Temat interpretacji

Postanowienie

Na podstawie art. 14a §1 i §4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005r. Nr 8 poz. 60 ze zmianami) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Wejherowie po rozpatrzeniu wniosku Podatniczki Z dnia 20.07.2005r. o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w sprawie opodatkowania odszkodowania

stwierdza, że

stanowisko przedstawione w tym wniosku jest nieprawidłowe w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego.

UZASADNIENIE

Z opisanego przez Panią stanu faktycznego wynika, że ojciec Podatniczki Pan, w kwietniu 1945 roku nabył nieruchomość a następnie, po przeprowadzeniu postępowania wywłaszczeniowego rozpoczętego w czerwcu 1969r., w dniu 11.04.1974r. - aktem notarialnym dokonał sprzedaży tej nieruchomości, na rzecz Skarbu Państwa, w trybie przepisu art. 6 ustawy z dnia 12.03.1958r. o zasadach i trybie wywłaszczenia nieruchomości, z przeznaczeniem pod budownictwo wysokie. Przedmiotowa działka uległa podziałowi na działki. Decyzjami z dnia 03 czerwca 1991r i 25 sierpnia 1992 r Wojewoda G. stwierdził przejście własności w/wskazanych działek na rzecz Gminy Miasta stały się zbędne na cel określony w umowie sprzedaży z dnia 11.04.1974r. i Gmina podjęła zamiar użycia tych działek na cel inny niż określony w przywołanej umowie. Aktem notarialnym z dnia 14 lutego 2002r Gmina Miasta W. dokonała zbycia działki na rzecz wyłonionego w drodze nieograniczonego przetargu nabywcy.

W związku z dokonaną zmianą zamiaru użycia przedmiotowych działek na cel inny, niż wskazany w umowie sprzedaży z dnia 11.04.1974r., Gmina zobowiązana była, stosownie do postanowień art. 136 ust. 2 w związku z art. 216 ustawy o gospodarce nieruchomościami - zawiadomić spadkobierców poprzedniego właściciela (zbywcy działek na rzecz Skarbu Państwa) o zamiarze użycia nieruchomości na inny cel oraz poinformować o możliwości jej zwrotu. Obowiązku powyższego Gmina nie dopełniła.

Mając na uwadze istniejący w sprawie stan faktyczny, w dniu 31.12.2003r., spadkobiercy po zmarłym właścicielu wywłaszczonej nieruchomości wystąpili do Starosty Powiatowego o wypłatę odszkodowania z tytułu naruszenia ich praw do odzyskania tejże nieruchomości.

Aktem notarialnym z dnia 05.07.2005r. między stronami (Gminą i spadkobiercami) zawarto ugodę, w której spadkobiercy oświadczyli, że:

1. zawarcie niniejszej ugody oraz wykonanie jej postanowień (zapłata odszkodowania) wyczerpie wszelkie ich roszczenia dotyczące przedmiotowych działek oraz roszczenia, które mogłyby im przysługiwać w związku z dalszymi losami działek, zarówno wynikającymi z działań i zaniechań Gminy jak i jej poprzednika prawnego - Skarbu Państwa, w tym z tytułu braku powiadomienia ich o powzięciu zamiaru użycia nieruchomości stanowiącej działkę numer na inny cel niż określony w umowie dokumentującej jej nabycie od W. C., co pozbawiło jego Spadkobierców możliwości skutecznego wystąpienia z roszczeniem o zwrot działki, a w szczególności żądania odszkodowania, z którym wystąpili do Starosty Powiatowego w W.,
2. zrzekają się roszczenia o zwrot działki zgodnie z dyspozycją art.136 ust.3 ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz oświadczają, że nie będą wykonywać prawa pierwszeństwa przysługującego im na podstawie art.34 ust.1 pkt 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami,
3. nie będą występować z żadnymi roszczeniami ani podejmować żadnych działań natury prawnej ani faktycznej, które mogłyby podważyć skuteczność czynności prawnych lub faktycznych podejmowanych w stosunku do nieruchomości przez Gminę, a w szczególności nabycia własności nieruchomości od Gminy przez osoby trzecie

Natomiast Gmina zobowiązała się zapłacić kwotę 430.839,28 zł spadkobiercom tytułem odszkodowania:

• za naruszenie przez Gminę Miasta W. uprawnień przysługującym spadkobiercom poprzedniego właściciela działki wywłaszczonej , polegających na prawie ubiegania się o zwrot tej działki,
• za zrzeczenie się przez spadkobierców poprzedniego właściciela wywłaszczonej działki roszczeń o jej zwrot.

Zdaniem Podatniczki kwota otrzymanego odszkodowania objęta jest zwolnieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt.29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 14, poz. 176 z póź. zm.) zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52 i 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przychodami zgodnie z art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art.19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl z art. 21 ust. 1 pkt.29 wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50 % od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

W myśl art.128 ust.1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. Nr 46, poz.543) wywłaszczenie własności nieruchomości lub innego prawa następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości wywłaszczonej nieruchomości lub wartości tego prawa.

W myśl art.136 ust.2 ustawy, w razie powzięcia zamiaru użycia wywłaszczonej nieruchomości lub jej części na inny cel niż określony w decyzji o wywłaszczeniu, właściwy organ zawiadamia poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę o tym zamiarze, informując równocześnie o możliwości zwrotu wywłaszczonej nieruchomości. W świetle postanowień art.136 ust.3 ustawy poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości (...)

W razie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości, poprzedni właściciel lub jego spadkobiercy, zgodnie z art.140 ust.1 ustawy, zwracają Skarbowi Państwa lub właściwej jednostce samorządu terytorialnego, w zależności od tego, kto jest właścicielem nieruchomości w dniu zwrotu, wypłacone odszkodowanie (...)

Ustawa o gospodarce gruntami nie przewiduje możliwości wypłaty odszkodowania, w przypadku gdy zostały naruszone przepisy art.136 ust.2 ustawy i właściwy organ nie powiadomił poprzedniego właściciela nieruchomości lub jego spadkobierców o możliwości zwrotu wywłaszczonej nieruchomości.

Z przedstawionego na wstępie stanu faktycznego wynika, że były właściciel nieruchomości w dniu 11.04.1974 r dokonał jej zbycia na rzecz jednostki samorządu terytorialnego w trybie art.6 ustawy z dnia 12.03.1958r o zasadach i trybie wywłaszczenia nieruchomości.

Przedmiotowa nieruchomość nie została wykorzystana na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu, a Gmina dokonała jej zbycia nie powiadamiając o powziętej decyzji spadkobierców.

W związku z naruszeniem postanowień art.136 ust.2 ustawy o gospodarce gruntami, spadkobiercy zwrócili się do Gminy o wypłatę odszkodowania. Między stronami zawarto ugodę, na mocy której spadkobiercy zrzekli się roszczeń związanych z wywłaszczoną nieruchomością a Gmina Miasta W. zobowiązała się do wypłaty odszkodowania na rzecz spadkobierców.

W ocenie organu podatkowego wypłacone odszkodowanie nie spełnia wymogów zwolnienia, o którym mowa w art.21 ust.1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż przepisy o gospodarce nieruchomościami nie przewidują wypłaty odszkodowania w sytuacji naruszenia przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego obowiązków dotyczących trybu postępowania w przypadku powzięcia zamiaru użycia wywłaszczonej nieruchomości na cel inny niż określony w decyzji o wywłaszczeniu. Podstawą wypłaty odszkodowania była bowiem zawarta w formie aktu notarialnego umowa cywilnoprawna (ugoda).

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt. 3 litera g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód.

W związku z powyższym, w ocenie organu podatkowego w przedstawionej sytuacji, nie zostały spełnione warunki uprawniające do zwolnienia, o którym mowa w art.21 ust.1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w świetle postanowień wynikających z art.21 ust.1 pkt 3g ustawy otrzymane odszkodowanie wyłączone jest ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym.

W tym stanie faktycznym i prawnym postanowiono jak w sentencji.