Temat interpretacji

Stan faktyczny:

Podatnik w czerwcu 1991r. podpisał z pracodawcą umowę zlecenia na wykonanie projektów racjonalizatorskich. Pracodawca po wdrożeniu tych projektów w 1997 i 1998r. wypłacił podatnikowi wynagrodzenie w wysokości 6,2% efektów ekonomicznych. Podatnik uznał jednak, że wypłacone wynagrodzenie nie odpowiada wysokości uzyskanych efektów i skierował sprawę do sądu. Sąd Okręgowy w swoim wyroku zobowiązał pracodawcę do wypłacenia twórcy zaległego wynagrodzenia tj. należności głównej wraz z odsetkami do dnia zapłaty. Zaległe wynagrodzenie wraz z odsetkami zostało podatnikowi wypłacone w 2003r. Ponadto w 2003r. podatnik otrzymał od pracodawcy na mocy ugody sądowej odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Ad. 1.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), źródłem przychodów jest m.in. stosunek pracy, zaś przychodami z tego stosunku są, według art. 12 ust. 1 tej ustawy, wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia i inne wypłaty wymienione w dalszej części tego przepisu.

Projekty racjonalizatorskie, obok wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych i topografii układów scalonych, należą do tzw. projektów wynalazczych uregulowanych ustawą z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2001 r., Nr 49, poz. 508). Zaś pracowniczym projektem racjonalizatorskim określić można taki projekt, który został stworzony przez pracownika w okresie jego zatrudnienia w przedsiębiorstwie, w ramach obowiązków pracowniczych. Wszystkie należności otrzymywane przez pracownika w ramach stosunku pracy, a więc również z tytułu pracowniczego projektu racjonalizatorskiego, zaliczać należy do przychodów z tego źródła.

Obowiązki płatników podatku dochodowego od osób fizycznych reguluje w tym przypadku art. 31 i 32 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. Zaś w myśl art. 32 ww. ustawy - w brzmieniu obowiązującym w 2003r.- za dochód, o którym mowa w ust. 1 i ust. 1a, uważa się uzyskane w ciągu miesiąca przychody w rozumieniu art. 12 oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez płatnika, po odliczeniu kosztów uzyskania w wysokości określonej w art. 22 ust. 2 i 2a oraz po odliczeniu potrąconych przez płatnika w danym miesiącu składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b).

Koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 listopada 2001r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 134 poz. 1509 z późn. zm.) w 2003r. wnoszą 99 zł 66 gr. miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż1.199 zł 52 gr.

Ponadto w myśl art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy dnia 26 lipca 1991 r. - wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1. Z powołanego uregulowania wynika jednoznacznie, że odsetki za zwłokę w wypłacie wynagrodzeń stanowią przychód korzystający ze zwolnienia od podatku dochodowego.

Reasumując powyższe, wypłacone przez pracodawcę na podstawie wyroku sądowego zaległe wynagrodzenie twórcy projektu racjonalizatorskiego stanowi dla niego przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu na zasadach ogólnych po potrąceniu zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodów, które w 2003r. wynosiły 99,96 zł. Zaś odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty tego wynagrodzenia są wolne od podatku dochodowego.

Ad. 2.

Przychód ze stosunku pracy stanowią również (co do zasady) otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika odszkodowania otrzymywane od pracodawcy.

Jednakże w myśl w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g oraz ust. 3a i 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991r - w brzmieniu obowiązującym w 2003r. - wolne od podatku dochodowego są:

• otrzymywane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub z przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód (art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g),
• odszkodowania otrzymane na podstawie przepisów o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego(art. 21 ust. 1 pkt 3a ),
• inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku sądowego do wysokości określonej w tym wyroku, z wyjątkiem odszkodowań:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

(art. 21 ust. 1 pkt 3b)

Instytucja ugody została unormowana w przepisach Kodeksu cywilnego w art. 917 (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo, by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Zaś zapis art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy z dnia 26 lipca 1991r. wyraźnie wskazuje, iż otrzymane odszkodowania wynikające z zawartych umów lub ugód nie zostały objęte zwolnieniem od podatku dochodowego od osób fizycznych.

W tym stanie faktycznym i prawnym sprawy należy stwierdzić, iż kwota odszkodowania wypłacona Podatnikowi na mocy ugody za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę nie jest objęta zwolnieniem przedmiotowym i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych jak ze stosunku pracy.