Odprowadzenie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od kwoty odszkodowania wypłaconego na rzecz byłego pracownika. - Interpretacja - 0115-KDIT2.4011.605.2022.2.ŁS

Shutterstock
Interpretacja indywidualna z dnia 27 grudnia 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT2.4011.605.2022.2.ŁS

Temat interpretacji

Odprowadzenie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od kwoty odszkodowania wypłaconego na rzecz byłego pracownika.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 września 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 21 września 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia przedmiotowego. Uzupełnili go Państwo – na wezwanie organu – pismem z datą wpływu 12 grudnia 2022 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis stan faktycznego.

Państwa pracownik został zwolniony dyscyplinarnie z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych na podstawie art. 52 § 1 ust. 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (dalej: KP), tj. rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika z powodu ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych.

Były Pracownik wystąpił przeciwko Państwu (dalej Spółce) z pozwem o przywrócenie do pracy. Strony postępowania zostały skierowane do mediacji, wskutek czego pomiędzy Pracownikiem a Spółką została zawarta dnia 30 sierpnia 2022 r. ugoda.

W ugodzie stwierdzono, że:

1.Spółka cofa oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, na co Pracownik wyraża zgodę.

2.Strony ustalają, że rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło na drodze porozumienia stron.

3.Spółka zobowiązuje się, że wyda Pracownikowi sprostowane świadectwo pracy w związku z zawarciem ugody i rozwiązaniem stosunku pracy na mocy porozumienia stron.

4.Spółka zobowiązuje się do zapłaty Pracownikowi ustalonej kwoty tytułem odszkodowania.

5.Pracownik zachował prawo do zatrzymania ustalonej w umowie kwoty, wypłaconej mu na podstawie uchwały Rady Nadzorczej Spółki, na poczet premii rocznej za 2021 r.

6.Ugoda wyczerpuje wszelkie wzajemne roszczenia Spółki i Pracownika związane ze stosunkiem pracy oraz ze stosunkiem powołania powoda w skład Zarządu Spółki.

Ugoda mediacyjna nie zawiera w swojej treści odwołań do przepisów KP zarówno w zakresie powołania podstawy wypłaty świadczenia (art. 56 KP) jak i miarkowania wysokości odszkodowania (art. 58 KP).

Spółka zauważa, że w wyniku mediacji dokonano zmiany formuły rozwiązania stosunku pracy z rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia na rozwiązanie umowy o pracę na podstawie porozumienia stron. Ponadto Spółka pragnie podkreślić, że w ugodzie brak jest wyraźnego wskazania, za co dokładnie ma być wypłacone odszkodowanie. Tym samym Strony nie wskazały, czy odszkodowanie dotyczy naprawienia szkody powstałej u byłego pracownika w związku z zakończeniem stosunku pracy, czy też stanowi rekompensatę utraconych korzyści.

Na podstawie przedstawionej ugody Spółka wypłaciła byłemu pracownikowi odszkodowanie, po wcześniejszym obliczeniu i pobraniu z kwoty odszkodowania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Pobrana zaliczka została odprowadzona na rachunek urzędu skarbowego.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Ugoda została zatwierdzona przez Sąd. Zdaniem Spółki, wysokość oraz zasady ustalania świadczenia wynikały z zawartej ugody. Zdaniem Spółki, wysokość lub zasady wskazanego we wniosku świadczenia nie wynikały wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, lub też wysokość lub zasady ustalania nie wynikały wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy.

Pytanie

Czy Państwo, jako płatnik, postąpili prawidłowo pobierając i odprowadzając od wypłaconego odszkodowania zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, postąpili Państwo prawidłowo potrącając od wypłaconego pracownikowi odszkodowania zaliczkę na podatek PIT jako płatnik będący zakładem pracy. Państwa zdaniem odszkodowanie wypłacone Pracownikowi nie podlega zwolnieniu od podatku.

Zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, czyli zakłady pracy, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od nich przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Odszkodowanie co do zasady stanowi przychód w rozumieniu wyżej powołanych przepisów i nie podlega opodatkowaniu wyłącznie wówczas, jeśli zostało ściśle wskazane przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź zaniechano od niego poboru podatku w drodze rozporządzenia.

W Państwa ocenie wypłacona przez Państwa kwota odszkodowania, której podstawę stanowiła ugoda zawarta przed mediatorem, nie jest objęta zwolnieniem od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ani art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak również nie dotyczy jej instytucja zaniechania poboru podatku. Prawidłowo pobrali Państwo więc zaliczkę na podatek dochodowy, którą odprowadzili do urzędu skarbowego.

