystywanej na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej została ujęta w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, czy też nie. Bez względu na to, czy został spełniony ten obowiązek – wynikający z art. 22d ust. 2 ww. ustawy – kwota uzyskana ze sprzedaży tej części nieruchomości – zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – stanowić będzie przychód z działalności gospodarczej Pani B.

Z kolei odpłatne zbycie działki numer 2 w części niewykorzystywanej w działalności gospodarczej (budynek mieszkalny) nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na upływ pięcioletniego terminu, liczonego od końca roku kalendarzowego, w którym nabyto tę nieruchomość. Oznacza to, że przychód uzyskany z odpłatnego zbycia tej części nieruchomości (niewykorzystywanej w działalności gospodarczej) nie będzie podlegał przez Państwo opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Ta interpretacja stanowi ocenę Państwa stanowiska wyłącznie w zakresie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W zakresie podatku od towarów i usług zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Nadmienić należy, że na powstanie obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma wpływu wystąpienie (lub niewystąpienie) obowiązku zapłaty podatku od towarów i usług. Kwestie związane z podatkiem od towarów i usług są regulowane poprzez odrębne przepisy zawarte w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.). Oznacza to, że rozstrzygnięcia spraw w zakresie regulowanym ustawą o podatku od towarów i usług zasadniczo nie mają wpływu na rozstrzygnięcia w zakresie regulowanym ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzeń przyszłych. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji Podatkowej, ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.