Temat interpretacji
Skutki podatkowe wypłaty wkładu członkowskiego osobom uprawnionym po zmarłej pracownicy.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w zakresie skutków podatkowych wypłaty wkładu członkowskiego osobom uprawnionym po zmarłej pracownicy jest w części nieprawidłowe oraz w części prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
12 kwietnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych wypłaty wkładu członkowskiego osobom uprawnionym po zmarłej pracownicy. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z datą wpływu 26 lipca 2022 r. Treść wniosku jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem:
1)Zainteresowany będący stroną postępowania:
X.
ul. (...)
(...) A.
NIP: (...)
2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
Y. w A.
ul. (...)
(...) A.
NIP: (...)
Opis zdarzenia przyszłego
A. P. była zatrudniona na podstawie umowy o pracę u Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania w latach 2016-2021. Pracownica należała do Międzyzakładowej Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej przy Zainteresowanym niebędącym stroną postępowania, zwanej dalej „MPKZP”, której podstawowe zasady funkcjonowania określało Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1992 r. w sprawie pracowniczych kas zapomogowo- pożyczkowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakładach pracy (Dz.U. 1992 nr 100 poz. 502). Ponadto, przepisy ww. rozporządzenia uzupełniały postanowienia Statutu Międzyzakładowej Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej w X., uchwalonego przez właściwy organ w dniu 22 lutego 2002 r.
Wyżej wspomniany statut w sposób szczegółowy określał m.in. warunki przystąpienia do MPKZP, warunki jej działalności czy też prawa i obowiązki członków. Zgodnie z postanowieniami statutu MPKZP:
1. Postanowienia ogólne
§ 1. Celem MPKZP jest propagowanie oszczędności i gospodarności oraz udzielanie członkom pomocy materialnej w formach ustalonych w statucie.
§ 2. MPKZP realizuje swoje cele przez udzielanie pożyczek długo i krótkoterminowych oraz zapomóg w miarę posiadanych środków.
§ 3. Członkowie MPKZP wpłacają wpisowe i miesięczny wkład członkowski.
§ 4.1. Środki pieniężne MPKZP, znajdujące się na rachunku bankowym, podlegają oprocentowaniu w wysokości ustalonej odrębnymi przepisami.
2. Wkład członkowski oraz pożyczka udzielona członkowi MPKZP - nie są oprocentowane.
II. Członkowie MPKZP
§ 5. Członkiem MPKZP może być każdy pracownik oraz emeryt i rencista - były pracownik jednostek organizacyjnych x. wymienionych
w załączniku do niniejszego statutu, w których nie zostały utworzone PKZP.
§ 6. 1. Członkowie przyjmowani są na podstawie złożonej deklaracji przystąpienia do MPKZP.
2. Decyzję o przyjęciu podejmuje zarząd MPKZP nie później niż w ciągu miesiąca od dnia złożenia deklaracji.
§ 7. Członek MPKZP jest obowiązany:
1)wpłacić wpisowe,
2)wpłacać miesięczny wkład członkowski lub wyrazić zgodę na potracenie wkładu z wynagrodzenia za pracę, zasiłku chorobowego lub zasiłku wychowawczego,
3)dbać o rozwój MPKZP i usprawnienie jej pracy,
4)ściśle przestrzegać przepisów statutu oraz postanowień organów MPKZP.
§ 8. Członek MPKZP ma prawo:
1)gromadzić oszczędności w MPKZP według zasad określonych w statucie,
2)korzystać z pożyczek oraz innych form pomocy stosowanych przez MPKZP,
3)w razie wydarzeń losowych ubiegać się o udzielenie zapomogi bezzwrotnej na zasadach stosowanych w MPKZP,
4) brać udział w obradach walnego zgromadzenia,
5) wybierać i być wybieranym do zarządu MPKZP i komisji rewizyjnej.
§ 9. Uprawnienia określone w § 8 pkt 1,4 i 5 członek nabywa z chwilą przyjęcia
w poczet członków. Pozostałe uprawnienia określone w § 8 członek MPKZP nabywa po opłaceniu wpisowego i zgromadzeniu trzymiesięcznych wkładów.
