Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

• prawidłowe – w zakresie braku opodatkowania kwoty zwrotu i kwoty dodatkowej;
• nieprawidłowe - w zakresie zastosowania przepisów Rozporządzenia w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 września 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 2 października 2025 r. (wpływ 2 października 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W dniu 20 grudnia 2010 r. zawarł Pan wraz z żoną (z którą pozostawał Pan wówczas we wspólności majątkowej) umowę o kredyt hipoteczny indeksowany w CHF na kwotę 520.000 PLN, przeznaczony w całości na własne cele mieszkaniowe tj.:

1. 329.800 PLN przeznaczono budowę domu jednorodzinnego w miejscowości (…) przy ul. (…),

2. 181.400 PLN przeznaczono na spłatę kredytu mieszkaniowego w innym banku, z którego wcześniej sfinansowano zakup działki budowlanej pod budowę tego domu,

3. 8.800 PLN przeznaczono na refinansowanie nakładów kosztów poniesionych przez kredytobiorcę.

W sumie łączna kwota udzielonego kredytu w CHF po wypłacie wszystkich środków w PLN wyniosła po przeindeksowaniu przez bank na CHF: 166.226 CHF. Kredyt był spłacany na rachunek bankowy w CHF. Kredyt był spłacany regularnie zgodnie z harmonogramem.

Dom został oddany do użytku w sierpniu 2012 r. po czym w nim Państwo zamieszkaliście, czym został zrealizowany cel mieszkaniowy. W dniu 16 listopada 2015 r. nieruchomość: dom oraz działka zostały sprzedane. Po sprzedaniu domu kredyt został w całości spłacony. Według zestawienia przedstawionego przez bank spłacony kapitał wynosił 166.226 CHF, spłacone odsetki: 17.088 CHF. W sumie bank otrzymał w ramach spłaty kredytu kwotę 183.315 CHF. Kredyt został spłacony i zamknięty finalnie 18 listopada 2015 r.

W lipcu 2025 r. z banku (…) ,w którym był udzielony kredyt otrzymał Pan propozycję polubownego zakończenia sporu z bankiem. Przed zakończeniem 2025 roku planują Państwo zawrzeć ugodę z bankiem, zrzec się wszelkich roszczeń i rozliczyć kredyt w nadpłaconej kwocie. Zaproponowali Państwo bankowi, aby zwrócił Państwu nadpłacone środki według rozliczenia przygotowanego przez Kancelarię Prawną: 88.878 PLN, z czego dla Pana (jako jednego z dwóch kredytobiorców) przypada 50% tej kwoty tj. 94.439 PLN.

W czerwcu 2014 r. na mocy wyroku Sądu został orzeczony rozwód z Pana byłą żoną. Bank (…) w umowie ugody proponuje następujące zapisy i kwoty:

1. Zwrot nadpłaty na rzecz kredytobiorcy 49.581 PLN (dla Pana 50%, tj. 24.790 PLN)

2. Zapłatę kwoty dodatkowej w wysokości 139.299 PLN (dla Pana 50%, tj. 69.649 PLN).

W sumie 188.879 PLN, z czego 50% przypada na Pana, tj. 94.440 PLN.

W październiku 2021 r. otrzymał Pan decyzję w sprawie określenia zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2015 r. od dochodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych dokonanego przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie. W ramach decyzji Urząd Skarbowy zaliczył mi do kosztów uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości kwotę odsetek od kredytu w wysokości 29.881 PLN.

Pracownik Banku w korespondencji mailowej wskazuje, że Bank (…) ma interpretacje umowy ugody wydaną przez KIS wskazującą, że Bank nie ma konieczności wystawienia PIT-11, a zwrot nie stanowi przychodu.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Zgodnie z zawartą umową kredytową wszyscy kredytobiorcy odpowiadali za spłatę kredytu solidarnie.

Bank w ugodzie wymyślił sobie, ze przeliczy kredyt CHF jakby to był kredyt w PLN. Bank w pokrętny sposób (jak to banki maja w zwyczaju) stwierdził, że nadpłata według ich wyliczenia wynosiła 49,6 tysięcy PLN.

Kwota dodatkowa wynikała z Państwa roszczenia względem banku. Zgodnie z aktualnym orzecznictwem sądowym rozliczenie winno nastąpić w sposób: Państwo wpłaciliście do banku przeliczając w PLN 709 tysięcy, bank wypłacił Państwu w PLN 520 tysięcy PLN. W związku z czym bank jest Państwu winien tytułem nadpłaty 188 tysięcy PLN. Bank się zgodził na takie rozwiązanie, przyznając, że Państwa podejście jest słuszne i akceptowalne. Kwota dodatkowa to różnica między uzgodnioną kwotą 188 tysięcy PLN a tym co bank sobie policzył (co by było gdyby) czyli 49,6 tysięcy PLN. Kwota 29.881 została doliczona do kosztu uzyskania przychodu.

Pytanie

Czy powinien Pan od kwoty nadpłaty i kwoty dodatkowej?

Pana stanowisko w sprawie

Nie powinien Pan zapłacić podatku dochodowego, gdyż zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe spełnia Pan kryteria do zaniechania poboru podatku: kredyt był na jedną inwestycję mieszkaniową, w której faktycznie Pan mieszkał (cel mieszkaniowy), nie korzystał Pan z tego typu zwolnień dla innych kredytów. Umorzone kwoty w ugodzie dotyczą kapitału i odsetek spłaconych przez kredytobiorców nic ponadto.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

• dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz
• dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

W myśl art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Ogólne określenie „przychodów” zawiera art. 11 ust. 1 ww. ustawy. Stosownie do tego przepisu:

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Wskazał Pan, że na podstawie ugody bank wypłaci Panu określoną kwotę zwrotu i kwotę dodatkową. Powziął Pan wątpliwość, czy wypłata tych kwot podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wypłata określonej kwoty

Ugoda – jako jeden z typów umów – regulowana jest przepisami Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 917 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071):

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

W doktrynie prezentowany jest również pogląd, zgodnie z którym kauzalność ugody przejawia się w określeniu zarzutów, którymi mogą się posłużyć strony po zawarciu ugody. Tak więc ugoda jest czynnością, realizowaną w drodze wzajemnych ustępstw stron, zmierzającą do uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnienia ich wykonania albo uchylenia sporu istniejącego lub mogącego powstać.

Instytucja kredytu została natomiast uregulowana przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Pana skutki podatkowe z tytułu wypłaty określonych kwot

Jak wynika z opisu sprawy, na podstawie zawartej ugody bank zwróci Panu środki związane z nadpłatami wynikającymi z wniesionych przez Pana spłat wobec wypłaconej kwoty kredytu.

W przypadku zwrotu nadpłaconych środków pieniężnych - taka operacja nie spełnia celu przychodu jakim jest zwiększenie majątku podatnika - ani poprzez zwiększenie aktywów ani poprzez zmniejszenie jego pasywów. Po stronie Kredytobiorcy nie dochodzi do powstania przysporzenia majątkowego, bowiem otrzymuje on z powrotem zwrot nadpłaconych środków, które wcześniej wpłacił tytułem spłaty zaciągniętego kredytu.

Taka wypłata będzie więc dla kredytobiorcy neutralna podatkowo – po jego stronie nie powstanie przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Skoro więc otrzyma Pan od banku zwrot nadpłaty, to otrzymane przez Pana kwoty nie będą stanowiły przychodu.

Tym samym - nie będzie na Panu ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

W kwestii braku opodatkowania otrzymanego zwrotu nadpłaty i kwoty dodatkowej Pana stanowisko jest więc prawidłowe.

Z uwagi na brak wystąpienia przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych powołane przez Pana Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe z 11 marca 2022 r. nie znajdzie zastosowania. Ww. rozporządzenie odnosi się do kwot umorzonych, a nie do kwot zwróconych/ wypłaconych.

Zatem w tej kwestii Pana stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wydając interpretacje indywidualną nie dokonuję wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym. Dlatego też, nie odniosłem się do kwot wskazanych we wniosku.

Przedmiotem niniejszej interpretacji są wyłącznie skutki podatkowe zwrotu nadpłaty i wypłaty kwoty dodatkowej. Nie odniosłem się do pozostałych kwestii poruszanych w opisie sprawy, tj. zasadności zaliczenia odsetek od kredytu do kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, gdyż nie było to przedmiotem Pana zapytania.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.