Interpretacja indywidualna z dnia 21.05.2015, sygn. IPPB4/4511-240/15-4/MS1, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Temat interpretacji

Otrzymanie przez Wnioskodawczynię w wyniku działu spadku spłaty ekwiwalentnej do posiadanego udziału w spadku nie spowoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma więc okoliczność, że spłata w wyniku działu spadku nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawczyni udziału spadkowego. W konsekwencji powyższego nie ciąży na Wnioskodawczyni obowiązek opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 9 lutego 2015 r. (data wpływu 19 lutego 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 27 kwietnia 2015 r. (data nadania 27 kwietnia 2015 r., data wpływu 29 kwietnia 2015 r.) na wezwanie Nr IPPB4/4511-240/15-2/MS1 z dnia 20 kwietnia 2015 r. (data nadania 20 kwietnia 2015 r., data doręczenia 24 kwietnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego działu spadku jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego działu spadku.

Z uwagi na braki formalne, pismem Nr IPPB4/4511-240/15-2/MS1 z dnia 20 kwietnia 2015 r. (data nadania 20 kwietnia 2015 r., data doręczenia 24 kwietnia 2015 r.) tut. Organ wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia przedmiotowego wniosku poprzez doprecyzowanie przedstawionego stanu faktycznego.

Pismem z dnia 27 kwietnia 2015 r. (data nadania 27 kwietnia 2015 r., data wpływu 29 kwietnia 2015 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Dnia 5 lipca 2013 r. na podstawie notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia, Wnioskodawczyni i jej siostra stały się wyłącznymi spadkobiercami po ciotce (po 50% udziałów każda). W skład masy spadkowej weszło m.in. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Wartość mieszkania w zeznaniu podatkowym w związku z podatkiem od spadków i darowizn ustalona została na 270.000 zł. Po uiszczeniu podatku od spadków i darowizn w czerwcu 2014 r. Wnioskodawczyni z siostrą dokonały notarialnego częściowego działu spadku w ten sposób, że siostra została wyłącznym właścicielem ww. mieszkania, Wnioskodawczyni zaś otrzymała od niej spłatę swojego udziału w tej nieruchomości w gotówce, w kwocie nieprzekraczającej wartości udziału Wnioskodawczyni, tj. w wysokości 135.000 zł. Otrzymaną przez siebie kwotę w całości Wnioskodawczyni przeznaczyła na zakup mieszkania deweloperskiego, którego jest wyłączną właścicielką i w którym zameldowała się na pobyt stały (grudzień 2014 r.).

Pismem z dnia 27 kwietnia 2015 r. Wnioskodawczyni uzupełniła stan faktyczny o informację, iż ciotka (spadkodawczyni), po której Wnioskodawczyni odziedziczyła udziały w przedmiotowej nieruchomości, zmarła 31 marca 2013 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy otrzymana przez Wnioskodawczynię spłata jej udziału w spadku, w kwocie nieprzekraczającej wartości udziału w nim, należy traktować jako przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawczyni, dokonany przez Wnioskodawczynię częściowy dział spadku, w wyniku którego otrzymała od siostry gotówkę równoważną udziałowi Wnioskodawczyni w spadku, w zamian za zrzeczenie się współwłasności w odniesieniu do mieszkania odziedziczonego po ciotce; nie jest podstawą do opodatkowania tej gotówki podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż dokonując podziału spadku nie zwiększył się majątek Wnioskodawczyni, zmieniła się jedynie jego forma (ze współwłasności mieszkania na gotówkę).

Wnioskodawczyni może powołać się na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 9 listopada 2011 r. (sygn. akt I SA/Łd 1173/11), w którym Sąd stwierdził, że spłata otrzymana przez jednego spadkobiercę od drugiego przy dziale spadku obejmującego nieruchomość nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jako przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości. W uzasadnieniu wyroku WSA zauważył, że od chwili nabycia spadku, między współspadkobiercami istnieje wspólność majątku spadkowego, która ma charakter przejściowy, tj. istnieje do chwili podziału spadku majątku spadkowego, a zatem przez dziczenie należy rozumieć samo nabycie spadku, jak i nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze działu spadku (jest to więc dalszy etap dziedziczenia).

Wnioskodawczyni dodaje, że za swój udział w nieruchomości zapłaciła już podatek od spadków i darowizn, a zatem obciążenie kwoty otrzymanej w wyniku działu spadku podatkiem dochodowym oznaczałoby konieczność zapłaty drugiego podatku od tej samej własności co jest sprzeczne z zasadą unikania powtórnego opodatkowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz 121) spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwila jego śmierci przechodzą na jedna lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy.

W myśl art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwila otwarcia spadku. Oznacza to, ze z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

Stosownie do art. 1037 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

W myśl art. 210 tej ustawy, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W myśl art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w dniu 31 marca 2013 r. zmarła ciotka Wnioskodawczyni. Po jej śmierci na podstawie Aktu poświadczenia dziedziczenia Wnioskodawczyni i jej siostra stały się współwłaścicielkami m.in. nieruchomości (w udziale po 50% w każdej): W dniu czerwcu 2014 r. Wnioskodawczyni z siostrą dokonały częściowego działu spadku w ten sposób, że siostra została wyłącznym właścicielem ww. mieszkania, Wnioskodawczyni zaś otrzymała od niej spłatę swojego udziału w tej nieruchomości w gotówce, w kwocie nieprzekraczającej wartości udziału Wnioskodawczyni, tj. w wysokości 135.000 zł.

Odnosząc się do powyższego wyjaśnić należy, że okoliczność, że dział spadku, którego przedmiotem jest prawo własności nieruchomości, następuje ze spłatą na rzecz jednego ze spadkobierców, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia prawa własności nieruchomości.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawa należy stwierdzić, że otrzymanie przez Wnioskodawczynię w wyniku działu spadku spłaty ekwiwalentnej do posiadanego udziału w spadku nie spowoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma więc okoliczność, że spłata w wyniku działu spadku nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawczyni udziału spadkowego.

W konsekwencji powyższego nie ciąży na Wnioskodawczyni obowiązek opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Końcowo, należy wskazać, że skoro kwota otrzymana przez Wnioskodawczynię w wyniku działu spadku nie stanowi przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, nie ma konieczności wydatkowania go na cele mieszkaniowe, wskazane w art. 21 ust. 25 pkt 1 i 2 ww. ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 425 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie