Temat interpretacji

skutki podatkowe umorzenia opłat za pobyt dziecka w pieczy zastępczej bądź odstąpienia od ustalenia tej opłaty rodzicom naturalnym dziecka przebywającego w tej pieczy

ZMIANA INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ

Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 19 lutego 2013 r. Nr IBPBII/415-75/13/BJ, wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku złożonym w dniu 22 listopada 2012 r., jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

Dnia 19 lutego 2013 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając na podstawie § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w imieniu Ministra Finansów, wydał interpretację indywidualną dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych. Interpretacja wydana została na ww. wniosek złożony w dniu 22 listopada 2012 r.

Z uwagi na braki formalne wniosku, pismem z dnia 24 stycznia 2013 r. znak: IBPB II/1/415-1035/12/BJ, IBPB II/1/415-1036/12/BJ, IBPB II/1/415-1037/12/BJ, IBPB II/1/415-1038/12/BJ, IBPB II/1/415-1039/12/BJ, IBPB II/1/415-73/13/BJ, IBPB II/1/415-74/13/BJ, IBPB II/1/415-75/13/BJ, IBPB II/1/415-76/13/BJ, IBPB II/1/415-77/13/BJ wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Przedmiotowy wniosek uzupełniono w dniu 31 stycznia 2013 r. (uiszczenie brakującej opłaty) i w dniu 08 lutego 2013 r. (pozostałe braki formalne).

W wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (MOPS) jest podstawową jednostką organizacyjną pomocy społecznej miasta. Działa jako jednostka budżetowa. Realizuje cele i zadania określone w przepisach ustawy o pomocy społecznej oraz przepisach wydanych na jej podstawie. Cele powyższe realizowane są w znaczącej części poprzez przyznawanie różnego rodzaju świadczeń głównie pieniężnych wynikających z art. 36 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.).

Nadto do zadań statutowych MOPS należy również przyznawanie i wypłacanie:

• świadczeń rodzinnych określonych w art. 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992, z późn. zm.),
• świadczeń z funduszu alimentacyjnego zgodnie z art. 9 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. z 2009 r. Nr 1, poz. 7, z późn. zm.),
• dodatków mieszkaniowych na podstawie art. 2 i art. 6 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. Nr 71, poz. 734, z późn. zm.),
• świadczeń pomocy materialnej o charakterze socjalnym, o których mowa w art. 90c ust. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.),
• świadczeń i dodatków, o których mowa w art. 80 ust. 1, art. 81, art. 83 ust. 1 i ust. 4, art. 140 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wpieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. z 2011 r. Nr 149, poz. 887, z późn. zm.) oraz innych kwot i środków finansowych na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnym, o których mowa w art. 31 i w art. 83 ust. 2 ww. ustawy.

Wnioskodawca ustala także, w drodze decyzji, rodzicom naturalnym opłatę miesięczną za pobyt ich dziecka w pieczy zastępczej zgodnie z art. 193 ustawy o wpieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, za którą rodzice są odpowiedzialni solidarnie.

Świadczeniobiorcy, którzy pobrali nienależnie świadczenia z pomocy społecznej, świadczenia rodzinne, świadczenia z funduszu alimentacyjnego, stypendia szkolne, dodatki mieszkaniowe czy też świadczenia przewidziane przepisami ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej są zobowiązani do ich zwrotu na podstawie stosownych przepisów.

Dotyczy to także dłużników alimentacyjnych, którzy zgodnie z ustawą o pomocy osobom uprawnionym do alimentów są zobowiązani do zwrotu organowi właściwemu wierzyciela należności w wysokości świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego osobie uprawnionej.

Także zwrotowi podlegają wydatki na świadczenia z pomocy społecznej oraz z tytułu opłat określonych przepisami tej ustawy.

Nadto rodzice naturalni zobowiązani są także do ponoszenia solidarnie opłat miesięcznych z tytułu pobytu ich dzieci w pieczy zastępczej.

