Interpretacja indywidualna z dnia 23.06.2016, sygn. ITPB3/4511-240/16/AD, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy

Temat interpretacji

Czy Wnioskodawczyni w wypadku przejęcia z powrotem nieruchomości będzie obciążona podatkiem?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 16 maja 2016 r. (data wpływu 17 maja 2016 r) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych rozwiązania umowy dożywocia - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 maja 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych rozwiązania umowy dożywocia.

W ww. wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni w 2001 r. nabyła nieruchomość. Pobudowała dom. W grudniu 2011 r. zawarła z bratem i bratową umowę o dożywocie, aktem notarialnym. Na mocy tej umowy przeniosła na nich własność nieruchomości objętej księgą wieczystą. W zamian brat z bratową zobowiązali się zapewnić Wnioskodawczyni dożywotnie utrzymanie, tj. przyjąć jako domownika i zapewnić wyżywienie, ubrania itp.

Umowa faktycznie nigdy nie weszła w życie. Brat i bratowa nie zamieszkali w nieruchomości. Brat się rozchorował. Wspólnie, tj. Wnioskodawczyni, brat i bratowa doszli do porozumienia, że należy umowę rozwiązać.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawczyni w wypadku przejęcia z powrotem nieruchomości będzie obciążona podatkiem...

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie powinna być obciążona podatkiem bowiem nie dokonała poprzez umowę dożywocia odpłatnego przekazania nieruchomości. Następuje rozwiązanie umowy i nieruchomość wraca do niej. Poprzedni nabywcy nie są zobowiązani do jakichkolwiek świadczeń na jej rzecz.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie lub wybudowanie a w przypadku innych rzeczy pół roku licząc od końca miesiąca w którym nastąpiło nabycie.

Użyte w cytowanym przepisie odpłatne zbycie oznacza każde przeniesienie własności lub innych praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową. Przeniesieniu prawa własności winna zatem towarzyszyć odpłatność w jakiejkolwiek formie.

W myśl przepisu art. 908 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.), jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła, i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Przedmiotem świadczenia ze strony zbywcy (dożywotnika) jest przeniesienie własności nieruchomości. Umowa dożywocia ma charakter umowy zobowiązującej, odpłatnej i wzajemnej.

Zatem, zawarta umowa dożywocia ma charakter świadczenia ekwiwalentnego. Stosownie do art. 910 § 1 Kodeksu cywilnego przeniesienie własności nieruchomości na podstawie umowy o dożywocie następuje z jednoczesnym obciążeniem nieruchomości prawem dożywocia. Do takiego obciążenia stosuje się odpowiednio przepisy o prawach rzeczowych ograniczonych. Ustanowione prawo dożywocia jest niezbywalne. Osoba względem, której zostało ono ustanowione nie może przenieść go na inną osobę, nie podlega również dziedziczeniu. Najpóźniej wygasa wraz ze śmiercią dożywotnika. Jak wynika z art. 913 Kodeksu cywilnego, który jest normą szczególną, rozwiązanie umowy dożywocia może nastąpić tylko w drodze orzeczenia sądowego. Z takim żądaniem może wystąpić każda ze stron umowy. Jeżeli z jakichkolwiek powodów wytworzą się między dożywotnikiem a zobowiązanym takie stosunki, że nie można wymagać od stron, żeby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności, sąd na żądanie jednej z nich może zamienić wszystkie lub niektóre uprawnienia objęte treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę, odpowiadającą wartości tych uprawnień lub w wypadkach wyjątkowych sąd może na żądanie zobowiązanego lub dożywotnika będącego zbywcą nieruchomości, rozwiązać umowę dożywocia. W następstwie wydania wyroku rozwiązującego umowę dożywocia, własność nieruchomości przechodzi z powrotem na zbywcę, a prawo dożywocia wygasa.

Z analizy zdarzenia opisanego we wniosku wynika, że Wnioskodawczyni w grudniu 2011 r. zawarła z bratem i bratową umowę o dożywocie, aktem notarialnym. Na mocy tej umowy przeniosła na nich własność nieruchomości objętej księgą wieczystą. W zamian brat z bratową zobowiązali się zapewnić Wnioskodawczyni dożywotnie utrzymanie, tj. przyjąć jako domownika i zapewnić wyżywienie, ubrania itp. Umowa faktycznie nigdy nie weszła w życie. Brat i bratowa nie zamieszkali w nieruchomości. Brat się rozchorował. Wspólnie, tj. Wnioskodawczyni, brat i bratowa doszli do porozumienia, że należy umowę rozwiązać.

Tym samym, uwzględniając powyższe okoliczności faktyczne i prawne, w przypadku rozwiązania umowy dożywocia na dożywotnika zostaje ponownie przeniesiona własność nieruchomości. Czynność ta nie ma jednak charakteru odpłatnego zbycia. Po stronie Wnioskodawczyni nie powstanie zatem przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ powyższa czynność nie wywołuje skutku odpłatnego zbycia, a tym samym nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Końcowo wskazać należy, że przepisy rozdziału 1a ustawy Ordynacja podatkowa stanowią, że interpretacja indywidualna wydana w tym trybie, może dotyczyć tylko przepisów prawa podatkowego, przy czym wnioskodawca jest zobowiązany wskazać je w złożonym wniosku.

Zakres żądania Wnioskodawcy wyznacza natomiast w szczególności:

• stan faktyczny przedstawiony we wniosku o indywidualną interpretację prawa podatkowego,
• stan prawny (przepisy prawa) wskazany przez wnioskodawcę oraz
• zagadnienie prawne, które ma być przedmiotem interpretacji, a które wskazuje pytanie (pytania) wnioskodawcy.

Ze względu zatem na zakres żądania Wnioskodawczyni ocenie interpretacyjnej organu została poddana wyłącznie kwestia skutków podatkowych rozwiązania umowy dożywocia na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych na moment zaistnienia tego zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012, poz. 270 ze. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy