Temat interpretacji

Zgodnie z art. 14a § 1 wyżej cytowanej ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60) stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego lub wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta lub marszałek województwa na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta mają obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że wnioskodawca wypłaca żołnierzom zawodowym równowartość pieniężną ceny biletu Polskich Kolei Państwowych S.A. za przejazd innymi środkami transportu, niż uprawnieni przewoźnicy kolejowi i autobusowi, z miejsca w którym żołnierz zawodowy pełni służbę wojskową, do miejsca zamieszkania małżonka lub dzieci i z powrotem. Świadczenie to wypłacane jest żołnierzom zawodowym tymczasowo zakwaterowanym poza miejscem zamieszkania i ma na celu umożliwienie odwiedzenia małżonka lub dzieci pozostających na jego utrzymaniu. Uprawnienie do otrzymania ekwiwalentu pieniężnego w sytuacji przejazdu innym środkiem transportu niż uprawnieni przewoźnicy kolejowi i autobusowi wynika z § 8 ust. 2 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 24 maja 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu korzystania przez żołnierzy zawodowych, małżonków i dzieci pozostających na ich utrzymaniu z bezpłatnych przejazdów oraz innych świadczeń socjalno - bytowych. (Dz.U. Nr 135, poz. 1452 ze zm.) i realizowane jest przez jednostkę wojskową, na której zaopatrzeniu finansowym lub logistycznym żołnierz zawodowy pozostaje, poprzez wypłacenie równowartości pieniężnej ceny biletu PKP.

Uwzględniając powyższy stan faktyczny płatnik stoi na stanowisku, że wypłacane żołnierzom zawodowym świadczenia pieniężne, w wysokości stanowiącej równowartość ceny biletu Polskich Kolei Państwowych S.A. za przejazd - innymi środkami transportu niż uprawnieni przewoźnicy kolejowi i autobusowi - z miejsca tymczasowego zakwaterowania do miejsca zamieszkania żołnierza, w celu odwiedzenia małżonka i dzieci pozostających na jego utrzymaniu, korzystają ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 11a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Kołobrzegu po przeanalizowaniu przedstawionego stanu faktycznego stwierdza, że stanowisko płatnika jest niezgodne z prawem.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - zwanej dalej "ustawą" - opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Ustawodawca w art. 21 ust. 1 pkt 11a ustawy wymienił - jako wolne od podatku dochodowego - świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, wynikające z zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym ze względu na szczególne warunki i charakter pełnionej służby, przysługujące osobom pozostającym w stosunku służbowym, przyznane na podstawie odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Z analizy art. 21 ust. 1 pkt 11a ustawy wynika, iż przedmiotowe świadczenia korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jeżeli łącznie zostaną spełnione następujące przesłanki:

1. Świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia wynikają z zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym ze względu na szczególne warunki i charakter pełnionej służby,
2. Świadczenia przysługują osobom pozostającym w stosunku służbowym,
3. Świadczenia przyznane są na podstawie odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Uprawnienia żołnierzy zawodowych korzystających z tymczasowego zakwaterowania do bezpłatnego przejazdu raz w miesiącu innym środkiem transportu niż uprawnieni przewoźnicy kolejowi lub autobusowi - w celu odwiedzenie małżonka i dzieci będących na ich utrzymaniu - wynikają z § 8 ust. 2 wskazanego wyżej rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w sprawie szczegółowych warunków i trybu korzystania przez żołnierzy zawodowych, małżonków i dzieci pozostających na ich utrzymaniu z bezpłatnych przejazdów oraz innych świadczeń socjalno - bytowych. Realizacja prawa do bezpłatnego przejazdu - stosownie do § 10 ust. 3 pkt 1 tego rozporządzenia - polega na wypłaceniu równowartości pieniężnej ceny biletu Polskich Kolei Państwowych S.A. za przejazd innym środkiem transportu. Wypłaty tego świadczenia dokonuje jednostka wojskowa, na której zaopatrzeniu finansowym lub logistycznym żołnierz zawodowy pozostaje.

Analiza art. 21 ust. 1 pkt. 11a ustawy wskazuje, że zastosowanie zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzależnione jest od tego, czy otrzymywane przez żołnierzy świadczenia rzeczowe lub ekwiwalenty w zamian tych świadczeń, przyznawane na podstawie odrębnych przepisów, wynikają z zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Ogólne zasady bezpieczeństwa i higieny pracy zostały wskazane w dziale dziesiątym ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.). Nie wszystkie jednakże postanowienia tego Kodeksu mają zastosowanie do osób pozostających w stosunku służbowym, w tym do żołnierzy zawodowych. Ze względu na specyfikę wykonywanych czynności, dla tych osób stosuje się branżowe warunki bezpieczeństwa i higieny pracy określone w rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie stosowania do żołnierzy zawodowych przepisów kodeksu pracy w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Analiza powyższych przepisów wskazuje, że wypłata świadczenia pieniężnego stanowiącego realizację prawa do bezpłatnych przejazdów żołnierzy zawodowych w celu odwiedzenie małżonka lub dzieci będących na jego utrzymaniu nie jest normowana przepisami Kodeksu pracy i wymienionego wyżej rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 29 kwietnia 2004 r., czyli nie wynika z zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a tym samym nie stosuje się zwolnienia przedmiotowego wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 11a ustawy.

Ponadto należy zauważyć, że wypłacone żołnierzom zawodowym świadczenia w wysokości równowartości pieniężnej ceny biletu Polskich Kolei Państwowych S.A. nie stanowią ekwiwalentu pieniężnego wypłacanego w zamian za świadczenia rzeczowe - o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 11a ustawy - lecz zwrot poniesionych kosztów dojazdu, do wysokości określonej w odrębnych przepisach. Świadczenie rzeczowe bowiem - ze swojej istoty - powinno być świadczeniem materialnym (niepieniężnym), a ekwiwalent powinien stanowić kwotę pieniężną wypłacaną w zamian świadczenia materialnego. Dlatego też zwracając żołnierzowi zawodowemu poniesiony przez niego wydatek na dojazd do miejsca zamieszkania jego rodziny - jednostka wojskowa dokonuje wypłaty ekwiwalentu za przejazd, będącego świadczeniem pieniężnym, a nie ekwiwalentu za przysługujące świadczenia rzeczowe.

Zgodnie z powyższym wypłata żołnierzom zawodowym świadczeń pieniężnych mających na celu realizację przysługującego mu prawa dojazdu do miejsca zamieszkania jego rodziny stanowi dla niego przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Końcowo Naczelnik Urzędu Skarbowego w Kołobrzegu informuje, że przedmiotowa interpretacja przepisów prawa podatkowego dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.

Interpretacja ta nie jest wiążąca dla płatnika, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia (art. 14b § 1 i 2 Ordynacji podatkowej).