Interpretacja indywidualna z dnia 07.08.2020, sygn. 0115-KDIT2.4011.425.2020.2.HD, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Temat interpretacji

Skutki podatkowe otrzymania odszkodowania z Holandii.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz.1325) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 17 kwietnia 2020 r. (data wpływu 4 maja 2020 r.), uzupełnionym w dniu 15 lipca 2020 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania z Holandii jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 maja 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek, uzupełniony w dniu 15 lipca 2020 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania z Holandii.

We wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W 2010 r. Wnioskodawca wraz z rodzicami wyjechał do Holandii. Miał wtedy 15 lat.

Cała rodzina zamieszkała w Holandii, rodzice podjęli pracę, a Wnioskodawca podjął naukę w szkole. Z upływem lat Wnioskodawca dorastał i w wolnych chwilach od nauki pracował dorywczo.

Dnia 2 października 2015 r. w czasie pracy Wnioskodawca uległ wypadkowi w wyniku czego poniósł znaczny uszczerbek na zdrowiu utrata czterech palców prawej ręki (trwałe kalectwo). Wnioskodawca był rezydentem Holandii.

W 2016 r. po zakończeniu leczenia i rehabilitacji Wnioskodawca postanowił wrócić do Polski. Po powrocie do Polski podjął naukę w liceum ogólnokształcącym. Ukończył szkołę w 2019 r. W maju 2020 r. przystępuje do matury i po pomyślnym jej zdaniu ma zamiar podjąć studia. Chciałby zdobyć taki zawód, w którym brak palców w prawej ręce nie będzie przeszkodą w wykonywaniu pracy.

Jednym z uczestników ww. wypadku była holenderska firma, która ponosi odpowiedzialność za ten wypadek. Za utratę zdrowia i trwałe kalectwo odszkodowanie Wnioskodawcy ma wypłacić firma ubezpieczeniowa. Świadczenie, jakie ma otrzymać Wnioskodawca, nie jest świadczeniem z tytułu ubezpieczenia osobowego, lecz świadczeniem z tytułu ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej pracodawcy. Zasady ustalania świadczenia odszkodowawczego wynikają wprost z przepisów rangi ustawodawczej prawa holenderskiego, natomiast wysokość świadczenia została ustalona na podstawie negocjacji stron ugoda pozasądowa firmy ubezpieczeniowej i adwokata Wnioskodawcy.

Wnioskodawca pracując w Holandii rozliczał się z osiągniętych dochodów w holenderskim urzędzie skarbowym, zgodnie z przepisami holenderskiego prawa podatkowego. Od świadczeń odszkodowawczych, jakie ma otrzymać Wnioskodawca, holenderski urząd skarbowy nie pobierze podatku, ponieważ prawo holenderskie nie przewiduje podatku od takich świadczeń.

W 2016 r. Wnioskodawca wymeldował się w Holandii i od tej daty nie ma statusu rezydenta Holandii. W 2016 r. Wnioskodawca zamieszkał w Polsce na stałe i jest zameldowany w Polsce, posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych oraz gospodarczych i fizycznie, cały rok przebywa w Polsce. W Polsce mieszka rodzina (matka, brat, babcia i inne bliskie osoby).

W 2020 r. Wnioskodawca uzyskał maturę i od października podejmie dalszą naukę w Polsce. Wnioskodawca posiada orzeczenie o niepełnosprawności, jest w trakcie poszukiwania pracy, (odpowiedniej dla inwalidy).

W momencie otrzymania odszkodowania Wnioskodawca tylko w Polsce będzie miał stałe miejsce zamieszkania. Jest obywatelem Rzeczpospolitej Polskiej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy świadczenia odszkodowawcze, jakie Wnioskodawca ma uzyskać z tytułu wypadku w pracy w Holandii, są zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
2. Czy świadczenie odszkodowawcze, które Wnioskodawca ma otrzymać w 2020 r., jest zobowiązany wykazać w zeznaniu rocznym za 2020 r.?

Zdaniem Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 dochód z tytułu odszkodowań, jaki ma otrzymać, będzie korzystał ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych w Polsce.

Odszkodowanie jest rekompensatą za poniesione, nieodwracalne w skutkach pogorszenie się zdrowia, za cierpienia i ból, utracone środki pieniężne. Państwo nie powinno obciążać tego typu dochodów, gdyż byłoby to jednoznaczne z zabraniem poszkodowanemu części ekwiwalentu za pogorszenie jego stanu zdrowia. Wnioskodawca nie wzbogaci się, lecz pokryje straty, jakie poniósł w wyniku zaistniałego wypadku. Wysokość odszkodowania zostanie ustalona przez firmę ubezpieczeniową na podstawie wyroków sądowych, które zapadły w Holandii w podobnej sytuacji. Wnioskodawca nie ma wpływu na wysokość odszkodowania, może ją zaakceptować lub zaskarżyć do sądu. W takiej sytuacji Wnioskodawca nie ma innego wyjścia, tylko zgodzić się na zaproponowaną kwotę.

Świadczenie odszkodowawcze z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pracodawcy jakie ma otrzymać Wnioskodawca z tytułu wypadku przy pracy w Holandii jest zwolnione od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych objęte są dyspozycją tego przepisu.

Zdaniem Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 dochód z tytułu odszkodowań, który korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych, nie zostanie wykazany w zeznaniu za dany rok podatkowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W myśl art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Na podstawie art. 3 ust. 2a ww. ustawy osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ww. ustawy).

Ustawodawca przesądził zatem, że zgodnie z zasadą nieograniczonego obowiązku podatkowego (art. 3 ust. 1 cyt. ustawy) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Stąd też do tej kategorii osób mają zastosowanie ogólne reguły podatkowe korygowane wyłącznie treścią umów międzynarodowych w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu (art. 4a ww. ustawy).

