Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja - null

ShutterStock
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja - 0113-KDIPT2-1.4011.661.2025.2.KD

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 lipca 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie możliwości oraz momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nieściągniętych wierzytelności. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 15 września 2025 r. (wpływ 22 września 2025 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego (przedstawiony w uzupełnieniu wniosku)

Pan (…) (dalej: „Wnioskodawca”) prowadzi działalność gospodarczą pod firmą „(…). Przedmiotem działalności jest przede wszystkim sprzedaż hurtowa wyrobów tekstylnych, a także innego rodzaju działalność związana ze sprzedażą hurtową (przeważająca działalność gospodarcza objęta kodem PKD 46.41 .Z). Wnioskodawca uzyskane dochody z prowadzonej działalności gospodarczej opodatkowuje podatkiem liniowym, zgodnie z art. 30c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163; dalej: „ustawy o PIT”). Natomiast zdarzenia gospodarcze związane z tą działalnością Wnioskodawca ewidencjonuje w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. W latach 2018 - 2020 r. Wnioskodawca wystawił na rzecz (…) (dalej: „Kontrahent” lub „Dłużnik”) faktury VAT na łączną kwotę (…). Kwoty wykazane w ww. fakturach zostały zaliczone przez Wnioskodawcę do przychodów należnych, zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o PIT i zaewidencjonowane w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Wnioskodawca nie otrzymał od swojego Kontrahenta zapłaty za zrealizowane zamówienie.

W związku z brakiem otrzymania zapłaty po terminie, Wnioskodawca dochodził swoich wierzytelności na drodze sądowej.

21 września 2020 r. zostały wydane nakazy zapłaty zasądzające od Dłużnika na rzecz Wnioskodawcy kwoty wynikające z przedmiotowych faktur. Nakazy zapłaty zostały opatrzone klauzulą wykonalności w 2 grudnia 2020 r., a następnie 22 maja 2023 r. Wnioskodawca w związku z nieotrzymaniem zapłaty w dalszej kolejności dochodził swoich wierzytelności w drodze postępowania egzekucyjnego.

W zawiadomieniu o bezskutecznej egzekucji z 17 maja 2021 r., Komornik przy Sądzie Rejonowym (…), zawiadomił Wnioskodawcę, że egzekucja nie przyniosła skutku oraz że Dłużnik złożył wykaz, w którym ujawnił majątek podlegający zajęciu, który znajduje się w (…). W związku z powyższym, postępowanie egzekucyjne zostało przekazane do Komornika Sądowego.

Niestety majątek ruchomy wskazany przez Dłużnika, mimo zajęcia komorniczego, został ukryty lub usunięty spod zajęcia. Wobec tego, Komornik powiadomił właściwą Prokuraturę Rejonową o możliwości popełnienia przez Dłużnika przestępstwa z art. 300 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny. Wobec czego w dokumencie z 14 marca 2023 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym (…) zawiadomił Wnioskodawcę, że prowadzone postępowanie nie doprowadziło do ustalenia majątku dłużnika, a dotychczasowa egzekucja stała się bezskuteczna.

W tym czasie wspólnicy Dłużnika, tj. (…) oraz (…) dokonali zbycia ogółu praw i obowiązków z tytułu uczestnictwa w spółce jawnej na rzecz (…). Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca podjął próbę odzyskania swojej wierzytelności od tego podmiotu. W postanowieniu z (…) Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym (…) wydał postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego od (…) wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji - na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 ustawy z 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1805; dalej: „KPC”). Dochodząc dalej swoich roszczeń Wnioskodawca podjął czynności mające na celu wyegzekwowanie należności bezpośrednio od wspólników spółki jawnej, tj. od (…) i (…).

W (…) Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym (…) wydał postanowienie, w którym ustalił wysokość roszczenia pozostałego do wyegzekwowania od ww. osób na kwotę należności głównej w wysokości (…) oraz odsetek naliczonych do 26 października 2023 r. na kwotę (…).

Niezależnie od powyższego Wnioskodawca dokonał zgłoszenia wierzytelności wobec Dłużnika w postępowaniach upadłościowych toczących się osobno dla (…) i (…). (…) dokonano obwieszczenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości zarówno (…), jak i (…).

