W zakresie zaliczenia wydatków związanych z organizacją pogrzebu do kosztów uzyskania przychodów.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 maja 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 26 kwietnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zaliczenia wydatków związanych z organizacją pogrzebu do kosztów uzyskania przychodów.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu (…) 2007 r. zmarł Pani ojciec, A. W., ur. (…) 1920 r., zamieszkały do momentu śmierci wraz z Panią. Zajęła się Pani pogrzebem i pokryła Pani w całości wszelkie koszty związane bezpośrednio z pochówkiem, organizacją stypy, jak i postawieniem nagrobka. Ojciec został pochowany na Cmentarzu Komunalnym w (…) w rodzinnym grobie. Oryginały wszystkich faktur zostały złożone w ZUS w związku z wypłatą zasiłku pogrzebowego. Do dziś posiada Pani pokwitowanie wpłaty wystawione przez Zakład (...) w (…) z dnia (…) 2007 r., za usługę pogrzebową na kwotę (…) zł. Niestety, minęło 15 lat i w Zakładzie (...) uzyskała Pani informację, że dokumenty finansowe w archiwum przechowywane są przez okres 5 lat, w związku z czym nie są w stanie wystawić Pani duplikatu.

Poza tym w (…) 2021 r. dokonała Pani wymiany dotychczasowego nagrobka, za który w Zakładzie Kamieniarskim zapłaciła Pani (…) zł (faktura w załączeniu). Ogółem, poniesione przez Panią koszty pogrzebowe, które jest Pani w stanie udokumentować, wyniosły (…) zł.

Tata nie pozostawił po sobie żadnego majątku, wobec czego po jego śmierci nie zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe.

W 2021 r. (14 lat po śmierci taty) dowiedziała się Pani z listu zaadresowanego do taty, że jako emerytowany pracownik (...) - posiadał udziały w Funduszu (...).

W Banku (...) w (…), który zajmował się obsługą Funduszu, uzyskała Pani informację, że środki mogą być wypłacone po dostarczeniu dokumentu poświadczającego dziedziczenie, bądź też jako zwrot pokrytych kosztów związanych z pogrzebem, w co także zaliczany jest koszt postawienie nagrobka.

Po złożeniu w Banku wniosku i dokumentów, została przelana na Pani konto kwota (…) zł.

W (…) 2022 r. otrzymała Pani z Funduszu (...) Informację PIT-11, w której otrzymana kwota została wykazana jako przychód, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy - jako zwrot kosztów pogrzebu. W złożonej przez Panią korekcie do PIT-37, ujmie Pani powyższą kwotę jak inne źródła dochodu, jednak zastanawia Panią kwestia kosztów uzyskania przychodów.

Pieniądze, w kwocie (…) zł, które otrzymała Pani tytułem zwrotu kosztów pogrzebu, uznać należy za przychód z innych źródeł objęty podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Pytanie

Czy przychód ten może Pani pomniejszyć o poniesione koszty uzyskania przychodu związane z organizacją pogrzebu Pani ojca, (w kwocie nieprzekraczającej wysokości uzyskanego świadczenia), czyli o kwotę (…) zł?

Pani stanowisko w sprawie

Ustawodawca nie wskazuje, jakie wydatki mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu. Możliwość zaliczenia konkretnego wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodów uzależniona została od istnienia związku przyczynowo-skutkowego, tzn. poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu, bądź funkcjonowanie tego źródła. Kosztami uzyskania przychodów są zarówno koszty bezpośrednio jak i pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, pod warunkiem, że podatnik wykaże, że zostały one w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów.

A zatem kosztami uzyskania przychodów są wszelkie wydatki, które łącznie spełniają następujące warunki: zostały faktycznie i w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów, tzn. pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami oraz nie zostały wymienione w art. 23 ustawy zawierającym katalog wydatków nie uznawanych za koszty uzyskania przychodów.

W związku z powyższym, wydatki związane z pogrzebem Pani ojca, będącego uczestnikiem Funduszu (...), które Pani poniosła, mogą stanowić jednocześnie koszty uzyskania przychodu. Istnieje bowiem bezpośredni związek między wydatkami związanymi z pogrzebem, a otrzymanym przez Panią z funduszu inwestycyjnego zwrotem wydatków związanych z wyprawieniem tego pogrzebu, uznanych przez fundusz za koszty urządzenia pogrzebu uczestnika funduszu inwestycyjnego (Pani zmarłego ojca).

Otrzymane przez Panią świadczenie pieniężne w kwocie (…) zł, stanowiące "zwrot kosztów pogrzebu" należy uznać za przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przy czym przychód ten może Pani pomniejszyć o kwotę (…) zł, czyli faktycznie poniesione koszty związane z organizacją pogrzebu, w kwocie nie przekraczającej wysokości otrzymanego świadczenia.

Pragnie Pani zaznaczyć, że jest osobą niepełnosprawną i znajduję się w trudnej sytuacji życiowej. Osiąga Pani dochód z emerytury na poziomie (…) zł (2021 r.).

(…) 2007 r. (3 m-ce przed śmiercią ojca) zmarł nagle Pani mąż i od tego czasu sama wychowuje Pani córkę, która w tej chwili uczy się w szkole policealnej i jednocześnie odbywa 4-miesięczny staż pracowniczy. Córka otrzymuje rentę rodzinną.

Mając na względzie powyższe, a przede wszystkim stan rzeczywisty sprawy, prosi Pani o przychylną interpretację oraz uznanie Pani stanowiska za prawidłowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy:

Źródłami przychodów są: inne źródła.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie zaś z art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Należy podkreślić, że użyte w konstrukcji art. 20 ust. 1 ww. ustawy sformułowanie „w szczególności” świadczy o przykładowym katalogu przychodów z innych źródeł. Oznacza to, że przychodami z innych źródeł są także inne przychody, niewymienione wprost w tym przepisie. Tym samym uznaje się, że katalog ten nie jest katalogiem zamkniętym. W związku z tym, każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Z przedstawionych przez Panią informacji wynika, że:

1.(…) 2007 r. zmarł Pani ojciec;

2.w 2021 r. po przedłożeniu stosownych dokumentów otrzymała Pani po zmarłym ojcu pieniądze z Funduszu (...) tytułem zwrotu kosztów pogrzebu.

Zgodnie z art. 111 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2021 r. poz. 605 ze zm.):

W razie śmierci uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego, fundusz jest obowiązany na żądanie: osoby, która przedstawi rachunki stwierdzające wysokość poniesionych przez nią wydatków związanych z pogrzebem uczestnika - odkupić jednostki uczestnictwa uczestnika zapisane w rejestrze uczestników funduszu, do wartości nieprzekraczającej kosztów urządzenia pogrzebu zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danym środowisku, oraz wypłacić tej osobie kwotę uzyskaną z tego odkupienia.

Stosownie do ust. 2 ww. przepisu:

Przepis ust. 1 nie dotyczy jednostek uczestnictwa zapisanych we wspólnym rejestrze uczestnika i innej osoby.

W myśl natomiast art. 111 ust. 3 powyższej ustawy:

Kwoty oraz jednostki uczestnictwa niewykupione przez fundusz, odpowiednio do wartości, o których mowa w ust. 1, nie wchodzą do spadku po uczestniku.

Zgodnie z powyższym, osoba, która poniosła wydatki związane z pogrzebem zmarłego uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego uzyskuje uprawnienie do otrzymania określonych wartości pieniężnych od funduszu, na podstawie przedstawionych rachunków. Osoba ta nie staje się zarejestrowanym uczestnikiem funduszu i nie nabywa jednostek uczestnictwa, a jedynie fundusz wypłaca tej osobie kwotę uzyskaną z odkupienia jednostek zmarłego uczestnika, do wartości nieprzekraczającej kosztów urządzenia pogrzebu zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danym środowisku. Tytułem prawnym do otrzymania tej wypłaty jest art. 111 ust. 1 pkt 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

W omawianej sprawie mamy do czynienia właśnie z sytuacją, którą przewiduje przywołany wyżej przepis, bowiem na podstawie przedstawionych rachunków, uzyskała Pani środki pieniężne, które w części pokryły wydatki związane ze zorganizowaniem pogrzebu Pani ojca. Nie budzi zatem wątpliwości, że uzyskała Pani świadczenie pieniężnie, o którym mowa w art. 111 ust. 1 pkt 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Zatem, otrzymaną przez Panią wypłatę należy zakwalifikować jako przychód z innych źródeł określony w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychód z innych źródeł.

Pani wątpliwość budzi kwestia, czy przychód uzyskany z Funduszu (...) Pani ojca może Pani pomniejszyć o koszty uzyskania przychodu związane z organizacją pogrzebu Pani ojca w kwocie nieprzekraczającej wysokości uzyskanego świadczenia.

W myśl art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera wykazu wydatków, który przesądzałby o ich zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, zatem przyjmuje się, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów.

W takim ujęciu kosztami tymi będą zarówno wydatki pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów.

Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Podatnik zobowiązany jest więc wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność. Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów, nie można uznać za koszt wydatków, których charakter budzi wątpliwości.

Ustawodawca nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciami: „w celu” osiągnięcia przychodu, jak i „zachowanie” lub „zabezpieczenie” źródła przychodów.

Zgodnie z definicjami zawartymi w Słowniku języka polskiego PWN, pojęcie:

a. „celowość” oznacza: „przydatność do jakichś potrzeb”, „świadome zmierzanie do celu”, „taki przebieg zjawisk, zdarzeń, działań ludzkich, jakby w swym rozwoju zmierzały one do określonego celu”,

b. „zabezpieczyć” oznacza: „zapewnienie ochrony przed czymś niebezpiecznym lub szkodliwym”, „uczynienie bezpiecznym”, „zapewnienie utrzymania czegoś w dotychczasowym stanie”, „zapewnienie komuś środków do życia”, „zapewnienie zaspokojenia roszczenia lub wykonanie kary”, natomiast

c. „zachować” oznacza: „pozostać w posiadaniu czegoś”, „dochować coś w niezmienionym stanie mimo upływu czasu lub niesprzyjających okoliczności”, „uchronić przed zapomnieniem”.

Zaliczenie poszczególnych wydatków do kosztów podatkowych jest możliwe, jeżeli zostaną spełnione kryteria wynikające z wyżej wymienionego przepisu.

A zatem kosztami uzyskania przychodów są wszelkie wydatki, które łącznie spełniają następujące warunki:

• nie zostały wymienione w art. 23 ustawy zawierającym katalog wydatków nie uznawanych za koszty uzyskania przychodów;
• zostały faktycznie i w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów, tzn. pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami.

Z powyższego wynika, że do kosztów uzyskania przychodów należy zaliczyć wydatki o charakterze definitywnym, których ciężar ekonomiczny ponosi podatnik, czyli wydatki faktycznie poniesione.

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy wskazać należy, że wydatki związane z pogrzebem Pani ojca, będącego uczestnikiem Funduszu (...), poniesione przez Panią, mogą stanowić koszty uzyskania przychodu. Istnieje bowiem bezpośredni związek między wydatkami związanymi z pogrzebem, a otrzymanym przez Panią zwrotem wydatków związanych z wyprawieniem tego pogrzebu, uznanych przez fundusz za koszty zorganizowania pogrzebu uczestnika Funduszu (...), czyli Pani ojca.

Mając powyższe na uwadze, przychód, który otrzymała Pani tytułem zwrotu kosztów pogrzebu należy pomniejszyć o wydatki faktycznie poniesione przez Panią na urządzenie pogrzebu ojca (uczestnika funduszu), „zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danym środowisku”, a nie o wskazaną przez Panią kwotę (…) zł stanowiącą wypłacone świadczenie.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy: stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pani sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musi się Pani zastosować do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2022 r. poz. 329.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).