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1320), z wyjątkiem:

a)określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b)odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c)odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d)odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g)odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Na mocy art. 18315 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego ugoda zawarta przed mediatorem, po jej zatwierdzeniu przez sąd, ma moc prawną ugody zawartej przed sądem.

Prowadzi to do wniosku, że odszkodowań wypłacanych na podstawie umów mediacyjnych nie należy traktować jako odszkodowań wynikających z ugód innych niż ugody sądowe. Jakkolwiek w niniejszej sprawie nie zachodzi żaden z powyższych wyjątków od stosowania zwolnienia od podatku, to jednak z uwagi na brak odwołania się w treści ugody do przepisów KP nie została spełniona podstawowa przesłanka do zwolnienia odszkodowania od podatku dochodowego. Nie ma bowiem, w Państwa ocenie, podstaw, by zakładać, że odszkodowanie ustalono na podstawie przepisów KP. Bez wyraźnego wskazania w ugodzie, że odszkodowanie miarkowano na podstawie art. 58 w zw. z 56 KP należy przyjąć, iż kwota ta wynika wyłącznie z ugody mediacyjnej (strony mogą ją zatem dowolnie uzgodnić). Zauważają Państwo, że brak jest przepisu prawa, który nakazywałby wprost zastosować się do art. 58 KP przy zawieraniu takiej ugody.

W pełni uprawnione jest więc stanowisko, że strony ugody nie były związane przy ustalaniu wysokości odszkodowania wskazanymi wyżej przepisami KP, zatem mogły przyjąć je w kwocie innej niż wynikałoby to z zastosowania art. 58 KP w zw. z art. 56 KP.

Oznacza to, że ani zasady ustalania ani wysokość wypłaconego odszkodowania nie wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 KP.

Ponadto pragną Państwo podkreślić, że w ugodzie brak jest wyraźnego wskazania za co ma być wypłacone odszkodowanie. Należy nadmienić, że w odniesieniu do pojęcia „odszkodowania” na gruncie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ukształtował się pogląd, iż dotyczy ono wyłącznie odszkodowania mającego na celu naprawienie szkody rzeczywistej.

Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie z tytułu poniesionych strat i odszkodowanie z tytułu utraconego zysku. To pierwsze służy wszak przywróceniu stanu majątku, który istniał przed wystąpieniem szkody. Celem drugiego jest natomiast doprowadzenie do uzyskania przysporzenia, które poszkodowany mógłby uzyskać, gdyby nie wyrządzono mu szkody. Faktyczny przyrost majątku następuje więc w drugim z opisanych przypadków, gdyż tylko w nim dochodzi do otrzymania (po raz pierwszy) określonego przysporzenia. Rekompensata poniesionych strat ma natomiast służyć nie uzyskaniu, lecz odzyskaniu utraconego majątku.

Celem zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych jest więc uniknięcie sytuacji, w której do poszkodowanego nie trafiłaby w całości równowartość uszczerbku w majątku, a stałoby się tak wówczas, gdyby odszkodowanie w tym zakresie podlegało opodatkowaniu. Co więcej, biorąc pod uwagę fakt, że odszkodowanie służy naprawieniu szkody w majątku obejmującym z reguły dochód opodatkowany, brak zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych mógłby wiązać się z opodatkowaniem po raz kolejny tego samego dochodu. W związku z tym za niewątpliwe uznać trzeba, że powołany przepis ma zastosowanie w przypadku otrzymania odszkodowania z tytułu poniesionych strat. Jednocześnie nie stanowi on podstawy do zwolnienia odszkodowania służącego zrekompensowaniu utraconych korzyści. Takie odszkodowanie powinno być bowiem opodatkowane, gdyż w przeciwnym razie podatnik, który korzyść utracił, znalazłby się w sytuacji korzystniejszej niż podatnik, który korzyść osiągnął.

Ustawodawca jest konsekwentny w kwestii konieczności opodatkowania odszkodowania za utracone korzyści, gdyż w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnił od podatku dochodowego także inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Wypłacone przez Państwa odszkodowanie nie jest jednakże objęte także i powyższym zwolnieniem od podatku. Treść ugody nie wskazuje wprost, czy odszkodowanie dotyczy naprawienia szkody powstałej u byłego pracownika w związku z zakończeniem stosunku pracy, czy też stanowi rekompensatę utraconych korzyści. Trzeba jednak podkreślić, że w wyniku mediacji doszło do zmiany formuły rozwiązania stosunku pracy z rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia na rozwiązanie umowy o pracę na podstawie porozumienia stron.

Z całokształtu postanowień ugody wynika, że ugoda wyczerpuje wszelkie wzajemne roszczenia Państwa i Pracownika związane ze stosunkiem pracy oraz ze stosunkiem powołania powoda w skład Państwa Zarządu. W efekcie powyższe odszkodowanie ma na celu m. in. zrekompensować utracony wskutek wycofania roszczenia o przywrócenie do pracy zarobek. Prowadzi to do wniosku, że odszkodowanie, choć wypłacone na podstawie ugody o mocy prawnej ugody sądowej, nie może korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, gdyż dotyczy utraconych korzyści.

Tym samym, w Państwa ocenie, kwota wypłaconego odszkodowania podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie znajduje do niej zastosowania zwolnienie wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 3, jak również art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych. Tym samym Państwo jako płatnik na podstawie art. 31 w związku z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych zasadnie pobrali zaliczkę na podatek dochodowy od wypłaconego Pracownikowi odszkodowania.

Państwa stanowisko znajduje potwierdzenie m. in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z dnia 18 grudnia 2019 r., nr 0114-KDIP3-3.4011.504.2019.1.AK oraz z dnia 24 marca 2021 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.1024.2020.2.KR oraz w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 3 grudnia 2021 r., nr: 0114-KDIP3- 2.4011.899.2021.1.JM.

Mając na uwadze powyższe wnoszą Państwo o potwierdzenie prawidłowości stanowiska przedstawionego na wstępie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Powyższy przepis ustanawia generalną zasadę opodatkowania podatkiem dochodowym, zgodnie z którą opodatkowaniu tym podatkiem podlegają wszelkie uzyskane przez podatnika w danym roku korzyści majątkowe, z wyjątkiem tych, które na mocy ustawy wyłączone zostały z tego opodatkowania (np. poprzez wprowadzenie ustawowego zwolnienia z opodatkowania, czy też zaniechanie poboru podatku).

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowi, że:

Źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 cytowanej ustawy:

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwrot „w szczególności” oznacza, że wymieniane kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Odszkodowanie stanowi, co do zasady, przychód w rozumieniu przytoczonego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1320), z wyjątkiem:

a)określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b)odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c)odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d)odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g)odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe;

Natomiast w świetle art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

a)otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

b)dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W kontekście powyższego wyjaśnić należy, że zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy objęte są odszkodowania lub zadośćuczynienia, w sytuacji gdy ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów; lub też jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, z wyjątkiem wymienionych w lit. a-g tego przepisu.

Natomiast zwolnienie przedmiotowe, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy, obejmuje swym zakresem odszkodowania lub zadośćuczynienia przyznane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, których wysokość lub zasady ustalania nie wynikają wprost z regulacji wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy. Przy czym ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy wyłączone są świadczenia otrzymane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz świadczenia dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Zakres tego zwolnienia obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści. Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści. Odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie natomiast do art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej ,,zakładami pracy'', są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że Państwa pracownik został zwolniony dyscyplinarnie z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych na podstawie art. 52 § 1 ust. 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, tj. rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika z powodu ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych. Były Pracownik wystąpił przeciwko Państwu z pozwem o przywrócenie do pracy. Strony postępowania zostały skierowane do mediacji, wskutek czego pomiędzy Państwem a Pracownikiem została zawarta dnia 30 sierpnia 2022 r. ugoda. Ugoda została zatwierdzona przez Sąd.

W ugodzie stwierdzono, że:

1)Spółka cofa oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, na co Pracownik wyraża zgodę,

2)Strony ustalają, że rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło na drodze porozumienia stron,

3)Spółka zobowiązuje się, że wyda Pracownikowi sprostowane świadectwo pracy w związku z zawarciem ugody i rozwiązaniem stosunku pracy na mocy porozumienia stron,

4)Spółka zobowiązuje się do zapłaty Pracownikowi ustalonej kwoty tytułem odszkodowania,

5)Pracownik zachował prawo do zatrzymania ustalonej w umowie kwoty, wypłaconej mu na podstawie uchwały Rady Nadzorczej Spółki, na poczet premii rocznej za 2021 r.,

6)Ugoda wyczerpuje wszelkie wzajemne roszczenia Spółki i Pracownika związane ze stosunkiem pracy oraz ze stosunkiem powołania powoda w skład Zarządu Spółki.