Zdarzają się też przypadki, gdy osoby zobowiązane do zwrotu wydatków, opłat oraz nienależnie pobranych świadczeń nie zwracają ich dobrowolnie i wówczas w myśl stosownych przepisów podlegają one przymusowemu ściągnięciu. Jednakże obowiązujące przepisy prawa przewidują także możliwość zastosowania ulg w spłacie ww. należności w razie stwierdzenia wystąpienia przesłanki szczególnych okoliczności. Dlatego też organ stosuje takie ulgi, jak:

• umorzenie całkowite lub częściowe należności łącznie z odsetkami,
• odstąpienie od żądania zwrotu należności,
• odstąpienie od ustalania opłaty,
• czy też zwolnienie z ponoszenia opłaty.

Ulgi te wynikają z niżej wymienionych przepisów:

1. art. 64 i art. 104 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej,
2. art. 30 ust. 9 ustawy o świadczeniach rodzinnych,
3. art. 23 ust. 8 i art. 30 ust. 1 i 2 ustawy o pomocy osobom uprawionym do alimentów,
4. art. 55 w związku z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240, z późn. zm.) w związku z art. 7 ust. 9 ustawy o dodatkach mieszkaniowych,
5. art. 90o ust. 7 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.),
6. art. 92 ust. 11 i art. 194 ust. 3 ustawy o wpieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej przy uwzględnieniu uchwały Nr () Rady Miasta z dnia 29 marca 2012 r. w sprawie określania szczegółowych warunków umorzenia w całości lub w części, łącznie z odsetkami, odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty oraz odstępowania od ustalenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej,
7. przepisów Uchwały Nr () Rady Miasta z dnia 30 września 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad, sposobu i trybu udzielania ulg w spłacaniu należności pieniężnych o charakterze cywilnoprawnym przypadających Miastu oraz jego jednostkom organizacyjnym, a także warunków dopuszczalności pomocy publicznej oraz wskazania organów właściwych do ich udzielania ze zmianami wynikającymi z Uchwały Nr () Rady Miasta z dnia 30 sierpnia 2012 r.

Jednakże zastosowanie wyżej wymienionych ulg rodzi wątpliwości podatkowe, gdyż osoby będące beneficjentami ulg mogłyby być uznane za osoby osiągające przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W piśmie z dnia 31 stycznia 2013 r. (data wpływu 08 lutego 2013 r.), stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawca doprecyzował stan faktyczny i wskazał, że rodzaje świadczeń pieniężnych z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, to:

1. świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dziecka w rodzinie zastępczej określone w art. 80 ust. 1, art. 81, art. 83 ust. 1 i 4 oraz art. 84,
2. świadczenie przysługujące usamodzielnianym wychowankom określone w art. 140 ust. 1:

• z tytułu kontynuowania nauki,
• na usamodzielnienie,
• na zagospodarowanie.

W związku z przedstawionym opisem stanu faktycznego Wnioskodawca zadał następujące pytania.

1. Czy kwoty z tytułu umorzonych w całości lub części nienależnie pobranych świadczeń, takich jak: świadczeń z pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych (łącznie z odsetkami), świadczeń z funduszu alimentacyjnego, kwot dodatków mieszkaniowych, świadczeń pieniężnych (łącznie z odsetkami) z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, stanowią dla świadczeniobiorców przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, co rodzi obowiązek na MOPS sporządzenia informacji PIT-8C...
2. Czy kwoty odstąpienia od żądania zwrotu: nienależnie pobranych świadczeń z pomocy społecznej, wydatków na świadczenia z pomocy społecznej, wydatków z tytułu opłat określonych przepisami ustawy o pomocy społecznej art. 104 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej, nienależnie pobranego stypendium szkolnego art. 90o ust. 7 ustawy o systemie oświaty stanowią dla świadczeniobiorców i osób zobowiązanych przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i obowiązek na MOPS sporządzenia informacji PIT-8C...
3. Czy kwoty z tytułu umorzonych w całości lub części opłat za pobyt dziecka w pieczy zastępczej, jak też kwoty z tytułu odstąpienia od ustalenia tej opłaty rodzicom naturalnym dziecka przebywającego w tej pieczy art. 194 ust. 3 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej stanowią dla rodziców naturalnych przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i czy MOPS ma obowiązek sporządzenia informacji PIT-8C oraz czy PIT-8C winien być wystawiony dla każdego z rodziców na pełną kwotę w konsekwencji ponoszenia przez nich solidarnej odpowiedzialności za te opłaty...
4. Czy umorzone należności dłużnika alimentacyjnego z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego wypłaconych osobie uprawnionej (w tym odsetki) art. 30 ust. 1 i 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów stanowią dla dłużnika alimentacyjnego przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i czy obowiązkiem MOPS jest sporządzenie informacji PIT-8C...
5. Czy kwoty z tytułu zwolnienia w całości lub części osób zobowiązanych do ponoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej z jej ponoszenia (art. 64 ustawy o pomocy społecznej) stanowią dla tych osób przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i obowiązek MOPS sporządzenia informacji PIT-8C...

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach dotyczy skutków podatkowych umorzenia opłat za pobyt dziecka w pieczy zastępczej bądź odstąpienia od ustalenia tej opłaty rodzicom naturalnym dziecka przebywającego w tej pieczy (pytanie nr 3), dlatego poniżej przywołano stanowisko Wnioskodawcy odnoszące się tylko do tego zagadnienia.

Zdaniem Wnioskodawcy, z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, z późn. zm.) wynika generalna zasada powszechności opodatkowania podatkiem dochodowym wszelkiego rodzaju dochodów, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Z kolei art. 11 ust. 1 ww. ustawy określa co należy rozumieć pod pojęciem przychodów. Przychodem są m.in. inne nieodpłatne świadczenia. Pod tym pojęciem należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu. Równocześnie przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Po myśli art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazał, iż użycie sformułowania w szczególności w definicji przychodów z innych źródeł dowodzi, że ma ona charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć też przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku umorzenia/odstąpienia od żądania zwrotu opłat za pobyt dzieci w pieczy zastępczej od osób nieregulujących tego zobowiązania, koszty te są dla osób zobowiązanych rodzajem nieodpłatnego świadczenia, czyli przychodem, który jednakże nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania, gdyż nie jest wymieniony w treści art. 21 ust. l pkt 24 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując powyższe oraz mając na uwadze treść art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Wnioskodawca uznał, że ciąży na nim w takiej sytuacji obowiązek wystawienia informacji PIT-8C.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, w interpretacji indywidualnej z dnia 19 lutego 2013 r. Nr IBPB II/1/415-75/13/BJ uznał stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego za prawidłowe.

Po przeanalizowaniu akt sprawy oraz obowiązujących przepisów prawa, Minister Finansów stwierdza, co następuje.

Zasady opodatkowania dochodów osób fizycznych określają przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą PIT.

Z kolei zasady i formy pomocy rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu swych funkcji znajdują umocowanie w różnego rodzaju aktach prawnych, w tym między innymi w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. z 2013 r., poz. 135, z późn. zm.). Ustawa ta weszła w życie z dniem 1 stycznia 2012 r. i wprowadziła nowe zasady i formy pomocy rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych.

Jak wynika z postanowień art. 193 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, za pobyt dziecka w pieczy zastępczej rodzice ponoszą miesięczną opłatę w wysokości:

1. przyznanych świadczeń oraz dodatków, o których mowa w art. 80 ust. 1 i art. 81 w przypadku umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej spokrewnionej, rodzinie zastępczej zawodowej, rodzinie zastępczej niezawodowej lub rodzinnym domu dziecka;
2. średnich miesięcznych wydatków przeznaczonych na utrzymanie dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej oraz interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym w przypadku umieszczenia dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej oraz interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym.

