Temat interpretacji

Dyrektor Izby Skarbowej w Olsztynie odpowiadając na pismo z dnia 17.12.2003 r. w sprawie weryfikacji interpretacji udzielonych przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Olsztynie z dnia 03.12.2003 r. znak: US.II-PDF/415/117A/03 i US.II-PDF/415/117B/03, dotyczących możliwości zaliczenia przez podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów do kosztów uzyskania przychodów odpisów aktualizujących wartość należności, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 21 w związku z art. 23 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), po zasięgnięciu opinii Ministerstwa Finansów, przedstawia co następuje:

Przepis art. 23 ust. 1 pkt 21 ustaw z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów aktualizujących, z tym że kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 14 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie art. 23 ust. 3 cyt. ustawy. Odwołanie się w tym przepisie do ustawy o rachunkowości wskazuje w odniesieniu, do jakich należności istnieje możliwość aktualizowania ich wartości poprzez dokonanie odpisu aktualizującego.

Zgodnie z art. 35b ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.), wartość należności aktualizuje się uwzględniając stopień prawdopodobieństwa ich zapłaty poprzez dokonanie odpisu aktualizującego, w odniesieniu do:

1. należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości - do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu komisarzowi w postępowaniu upadłościowym,
2. należności od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego - w pełnej wysokości należności,
3. należności kwestionowanych przez dłużników oraz z których zapłatą dłużnik zalega, a według oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika spłata należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna - do wysokości niepokrytej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności,
4. należności stanowiących równowartość kwot podwyższających należności, w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego - w wysokości tych kwot, do czasu ich otrzymania lub odpisania,
5. należności przeterminowanych lub nieprzeterminowanych o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności, w przypadkach uzasadnionych rodzajem prowadzonej działalności lub strukturą odbiorców - w wysokości wiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu, w tym także ogólnego, na nieściągalne należności.

Z wyżej przytoczonego przepisu nie wynika, że ma on zastosowanie jedynie do podatników prowadzących księgi handlowe na zasadach określonych w ustawie o rachunkowości. Nie ma, bowiem uzasadnienia do różnicowania statusu prawno-podatkowego podatnika wyłącznie z uwagi na rodzaj prowadzonych przez niego urządzeń księgowych.

Pozbawienie podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów możliwość "kosztowego" rozliczenia odpisów aktualizujących wartość należności byłoby niezrozumiałe w szczególności w przypadku tych podatników, którzy w latach wcześniejszych prowadzili pełną rachunkowość (księgi rachunkowe), natomiast w 2003 r., z uwagi na obniżenie obrotów, podatkową księgę przychodów i rozchodów.

Mając powyższe na uwadze Dyrektor Izby Skarbowej stwierdza, że przepis pkt 21 ust. 1 art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie sprzeciwia się, aby podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów do kosztów uzyskania przychodów mogli zaliczyć odpisy aktualizujące wartość należności (w rozumieniu ustawy o rachunkowości), po spełnieniu warunków (uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności) zawartych w art. 23 ust. 3 omawianej ustawy.