Ugoda mediacyjna nie zawiera w swojej treści odwołań do przepisów KP zarówno w zakresie powołania podstawy wypłaty świadczenia (art. 56 KP) jak i miarkowania wysokości odszkodowania (art. 58 KP). Spółka zauważa, że w wyniku mediacji dokonano zmiany formuły rozwiązania stosunku pracy z rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia na rozwiązanie umowy o pracę na podstawie porozumienia stron. Ponadto Spółka pragnie podkreślić, że w ugodzie brak jest wyraźnego wskazania, za co dokładnie ma być wypłacone odszkodowanie. Tym samym Strony nie wskazały, czy odszkodowanie dotyczy naprawienia szkody powstałej u byłego pracownika w związku z zakończeniem stosunku pracy, czy też stanowi rekompensatę utraconych korzyści. Na podstawie przedstawionej ugody wypłacili Państwo byłemu pracownikowi odszkodowanie, po wcześniejszym obliczeniu i pobraniu z kwoty odszkodowania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Pobrana zaliczka została odprowadzona na rachunek urzędu skarbowego. Zdaniem Państwa, wysokość oraz zasady ustalania świadczenia wynikały z zawartej ugody. Państwa zdaniem, wysokość lub zasady wskazanego we wniosku świadczenia nie wynikały wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, lub też wysokość lub zasady ustalania nie wynikały wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy.

Przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy posługują się terminami „odszkodowanie” oraz „zadośćuczynienie” w odniesieniu do konkretnych świadczeń pracowniczych, do których uprawniony jest pracownik lub były pracownik (np. w art. 183d, art. 361 § 1, art. 45, art. 56, art. 943 § 3, art. 99, art. 1012 Kodeksu pracy).

W kontekście rozwiązania umowy o pracę ustawodawca przewiduje odszkodowanie w sytuacji, gdy wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę (art. 45 Kodeksu pracy), bądź rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie (art. 56 Kodeksu pracy). Jednocześnie zgodnie z art. 58 Kodeksu pracy, odszkodowanie, o którym mowa w art. 56 przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia.

Należy zatem uznać, że funkcję odszkodowawczą w Kodeksie pracy pełnią wyłącznie te świadczenia, których celem jest zrekompensowanie pracownikowi skutków zdarzeń, które noszą cechy czynu niedozwolonego lub zawinionego przez pracodawcę.

Potwierdza to wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 listopada 2007 r., sygn. akt SK 18/05, w którym Trybunał Konstytucyjny uznał, że odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę nie jest odszkodowaniem sensu stricto, lecz sui generis świadczeniem majątkowym, pełniącym funkcję sankcji (ustawowej kary pieniężnej) wobec pracodawcy za bezprawne działanie. W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się również, że odszkodowanie należne pracownikowi z tytułu bezprawnego rozwiązania stosunku pracy lub bezprawnego wypowiedzenia dotychczasowych warunków pracy i płacy nie pozostaje w żadnej relacji do ewentualnej szkody, co oznacza, że przysługuje za samo bezprawne działanie pracodawcy, niezależnie od tego, czy jakakolwiek szkoda po stronie pracownika powstała. Odszkodowania takie traktowane są bowiem jak szczególny rodzaj odszkodowania ustawowego, należnego bez względu na to, czy pracownik – na skutek niezgodnego z prawem postępowania pracodawcy – poniósł szkodę w ogóle, lub poniósł ją w większym lub mniejszym rozmiarze, niż odszkodowanie przysługujące w kwocie z góry określonej w przepisach Kodeksu pracy. W judykaturze przypisuje się zresztą temu odszkodowaniu charakter kompensacyjno-sankcyjny, wynikający z unormowania zabezpieczającego pracownika przed bezprawnym działaniem pracodawcy.

W konsekwencji do wypłaconego przez Państwa odszkodowania nie ma zastosowania zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ kwota przedmiotowego świadczenia wynika wyłącznie z zawartej przez strony ugody. Ustalono ją w drodze negocjacji i wzajemnych ustępstw stron. Ani wysokość ani zasady ustalenia świadczenia nie wynikały wprost z przepisów odrębnych ustaw lub z przepisów wykonawczych, aktów administracyjnych ani też z postanowień układów zbiorowych pracy lub innych porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów.

Do wypłaconego przez Państwa odszkodowania nie ma również zastosowania zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Świadczenie to, co prawda zostało wypłacone na podstawie ugody zatwierdzonej przez Sąd, jednak nie stanowi odszkodowania lub zadośćuczynienia, o którym mowa w tym przepisie, nie dotyczy ono, bowiem szkody rzeczywistej, lecz ma rekompensować pracownikowi utracone przez niego, w wyniku rozwiązania umowy o pracę spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę.

Zatem skoro ww. odszkodowanie nie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 oraz art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to stanowi dla byłego pracownika przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu tym podatkiem.

Oznacza to, że Państwo, jako płatnik, wypłacając wskazane we wniosku odszkodowanie zobowiązani byliście do naliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Państwa stanowisko należało zatem uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Odnosząc się do powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych, tut. organ informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).