Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 06.01.2006, sygn. PDFN/415/13/06/MCH, Urząd Skarbowy w Żorach

Temat interpretacji

W dniu 19.10.2005 r. do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Żorach wpłynął wniosek o udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

Pismem z dnia 24.11.2005 r. organ podatkowy wezwał wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych wniosku, co nastąpiło w dniu 30.11.2005 r.

Jak stanowi art. 14a § 1 ustawy Ordynacja podatkowa stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego lub wójt, burmistrz( prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta mają obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym. W myśl art. 14a cytowanej ustawy, udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, o której mowa w § 1, następuje w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie.

Zarząd Budynków Miejskich w Żorach jest zakładem budżetowym, który zajmuje się administrowaniem lokalami mieszkalnymi i użytkowymi, należącymi do Gminy.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w sytuacji braku możliwości wyegzekwowania należności czynszowych z tytułu najmu lokali mieszkalnych z osobami fizycznymi, w drodze decyzji Prezydenta Miasta Żory lub Dyrektora Zarządu Budynków Miejskich - na mocy danego mu pełnomocnictwa, przedmiotowe zaległości zostają umarzane.

Przesłanką umorzenia tychże zaległości jest bezskuteczność egzekucji przy występowaniu trudnej sytuacji materialnej najemców lokali mieszkalnych mieszkań komunalnych.

W związku z powyższym Zarząd stawia pytanie czy jest obowiązany sporządzić informację PIT-8C dla osób będących dłużnikami, wykazując jako przychód kwotę umorzonej wierzytelności, zajmując równocześnie stanowisko, że umorzone zobowiązania nie stanowią przychodu dla dłużników, a jedynie powodują zmniejszenie zobowiązania wobec Zarządu.

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ( Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) w art. 11 ust. 1 stanowi, że przychodami (...) są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z kolei zgodnie art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa w szczególności (...) inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12 - 14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia nieodpłatne świadczenia, wskazuje jedynie w art. 11 ust. 2a, zasady ustalania wartości pieniężnych innych nieodpłatnych świadczeń.

W opisanej przez Zarząd Budynków Miejskich sprawie mamy do czynienia z umową najmu lokali mieszkalnych, która jest umową nazwaną, zdefiniowaną w art. 659 - 692 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), w myśl której wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Z umowy najmu wynika prawo najemcy do korzystania z rzeczy w sposób ograniczony, tj. do jej używania, co kwalifikuje świadczenie do rzędu świadczeń ciągłych. Obowiązkiem najemcy jest uiszczanie czynszu, który może być oznaczony nie tylko w pieniądzu , ale i w świadczeniach innego rodzaju.

Na gruncie również prawa cywilnego przez pojęcie świadczenia rozumie się zachowanie podmiotu zobowiązaniowego, polegające na działaniu albo na zaniechaniu, które to zobowiązanie dłużnik powinien wykonać zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje - także w sposób odpowiadający tym zwyczajom, przy czym w taki sam sposób powinien współdziałać przy wykonaniu zobowiązania wierzyciel (art. 353-354 Kc).

W sytuacji gdy dłużnik nie spełni świadczenia, a wierzyciel w określonych warunkach je umorzy, to w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wystąpi nieodpłatne świadczenie.

Utrwalona linia orzecznictwa NSA wskazuje również, że w sytuacji gdy dłużnik nie wywiązuje się ze swojego zobowiązania, nie można wnioskować, iż stanowi to o fakcie nieodpłatnego świadczenia wierzyciela na rzecz dłużnika.

Działanie polegające na przekazaniu świadczenia na rzecz świadczeniobiorcy nie może być bezwolne, świadczeniodawca musi wyrazić pozytywną wolę świadczenia, aby móc mówić o otrzymaniu świadczenia przez świadczeniobiorcę.

Przeciwny pogląd prowadziłby do wniosku, że każde nie tylko przedawnione czy umorzone, ale również nieterminowe regulowanie zobowiązania podlega opodatkowaniu, jako nieodpłatne świadczenie wierzyciela na rzecz dłużnika.

Niemniej umorzenie należności czynszowych faktycznie oznacza zmniejszenie bądź zlikwidowanie zobowiązania pieniężnego, wobec czego po stronie dłużnika występują określone korzyści.

W tych okolicznościach, zgodnie z treścią art. 14 ust. 2 pkt 6 przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dla podatnika będącego przedsiębiorcą, wartość umorzonych zobowiązań stanowi przychód z działalności gospodarczej.

Kwoty czynszu umorzone najemcom - osobom fizycznym nie prowadzącym działalności gospodarczej nie stanowią przychodu tych osób w świetle art. 11 ust. 1 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym nie powstaje po stronie Zarządu Budynków Miejskich obowiązek sporządzenia informacji PIT-8C dotyczących kwot umorzonych należności czynszowych.

Zgodnie z art. 14a § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, niniejsza interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.

Zgodnie z art. 14b § 1 i § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, interpretacja nie jest wiążąca dla wnioskodawcy, wiąże natomiast właściwe dla wnioskodawcy organu podatkowe i organy kontroli skarbowej do czasu jej zmiany lub uchylenia.