Temat interpretacji
Skutki podatkowe otrzymania rekompensaty z tytułu utraconych pożytków leśnych wraz z odsetkami.
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe w części dotyczącej otrzymanej rekompensaty i nieprawidłowe w części dotyczącej otrzymanych odsetek.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
9 marca 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 6 marca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych otrzymania rekompensaty z tytułu utraconych pożytków leśnych wraz z odsetkami. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Sprawa dotyczy zwrotu utraconych pożytków leśnych wraz z odsetkami.
W 2019 r. zakończył się proces o uzgodnienie treści Ksiąg Wieczystych. Sąd Okręgowy w (…) wydał wyrok korzystny dla spadkobierców – sygn. akt (…) z (…) listopada 2019 r. Las zabrany właścicielowi dekretem o reformie rolnej został zwrócony spadkobiercom. Cały proces trwał 20 lat.
W ślad za ww. wyrokiem spadkobiercy wystąpili do (…) o zwrot utraconych pożytków. W 2021 r. zapadł korzystny wyrok sądowy (sygn. akt (…)) i (…) wypłaciło rekompensatę w kwocie głównej (…) zł oraz odsetki (…) zł.
Pytanie
Czy zwrot utraconych pożytków łącznie z odsetkami podlegają ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych i są opodatkowane podatkiem dochodowym?
Pani stanowisko w sprawie
W Pani ocenie, na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisów tejże ustawy nie stosuje się do przychodów z gospodarki leśnej w rozumieniu ustawy o lasach.
Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach, ustawa ta określa zasady zachowania, ochrony i powiększenia zasobów leśnych oraz zasady gospodarki leśnej w powiązaniu z innymi elementami środowiska i gospodarki narodowej. Przepisy ustawy stosuje się do lasów bez względu na formę ich własności (art. 2 ustawy).
Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o lasach, przez gospodarkę leśną należy rozumieć działalność leśną w zakresie urządzania, ochrony i zagospodarowania lasu, utrzymania i powiększania zasobów i upraw leśnych, gospodarowanie zwierzyną, pozyskiwanie a także sprzedaż tych produktów (pożytków) oraz realizację pozaprodukcyjnych funkcji lasu.
Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że skoro w przedstawionym stanie faktycznym naliczenie i zwrot utraconych pożytków wraz z odsetkami zostało dokonane na podstawie uregulowań prawnych określonych w ustawie o lasach, a to korzysta z wyłączenia przedmiotowego wskazanego w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co oznacza, że zwrot utraconych pożytków łącznie z odsetkami nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Zatem opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.
Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy. Zgodnie z tym przepisem:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Jak wynika z powołanych przepisów, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje zasadę powszechności opodatkowania. Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał przy tym na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów.
Katalog źródeł przychodu, do których kwalifikuje się przychody danego rodzaju został wymieniony w art. 10 ust. 1 ww. ustawy, zgodnie z którym źródłem przychodów są m.in. wskazane w pkt 9: inne źródła.
W myśl art. 20 ust. 1 cyt. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Katalog przychodów zaliczanych do innych źródeł nie stanowi katalogu zamkniętego, zawiera bowiem jedynie przykładowe wskazanie przychodów zaliczanych do tego źródła, o czym świadczy użycie słowa w „szczególności”. Wobec tego przychodem z innych źródeł będzie dla podatnika każde przysporzenie majątkowe, mające konkretny wymiar finansowy, otrzymane jako świadczenie pieniężne, rzeczowe lub też jako świadczenie nieodpłatne, czy częściowo odpłatne.
Niezależnie od powyższego wyjaśnić należy, że w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w art. 2, przewidziane zostały sytuacje, w których uzyskanie korzyści majątkowej mieszczącej się w definicji przychodu nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Wśród wyłączeń wskazanych w tym przepisie w ust. 1 pkt 2 wskazane zostały przychody z gospodarki leśnej w rozumieniu ustawy o lasach.
Przywołany przepis ustawy podatkowej nie definiuje w swej treści „gospodarki leśnej”, a jej zakres znaczeniowy nakazuje ustalać w drodze odesłania do ustawy o lasach. Przy czym, istotne znaczenie dla konstrukcji wyłączenia z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma ustalenie co jest przychodem z gospodarki leśnej, a nie to czym w ogóle jest gospodarka leśna. Wobec tego należy ustalić jakie zdarzenia faktyczne i prawne mogą powodować powstanie przychodu z gospodarki leśnej.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2022 r. poz. 672):
Gospodarka leśna – to działalność leśna w zakresie urządzania, ochrony i zagospodarowania lasu, utrzymania i powiększania zasobów i upraw leśnych, gospodarowania zwierzyną, pozyskiwania – z wyjątkiem skupu – drewna, żywicy, choinek, karpiny, kory, igliwia, zwierzyny oraz płodów runa leśnego, a także sprzedaż tych produktów oraz realizacja pozaprodukcyjnych funkcji lasu.
Definicja ta określa więc w ujęciu rzeczowym rodzaje działalności zaliczane do gospodarki leśnej. Definicja ta ma charakter zamknięty i wyczerpujący. Tym samym wyłączeniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych będą podlegały jedynie przychody pochodzące bezpośrednio z gospodarki leśnej, a nie wszystkie przychody związane z tą działalnością. Przychody z czynności wykraczających poza ustawowo określony zakres gospodarki leśnej należy traktować jako przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Z opisu stanu faktycznego wynika, że w 2019 r. jako spadkobierca byłego właściciela, odzyskała Pani las, zabrany właścicielowi dekretem o reformie rolnej. Proces trwał 20 lat. Ponadto z tytułu utraconych pożytków leśnych otrzymała Pani w 2021 r. zasądzoną wyrokiem sądu rekompensatę wraz z odsetkami.
Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że niemożność gospodarowania lasem w związku z jego przejęciem na podstawie dekretu o reformie rolnej niewątpliwie wpłynęło na zmniejszenie przychodów z gospodarki leśnej jakie mógł osiągnąć jego właściciel. Otrzymane świadczenie ma zatem na celu rekompensatę tych strat. Rekompensata to powoduje, że osoba je otrzymująca ma możliwość uzyskania przychodów z gospodarki leśnej w takiej wysokości, w jakiej uzyskałaby te przychody, gdyby do przejęcia lasu nie doszło. W takiej sytuacji otrzymaną rekompensatę z tytułu utraconych pożytków leśnych uznać należy za przychód uzyskany z gospodarki leśnej, niepodlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Odnosząc się natomiast do zasądzonych odsetek od przedmiotowej rekompensaty należy w pierwszej kolejności przywołać przepisy regulujące tę instytucję w prawie cywilnym.
Zgodnie z przepisem art. 481 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.):
Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.
Zgodnie natomiast z treścią art. 20 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1805 ze zm.):
Do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego.
Przepis ten ma zastosowanie do odsetek ustawowych, z którymi zasądzono świadczenia główne.
Analizując zatem treść powyższych przepisów należy zauważyć, że odsetki są związane z kwotą świadczenia głównego, jednak źródło ich powstania różni się zasadniczo od źródła powstania świadczenia głównego. Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Tak więc pomimo pewnego związku odsetek ze świadczeniem głównym, ze względu na fakt różnego źródła ich powstania, są one należnością odrębną od świadczenia głównego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego – są skutkiem niewykonania zobowiązań.
W świetle powyższego wyłączenie z opodatkowania należności głównej nie oznacza, że wolne od podatku są także odsetki od niej naliczone.
W przedmiotowej sprawie odsetki ustawowe stanowiły rekompensatę za czas, w którym nie mogła Pani dysponować przedmiotowymi środkami pieniężnymi. Nie można więc twierdzić, że pełnią funkcję odszkodowawczą (mają zrekompensować utracone pożytki leśne) – są to po prostu należności z tytułu zwłoki w zapłacie świadczenia głównego. Ich uzyskania nie można więc utożsamiać z uzyskaniem przychodu z gospodarki leśnej.
Ponadto ustawodawca nie zamieścił w katalogu zwolnień przedmiotowych odsetek od rekompensaty z tytułu utraconych pożytków leśnych. Należy zatem stwierdzić, że odsetki te podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zgodnie ze wskazaną powyżej regułą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W związku z powyższym, wynikające z wyroku sądowego należne odsetki ustawowe od kwoty rekompensaty z tytułu utraconych pożytków leśnych nie stanowią przychodów z gospodarki leśnej. W konsekwencji wypłata odsetek stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).