Temat interpretacji

Stan faktyczny:

Podatniczka prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych. Sprzedaż w tym zagraniczną, ewidencjonuje w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Przy sprzedaży towarów kontrahentom zagranicznym za ich terminową zapłatę udzielała bonusy (premię pieniężną) w wysokości 4% kwoty brutto wynikającej z faktury, zaś za nieterminową dokonaną przez podatniczkę do tego samego kontrahenta dostawę towarów do magazynów kontrahenta zapłaciła kary umowne. W konsekwencji na rachunek bankowy podatniczki wpłynęła kwota wynikająca z wystawionej faktury sprzedaży pomniejszona o kwotę udzielonego bonusu oraz o kwotę kary za nieterminową dostawę towarów.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Stosownie do treści art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła przychodów są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

W myśl regulacji zawartej w powołanym przepisie, kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła, są wszelkie poniesione wydatki, w celu osiągnięcia przychodów po wyłączeniu kosztów zastrzeżonych w ustawie. Ujęty zwrot "w celu" określa, iż aby wydatki można było uznać za koszty uzyskania przychodów, to pomiędzy tymi wydatkami a osiągniętym przychodem musi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy. Oznacza to, że koszty bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwanym przychodem oraz koszty dotyczące całokształtu działalności podatnika, muszą być związane z funkcjonowaniem firmy.

Formą premiowania przez sprzedającego są dodatkowo wypłacane kontrahentom wynagrodzenia zwane bonusem lub premią specjalną za spełnione określone warunki. Zaś istotą tej formy wynagradzania jest zachęcenie nabywców do zakupów towarów tej firmy, poprzez które następuje u zbywającego wzrost osiąganych przychodów.

Zatem przyznane kupującemu bonusy za płatność dokonywaną w terminie mają wpływ na przychody u sprzedającego i ich wzrost, toteż stanowią podstawę do uznania za koszty firmy udzielającej te wynagrodzenia i zaliczenia je do kosztów uzyskania przychodów.

Natomiast dla kupującego - kontrahenta podatniczki - bonus (premia) jest przychodem podlegającym opodatkowaniu.

Stosownie do treści art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Kara umowna jako instytucja prawa cywilnego wskazana została w art. 483 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), zgodnie z którym strony mogą zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

W myśl cytowanego przepisu art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się kar umownych, których poniesienie wiąże się z wadliwymi towarami lub wadliwie wykonanymi usługami na rzecz kontrahentów, zwrotem po usunięciu wad towarów i wykonanych usług, jak też zwłoki w dostarczeniu tych towarów i wykonanych usług po likwidacji tych wad.

A zatem istotą tego przepisu, nie jest kara umowna wynikająca z samej zwłoki w dostawie towaru wolnego od wad, lecz opóźnienie jakie powstaje przy dostawie zwrotnej towarów po usunięciu z nich wad.

Tak więc, wymienione w art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. rodzaje umownych kar, stanowią katalog zamknięty, a wynikające i poniesione umowne kary z tytułu opóźnienia w dostawie wolnych od wad towarów nie znajdują miejsca w tym wykazie.

Zatem poniesione przez sprzedającego kary umowne, wynikające tylko z samego opóźnienia dostawy wykonanych zgodnie z zawartą umową towarów dla sprzedającego są kosztem. Jednakże aby zbywca mógł zaliczyć poniesione z tego tytułu wydatki do kosztów uzyskania przychodów pomiędzy tym wydatkiem a osiąganym przychodem musi istnieć związek przyczynowo - skutkowy.