Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 23.05.2006, sygn. ZD/406-16/PIT/06, Pierwszy Wielkopolski Urząd Skarbowy w Poznaniu

Temat interpretacji

W dniu 27.02.2006 r. Płatnik złożył wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Płatnik w roku 2005 udzielił pracownikom ze środków obrotowych Spółki dwuletnich nieoprocentowanych pożyczek. Część pożyczek została udzielona na rok a część na dwa lata. Formę spłaty pożyczek regulują zapisy umów pożyczek. Najczęściej pracownicy wyrażali zgodę na potrącenie umownych rat z wynagrodzenia.

W związku z powyższym Spółka zwróciła się z zapytaniem, czy udzielenie pracownikom nieoprocentowanej pożyczki ze środków obrotowych pracodawcy powoduje powstanie przychodu ze stosunku pracy?

Spółka podała, iż nie uwzględnia w przychodzie ze stosunku pracy pracowników faktu korzystania z nieoprocentowanej pożyczki otrzymanej od pracodawcy.

Płatnik nie dolicza pracownikom do przychodu ze stosunku pracy określonego w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jakiejkolwiek wartości związanej z faktem korzystania przez pracowników z nieoprocentowanych pożyczek ponieważ:

- nieoprocentowana pożyczka udzielana jest wyłącznie pracownikom,

- świadczenie takie nie stanowi usługi wchodzącej w zakres działalności pożyczkodawcy na rzecz innych odbiorców niż pracownicy, oraz

- udzielanie pożyczek dla wszystkich pracowników odbywa się na tych samych zasadach (bez oprocentowania).

W związku z powyższym, w opinii Wnioskującej, nie ma podstaw do ustalenia wartości nieodpłatnych świadczeń (kwoty oprocentowania):

- ani wobec cen stosowanych dla innych odbiorców, zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż Spółka nie prowadzi działalności polegającej na udzielaniu pożyczek,

- ani według stosowanych cen rynkowych zgodnie z art. 12 ust. 3 oraz 11 ust. 2-2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie można określić cen rynkowych, skoro każdy z pracodawców może samodzielnie ustalić zasady udzielania pożyczek.

Zdaniem Płatnika, w opisanym stanie faktycznym nie występuje przychód ze stosunku pracy wynikający z udzielania pracownikom nieoprocentowanych pożyczek, gdyż nie można ustalić wartości nieodpłatnych świadczeń - w myśl przepisu art. 12 ust. 1 i ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bo pracodawca nie prowadzi działalności w zakresie udzielania pożyczek oraz nie udziela pożyczek osobom innym niż pracownicy, a wszyscy pracownicy otrzymują pożyczki na tych samych zasadach - to jest bez oprocentowania.

Ustosunkowując się do przedstawionej powyżej kwestii, Naczelnik Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu stwierdza, co następuje:

Stosownie do przepisu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Tak więc do przychodów ze stosunku pracy zalicza się nie tylko świadczenia rzeczowe czy pieniężne, ale również wartość świadczenia nieodpłatnego lub częściowo odpłatnego. Wprawdzie ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia nieodpłatnego świadczenie, jednak w orzecznictwie i doktrynie jednolicie przyjmuje się, że pojęcie to jest związane ze stosunkami prawnymi o charakterze zobowiązaniowym i rozumiane być musi jako świadczenie, z którym nie jest związana zapłata w jakiejkolwiek postaci. Takim stosunkiem prawnym jest umowa pożyczki, przez którą - zgodnie z art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) - dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Wartość przedmiotu pożyczki nie powiększa majątku pożyczkobiorcy na stałe, może on nim dysponować jako własnym tylko przez określony czas. Natomiast dla dającego pożyczkę korzyścią gospodarczą z zawarcia umowy pożyczki jest wynagrodzenie w postaci odsetek za korzystanie z jego majątku, dlatego też powszechną praktyką gospodarczą jest udzielanie pożyczek oprocentowanych. Zatem, otrzymanie pożyczki nieodpłatnie, a więc otrzymanie określonej ilości pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku, bez obowiązku uiszczenia odsetek, jest niczym innym, jak otrzymaniem świadczenia nieodpłatnego w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przywołany powyżej przepis wskazuje, iż przychodami, z zastrzeżeniem przepisów niemających w rozpatrywanej sprawie zastosowania, są otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z faktu, iż w przedmiotowej sprawie, nieoprocentowana pożyczka jest udzielana wyłącznie pracownikom wynika, iż świadczenie to jest przychodem ze stosunku pracy.

Odnosząc się do kwestii ustalenia wartości świadczenia, jakie otrzymują pracownicy w postaci nieoprocentowanych pożyczek, należy przytoczyć przepis art. art. 12 ust. 3 cytowanej ustawy, zgodnie z którym wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b. Z przepisu art. 11 ust. 2 ustawy, wynika, iż wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Przepis art. 11 ust. 2a stanowi, iż wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1) jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców,

2) jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu,

3) jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku,

4) w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Uwzględniając przytoczone powyżej przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdzić należy, iż w przypadku, gdy przedmiotem nieodpłatnego świadczenia jest korzyść w postaci odsetek, to wartość pieniężną takiego świadczenia - ustala się przy zastosowaniu dyspozycji art. 11 ust. 2a - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług tego samego rodzaju lub gatunku, z uwzględnieniem w szczególności czasu i miejsca świadczenia usług.

Przedmiotowa interpretacja, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego dotyczy stanu faktycznego, przedstawionego przez Wnioskującą i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.