Ostatecznie 16 czerwca 2025 r. Wnioskodawca otrzymał postanowienie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym (…) z (…) o umorzeniu postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 146 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo Upadłościowe, wskazując w uzasadnieniu, że ogłoszono upadłość dłużników (…) oraz (…).

Na moment składania wniosku Wnioskodawca nadal nie otrzymał żadnej kwoty z tytułu przedmiotowych wierzytelności. Wnioskodawca nie dokonywał odpisów aktualizujących od przedmiotowych wierzytelności, ani tym bardziej nie zaliczył ich do kosztów podatkowych na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 21 ustawy o PIT w zw. z art. 23 ust. 3 ustawy o PIT. Przedmiotowe wierzytelności nie uległy przedawnieniu.

W związku z brakiem możliwości wyegzekwowania przedmiotowych należności Wnioskodawca zamierza zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wartości netto wynikające z wystawionych faktur z tytułu uznania wierzytelności za nieściągalne. Wnioskodawca nie posiada żadnych informacji o majątku dłużnika - jest przekonany, że dłużnik nie posiada majątku, co potwierdzono m.in. w uzasadnieniu do postanowieniu o ogłoszeniu upadłości.

Zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów nastąpi na podstawie dowodu księgowego (dowód wewnętrzny), sporządzonego w momencie uznania przez Wnioskodawcę postanowień o umorzeniu postępowania egzekucyjnego wydanego przez Komornika Sądowego na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. za zgodne ze stanem faktycznym.

Pytania (sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

1.Czy na podstawie zebranych dowodów komorniczych i wydanych postanowień Wnioskodawca może nieściągalną wierzytelność w kwocie netto uznać za koszt uzyskania przychodów?

2.W jakim okresie Wnioskodawca ma prawo zaliczyć ją do kosztów uzyskania przychodów?

Pana stanowisko w sprawie (przedstawione w uzupełnieniu wniosku)

Ad 1.

Postępowanie egzekucyjne mające na celu odzyskanie wierzytelności wobec dłużników w osobach (…) i (…), jak i spółki, do której te osoby sprzedały ogół praw i obowiązków zostały umorzone.

Stosownie do treści art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy o PIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności lub ich części, które uprzednio na podstawie art. 14 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana.

Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że nieściągalne wierzytelności w kwocie netto ma prawo uznać za koszt uzyskania przychodu.

Ad 2.

Wnioskodawca uważa, że ma prawo zaliczyć nieściągalną wierzytelność do kosztów uzyskania przychodów w dacie otrzymania postanowienia wydanego przez Komornika Sądowego dotyczącego umorzenia postępowania względem (…) oraz (…), tj. w czerwcu 2025 r.

Uzasadnienie stanowiska

Ad 1.

Zdaniem Wnioskodawcy, stosownie do art. 22 ustawy o PIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w sposób enumeratywny w art. 23 ww. ustawy.

Zatem, aby określony wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

·zostać poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztów uzyskania przychodów podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

·być definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

·pozostawać w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

·zostać poniesiony w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

·być należycie udokumentowany,

·nie znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako przedawnione.

Jednocześnie w art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy o PIT ustawodawca wskazał, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem takich wierzytelności nieściągalnych, które uprzednio na podstawie art. 14 zostały zarachowane jako przychody należne, i których nieściągalność została uprawdopodobniona.

Mając na względzie powyższe przepisy, należy zauważyć, że zaliczenie nieściągalnej wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów możliwe jest tylko wtedy, gdy zostaną spełnione łącznie następujące warunki:

·wierzytelność była uprzednio zaliczona do przychodów należnych w prowadzonej działalności gospodarczej,

·nieściągalność wierzytelności została udokumentowana w sposób przewidziany w art. 23 ust. 2 ustawy o PIT.

Zatem, aby nieściągalną należność (kwotę netto) ująć w kosztach muszą być spełnione dwa warunki - pierwszy, że została ona uprzednio zarachowana do przychodu i drugi, że nieściągalność została uprawdopodobniona.

Stosownie zaś do art. 23 ust. 2 ustawy o PIT, za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 20 uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

1)postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego;

2)postanowieniem sądu o:

a)oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów, lub

b)umorzeniu postępowania upadłościowego, jeżeli zachodzi okoliczność, o której mowa w lit. a) lub

c)zakończeniu postępowania upadłościowego albo

3)protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

Warto dodać, że jeżeli w kwocie nieściągalnej wierzytelności zawarty jest VAT, to do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć wyłącznie wierzytelność w kwocie netto, tj. bez VAT. Należny VAT, zawarty w kwocie wierzytelności, nie podlega bowiem zaliczeniu do przychodów należnych, dlatego też nie może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów.

Jeżeli zatem wierzytelności spełniają opisane uprzednio warunki, mogą zostać zaliczone, w kwocie netto, do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej nie wcześniej niż zostanie spełniony ostatni z wyżej wymienionych warunków.

Podsumowując powyższe, należy stwierdzić, że z ww. przytoczonych przepisów (art. 23 ust. 1 pkt 20 w zw. z art. art. 23 ust. 2 ustawy o PIT) wynika, że w celu zaliczenia nieściągalnych wierzytelności do kosztów podatkowych konieczne jest kumulatywne spełnienie następujących warunków:

·wierzytelność została uprzednio zaliczona do przychodów podatkowych, o których mowa w art. 14 ustawy o PIT,

·wierzytelność nie uległa przedawnieniu;

·nieściągalność wierzytelności powinna być odpowiednio udokumentowana (np. postanowieniem o nieściągalności);

·ww. postanowienie o nieściągalności musi być uznane przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu;

·wierzytelność powinna być odpisana jako nieściągalna (powinien być dokonany odpowiedni zapis w ewidencji).

W ocenie Wnioskodawcy, w analizowanym stanie faktycznym wszystkie ww. warunki zostały spełnione. Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, Wnioskodawca zaliczył uprzednio przedmiotowe wierzytelności do przychodów, które zostały zakwalifikowane do źródła przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, co zostało zaewidencjonowane w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Zatem pierwszy warunek został spełniony.

Przedmiotowe wierzytelności nie zostały również przedawnione - bowiem, mimo że faktury zostały wystawione w latach 2018-2020 r., terminy przedawnienia ulegają zawieszeniu na czas postanowienia egzekucyjnego. Wynika to z art. 123 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061; dalej: „KC”), zgodnie z którym: „Bieg przedawnienia przerywa się: przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia.”

Z kolei, zgodnie z art. 125 § 1 KC, roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu przedawnia się po 6 latach. Oznacza to, że wyrok z tytułem egzekucyjnym ma określony „termin ważności” - przedawnia się po 6 latach. Tyle czasu ma więc wierzyciel na złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji. Jeśli się spóźni, komornik musi odmówić wszczęcia egzekucji. Wyjątkiem jest sytuacja, w której wierzyciel przedstawi dokument potwierdzający przerwanie biegu przedawnienia.

Natomiast z art. 124 § 1 KC wynika, że po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo.

Z przytoczonych przepisów wynika, że jeżeli Komornik Sądowy umorzył postępowanie z uwagi na bezskuteczność egzekucji - to od daty umorzenia postępowania egzekucyjnego na nowo biegnie 6 - letni termin przedawnienia roszczenia.

W przedstawionym stanie faktycznym, Komornik Sądowy wydał postanowienia o umorzeniu postępowań egzekucyjnych względem (…) w (…), a względem (…) oraz (…) w (…) co oznacza, że wierzytelności nie uległy przedawnieniu.

Podkreślenia wymaga również, że w analizowanym stanie faktycznym Wnioskodawca dysponuje odpowiednimi dokumentami potwierdzającymi nieściągalność wierzytelności. Wnioskodawca posiada bowiem odrębne postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego wydanego na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 K.p.c., z których jednoznacznie wynika, że egzekucja okazała się bezskuteczna, ponieważ Komornik nie ustalił majątku, z którego można by skutecznie prowadzić postępowanie egzekucyjne oraz postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego względem ..... na podstawie art. 146 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo Upadłościowe

W analizowanym przypadku, jak wskazano w opisie stanu faktycznego, Wnioskodawca nie posiada żadnych informacji na temat majątku dłużnika.

Zatem, w ocenie Wnioskodawcy, ma On możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów przedmiotowych wierzytelności w dacie uznania postanowień o umorzeniu postępowań egzekucyjnych za zgodne ze stanem faktycznym. W tej dacie zostanie sporządzony dokument księgowy (dowód wewnętrzny), na podstawie którego nieściągalna należność zostanie zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów.

W związku z tym, w ocenie Wnioskodawcy, zostaną spełnione wszystkie warunki umożliwiające zaliczenie do kosztów podatkowych przedmiotowych wierzytelności.

Ad 2.

Zdaniem Wnioskodawcy, odpowiadając na pytanie 2, co do zasady przepisy ustawy o PIT nie precyzują momentu, w którym należy zaliczyć nieściągalne wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów. Jednocześnie warunkiem zaliczenia w ciężar kosztów podatkowych nieściągalnej wierzytelności jest zebranie całej dokumentacji potwierdzającej jej nieściągalność (tj. spełnienia się przesłanek nieściągalności). Nieściągalne wierzytelności zaliczane są do kosztów podatkowych w dacie łącznego spełnienia 2 warunków:

·wierzytelność powinna być odpisana jako nieściągalna, oraz

·nieściągalność wierzytelności powinna być udokumentowana w sposób wskazany w ustawie o PIT.

Gdy warunki te zostaną spełnione w różnych latach podatkowych (miesiącach), zaliczenie należności do kosztów uzyskania przychodów będzie możliwe w roku podatkowym (miesiącu), w którym zostanie spełniony drugi z warunków.

W związku z powyższym, udokumentowanie nieściągalności wierzytelności na podstawie postanowienia o nieściągalności może nastąpić najwcześniej w dacie uznania przez podatnika tego postanowienia za odpowiadające stanowi faktycznemu. Jeżeli podatnik wie o składnikach majątku dłużnika niewchodzących w skład masy majątkowej, z której prowadzona była egzekucja, może uznać postanowienie organu egzekucyjnego za niezgodne ze stanem faktycznym. Wtedy takie postanowienie nie będzie dokumentowało nieściągalności wierzytelności.

W związku z powyższym w analizowanej sytuacji, Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów w miesiącu uznania przez Niego postanowień o nieściągalności wierzytelności za zgodne ze stanem faktycznym. Wówczas bowiem zostaną spełnione wszystkie przesłanki nieściągalności wierzytelności.

Podsumowując, w analizowanym stanie faktycznym, Wnioskodawcy przysługuje prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów należności nieściągalnych w momencie uznania postanowień o umorzeniu postępowania egzekucyjnego wydanych przez Komornika Sądowego tj. w tym przypadku postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego względem.... na podstawie art. 146 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe tj. w czerwcu 2025 r., gdyż również w dacie tej zostanę sporządzone dokumenty księgowe (dowody księgowe), na podstawie których przedmiotowe wierzytelności zostaną zaliczone do kosztów podatkowych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłem przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

W myśl art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Stosownie do art. 22 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów.

Kosztem uzyskania przychodów jest wyłącznie taki koszt, który spełnia kumulatywnie warunki określone w cytowanym art. 22 ust. 1 ustawy, czyli:

  • został poniesiony przez podatnika,
  • jest definitywny, a więc bezzwrotny,
  • pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
  • jego poniesienie miało na celu uzyskanie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów, tj. istnieje związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania; w momencie ponoszenia wydatku podatnik mógł, obiektywnie oceniając, oczekiwać skutku w postaci osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenie ich źródła,
  • nie został wyłączony z kategorii kosztów podatkowych mocą art. 23 ust. 1 ustawy,
  • został właściwie udokumentowany.

Stosownie do treści art. 23 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako przedawnione.

W myśl art. 23 ust. 1 pkt 20 ww. ustawy:

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności lub ich części, które uprzednio na podstawie art. 14 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2.

Na podstawie art. 23 ust. 2 ww. ustawy:

Za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 20, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

1)postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo

2)postanowieniem sądu o:

a)oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów, lub

b)umorzeniu postępowania upadłościowego, jeżeli zachodzi okoliczność, o której mowa w lit. a), lub

c)zakończeniu postępowania upadłościowego, albo

3)protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

W świetle powyższych przepisów zaliczenie nieściągalnej wierzytelności w ciężar kosztów uzyskania przychodów możliwe jest tylko wtedy, gdy zostaną spełnione łącznie następujące warunki:

  • wierzytelność była uprzednio zaliczona do przychodów należnych w prowadzonej działalności gospodarczej,
  • wierzytelność nie jest przedawniona, w świetle postanowień Kodeksu cywilnego,
  • nieściągalność wierzytelności została udokumentowana w sposób przewidziany w art. 23 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W cytowanym przepisie art. 23 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca dokonał ścisłego i wyczerpującego wyliczenia jakimi środkami można dokumentować nieściągalność wierzytelności. Jest to wyliczenie kompletne, co oznacza, że jakikolwiek inny dokument niż wymieniony w tym przepisie nie może skutecznie udokumentować faktu nieściągalności wierzytelności.

Udokumentowanie nieściągalności wierzytelności w inny sposób niż wskazany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie skutkuje powstaniem prawa do zaliczenia ich wartości do kosztów uzyskania przychodów.

Jednakże, aby wierzytelność mogła być uznana za nieściągalną i w konsekwencji zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, z treści dokumentów wskazanych w powyższym przepisie (co do zasady) powinien wynikać fakt braku majątku dłużnika na zaspokojenie choćby części określonej wierzytelności.

Jak wynika z treści wniosku, w latach 2018 - 2020 r. wystawił Pan na Kontrahenta faktury VAT na łączną kwotę (…). Kwoty wykazane w ww. fakturach zostały zaliczone przez Pana do przychodów należnych i zaewidencjonowane w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Nie otrzymał Pan od swojego Kontrahenta zapłaty za zrealizowane zamówienie. W związku z brakiem otrzymania zapłaty po terminie, dochodził Pan swoich wierzytelności na drodze sądowej. (…) zostały wydane nakazy zapłaty zasądzające od Dłużnika na Pana rzecz kwoty wynikające z przedmiotowych faktur. Nakazy zapłaty zostały opatrzone klauzulą wykonalności w (…) a następnie (…) w związku z nieotrzymaniem zapłaty w dalszej kolejności dochodził Pan swoich wierzytelności w drodze postępowania egzekucyjnego. W zawiadomieniu o bezskutecznej egzekucji z (…) Komornik przy Sądzie Rejonowym (…) zawiadomił Pana, że egzekucja nie przyniosła skutku oraz że Dłużnik złożył wykaz, w którym ujawnił majątek podlegający zajęciu, który znajduje się w (…). W związku z powyższym, postępowanie egzekucyjne zostało przekazane do Komornika Sądowego. Niestety majątek ruchomy wskazany przez Dłużnika, mimo zajęcia komorniczego, został ukryty lub usunięty spod zajęcia. Wobec tego Komornik powiadomił właściwą Prokuraturę Rejonową o możliwości popełnienia przez Dłużnika przestępstwa z art. 300 § 2 ustawy Kodeks karny. Wobec czego w dokumencie z 14 marca 2023 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym (…) zawiadomił Pana, że prowadzone postępowanie nie doprowadziło do ustalenia majątku dłużnika, a dotychczasowa egzekucja stała się bezskuteczna. W tym czasie wspólnicy Dłużnika, tj. (…) oraz (…) dokonali zbycia ogółu praw i obowiązków z tytułu uczestnictwa w spółce jawnej na rzecz (…). Mając na uwadze powyższe, podjął Pan próbę odzyskania swojej wierzytelności od tego podmiotu. W postanowieniu z (…) Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym (…) wydał postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego od (…) wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji - na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 ustawy Kodeks postępowania cywilnego. Dochodząc dalej swoich roszczeń podjął Pan czynności mające na celu wyegzekwowanie należności bezpośrednio od wspólników Spółki jawnej, tj. od (…) i (…).