Z treści wniosku wynika, że w 2010 r. Wnioskodawca wraz z rodzicami wyjechał do Holandii. Miał wtedy 15 lat. Cała rodzina zamieszkała w Holandii, rodzice podjęli pracę, a Wnioskodawca podjął naukę w szkole. Z upływem lat Wnioskodawca dorastał i w wolnych chwilach od nauki pracował dorywczo. Dnia 2 października 2015 r. w czasie pracy Wnioskodawca uległ wypadkowi w wyniku czego poniósł znaczny uszczerbek na zdrowiu utrata czterech palców prawej ręki (trwałe kalectwo). Wnioskodawca był rezydentem Holandii. W 2016 r. po zakończeniu leczenia i rehabilitacji Wnioskodawca postanowił wrócić do Polski. Po powrocie do Polski podjął naukę w liceum ogólnokształcącym. Ukończył szkołę w 2019 r. W maju 2020 r. przystępuje do matury i po pomyślnym jej zdaniu ma zamiar podjąć studia. Chciałby zdobyć taki zawód, w którym brak palców w prawej ręce nie będzie przeszkodą w wykonywaniu pracy. Jednym z uczestników ww. wypadku była holenderska firma, która ponosi odpowiedzialność za ten wypadek. Za utratę zdrowia i trwałe kalectwo odszkodowanie Wnioskodawcy ma wypłacić firma ubezpieczeniowa. Świadczenie, jakie ma otrzymać Wnioskodawca, nie jest świadczeniem z tytułu ubezpieczenia osobowego, lecz świadczeniem z tytułu ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej pracodawcy. Zasady ustalania świadczenia odszkodowawczego wynikają wprost z przepisów rangi ustawodawczej prawa holenderskiego, natomiast wysokość świadczenia została ustalona na podstawie negocjacji stron ugoda pozasądowa firmy ubezpieczeniowej i adwokata Wnioskodawcy. Wnioskodawca pracując w Holandii rozliczał się z osiągniętych dochodów w holenderskim urzędzie skarbowym, zgodnie z przepisami holenderskiego prawa podatkowego. Od świadczeń odszkodowawczych, jakie ma otrzymać Wnioskodawca, holenderski urząd skarbowy nie pobierze podatku, ponieważ prawo holenderskie nie przewiduje podatku od takich świadczeń. W 2016 r. Wnioskodawca wymeldował się w Holandii i od tej daty nie ma statusu rezydenta Holandii. W 2016 r. Wnioskodawca zamieszkał w Polsce na stałe i jest zameldowany w Polsce, posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych oraz gospodarczych i fizycznie, cały rok przebywa w Polsce. W Polsce mieszka rodzina (matka, brat, babcia i inne bliskie osoby). W 2020 r. Wnioskodawca uzyskał maturę i od października podejmie dalszą naukę w Polsce. Wnioskodawca posiada orzeczenie o niepełnosprawności, jest w trakcie poszukiwania pracy, (odpowiedniej dla inwalidy). W momencie otrzymania odszkodowania Wnioskodawca tylko w Polsce będzie miał stałe miejsce zamieszkania. Jest obywatelem Rzeczpospolitej Polskiej.

W związku z tym, że w momencie otrzymania świadczenia odszkodowawczego Wnioskodawca będzie posiadał miejsce zamieszkania dla celów podatkowych wyłącznie w Polsce (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy i rezydencję podatkową) oraz odszkodowanie wypłacone będzie na podstawie zawartej ugody z tytułu ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej pracodawcy z Holandii, w przedmiotowej sprawie zastosowanie znajdzie Konwencja podpisana w Warszawie dnia 13 lutego 2002 r. między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Niderlandów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu (Dz. U. z 2003 r., Nr 216, poz. 2120, dalej: konwencja polsko-holenderska).

Wskazać należy, że ww. konwencja polsko-holenderska nie zawiera odrębnego artykułu dotyczącego opodatkowania odszkodowań. Oznacza to, że analizowane odszkodowanie należy zakwalifikować jako tzw. inny dochód.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ww. konwencji dochody osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie (Polsce), bez względu na to, gdzie są osiągane, a które nie są objęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej konwencji, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie (Polsce).

Zatem odszkodowanie, które zostanie wypłacone w związku z wypadkiem przy pracy w Holandii na rzecz Wnioskodawcy, mającego miejsce zamieszkania w Polsce, podlega opodatkowaniu wyłącznie w Polsce.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jednym ze źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są wskazane w pkt 9 tego przepisu inne źródła.

Jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania w szczególności wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 tej ustawy. W związku z tym, każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 cytowanej ustawy korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

1. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
2. dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a;

We wskazanym przepisie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca posługuje się zwrotem kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń. W związku z powyższym, jeżeli świadczenie wypłacone zostało z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, a nie mieści się ono w punktach a i b przepisu, to takie świadczenie będzie podlegać zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Przez kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń objęte dyspozycją ww. przepisu rozumie się świadczenia, do wypłaty których zobowiązany jest ubezpieczyciel w związku z zawartą umową ubezpieczenia.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że na gruncie przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego odszkodowanie, które zostanie wypłacone Wnioskodawcy w związku z wypadkiem przy pracy na podstawie zawartej ugody pozasądowej będzie stanowiło dla Wnioskodawcy przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Świadczenie w postaci odszkodowania wypłacone z tytułu ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej pracodawcy z Holandii korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem przepis ten wymienia jako wolne od podatku kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych. W związku z tym z rzeczonego tytułu na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego oraz wykazania tego świadczenia w zeznaniu rocznym składanym za 2020 r.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem.

Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej