Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 września 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 24 września 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 21 października 2025 r. (wpływ 21 października 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W ramach ugody, Bank zwolni Kredytobiorców (Wnioskodawcę i Y - wspólnota małżeńska) z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorców) w zakresie kwoty (…) PLN stanowiącej różnicę między kwotą wskazaną w § 2 ust. 1 draftu ugody (…) wraz z należnymi od niej odsetkami, a kwotą wskazaną w § 3 ust. 3 (…), a Kredytobiorca to zwolnienie z długu przyjmuje. W drafcie ugody zapisano, iż Kredytobiorcy przyjmują do wiadomości, że w wyniku zwolnienia z części długu (umorzenia), może powstać dla nich przychód do opodatkowania, wówczas Bank będzie zobowiązany do wypełniania ciążących na nim obowiązków informacyjnych (tj. sporządzenie informacji PIT-11). Jednocześnie Kredytobiorcy przyjmują do wiadomości, że w dniu 24 grudnia 2024 roku weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2024 roku (Dz. U. poz. 1912) wydłużające moc obowiązującą rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 roku w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r., poz. 592) do dnia 31 grudnia 2026 roku. Kredytobiorcy przyjmują do wiadomości, że w celu zastosowania względem nich ww. rozporządzenia, niezbędne jest spełnienie przez Kredytobiorców warunków wskazanych w tym rozporządzeniu, co potwierdzają oni stosownym oświadczeniem, stanowiącym Załącznik nr 3 do draftu Ugody.

W piśmie, stanowiącym uzupełnienie podania wyjaśnił Pan, że data zawarcia umowy kredytowej Umowa o (…) to (…) 2005 r.

Umowa o (…) NR (…) sporządzona w dniu (…) 2005 została zawarta pomiędzy Bankiem (…) z siedzibą w (…), a zarejestrowanym w Sądzie Rejonowym (…) pod numerem KRS (…), zwanym dalej „Bankiem”, który reprezentują: (…) a Kredytobiorcą, którym łącznie są:

1. Wnioskoawca,

2. Y, (…)

zwanymi dalej „Kredytobiorcą”.

Cel kredytu określony (wskazany) w treści ww. umowy kredytowej to: zakup mieszkania od dewelopera i na ten cel zostały wydatkowane środki z kredytu.

W § 2 treści umowy wpisano:

„KREDYT

1. Kwota kredytu: (…) PLN.

2. Kredyt jest indeksowany do CHF po przeliczeniu wypłaconej kwoty zgodnie z kursem kupna CHF według Tabeli Kursów Walut Obcych obowiązującej w Banku (...) w dniu uruchomienia kredytu lub transzy.

3. Cel kredytu:

- Zakup mieszkania w budowie od dewelopera. Kwota: (…) PLN;

4. Kredytowaną Nieruchomością, w rozumieniu postanowień Umowy, jest:

Rodzaj nieruchomości: Mieszkanie. KW: nowo zakładana. Powierzchnia: (…) m². Ul. (…). Lokal: (…). Miejscowość: (…).

5. Nieruchomością, na której zostanie ustanowiona hipoteka na rzecz Banku, w rozumieniu postanowień Umowy jest:

Rodzaj nieruchomości: Mieszkanie. KW: nowo zakładana. Powierzchnia: (...) m². Ul.: (...). Lokal: (...). Miejscowość: (...).

6. Okres kredytowania wynosi (…) miesięcy, w tym okres karencji (…) licząc od dnia wypłaty kredytu lub jego pierwszej transzy.”

Nieruchomość, na którą został zaciągnięty kredyt jest położona w Polsce. Kredyt ten został zaciągnięty na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej.

Kredyt został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości - poniżej fragment umowy kredytowej:

„1. Na zabezpieczenie spłaty kredytu wraz z odsetkami i innymi kosztami, Kredytobiorca ustanawia:

1) hipotekę kaucyjną do kwoty (…) PLN na rzecz Banku ustanowioną na Prawie własności nieruchomości położonej:

Rodzaj nieruchomości: Mieszkanie. KW: nowo zakładana. Powierzchnia: (...) m². Ul.: (...). Nr domu: Lokal: (...). Miejscowość: (...).”

Kredyt został udzielony przez Bank (...). Wg wiedzy dostępnej w Internecie, Bank (...) jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) i jest uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw.

Zgodnie z umową kredytu, był Pan solidarnie zobowiązany (a więc do pełnej wysokości) z pozostałym kredytobiorcą (żoną) do jego spłaty.

Prognozowany termin podpisania ugody, na podstawie której bak umorzy Panu część zadłużenia (zwolni Pana z długu) to (…) 2025 r.

Bank umorzy część kredytu obojgu Kredytobiorcom, a skutkować to będzie wygaśnięciem zobowiązania wobec banku w całości po stronie każdego ze współkredytobiorców.

Uzasadnienie:

Strony umowy: Ugodę zawierają oboje Kredytobiorcy, Wnioskodawca i Y, oraz Bank. Są oni wspólnie wymienieni jako „Kredytobiorcy” i działają jako jedna strona umowy.

Przedmiot umorzenia: Zgodnie z § 3 ust. 8 Ugody: "Bank zwalnia Kredytobiorców z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorców) w zakresie kwoty (…) PLN...". Kluczowe jest sformułowanie w liczbie mnogiej – „Kredytobiorców”. Oznacza to, że umorzenie dotyczy łącznych zobowiązań obojga Kredytobiorców, a nie tylko jednego z nich.

Skutek umorzenia i spłaty: Po umorzeniu części długu, pozostała kwota do spłaty wynosi (…) PLN (§ 3 ust. 3). Zgodnie z § 5 ust. 4: "z chwilą dokonania przez Kredytobiorców zapłaty kwoty określonej w § 3 ust. 3, wszelkie zobowiązania Kredytobiorców wobec Banku z tytułu Umowy kredytu (...) wygasają całkowicie i definitywnie". Ponownie, użyte zostało sformułowanie „Kredytobiorców”, co wskazuje, że zobowiązania wygasają w całości wobec obojga.

Solidarność dłużników: W przypadku kredytów zobowiązanie kredytobiorców jest zazwyczaj solidarne. Oznacza to, że wierzyciel (Bank) może żądać całości lub części świadczenia od któregoś z dłużników. Jednak ugoda w sposób wyraźny rozlicza się z całości zobowiązania, traktując Kredytobiorców jako jedną stronę. Umorzenie części długu i spłata pozostałej kwoty powoduje wygaśnięcie całego zobowiązania solidarnego, uwalniając tym samym oboje dłużników.

Podsumowanie:

Na podstawie jasnych postanowień ugody, bank umorzy część kredytu obojgu Kredytobiorcom (Wnioskodawcy i Y). Dopełniając swojego zobowiązania poprzez spłatę pozostałej, pomniejszonej kwoty, oboje Kredytobiorcy zostaną całkowicie i definitywnie zwolnieni z jakichkolwiek dalszych zobowiązań wobec Banku z tytułu tej umowy kredytu. Ugoda nie przewiduje żadnych rozróżnień ani podziałów między współkredytobiorcami w kwestii skutków umorzenia i spłaty.

Skład kwoty zadłużenia podlegającej umorzeniu na podstawie § 2 ust. 1 i § 3 ust. 8 ugody, kwota, która zostanie umorzona, obliczana jest jako różnica między stanem zadłużenia w CHF (przeliczonym na PLN) a końcową, pomniejszoną kwotą do spłaty w PLN.

Stan wyjściowy zadłużenia (§ 2 ust. 1): Kwota Kapitału: (…) CHF. Kwota Odsetek: (…) CHF. Łączne zadłużenie: (…) CHF. Równowartość w PLN: (…) PLN (…). Stan zadłużenia po umorzeniu (§ 3 ust. 3). Pozostała kwota do spłaty: (…) PLN. Kwota umorzona (§ 3 ust. 8) Różnica: (…) PLN – (…) PLN = (…) PLN.

Składnikami tej umorzonej kwoty (…) PLN są zatem:

Część Kapitału: Znacząca część kapitału (…) została umorzona. Nowy kapitał w wirtualnym kredycie złotówkowym wynosił (…) zł, a po rozliczeniu historycznych rat (§ 2 ust. 5) kapitał do spłaty na dzień (…) 2025 r. wyniósł (…) zł (§ 3 ust. 1). Z tej kwoty umorzono (…) zł (§ 3 ust. 2), pozostawiając do spłaty jedynie (…) zł.

Odsetki (Ustawowe i Umowne): Wszystkie odsetki naliczone do dnia (…) 2025 r., które wyniosły (…) CHF (lub ich równowartość w PLN), zostały w całości umorzone. Stan zadłużenia po umorzeniu wynosi 0 złotych dla odsetek (§ 3 ust. 1 pkt 2).

Koszty i Opłaty: Wszelkie koszty i opłaty (prowizje, opłaty przygotowawcze itp.) zostały umorzone. Stan zadłużenia po umorzeniu wynosi 0 złotych dla kosztów i opłat (§ 3 ust. 1 pkt 3).

Umorzeniu najprawdopodobniej podlegają odsetki karne (odsetki od zadłużenia przeterminowanego). Ugoda nie rozróżnia rodzajów odsetek (umownych i za opóźnienie). Posługuje się zbiorczym pojęciem „odsetki”. Ponieważ ugoda ma charakter kompleksowy i ostateczny (§ 5, § 9) i zaspokaja wszystkie roszczenia Banku „niezależnie od ich tytułu prawnego” (§ 5 ust. 1 pkt 3), należy przyjąć, że umorzona kwota (…) PLN obejmuje również ewentualne odsetki karne, które zostały wliczone w stan zadłużenia na dzień (…) 2025 r.

Umorzeniu podlegają wszelkie opłaty. Ugoda wyraźnie stanowi w § 2 ust. 6, że „Strony uznają za objęte niniejsza Ugodą wszystkie płatności tytułem opłat, prowizji, składek i opłat ubezpieczeniowych”. Jednocześnie § 3 ust. 1 pkt 3 wskazuje, że stan kosztów i opłat do spłaty wynosi zero, co oznacza ich całkowite umorzenie.

Uzasadnienie, czy ich poniesienie było niezbędne: Z punktu widzenia konsumenta, opłaty takie jak prowizja czy opłata przygotowawcza często są postrzegane jako nieuczciwe i niebędące niezbędnym elementem umowy kredytu, a jedynie dodatkowym, ukrytym kosztem. Ugoda, będąc kompromisem, uznaje je za część spornego zadłużenia, a następnie je umarza, co jest korzystne dla Kredytobiorców. Z formalnego punktu widzenia Bank mógłby twierdzić, że były one elementem wynagrodzenia, jednak w kontekście ugody i rezygnacji ze sporów, kwestia ich „niezbędności” traci praktyczne znaczenie - zostały one po prostu anulowane.

Podsumowanie

Bank umorzy łączną kwotę (…) PLN, która stanowi zbiorczą sumę:

Znacznej części kapitału kredytu.

Wszystkich naliczonych odsetek (zarówno umownych, jak i za opóźnienie).

Wszelkich opłat i prowizji (z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, jak ubezpieczenia, o czym poniżej).

Klauzula dotycząca ubezpieczeń i usług dodatkowych: Ugoda w § 2 ust. 6 wprowadza ważne zastrzeżenie: „w niniejszym rozliczeniu nie uwzględniono dotychczas poniesionych przez Kredytobiorców opłat i prowizji” w kontekście rozliczenia historycznego. Oznacza to, że kwoty już zapłacone przez Kredytobiorców na poczet opłat i ubezpieczeń nie zostały im zwrócone, ale zostały uznane za ostatecznie rozliczone. Jednocześnie Bank zrzeka się wszelkich przyszłych roszczeń z tytułu tych opłat, co jest klauzulą korzystną dla Kredytobiorców, kończącą spór także w tym zakresie.

Nie korzystał Pan z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu innego kredytu mieszkaniowego, ten kredyt mieszkaniowy jest Pana jedynym kredytem mieszkaniowym (w przypadku żony również z tytułu wspólnoty majątkowej). W trakcie kredytu nie korzystali Państwo z żadnych preferencji podatkowych z tytułu posiadania tego kredytu.

Przedmiotem Pana zapytania jest możliwość skorzystania ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Chce Pan uzyskać jednoznaczne, wiążące potwierdzenie, że przychód, który powstanie po Pana stronie w związku z zawarciem ugody z Bankiem (...) dotyczącej kredytu frankowego, nie podlega opodatkowaniu PIT.

Pytanie

Czy podlegają Państwo (tj. czy Pan i tym samym żona pozostająca we wspólnocie majątkowej, gdzie wszystkie zdarzenia finansowe i podatkowe żony są identyczne jak Pana), możliwości skorzystania ze zwolnienia podatkowego na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. 2022 poz. 607 z późn. zm.)?

Zakres zwolnienia obejmuje: umorzone wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w tym: kapitał kredytu, odsetki (także skapitalizowane), prowizje i inne opłaty (z wyłączeniem kosztów usług dodatkowych, np. ubezpieczenia), świadczenia powstałe w związku z zastosowaniem ujemnego oprocentowania kredytów walutowych.

Pana stanowisko w sprawie (wynikające z wniosku, jak i jego uzupełnienia)

Prosi Pan o wydanie interpretacji dla Pana przypadku wg obowiązujących przepisów, czy podlega Pan zwolnieniu od podatku. Wg dokumentów z kancelarii, która prowadzi Pana sprawę zwolnienie z podatku ma zastosowanie tylko wtedy, gdy łącznie spełnione są następujące warunki:

a) kredyt został zaciągnięty na cele mieszkaniowe - tj. dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych kredytobiorcy lub jego gospodarstwa domowego (tak umowa kredytowa to potwierdza);

b) dotyczy jednej inwestycji mieszkaniowej - podatnik nie korzystał wcześniej z takiego zwolnienia (tak umowa kredytowa to potwierdza, nie kredytował Pan innych inwestycji mieszkaniowych z tego kredytu, a innych Pan nie zaciągał);

c) kredyt został udzielony przed 15 stycznia 2015 r. (tak umowa kredytowa to potwierdza);

d) kredyt był zabezpieczony hipoteką lub prawem do lokalu/domu (tak umowa kredytowa to potwierdza);

e) środki zostały przeznaczone na cele wskazane w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o PIT (nie wie Pan, nie rozumie tego przepisu w kontekście Pana sprawy, w Pana ocenie środki przeznaczone zostały na cele wskazane w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o PIT).

Pana stanowisko, poparte załączoną do wniosku dokumentacją, jest następujące: przychód z planowanej ugody nie podlega opodatkowaniu i może być objęty zwolnieniem.

Jest Pan głęboko przekonany, że spełnia Pan łącznie wszystkie warunki niezbędne do skorzystania z tego zwolnienia, co szczegółowo przedstawia Pan poniżej:

-   Cel mieszkaniowy kredytu: Kredyt został zaciągnięty wyłącznie na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych Pana i Pana gospodarstwa domowego, na co wskazuje, np. umowa kredytu.

-   Pierwszeństwo zwolnienia: Jest to pierwszy i jedyny kredyt mieszkaniowy, w związku z którym kiedykolwiek zamierza Pan skorzystać z tego zwolnienia. Nie korzystał Pan z niego w przeszłości dla żadnej innej inwestycji mieszkaniowej.

-   Data udzielenia kredytu: Kredyt został udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 roku, co wynika wprost z umowy kredytowej.

-   Zabezpieczenie kredytu: Kredyt był i jest nadal zabezpieczony hipoteką na nieruchomości, która stanowiła przedmiot jego finansowania o czym świadczy wypis z księgi wieczystej oraz zapis w umowie kredytowej:

㤠9 ZABEZPIECZENIE

1. Na zabezpieczenie spłaty kredytu wraz z odsetkami i innymi kosztami. Kredytobiorca ustanawia:

1) hipotekę kaucyjną do kwoty (…) PLN na rzecz Banku ustanowiona na Prawie własności nieruchomości położonej: Rodzaj nieruchomości: Mieszkanie. KW: nowo zakładana. Powierzchnia: (...) m². Ul.: (...). Nr domu: Lokal (...). Miejscowość: (...).

2) Cesję na Bank praw z polisy ubezpieczeniowej od ognia i innych zdarzeń losowych Nieruchomości, o której mowa w § 2 ust. 5, zgodnie z warunkami określonymi w § 3 i § 5 Umowy.

3) cesję na Bank praw z polisy ubezpieczeniowej na życie kredytobiorcy, którym jest Wnioskodawca, zgodnie z warunkami określonymi w § 3 i § 5 Umowy.

4) Zabezpieczenie kredytu do czasu otrzymania przez Bank odpisu z księgi wieczystej nieruchomości, o której mowa w § 2 ust. 5, z prawomocnym wpisem pierwszej hipoteki/hipotek, o których mowa w ust. 1, na rzecz Banku będzie stanowić ubezpieczenie kredytów zabezpieczanych hipotecznie na podstawie umowy zawartej przez Bank z Towarzystwem Ubezpieczeń i Reasekuracji (…).

5) Kredytobiorca zobowiązany jest do zwrotu Bankowi kosztów składki ubezpieczeniowej wnoszonej przez Bank w związku z mniejszym ubezpieczeniem. Miesięczna opłata z tytułu refinansowania składki ubezpieczeniowej wynosi (…) kwoty przyznanego kredytu (co stanowi kwotę (…) PLN), przy uwzględnieniu kursów waluty obcej, do jakiej kredyt jest indeksowany na pierwszy dzień miesiąca, w którym została sporządzona umowa kredytowa wg Tabel Kursów Walut Obcych Banku (...).

6) Bank pobiera opłatę, wynikającą z kosztów ubezpieczenia kredytu do czasu ustanowienia hipoteki z dołu, poprzez automatyczne obciążanie rachunku w PLN Kredytobiorcy (…) dnia każdego miesiąca, począwszy od następnego miesiąca po dacie uruchomienia kredytu lub jego pierwszej transzy.

7) Ostatni miesiąc ochrony ubezpieczeniowej, za który pobierana jest opłata z tytułu ubezpieczenia przypada w miesiącu, w którym do Banku wpłynie dostarczony przez Kredytobiorcę odpis z księgi wieczystej nieruchomości, o której mowa w § 2 ust. 5, z prawomocnym wpisem hipoteki/hipotek na rzecz Banku.

8) Kredytobiorca zobowiązany jest do dostarczenia do Banku odpisu z księgi wieczystej bez dodatkowych wezwań ze strony Banku.”

-   Przeznaczenie środków: Środki z kredytu zostały w całości przeznaczone na cel wskazany w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o PIT, tj. na nabycie lub budowę nieruchomości mieszkalnej.

-   Okres obowiązywania zwolnienia: Ugoda ma zostać zawarta w roku 2025, czyli w okresie obowiązywania zwolnienia przewidzianego rozporządzeniem dla kredytów hipotecznych (od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2026 r.).

Podsumowując, uważa Pan, że planowana ugoda, prowadząca do umorzenia części Pana zobowiązania, skutkuje powstaniem przychodu, który - w Pana indywidualnej sytuacji - jest w całości objęty „zaniechaniem poboru podatku” na mocy cytowanego rozporządzenia. W konsekwencji, nie ma Pan obowiązku wykazywania tego przychodu w zeznaniu rocznym PIT ani opłacania od niego podatku.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia Panu przez bank części wierzytelności od kredytu hipotecznego wskazuję, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071):

Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Tak więc, dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu wskazuję na rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.).

Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:

1. Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1) umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b) osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2) otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

2. Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1) kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2) odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3) opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

3. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

4. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

5. Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1) jednego gospodarstwa domowego albo

2) więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).

6. Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

7. W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

Natomiast z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia wynika, że:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1) udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2) zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3) zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a) nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b) nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c) nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e) rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Z powyższego wynika zatem, że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie:

-   do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie,

-   do kredytów udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw,

-   do kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej,

-   a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz

-   w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia).

Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia). Kredyt mieszkaniowy winien zostać zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego kredyty mieszkaniowe powinny zostać zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że planowane umorzenie przez bank części wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego w 2005 r. stanowić będzie dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie do uzyskanego przez Pana przychodu związanego z umorzeniem ww. wierzytelności z tego tytułu w okolicznościach opisanych w sprawie zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Będzie bowiem Pan spełniał wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania.

Dlatego nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od uzyskanego przychodu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie ze wskazaniem we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Pan jest wnioskodawcą w niniejszej sprawie. Tym samym wystąpił Pan o interpretację przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako jeden ze współkredytobiorców. Dlatego niniejsza interpretacja stanowi odpowiedź na pytanie w niej zawarte tylko w odniesieniu do Pana osoby. Nie wywiera ona skutku prawnego dla pozostałego kredytobiorcy, tj. Pana żony.

Ponadto wskazuję – jak już poinformowałem w wysłanym do Pana wezwaniu – że nie jestem uprawniony do analizowania i oceny dokumentów załączonych do wniosku o interpretację. Jestem związany wyłącznie opisem zdarzenia przyszłego przedstawionym we wniosku o interpretację.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·   w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·   w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.