W (…) Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym (…) w .... wydał postanowienie, w którym ustalił wysokość roszczenia pozostałego do wyegzekwowania od ww. osób na kwotę należności głównej w wysokości (…) oraz odsetek naliczonych do 26 października 2023 r. na kwotę (…). Niezależnie od powyższego dokonał Pan zgłoszenia wierzytelności wobec Dłużnika w postępowaniach upadłościowych toczących się osobno dla (…) i (…). (…) dokonano obwieszczenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości zarówno (…), jak i (…).

Ostatecznie (…) otrzymał Pan postanowienie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym (…) z (…) o umorzeniu postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 146 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe, wskazując w uzasadnieniu, że ogłoszono upadłość dłużników (…) oraz (…).

Na moment składania wniosku nadal nie otrzymał Pan żadnej kwoty z tytułu przedmiotowych wierzytelności. Nie dokonywał Pan odpisów aktualizujących od przedmiotowych wierzytelności, ani tym bardziej nie zaliczył ich do kosztów podatkowych na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 21 ustawy o PIT w zw. z art. 23 ust. 3 ustawy o PIT. Przedmiotowe wierzytelności nie uległy przedawnieniu.

W związku z brakiem możliwości wyegzekwowania przedmiotowych należności zamierza Pan zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wartości netto wynikające z wystawionych faktur z tytułu uznania wierzytelności za nieściągalne. Nie posiada Pan żadnych informacji o majątku dłużnika - jest przekonany, że dłużnik nie posiada majątku, co potwierdzono m.in. w uzasadnieniu do postanowienia o ogłoszeniu upadłości. Zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów nastąpi na podstawie dowodu księgowego (dowód wewnętrzny), sporządzonego w momencie uznania przez Pana postanowień o umorzeniu postępowania egzekucyjnego wydanego przez Komornika Sądowego na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 K.p.c. za zgodne ze stanem faktycznym.

Wskazać należy, że zgodnie z art. 824 § 1 pkt 3 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):

Postępowanie umarza się w całości lub części z urzędu jeżeli jest oczywiste, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych.

Zauważyć należy, że Kodeks postępowania cywilnego nie zna kategorii „postanowienie o nieściągalności”, a zatem dla celów podatkowych musi być to postanowienie, z którego treści jednoznacznie wynika, że dłużnik nie ma majątku, z którego mogłaby być egzekwowana wierzytelność.

Wykładnia celowościowa powołanego przepisu prowadzi zatem do wniosku, że ocena, czy wierzytelność, będąca przedmiotem roszczeń wierzyciela w postępowaniu egzekucyjnym, może być uznana za nieściągalną i zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w rachunku podatkowym, zależy od istnienia majątku dłużnika, którego wartość przewyższa oczywiście koszty egzekucyjne postępowania. Tak więc, aby wierzytelność mogła być uznana za koszty w rachunku podatkowym, z treści wydawanych w ramach postępowania egzekucyjnego postanowień organów egzekucyjnych powinien wynikać fakt braku majątku dłużnika na zaspokojenie choćby części określonej wierzytelności i uznanie jej za nieściągalną, a w konsekwencji zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów. Jednocześnie ustalenia przyjęte przez organ egzekucyjny w trakcie postępowania powinny odpowiadać stanowi faktycznemu. Z treści postanowień wydawanych przez organy egzekucyjne powinno jasno wynikać, czy i w jakim zakresie roszczenia te zostały zaspokojone.

Mając na względzie cytowane wyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że z chwilą zaistnienia wszystkich wskazanych powyżej przesłanek, może Pan, zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wskazaną we wniosku wierzytelność w kwocie netto, która uprzednio została zarachowana do przychodów należnych, której nieściągalność została udokumentowana na podstawie wydanego przez Komornika Sądowego postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, w dacie otrzymania tego postanowienia.

Zatem Pana stanowisko uznaję za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Przy wydawaniu niniejszej interpretacji dokonałem wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. W ramach postępowania o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego nie przeprowadzam postępowania dowodowego, lecz opieram się jedynie na stanie faktycznym przedstawionym we wniosku. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.