§ 10. Skreślenie z listy członków MPKZP następuje:
1)na pisemne żądanie członka MPKZP,
2)w razie rozwiązania stosunku pracy, z wyjątkiem przejścia na emeryturę lub rentę,
3)w razie śmierci członka MPKZP,
4)na skutek decyzji zarządu MPKZP, powziętej w wyniku niedopełnienia przez członka obowiązków określonych w § 7.
§ 11. Członkowie MPKZP skreśleni z listy członków na własne żądanie mogą być ponownie przyjęci do MPKZP po upływie 6 miesięcy od dnia skreślenia - na zasadach ogólnych.
§ 12. Osobom skreślonym z listy członków MPKZP przysługuje zwrot ich wkładów członkowskich po upływie 2 miesięcy od dnia skreślenia z listy członków.
§ 13. Osoby skreślone z listy członków MPKZP powinny odebrać swoje wkłady najpóźniej w ciągu 12 miesięcy od dnia skreślenia. Jeżeli były członek MPKZP nie odbierze swoich wkładów w tym terminie zarząd MPKZP po zatwierdzeniu bilansu MPKZP za rok, w którym nastąpiło skreślenie członka z listy MPKZP nie podjęte wkłady przenosi na fundusz rezerwowy określony w § 33.
§ 14. Członkowie MPKZP, którzy posiadają wkłady powyżej 1.500 zł mogą wycofać do 50% ich stanu w celu całkowitej spłaty posiadanego zadłużenia w MPKZP.
§ 15. 1. Emeryci i renciści pozostający członkami kasy mogą być zwolnieni od dokonywania wpłat miesięcznych wkładów członkowskich z zachowaniem prawa do korzystania z pożyczek do wysokości zgromadzonego wkładu.
2. W stosunku do członków MPKZP przebywających na urlopach bezpłatnych macierzyńskich i wychowawczych można zawiesić obowiązek wpłacenia miesięcznych wkładów członkowskich do czasu podjęcia pracy. Osoby korzystające z tego zwolnienia mogą otrzymać pożyczkę do wysokości zgromadzonego wkładu członkowskiego.
IV. Fundusze MPKZP
§ 30. Na środki finansowe MPKZP składają się następujące fundusze własne:
1)fundusz oszczędnościowo - pożyczkowy,
2)fundusz zapomogowy,
3)fundusz rezerwowy,
4)fundusz obsługi kasy.
§ 31. 1. Fundusz oszczędnościowo - pożyczkowy powstaje z wkładów członkowskich i przeznaczony jest na udzielanie pożyczek gotówkowych.
2. Wkłady członkowskie, wnoszone w wysokości i terminach ustalonych w statucie MPKZP, zapisuje się na imiennym rachunku członka MPKZP.
3. Wkłady członków będących pracownikami potrącane są z ich wynagrodzenia, zasiłku chorobowego lub wychowawczego.
4. Emeryci i renciści przekazują swoje wkłady na rachunek bankowy MPKZP do ostatniego dnia każdego miesiąca.
§ 32. 1. Fundusz zapomogowy powstaje:
1)z odpisów funduszu rezerwowego,
2)z dobrowolnych wpłat członków, subwencji, darowizn i innych wpływów.
3)2. Fundusz zapomogowy przeznaczony jest na udzielanie zapomóg członkom MPKZP w razie szczególnych wydarzeń losowych.
§33. 1. Fundusz rezerwowy powstaje:
1)z wpłat wpisowego wnoszonych przez członków wstępujących do MPKZP,
2)z odsetek do lokaty wolnych środków na rachunku bankowym,
3)z nie odebranych zwrotów wkładów członkowskich,
4)z odsetek od zasądzonych przez sąd za nie spłacone pożyczki.
2. Fundusz rezerwowy przeznaczony jest na pokrycie szkód i strat, nieściągalnych zadłużeń członków oraz na odpis na fundusz zapomogowy. O wysokości odpisu na fundusz zapomogowy zadecyduje co roku walne zebranie członków MPKZP.
§ 34. 1. Fundusz obsługi kasy powstaje z bieżącego oprocentowania środków na rachunku bankowym.
2. Fundusz obsługi kasy przeznaczony jest na pokrycie kosztów prowadzenia rachunku bankowego, prowizji od przelewów oraz innych opłat bankowych.
3. Każdy członek MPKZP przy Y. w A. raz w roku zobowiązany jest do przekazania kwoty 10,00 zł z przeznaczeniem na prowizje i inne koszty bankowe.
§ 35. Środki pieniężne MPKZP przechowuje się na rachunku bankowym.
A. P. została przyjęta do grona członków MPKZP na podstawie złożonej przez siebie deklaracji z dnia 1 października 2019 r. Ponadto w zakresie złożonego w deklaracji oświadczenia, tj. w jej punkcie 5, pracownica wskazała, że w razie śmierci przypadający na nią wkład członkowski należy wypłacić w pierwszej kolejności jej ojcu, zaś w następnej kolejności jej matce.
W dniu 3 lutego 2021 r. A. P. zmarła, zaś w dacie jej śmierci wciąż obowiązywało Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1992 r. w sprawie pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakładach pracy. Rozporządzenie to nie określało czy wypłata wkładu członkowskiego osobom wskazanym przez zmarłego członka wchodzi do spadku czy też nie. Ponadto, w tym miejscu należy dodać, iż statut MPKZP nie regulował wprost kwestii zwrotu zgromadzonych wkładów po zmarłym członku osobom wskazanym w deklaracji przystąpienia do MPKZP.
W dacie złożenia niniejszego wniosku, powyższe rozporządzenie już nie obowiązuje, gdyż zostało zastąpione ustawą z dnia 11 sierpnia 2021 r. o kasach zapomogowo- pożyczkowych (Dz.U. 2021 poz. 1666). Z treści obowiązujących przepisów ustawy wynika, że udział we wkładzie członkowskim wypłacony osobie uprawnionej nie wchodzi do spadku po członku KZP. Niemniej jednak w dacie śmierci pracownicy Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania obowiązywało ww. rozporządzenie, które nie zawierało analogicznej regulacji, zaś środki zgromadzone w MPKZP przez zmarłą pracownicę w dacie złożenia niniejszego wniosku o interpretację nie zostały jeszcze zwrócone osobom wskazanym w deklaracji.
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego
W uzupełnieniu wniosku Zainteresowani wyjaśnili, że nie oczekują wydania interpretacji w zakresie podatku od spadków i darowizn, a wskazanie podatku od spadków i darowizn zostało dokonane jedynie w kontekście brzmienia art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zainteresowani oczekują wydania interpretacji na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Ponadto, Zainteresowani na pytanie dotyczące tego jaki podmiot faktycznie będzie dokonywał wypłaty wkładu członkowskiego osobom upoważnionym wskazanym przez zmarłą pracownicę wskazali, że pieniądze będzie zwracać MPKZP działająca przy Zainteresowanym niebędącym stroną postępowania. Międzyzakładowa Pracownicza Kasa Zapomogowo - Pożyczkowa ma odrębny rachunek bankowy.
Pytania :
1)Czy w opisanym stanie faktycznym niniejszej sprawy wypłata wkładu członkowskiego zgromadzonego w Międzyzakładowej Pracowniczej Kasie Zapomogowo-Pożyczkowej osobom uprawnionym, które zostały upoważnione do tego przez zmarłą pracownicę podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a jeżeli tak to czy kwalifikacja prawna tego rodzaju przychodu powinna nastąpić w oparciu o art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
2)Przy założeniu, że w opisanym stanie faktycznym sprawy wypłata osobom uprawnionym wkładu członkowskiego zgromadzonego w Międzyzakładowej Pracowniczej Kasie Zapomogowo-Pożyczkowej po śmierci zmarłej pracownicy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, czy w roli płatnika powinna wystąpić Międzyzakładowa Pracownicza Kasa Zapomogowo-Pożyczkowa przy Zainteresowanym niebędącym stroną postępowania, Zainteresowany niebędący stroną postępowania czy też Zainteresowany będący stroną postępowania?
3)Przy założeniu, że w opisanym stanie faktycznym sprawy wypłata osobom uprawnionym wkładu członkowskiego zgromadzonego w Międzyzakładowej Pracowniczej Kasie Zapomogowo-Pożyczkowej po śmierci zmarłej pracownicy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w jakim terminie po wypłacie wkładu płatnik będzie zobowiązany do obliczenia, poboru i wpłaty zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych do właściwego urzędu skarbowego oraz czy powinny być one opodatkowane według skali podatkowej (na zasadach ogólnych) a także jaką informację płatnik powinien przesłać osobom uprawnionym do wypłaty wkładu zgromadzonego w Międzyzakładowej Pracowniczej Kasie Zapomogowo-Pożyczkowej po zmarłej pracownicy?
Stanowisko Zainteresowanych w sprawie
Ad. 1
Zdaniem Zainteresowanych, w realiach niniejszej sprawy, wypłata osobom uprawnionym wkładu członkowskiego zgromadzonego w Międzyzakładowej Pracowniczej Kasie Zapomogowo-Pożyczkowej stanowi przychód podlegający opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaś tego rodzaju przychód należy kwalifikować jako przychód z praw majątkowych o którym mowa w art. 18 wskazanej wyżej ustawy. W związku z powyższym zwrot wkładu nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
Powyższe stanowisko podzielił Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, który w interpretacji indywidualnej z dnia 16 września 2011 r., znak IBPBII/1/415-574/11/AA, wskazał, że jeśli wypłata wkładu następuje na rzecz uprawnionego wskazanego przez zmarłego to nie wchodzi w skład spadku, w konsekwencji organ uznając, że w takim przypadku wypłata wkładu z kasy zapomogowo - pożyczkowej powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, cyt. „jeżeli zatem, po śmierci członka Kasy wkład zostanie wypłacony innej osobie niż wskazana w deklaracji przystąpienia do Kasy, to jako, że wskazany wkład stanowi część masy spadkowej - nie będą miały do jego wypłaty zastosowania przepisy ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych. Natomiast w sytuacji, gdy członek MPKZP w deklaracji przystąpienia do Kasy wskazał osobę, której MPKZP obowiązana jest po jego śmierci wypłacić wkład członkowski i kwota wypłaconego wkładu - jak stwierdził wnioskodawca - nie wchodzi do masy spadkowej, wówczas wypłata tego wkładu stanowić będzie dla tej osoby - w rozumieniu art. 18 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - przychód z praw majątkowych jednak nie wynikających ze stosunku pracy. Wypłata przedmiotowych wkładów osobie wskazanej w deklaracji będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.”
W podobnym tonie wypowiedział się Dyrektor Krajowej Izby Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 27 lutego 2019 r., znak: 0115-KDIT2-2.4011.494.2018.3.ŁS, który w jej treści podkreślił, iż „Wskazania w tym miejscu wymaga, że PKZP nie stanowi elementu struktury organizacyjnej zakładu pracy, w którym działa, a wypłata zgromadzonych w niej środków nie stanowi świadczenia wynikającego ze stosunku pracy (...) Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie nie ma zastosowania wyłączenie uregulowane we wcześniej przytoczonym art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”. Ww. organ tym samym potwierdził, że przy wypłacie środków z Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej po zmarłym członku nie ma zastosowania ustawa o spadkach i darowiznach i należy w tego rodzaju sprawach stosować przepisy zawarte w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Przedstawione powyżej stanowiska organów podatkowych pozwalają na stwierdzenie, że w opisanym we wniosku stanie faktycznym i związanej z nim kwestii opodatkowania wkładów z MPKZP zmarłej pracownicy, nie znajdzie zastosowania reżim podatkowy wynikający z ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, lecz przepisy o opodatkowaniu PIT zawarte w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.
Katalog praw wskazanych w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma charakter otwarty.
W związku z tym zasadnym jest stwierdzenie zgodnie z którym zwrot wkładu członkowskiego o którym mowa w opisanym w niniejszym wniosku stanie faktycznym, stanowi rodzaj prawa majątkowego związanego z możliwością uzyskania świadczeń z Międzyzakładowej Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej i dlatego też podlega kwalifikacji jako rodzaj przychodu określony w art. 18 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Ad. 2
Zdaniem Zainteresowanych, w przedmiotowej sprawie, z uwzględnieniem założenia zgodnie z którym wypłata osobom uprawnionym wkładu członkowskiego zgromadzonego w Międzyzakładowej Pracowniczej Kasie Zapomogowo-Pożyczkowej podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, podmiot w postaci Międzyzakładowej Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej nie posiada legitymacji do występowania w niej w roli płatnika ww. podatku. Podobnie płatnikiem nie będzie Zainteresowany będący stroną postępowania. W ocenie Zainteresowanych w realiach niniejszej sprawy w roli płatnika wystąpi Zainteresowany niebędący stroną postępowania.
Tożsamy pogląd na powyższe zagadnienie przedstawił w interpretacji indywidualnej z dnia 16 września 2011 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, znak: IBPBII/1/415-574/11/AA, który wskazał w jej treści, że cyt. „Wobec powyższego, skoro MPKZP nie ma żadnej formy organizacyjnej wymienionej w treści art. 41 cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, na ww. Kasie nie ciąży obowiązek potrącania i odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. W związku z tym, po zakończeniu roku na Kasie nie będą ciążyły obowiązki sporządzenia rocznej deklaracji PIT-4R oraz wystawienia informacji PIT-11 i przekazania jej osobie wskazanej w deklaracji, która otrzymała wkład członkowski po śmierci członka Kasy”.
Podobnie odniósł się do rzeczonego zagadnienia Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 23 kwietnia 2012 r., znak: IPPB2/415-139/12-2/MG, wskazując na odrębny od płatnika status Pracowniczych Kas Zapomogowo-Pożyczkowych z uwagi na brak po ich stronie odpowiednich przymiotów, cyt. „Przepisy prawa nie przyznały Pracowniczej Kasie Zapomogowo-Pożyczkowej osobowości prawnej. PKZP nie wyposażono również w zdolność prawną pozwalającą uznać ją - wbrew twierdzeniom Wnioskodawcy – za jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, pomimo, iż PKZP ma własne organy, a ich tworzenie i kompetencje uregulowano w cytowanym rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1992 r. (w szczególności § 13-27). PKZP nie stanowi również elementu struktury organizacyjnej zakładu pracy, przy którym działa”.
W tym miejscu należy wskazać, iż aktualne obowiązujące przepisy zawarte w ustawie z dnia 11 sierpnia 2021 r. o kasach zapomogowo-pożyczkowych rzucają na powyższe zagadnienie inny koncept względem przytoczonej wyżej interpretacji, gdyż zgodnie z art. 9 ust. 1 tego aktu prawnego, Kasa Zapomogowo-Pożyczkowa, w zakresie niezbędnym do realizacji jej celów statutowych, może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana, od dnia złożenia pod statutem KZP podpisów przez wszystkie osoby, o których mowa w art. 7 ust. 1 tejże ustawy. Z kolei art. 7 ust. 1 ww. ustawy wskazuje, że osoby wykonujące pracę zarobkową u danego pracodawcy mogą utworzyć KZP, jeżeli gotowość przynależności do niej zadeklaruje co najmniej 10 z tych osób.
Jednakże w ocenie Zainteresowanych za słuszne należy uznać, że powyższe regulacje nie powinny znaleźć zastosowania w realiach niniejszej sprawy ponieważ w dacie śmierci pracownicy nie obowiązywała wyżej wskazana ustawa, a w związku z tym, na zasadach ogólnych oraz na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w roli płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych powinien wystąpić Zainteresowany niebędący stroną postępowania, gdyż wedle przytoczonego wyżej przepisu ustawy - osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.
Mając na względzie powyższe w ocenie Zainteresowanych zarówno Międzyzakładowa Pracownicza Kasa Zapomogowo-Pożyczkowa ani Zainteresowany będący stroną postępowania nie wystąpią w roli płatników przy wypłacie wkładu. W ocenie Zainteresowanych w realiach niniejszej sprawy w roli płatnika wystąpi Zainteresowany niebędący stroną postępowania.
Ad. 3
Zdaniem Zainteresowanych, w realiach niniejszej sprawy Zainteresowany niebędący stroną postępowania po wypłacie wkładu z Międzyzakładowej Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej będzie zobowiązany do poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych według skali podatkowej i wpłaty tych zaliczek do właściwego urzędu skarbowego. Zaliczki będą musiały być wpłacone do właściwego Urzędu Skarbowego do 20 dnia miesiąca po miesiącu w którym nastąpi wypłata wkładu. Zatem jeśli np. wypłata wkładu nastąpi w czerwcu 2022 r. to zapłata zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych będzie musiała nastąpić do 20 lipca 2022r.
W ocenie Zainteresowanych opodatkowanie wypłaty wkładu powinno nastąpić przy zastosowaniu skali podatkowej, a więc na zasadach ogólnych do których odnosi się art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W tym przypadku bowiem osoby uprawnione nie mogą wybrać innej formy opodatkowania.
Ponadto po zakończeniu roku w którym nastąpi wypłata wkładu Zainteresowany niebędący stroną postępowania będzie zobowiązany do wysłania i do Urzędu Skarbowego i do osób, których wkład zostanie wypłacony informacji PIT-11 co wynika z art. 42 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części nieprawidłowe oraz w części prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Wypłata wkładu członkowskiego osobom uprawnionym wskazanym przez zmarłego członka kasy.
Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128):
Ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych oraz daninę solidarnościową.
Przepisów ww. ustawy nie stosuje się do przychodów i świadczeń wskazanych w jej art. 2 ust. 1. W szczególności w pkt 3 ww. artykułu wymienia się przychody podlegające przepisom o podatku od spadków i darowizn.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl zaś art. 9 ust. 1a cytowanej ustawy:
Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.
Stosownie zaś do art. 9 ust. 2 omawianej ustawy:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Ogólne określenie „przychodów” zawiera art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stosownie do tego przepisu:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Jak wynika z powołanych przepisów, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje zasadę powszechności opodatkowania. Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał przy tym na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów.
Z opis zdarzenia przedstawionego we wniosku wynika w szczególności, że A. P. była zatrudniona na podstawie umowy o pracę u Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania w latach 2016-2021. Pracownica należała do Międzyzakładowej Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej przy Zainteresowanym niebędącym stroną postępowania. A. P. została przyjęta do grona członków MPKZP na podstawie złożonej przez siebie deklaracji z dnia 1 października 2019 r. Ponadto w zakresie złożonego w deklaracji oświadczenia, tj. w jej punkcie 5, pracownica wskazała, że w razie śmierci przypadający na nią wkład członkowski należy wypłacić w pierwszej kolejności jej ojcu, zaś w następnej kolejności jej matce. 3 lutego 2021 r. A. P. zmarła, zaś w dacie jej śmierci wciąż obowiązywało Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1992 r. w sprawie pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakładach pracy. Środki zgromadzone w MPKZP przez zmarłą pracownicę w dacie złożenia niniejszego wniosku o interpretację nie zostały jeszcze zwrócone osobom wskazanym w deklaracji. Pieniądze będzie zwracać MPKZP działająca przy Zainteresowanym niebędącym stroną postępowania. Międzyzakładowa Pracownicza Kasa Zapomogowo-Pożyczkowa ma odrębny rachunek bankowy.
Podstawę działania kas zapomogowo-pożyczkowych w polskim systemie prawnym stanowiły przepisy ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 854) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1992 r. w sprawie pracowniczych kas zapomogowo pożyczkowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakładach pracy (Dz. U. Nr 100 poz. 502) wydanego na podstawie art. 39 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych.
11 października 2021 r. weszła w życie ustawa z dnia 11 sierpnia 2021 r. o kasach zapomogowo-pożyczkowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1666), która uchyliła obowiązujące do tej pory przepisy, w tym rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1992 r. w sprawie pracowniczych kas zapomogowo pożyczkowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakładach pracy i art. 39 ustawy o związkach zawodowych.
I tak, zgodnie z art. 62 ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych:
Kasa zapomogowo-pożyczkowa działająca na podstawie art. 39 ustawy zmienianej w art. 56, w brzmieniu dotychczasowym, z dniem wejścia w życie ustawy staje się KZP.
W myśl zaś art. 63 ww. ustawy:
Członkowie kasy zapomogowo-pożyczkowej działającej na podstawie art. 39 ustawy zmienianej w art. 56, w brzmieniu dotychczasowym, z dniem wejścia w życie ustawy stają się członkami KZP.
Stosownie zaś do art. 64 cytowanej ustawy:
Wpisowe i dotychczasowe wkłady członkowskie w kasie zapomogowo-pożyczkowej działającej na podstawie art. 39 ustawy zmienianej w art. 56, w brzmieniu dotychczasowym, z dniem wejścia w życie ustawy stają się wpisowym i wkładami członkowskimi w KZP.
Ponadto, art. 67 ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych stanowi, że:
KZP w terminie 18 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy dostosuje swój statut do zmian z niej wynikających.
Zatem z zacytowanych powyżej przepisów wynika, że pracownicze kasy zapomogowo-pożyczkowe działające na podstawie wcześniejszego rozporządzenia oraz ustawy o związkach zawodowych z dniem wejścia w życie przepisów ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych stały się kasami zapomogowo-pożyczkowymi w rozumieniu przepisów ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych.
Osoby będące członkami pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych z dniem wejścia w życie nowej ustawy stały się członkami kas zapomogowo-pożyczkowych w rozumieniu przepisów ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych.
Z kolei wpisowe i dotychczasowe wkłady członkowskie w pracowniczych kasach zapomogowo-pożyczkowych stały się wpisowym i wkładami członkowskimi w kasie zapomogowo-pożyczkowej w rozumieniu ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych.
Niemniej jednak w terminie 18 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych na kasach zapomogowo-pożyczkowych ciąży obowiązek dostosowania postanowień ich statutów do zmian wprowadzonych ustawą.
Wobec tego wprowadzone zmiany nie wpływają na bieżące funkcjonowanie kas zapomogowo-pożyczkowych.
Z opisu zdarzenia wynika, że A. P. została przyjęta do grona członków MPKZP na podstawie złożonej przez siebie deklaracji z dnia 1 października 2019 r. Ponadto w zakresie złożonego w deklaracji oświadczenia, tj. w jej punkcie 5, pracownica wskazała, że w razie śmierci przypadający na Nią wkład członkowski należy wypłacić w pierwszej kolejności jej ojcu, zaś w następnej kolejności jej matce. 3 lutego 2021 r. A. P. zmarła.
W myśl art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych:
1)Dopuszcza się utworzenie międzyzakładowej KZP obejmującej zakresem swojego działania co najmniej dwóch pracodawców. Łączna liczba osób wykonujących pracę zarobkową, od której zależy utworzenie międzyzakładowej KZP, nie może być mniejsza niż 10.
2)Do międzyzakładowej KZP stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące KZP.
Z kolei art. 9 ust. 1 ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych stanowi, że:
KZP, w zakresie niezbędnym do realizacji jej celów statutowych, może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana, od dnia złożenia pod statutem KZP podpisów przez wszystkie osoby, o których mowa w art. 7 ust. 1.
Zgodnie zaś z art. 14 ust. 1 i 4 ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych:
1. Osobie skreślonej z listy członków KZP, a w przypadku śmierci członka KZP - osobie uprawnionej, przysługuje zwrot wkładu członkowskiego w terminie i na zasadach określonych w statucie KZP.
4. Wkład członkowski albo udział we wkładzie członkowskim wypłacony osobie uprawnionej nie wchodzi do spadku po członku KZP.
Stosownie zaś do art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360):
Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.
Na podstawie § 2 ww. artykułu:
Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.
Tym samym, skoro zmarła pracownica na podstawie złożonej przez siebie deklaracji wskazała, że w razie śmierci przypadający na Nią wkład członkowski należy wypłacić w pierwszej kolejności Jej ojcu, zaś w następnej kolejności Jej matce oraz zgodnie z obowiązującymi przepisami, wkład ten nie wchodzi do spadku po zmarłym członku – to w niniejszej sprawie nie będzie miało zastosowanie wyłączenie, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W konsekwencji wypłata wkładów członkowskich dokonywana po śmierci członka Kasy osobie wskazanej w deklaracji przystąpienia członka do Kasy, stanowi dla tej osoby przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który jako nieobjęty jakimkolwiek zwolnieniem ujętym w art. 21 ww. ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Obowiązki płatnika
Ustawodawca wprowadził jednocześnie dwa „tryby” zapłaty/poboru podatku dochodowego od osób fizycznych:
‒tzw. samoobliczenie (samowymiar) i zapłatę podatku przez podatnika,
‒obliczenie i pobór podatku przez płatnika.
Zasadą jest, że obowiązek prawidłowego ustalenia podstawy opodatkowania, obliczenia i zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych ciąży na podatnikach. Niemniej jednak, w odniesieniu do licznych sytuacji zasada ta została wyłączona przez ustawodawcę, poprzez nałożenie obowiązków płatnika na podmioty wypłacające podatnikowi (stawiające do dyspozycji podatnika) należności stanowiące jego dochody (przychody).
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje obowiązek poboru podatku przez płatnika wyłącznie w określonych przypadkach (art. 31, 33, 34, 35, 41 i 42e). Ustawodawca ustanowił obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych poprzez:
‒określenie rodzaju podmiotu, który dokonuje wypłaty (realizacji) świadczeń na rzecz podatników – przy czym ustawodawca określa rodzaj podmiotu poprzez wskazanie jego formy organizacyjnej, jego statusu bądź roli, jaką podmiot ten pełni w relacji z podatnikiem oraz
‒określenie kategorii przychodów (dochodów) w odniesieniu do których na ww. podmiotach ciążą obowiązki płatnika podatku.
Co istotne, obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych realizują się wyłącznie w odniesieniu do przychodów, które podlegają przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wymienione przepisy nakładają obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. na osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej.
Przy czym podstawowym warunkiem dla rozważań o obowiązku płatnika jest istnienie relacji: udzielający świadczenia (płatnik) – uzyskujący świadczenie (podatnik).
Powyższe potwierdza brzmienie powołanych przepisów, w tym wskazanego przez Zainteresowanych przepisu art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.
Odnosząc się do wątpliwości Zainteresowanych dotyczących obowiązków płatnika w związku z wypłatą wkładu członkowskiego osobom uprawnionym po zmarłej pracownicy należy wskazać, że z opisu zdarzenia wynika, że faktycznie dokonującym wypłaty wkładu członkowskiego osobom uprawnionym wskazanym przez zmarłą pracownicę nie będzie Zainteresowany będący stroną postępowania ani Zainteresowany niebędący stroną postępowania.
W konsekwencji skoro Zainteresowany będący stroną postępowania ani Zainteresowany niebędący stroną postępowania nie będzie podmiotem dokonującym wypłaty wkładu członkowskiego osobom uprawnionym po zmarłej pracownicy to niepowstaną po stronie Zainteresowanych obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych.
Wobec powyższego Państwa stanowisko należało uznać częściowo za nieprawidłowe oraz częściowo za prawidłowe.
Odniesienie się do podanych przez Państwa rozstrzygnięć
Podane przez Państwa interpretacje indywidualne dotyczą indywidualnych spraw odrębnych podmiotów zapadłych w odmiennym stanie prawnym. Niemniej jednak, w toku rozważań nad sposobem rozstrzygnięcia Państwa wniosku miałem na względzie także prezentowane w nich stanowiska i argumenty.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie kwestia istnienia po stronie Zainteresowanych obowiązków płatnika w podatku dochodowym od osób fizycznych. Niniejsza interpretacja nie rozstrzyga czy uzyskiwane przez osoby uprawnione świadczenia pieniężne powodują obowiązki podatkowe po stronie innych podmiotów, w szczególności nie rozstrzyga o kwalifikacji tych świadczeń do właściwego źródła przychodu. Kwestie te nie są decydujące dla wyjaśnienia spoczywających na Zainteresowanych obowiązków, zatem organ podatkowy nie był uprawniony do dokonania rozstrzygnięcia w tym zakresie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej, ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).