Temat interpretacji

W stanie prawnym obowiązującym w 2004 roku istnieją dwa akty prawne regulujące sprawę opodatkowania przychodów z najmu tj.
- ustawa z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (j. t. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) tzw. zasady ogólne,
- ustawa z dnia 20 listopada 1998 roku o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U Nr 144, poz. 930 ze zm.)
W pierwszym ww. akcie prawnym w art. 10 ust. 1 zostały wyszczególnione rodzaje źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych. Wśród nich w pkt 6 został wymieniony najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze ..., z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.
W drugim ww. akcie prawnym w art. 1 pkt 2 został wymieniony jako źródło przychodu podlegające opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem przychód z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.
Powyższe uregulowania oznaczają prawo do rozliczenia się przychodów z najmu na zasadach ogólnych lub ryczałcie zarówno osobom fizycznym nie prowadzącym działalność gospodarczą jak i przedsiębiorcom, pod warunkiem, że przedmiot najmu nie ma związku z prowadzeniem firmy. Nadal natomiast przychodem z działalności gospodarczej dla przedsiębiorcy będą wpływy z wynajmu majątku trwałego firmy.
Nadmienia się, że w art. 5a pkt 6 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawarto definicję pojęcia pozarolniczej działalności gospodarczej, według której jest to działalność zarobkowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzona we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, z której uzyskane przychody nie są zaliczone do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4 - 9 ustawy.

Jednocześnie wyjaśnia się, że przytoczone wyżej dwa akty prawne w swej treści zawierają stosowne unormowania w sprawie rozliczenia podatku oraz składania stosownych oświadczeń, a w szczególności:
1. W sytuacji gdy najem podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych podatek dochodowy uiszcza się według skali podatkowej ustalonej w tabeli w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dochodem jest nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania w roku podatkowym (art. 9 ust. 2 ustawy). Przychodem z tyt. najmu jest wartość otrzymanego czynszu. Przychód ten powstaje w dniu otrzymania pieniędzy lub postawienia ich do dyspozycji wynajmującego (art. 11 ust. 1 ustawy).
Podatnik osiągający w 2004 r. dochody z najmu obowiązany jest obliczyć i wpłacić w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy na zasadach określonych w art. 44 ust. 3 ustawy. Wynika z niego, że obowiązek wpłacania zaliczki powstaje, poczynając od miesiąca w którym dochody te przekroczyły kwotę powodującą obowiązek zapłacenia podatku. W 2004 r. jest to kwota 2.790 zł.
Zaliczkę za miesiąc, w którym dochód podatnika przekroczył ww. kwotę stanowi podatek obliczony od dochodu według zasad określonych w art. 26, 27 i 27b. Z kolei zaliczka za dany miesiąc (do listopada roku podatkowego) ustala się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za miesiące poprzedzające.Zaliczki od dochodów z najmu za okres od stycznia do listopada uiszcza się w terminie do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczkę za grudzień, w wysokości należnej za listopad, uiszcza się w terminie do dnia 20 grudnia.
Poza obowiązkiem odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy podatnik zobowiązany jest do składania miesięcznych deklaracji (PIT - 5), w których wykazuje przychód, koszty jego uzyskania i dochód z najmu. Deklaracje te składać należy w terminie płatności zaliczek.
Po zakończeniu roku podatkowego przychód, koszty i dochód z tytułu najmu należy wykazać w zeznaniu rocznym razem z innymi dochodami rozliczonymi według skali podatkowej.
Zasada łączenia dochodów wynika z art. 9 ust. 1 a ustawy, który stanowi, że jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 3, art. 28 - 30, art. 30a - 30c oraz art. 44 ust. 7e i 7f , suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.
Podatnik, który zdecyduje się płacić podatek od przychodów z najmu na zasadach ogólnych, nie musi zawiadamiać o tym urzędu skarbowego. Jeśli jednak przedmiotem najmu jest składnik majątku wspólnego małżonków, można skorzystać z prawa do rozliczenia całości dochodów osiągniętych z tego źródła przez jednego z nich, składając stosowne oświadczenie (art. 8 ustawy)

2. W sytuacji gdy najem podlega opodatkowaniu w formie zryczałtowanej, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi, zgodnie z art. 12 ust. 1 cyt. ustawy z dnia 20.11.1998 r., 8,5 % przychodów z tyt. umowy najmu jeżeli wysokość przychodów w roku podatkowym nie przekroczy kwoty stanowiącej równowartość 4.000 EURO. Od nadwyżki ponad tę kwotę ryczałt wynosi 20 % przychodów. Limit 4.000 EURO jest przeliczany na złote. W roku 2004 kwota uprawniająca do zastosowania stawki 8,5 % wynosi 18.274 zł. Oznacza to, że jeśli w ciągu roku przychód z najmu przekroczy wspomniany limit, to od nadwyżki ponad tę kwotę trzeba już zapłacić podatek wynoszący 20 % przychodów.
Podatnik, który zdecyduje się płacić podatek od przychodów z najmu w formie ryczałtu musi o tym poinformować w odpowiednim terminie urząd skarbowy. Taki obowiązek nakłada art. 9 ust. 4 cyt. ustawy z dnia 20.11.1998 r.
Pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za dany rok podatkowy podatnik składa naczelnikowi urzędu skarbowego, właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika, nie później niż do dania 20 stycznia roku podatkowego, podatnik rozpoczynający działalność w trakcie roku podatkowego - do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu - art. 9 ust. 1.
Jeżeli najem dotyczy składnika majątku małżeńskiego, małżonkowie mogą zdecydować, że jeden z nich rozlicza najem w całości. Wówczas dodatkowo należy złożyć oświadczenie o opodatkowaniu całości przychodów tylko przez jednego z małżonków (art. 12 ust. 7). Gdy małżonkowie jednak uznają, że chcą rozliczać najem po połowie, oświadczenie o wyborze ryczałtu jako formy opodatkowania powinien złożyć każdy z małżonków.
Podatnik osiągający w 2004 roku dochód z najmu obowiązany jest obliczyć i wpłacać w ciągu roku ryczałt od przychodów ewidencjonowanych na rachunek urzędu skarbowego w terminie do dnia 20 następnego miesiąca, a za miesiąc grudzień - w terminie złożenia zeznania tj. do 31 stycznia następnego roku (art. 21 ustawy), wraz z ostatecznym rozliczeniem (PIT - 28) o wysokości uzyskanego przychodu, wysokości dokonanych odliczeń i należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.