Za ponoszenie opłaty, o której wyżej mowa, rodzice odpowiadają solidarnie (art. 193 ust. 2 ww. ustawy).

W przypadku braku możliwości uzyskania od rodziców całości lub części opłaty, opłatę ponoszą osoby dysponujące dochodem dziecka, w wysokości nie wyższej niż 50% kwoty tego dochodu (art. 193 ust. 3 ww. ustawy).

Jednocześnie na podstawie art. 194 ust. 2 tej ustawy, rada powiatu określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki umorzenia w całości lub w części, łącznie z odsetkami, odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty lub odstępowania od ustalenia opłaty, o której mowa w art. 193 ust. 1 tej ustawy, tj. miesięcznej opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej ponoszonej przez rodziców dziecka. Natomiast stosownie do postanowień art. 194 ust. 3 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, starosta na wniosek lub z urzędu, uwzględniając przedmiotową uchwałę, może umorzyć w całości lub w części łącznie z odsetkami, odroczyć termin płatności, rozłożyć na raty lub odstąpić od ustalenia opłaty, o której mowa w art. 193 ust. 1.

Biorąc powyższe przepisy pod uwagę należy stwierdzić, że warunki umorzenia rodzicom opłaty z tytułu pobytu ich dziecka w pieczy zastępczej, jak również warunki odstąpienia od ustalenia takiej opłaty, określa rada powiatu w formie uchwały. Przykładem takiej uchwały jest powołana przez Wnioskodawcę uchwała Nr () Rady Miasta z dnia 29 marca 2012 r. w sprawie określania szczegółowych warunków umorzenia w całości lub w części, łącznie z odsetkami, odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty oraz odstępowania od ustalenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej.

Na podstawie powołanej uchwały, po spełnieniu określonych w niej warunków, każdy może skorzystać z dobrodziejstwa umorzenia przedmiotowej opłaty lub odstąpienia od jej ustalenia. Uchwała ta ma zatem charakter generalno-abstrakcyjny, a nie indywidualno-konkretny. Dlatego też zastosowane na jej podstawie umorzenie opłaty (lub odstąpienie od jej ustalenia) nie powoduje powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy PIT.

Zatem do tego rodzaju świadczenia nie mają zastosowania przepisy ustawy PIT, w tym także obowiązujące w niej zwolnienia podatkowe (np. art. 21 ust. 1 pkt 24 ustawy PIT).

W konsekwencji należy stwierdzić, że w sytuacji umorzenia przedmiotowej opłaty lub odstąpienia od jej ustalenia na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek sporządzenia informacji PIT-8C.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku złożonym w dniu 22 listopada 2012 r. należy uznać za nieprawidłowe.

Z tych względów należało z urzędu zmienić interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 19 lutego 2013 r. IBPB II/415-75/13/BJ, gdyż stwierdzono jej nieprawidłowość.

Zmiana interpretacji indywidualnej dotyczy przedstawionego przez Wnioskodawcę opisu stanu faktycznego i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie podkreślić należy, że dokumenty dołączony przez Wnioskodawcę do przedmiotowego wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydanej zmiany interpretacji indywidualnej. Zgodnie bowiem z art. 14c § 1 ustawy Ordynacja podatkowa interpretacja indywidualna zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Z powyższego wynika, że organ właściwy do wydania interpretacji indywidualnej nie przeprowadza postępowania dowodowego, nie jest zatem ani obowiązany, ani uprawniony do analizy dołączonych do wniosku dokumentów, ani do wykorzystania ich treści przy ocenie stanowiska Wnioskodawcy. Organ ten jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego, przedstawionym przez Wnioskodawcę.

POUCZENIE

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz.U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm., zwanej dalej ustawą). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 2 MB

Minister Finansów