Temat interpretacji

Czy w związku z przekazaniem udziałów w darowiźnie osobie (osobom) najbliższym u wnioskodawczyni powstanie przychód w podatku dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 6 updof oraz czy wnioskodawczyni zobowiązana będzie do sporządzenia dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 25a updof?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 17 listopada 2011 r. (data wpływu do tut. Biura 22 listopada 2011 r.), uzupełnionym w dniu 07 lutego 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych darowizny udziałów oraz obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 25a ustawy w związku z darowizną udziałów - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 listopada 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych darowizny udziałów oraz obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 25a ustawy w związku z darowizną udziałów.

Z uwagi na braki formalne stwierdzone we wniosku, pismem z dnia 27 stycznia 2012 r. Znak: IBPBII/2/415-1289/11/AK wezwano wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniu 07 lutego 2012 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni zamierza objąć (nabyć) udziały w osobie prawnej (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością), a następnie przekazać te udziały jako darowiznę osobie (osobom) najbliższym (pierwsza grupa podatkowa na podstawie ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Spółka, której udziały wnioskodawczyni ma zamiar objąć (nabyć) będzie miała siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Udziały, które wnioskodawczyni ma zamiar objąć (nabyć) wejdą do majątku odrębnego wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni pozostaje aktualnie w związku małżeńskim, w którym wprowadzono rozdzielność majątkową przed kilkoma laty. Objęcie (nabycie) udziałów dokonane zostanie z wykorzystaniem środków stanowiących odrębny majątek wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni nie prowadzi osobiście działalności gospodarczej. Wnioskodawczyni jest natomiast akcjonariuszem spółek komandytowo-akcyjnych prowadzących działalność inwestycyjną. Zarówno objęcie (nabycie) udziałów, jak i ich darowizna nie będzie więc dokonywana w ramach działalności gospodarczej i pozostaje bez jakiegokolwiek związku z działalnością spółek komandytowo-akcyjnych, w których wnioskodawczyni jest akcjonariuszem.

Osoba, którą wnioskodawczyni zamierza obdarować nie prowadzi i nie będzie prowadziła w chwili dokonania darowizny działalności gospodarczej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w opisanym wyżej zdarzeniu przyszłym u wnioskodawczyni powstanie przychód w podatku dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz czy wnioskodawczyni zobowiązana będzie do sporządzenia dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 25a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem wnioskodawczyni, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródło przychodów stanowią należne, chociażby nie zostały faktycznie otrzymane przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych. Czynność darowizny udziałów nie stanowi odpłatnego zbycia udziałów niezależnie od tego, na czyją rzecz dokonywana jest darowizna. Czynność darowizny nie jest objęta więc zakresem ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, objęta jest natomiast zakresem ustawy o podatku od spadków i darowizn. W tej sytuacji podatnik nie jest zobowiązany do sporządzenia dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 25a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych także wówczas, gdy darowizna udziałów dokonana jest na rzecz osoby najbliższej, a więc gdy pomiędzy darczyńcą oraz obdarowanym istnieją powiązania o charakterze rodzinnym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W świetle z art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)c).

Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych.

Przepis art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

W myśl natomiast art. 30b ust. 2 pkt 4 ww. ustawy dochodem z tytułu odpłatnego zbycia udziałów jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub art. 23 ust. 1 pkt 38.

Jak wynika z powyższych przepisów, w przypadku dokonania odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną powstaje przychód podlegający opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym na zasadach określonych w art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego przez wnioskodawczynię zdarzenia przyszłego wynika, że jej zamiarem jest przekazanie udziałów w spółce kapitałowej na rzecz osoby (osób) najbliższych w formie darowizny.

Zauważyć zatem należy, że przez pojęcie darowizny rozumie się typ umowy nazwanej, opisany w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z przepisem art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Zatem podstawowym elementem umowy darowizny, niezbędnym do uznania, że dane świadczenie jest darowizną, jest jej nieodpłatność. Świadczenie jest nieodpłatne wówczas, gdy otrzymujący świadczenie nie świadczy nic w zamian ani też nie zobowiązuje się do innego świadczenia w przyszłości. Przy czym to świadczenie drugiej strony nie musi mieć charakteru majątkowego, może być np. korzyścią osobistą. Jedynym celem, jaki leży u podstaw darowizny, jest chęć przysporzenia majątkowego na rzecz drugiej strony. Jeżeli podatnik dokonuje świadczenia, mając nadzieję uzyskania w zamian, w przyszłości jakiejś korzyści majątkowej lub osobistej, to nie można mówić o darowiźnie.

Mając zatem na uwadze powyższe stwierdzić należy, że wskutek przekazania w formie darowizny na rzecz osoby (osób) fizycznych udziałów spółki kapitałowej po stronie wnioskodawczyni nie powstanie przychód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy, jeżeli wnioskodawczyni w istocie nie otrzyma w zamian żadnej korzyści.

Tym samym stanowisko wnioskodawczyni, zgodnie z którym darowizna udziałów w spółce kapitałowej na rzecz osoby (osób) fizycznych - osoby (osób) najbliższych nie będzie skutkowała powstaniem u wnioskodawczyni przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, należało uznać za prawidłowe.

Gdyby jednak okazało się, że przedmiotowa darowizna ma charakter zwrotny np. będzie elementem jakiegokolwiek rozliczenia w teraźniejszości bądź przyszłości, wówczas należałoby uznać, że nie wystąpił tu przypadek darowizny w rozumieniu Kodeksu cywilnego i w związku z tym organ podatkowy może wywieść skutki podatkowe adekwatne do ustalonej sytuacji faktycznej.

Odnośnie natomiast obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 25a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazać należy, że zgodnie z przepisem art. 25a ust. 1 ww. ustawy, podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami w rozumieniu art. 25 ust. 1 i 4 lub transakcji, w związku z którymi zapłata należności wynikających z takich transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takiej (takich) transakcji, obejmującej:

1. określenie funkcji, jakie spełniać będą podmioty uczestniczące w transakcji (uwzględniając użyte aktywa i podejmowane ryzyko);
2. określenie wszystkich przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz formę i termin zapłaty;
3. metodę i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu transakcji;
4. określenie strategii gospodarczej oraz innych działań w jej ramach - w przypadku gdy na wartość transakcji miała wpływ strategia przyjęta przez podmiot;
5. wskazanie innych czynników - w przypadku gdy w celu określenia wartości przedmiotu transakcji przez podmioty uczestniczące w transakcji uwzględnione zostały te inne czynniki;
6. określenie oczekiwanych przez podmiot obowiązany do sporządzenia dokumentacji korzyści związanych z uzyskaniem świadczeń - w przypadku umów dotyczących świadczeń (w tym usług) o charakterze niematerialnym.

W myśl natomiast art. 25a ust. 2 ustawy obowiązek, o którym mowa w ust. 1, obejmuje transakcję lub transakcje między podmiotami powiązanymi, w których łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość:

1. 30.000 euro - w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo
2. 50.000 euro - w pozostałych przypadkach.

Zgodnie zaś z art. 25 ust. 4 przepisy ust. 1-3a stosuje się odpowiednio, gdy:

1. podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo
2. te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów.

Przepisy ust. 4 stosuje się również do powiązań o charakterze rodzinnym lub wynikających ze stosunku pracy albo majątkowych pomiędzy podmiotami krajowymi lub osobami pełniącymi w tych podmiotach funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze oraz jeżeli którakolwiek osoba łączy funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze w tych podmiotach.

Z powyższego wynika, że na podatników podatku dochodowego od osób fizycznych zostały nałożone obowiązki związane ze sporządzaniem dokumentacji podatkowej dotyczącej określonych transakcji. Obowiązek sporządzania dokumentacji, o której mowa w art. 25a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczy podatników podatku dochodowego od osób fizycznych dokonujących transakcji, których wartość przekracza kwoty określone w art. 25a ust. 2 ustawy, z podmiotem krajowym m.in. gdy istnieją powiązania o charakterze rodzinnym (np. małżeństwo, pokrewieństwo lub powinowactwo do drugiego stopnia).

Pojęcie transakcji nie zostało jednak zdefiniowane przez ustawodawcę w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, zatem zgodnie z założeniami wykładni prawa, celem wyjaśnienia znaczenia terminu transakcja należy, w pierwszej kolejności, odnieść się do wykładni językowej.

W świetle definicji słownikowych termin transakcja oznacza: zawarcie umowy w sprawie kupna lub sprzedaży; układ, porozumienie (zob. Mały Słownik Języka Polskiego. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 1994r.); operacja handlowa dotycząca kupna lub sprzedaży towarów lub usług, umowa handlowa na kupno lub sprzedaż towarów lub usług; też: zawarcie takiej umowy (zob. internetowy Słownik języka polskiego PWN; http://sjp.pwn.pl/szukaj/transakcja).

W powyższych definicjach jest jednoznacznie mowa o umowach/operacjach handlowych. Na wskazanej wyżej podstawie transakcja to operacja/umowa mająca charakter handlowy, gospodarczy, a więc dokonywana pomiędzy przedsiębiorcami - podmiotami działającymi przy transakcji w charakterze przedsiębiorcy. Pojęcie transakcji nie obejmuje natomiast czynności prawnych pozostających w sferze prywatnej podmiotów powiązanych, czyli pozostających poza zakresem działalności handlowej, gospodarczej. Akcent w definicjach zdecydowanie położony jest na charakter handlowy, gospodarczy umów/operacji.

Z powyższej wykładni językowej wynika zatem, że sformułowania transakcja nie należy rozumieć jako każdą czynność prawną lub faktyczną, a tylko taką, która dokonywana jest między przedsiębiorcami, ma charakter handlowy, gospodarczy, czyli np. działalności polegającej na kupnie, sprzedaży lub wymianie towarów i usług.

Przenosząc zatem wyżej opisaną wykładnię na grunt przedstawionego zdarzenia przyszłego należy uznać, że darowizna udziałów przez wnioskodawczynię na rzecz osoby (osób) najbliższych, dokonywana nie w ramach działalności gospodarczej wnioskodawczyni jak i osoby obdarowanej (osób obdarowanych) i pozostająca bez jakiegokolwiek związku z działalnością spółek komandytowo-akcyjnych, w których wnioskodawczyni jest akcjonariuszem nie będzie stanowiła transakcji w rozumieniu artykułu 25a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji wnioskodawczyni nie ma obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej planowanej darowizny udziałów.

W związku z powyższym stanowisko wnioskodawczyni w zakresie obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 25a ustawy w związku z darowizną udziałów również należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach