Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

20 sierpnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 12 sierpnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

A.A.

2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

B.B.

Opis zdarzenia przyszłego

28 stycznia 2008 r. został zaciągnięty kredyt hipoteczny na zakup mieszkania.

Bank i Kredytobiorcę łączy Umowa kredytu nr (…). Kredyt jest indeksowany do waluty obcej tj. franka szwajcarskiego. Bank wypłacił 370.000,00 PLN, co stanowiło równowartość 168.158,89 CHF.

Kredyt został zaciągnięty przez Panią B.B. oraz Pana A.A. na zakup w udziałach po 1/2 prawa własności do lokalu mieszkalnego w (…) przy ul. (…) o powierzchni niespełna 60m².

8 sierpnia 2009 r. Pani B.B. i Pan A.A. zawarli sakrament małżeństwa, a następnie urodziła im się córka C.C. Od samego początku mieszkają w mieszkaniu, na którego zakup zaciągnięty został kredyt.

Pan A.A. poza udziałem 1/2 w prawie własności do lokalu mieszkalnego przy ul. (…) oraz udziałem 1/72 w prawie własności do lokalu niemieszkalnego - garażu podziemnego, posiada 1/2 udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego (mieszkanie zapisane za życia przez rodziców, którzy do chwili obecnej w nim mieszkają i zgodnie z aktem notarialnym będą mieszkać do śmierci) oraz posiada prawo własności do działki rekreacyjnej o powierzchni 1008 m².

Pan A.A. w ramach nierejestrowanej działalności gospodarczej, w roku 2024, w czasie wolnym, sporadycznie, w ramach swoich zainteresowań, udzielał korepetycji z matematyki.

Pani B.B. poza udziałem 1/2 w prawie własności do lokalu mieszkalnego przy ul. (…) oraz udziałem 1/72 w prawie własności do lokalu niemieszkalnego - garażu podziemnego, nie posiada majątku odrębnego. Od listopada 2020 r. w ramach nierejestrowanej działalności gospodarczej sporadycznie sprzedaje wytworzone hobbystycznie, w czasie wolnym, rękodzieło.

Od dnia udzielenia kredytu do dnia dzisiejszego kredyt jest spłacany terminowo.

Ponieważ według Kredytobiorców umowa kredytowa zawiera niezgodne z prawem zapisy wystąpiono na drogę sądową przeciw Bankowi, w szczególności o: ustalenie nieważności Umowy w całości lub w części oraz o zapłatę z ww. tytułów, ewentualnie o uznanie postanowień Umowy, w tym dotyczących klauzuli ryzyka walutowego, zasad indeksacji, zasad ustalania kursów walut, za niewiążące na podstawie art. 385 z ind. 1 i nast. Kodeksu cywilnego oraz o zapłatę z tego tytułu.

W związku z powyższym pomiędzy Kredytobiorcami a Bankiem toczy się postępowanie prowadzone przed Sądem Okręgowym w (…), Wydział Cywilny, pod sygn. akt (…), w toku którego Kredytobiorca podnosi zarzuty na tle abuzywności postanowień Umowy, kwestionując w szczególności zasady ustalania Tabeli Kursów, klauzulę indeksacyjną, co zdaniem Kredytobiorcy prowadzi do nieważności Umowy, jak również podnosi inne zarzuty względem Umowy.

Zamiarem Banku i Kredytobiorcy jest polubowne rozstrzygnięcie sporu dotyczącego ważności Umowy i kompleksowe uregulowanie rozliczeń wynikających z Umowy oraz uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku i zakończenie istniejącego sporu na tym tle oraz doprowadzenie do wygaśnięcia wszelkich wzajemnych roszczeń objętych postępowaniem sądowym.

W księgach rachunkowych Banku na dzień 5 maja 2025 r. wysokość zadłużenia (kapitał) Kredytobiorcy z tytułu Umowy wynosiła 94.639,94 CHF, co oznacza, że po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia poprzedzającego dzień sporządzenia Ugody, zadłużenie (kapitał) Kredytobiorcy na ten dzień wynosiło 432.069,18 PLN.

Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie), na kwotę 432.069,18 PLN.

Na skutek indywidualnych uzgodnień, Strony zgodnie postanawiają, że Kredyt udzielony na podstawie Umowy został w całości spłacony, a Bank dokona na rzecz Kredytobiorcy zwrotu kwoty, która na dzień sporządzenia Ugody wynosi 19.000,00 PLN.

Kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na zakup jednej inwestycji mieszkaniowej.

Kredytobiorcy nigdy nie korzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

Kredyt został udzielony przez podmiot, którego działalność według Państwa wiedzy podlegała państwowemu nadzorowi tj. (…) Oddział w Polsce z siedzibą w (…). Obecnym następcą prawnym banku który udzielił nam kredytu, którego dotyczy wniosek, jest (…) w (…) prowadzący w Polsce działalność za pośrednictwem oddziału (Spółka Akcyjna) Oddział w Polsce.

Kredyt został zabezpieczony hipotecznie na nieruchomości, której dotyczył zaciągnięty kredyt, tj. lokalu mieszkalnym nr (…) w bloku mieszkalnym przy ul. (…) w (…), Księga Wieczysta nr (…) ((…), Wydział KW).

Kredyt został zaciągnięty tylko na mieszkanie. Mieszkanie oraz garaż mają odrębną księgę wieczystą. Nr KW mieszkania został wskazany w poprzednim punkcie.

Wszyscy kredytobiorcy odpowiadają za spłatę kredytu solidarnie.

Ugoda nie została podpisana, jej ewentualne podpisanie uzależnione jest m.in. od wyniku uzyskanej interpretacji podatkowej.

Przewalutowanie nastąpi według kursu średniego NBP poprzedzającego dzień sporządzenia ugody, którego zastosowanie.

Z proponowanej treści ugody wynika, że:

W księgach rachunkowych Banku na dzień 5 maja 2025 r. wysokość zadłużenia (kapitał) Kredytobiorcy z tytułu Umowy wynosiła 94.639,94 CHF, co oznacza, że po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia poprzedzającego dzień sporządzenia Ugody, zadłużenie (kapitał) Kredytobiorcy na ten dzień wynosiło 432.069,18 PLN. Dokładny kurs, który przyjęto do przeliczeń można ustalić poprzez podzielenie ustalonej kwoty zadłużenia w PLN przez kwotę wskazanego zadłużenia w CHF - co daje po zaokrągleniu ok. 4,5654 zł/CHF.

Przewalutowanie będzie polegać na przeliczeniu kredytu w ten sposób, jakby od początku był kredytem Złotowym, zaś oprocentowanie kredytu opierało się na wskaźniku WIBOR. Szczegółowe zasady w tym zakresie zostały przywołane powyżej.

Przewalutowanie miałoby nastąpić poprzez zawarcie ugody, która zmodyfikowałaby pierwotne warunki umowy kredytowej.

Według proponowanej wersji ugody kredyt miałby zostać przewalutowany według następujących zasad i warunków:

3. W księgach rachunkowych Banku na dzień 5 maja 2025 r. wysokość zadłużenia (kapitał) Kredytobiorcy z tytułu Umowy wynosiła 94.639,94 CHF, co oznacza, że po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia poprzedzającego dzień sporządzenia Ugody, zadłużenie (kapitał) Kredytobiorcy na ten dzień wynosiło 432.069,18 PLN.

4. Strony dokonują zmiany waluty obcej zadłużenia, określonej w Umowie, na walutę polską zgodnie z zasadami określonymi w niniejszej Ugodzie.

5. Za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia do całkowitej spłaty kredytu Strony przyjęły, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy:

a. stanowił kredyt zlotowy udzielony w kwocie 370.000,00 PLN;

b. oprocentowany był na podstawie stopy referencyjnej WIBOR 3M obowiązującej na dzień roboczy poprzedzający dzień uruchomienia kredytu (pierwszej transzy kredytu) oraz marży w wysokości 1,45 p.p.;

c. wysokość marży, o której mowa w pkt b, odpowiada wysokości marży kredytów mieszkaniowych ponad średnią wartość WIBOR dla miesiąca, w którym został uruchomiony kredyt (pierwsza transza kredytu); informacja o jej wysokości dla poszczególnych miesięcy dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych” w arkuszu „Marża ponad śr. WIBOR- od 2005 r" w kolumnie „Marża ponad średnią wartość WIBOR® 3M”,opublikowanej przez Komisję Nadzoru Finansowego na stronie internetowej www.knf.gov.pl pod tytułem „Dane statystyczne opisujące marżę ponad średnią wartość WIBOR® dla potrzeb ugód dotyczących walutowych kredytów mieszkaniowych”;

d. pierwszy okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego WIBOR kończył się w dniu poprzedzającym dzień wymagalności trzeciej raty kredytu;

e. kolejne trzymiesięczne okresy obowiązywania wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M kończyły się w dniu poprzedzającym dzień, który datą odpowiada dniowi, w którym rozpoczął się poprzedni okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego:

a. z systemem spłat w ratach równych;

b. z zachowanym obecnym okresem kredytowania (data ostatecznej spłaty kredytu określona na dzień sporządzenia Ugody).

Warunki udzielenia kredytu w PLN, o którym mowa w ust. 5 powyżej:

• kwota kredytu (kapitał) stanowiła sumę kwot wypłaconych tytułem kredytu i wynosiła 370.000,00 PLN;
• oprocentowanie kredytu zostało określone według zmiennej stopy procentowej jako suma stopy referencyjnej WIBOR 3M i marży w wysokości 1,45 p.p. W dniu wypłaty kredytu oprocentowanie wynosiło 7,11 p.p. gdzie stopa referencyjna WIBOR 3M na dzień roboczy poprzedzający dzień wypłaty kredytu bądź pierwszej transzy kredytu wynosiła 5,66 p.p.;
• pierwszy okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego WIBOR kończył się w dniu poprzedzającym dzień wymagalności trzeciej raty kredytu;
• kolejne trzymiesięczne okresy obowiązywania stopy referencyjnej kończyły się w dniu poprzedzającym dzień, który datą odpowiada dniowi, w którym rozpoczął się poprzedni okres obowiązywania stopy referencyjnej, przy uwzględnieniu że rok ma 365 dni, a miesiąc rzeczywistą ilość dni;
• marża, o której mowa w pkt b., odpowiada wysokości marży kredytów mieszkaniowych ponad średnią wartość WIBOR dla miesiąca, w którym został uruchomiony kredyt (pierwsza transza kredytu); informacja o jej wysokości dla poszczególnych miesięcy dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych” w arkuszu „Marża ponad śr. WIBOR-od 2005 r.” w kolumnie „Marża ponad średnią wartość WIBOR® 3M" opublikowanej przez Komisję Nadzoru Finansowego na stronie internetowej www.knf.gov.pl pod tytułem „Dane statystyczne opisujące marżę ponad średnią wartość WIBOR® dla potrzeb ugód dotyczących walutowych kredytów mieszkaniowych”;
• informacja o wysokości dziennej stopy referencyjnej WIBOR 3M dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych” opublikowanej przez Komisję Nadzoru Finansowego na stronie internetowej pod adresem: https://www.knf.gov.pl/dla_rynku/sad_polubowny_przy_KNF/mediacja/marza3articleld-7286 2&p_id=18 pod tytułem „Dane statystyczne opisujące marżę ponad WIBOR® dla potrzeb ugód dotyczących walutowych kredytów mieszkaniowych”. Informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M od 2021 roku wskazana jest w tabeli „Dane opóźnione" opublikowanej przez (…) na stronie internetowej (…);
• zachowany zostaje okres kredytowania aktualny na dzień sporządzenia Ugody,
• rozliczenie dotychczasowych spłat w ramach kredytu udzielonego na podstawie Umowy na poczet kredytu w PLN kształtuje się następująco:
• każda dotychczasowa spłata raty kredytu zostanie zaliczona w pierwszej kolejności na poczet rat odsetkowych, a następnie - rat kapitałowych kredytu w PLN. Powstała nadwyżka pomniejsza kapitał do spłaty kredytu, od którego naliczane są kolejne odsetki, a niedobór - powiększa kapitał do spłaty, od którego naliczane są kolejne odsetki;
• w przypadku spłat dokonanych bezpośrednio w CHF, spłaty przeliczone zostaną w oparciu o średni kurs NBP z dnia poprzedzającego spłatę raty;
• po zmianie waluty obcej kredytu na walutę PLN, pozostałe do spłaty zadłużenie (kapitał) Kredytobiorcy względem Banku z tytułu Umowy, na dzień sporządzenia Ugody wynosi 266.947,38 PLN (słownie złotych: dwieście sześćdziesiąt sześć tysięcy dziewięćset czterdzieści siedem, 38/100).

Na skutek indywidualnych uzgodnień, Strony zgodnie postanawiają, że Kredyt udzielony na podstawie Umowy został w całości spłacony, a Bank dokona na rzecz Kredytobiorcy zwrotu kwoty, która na dzień sporządzenia Ugody wynosi 19.000,00 PLN [„kwota zwrotu”].

10. Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie), na kwotę 432.069,18 PLN. Kwota umorzenia stanowi kwotę wskazaną w ust. 3.

11. Bank zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Kredytobiorcy kwoty nadpłaty, o której mowa w ust. 9 powyżej, w kwocie 19.000,00 PLN w terminie 30 dni od dnia zawarcia niniejszej Ugody.

Pytania

1)Czy w wyniku zwolnienia z części długu (umorzenia kwoty 432.069,18 PLN) po stronie kredytobiorcy powstaje przychód, a w związku z tym Bank ma obowiązek informacyjny (tj. sporządzić informację PIT-11 zgodnie z właściwymi przepisami prawa?

2)Czy do ww. opisu faktycznego i osiągniętego przychodu ma zastosowanie regulacja rozporządzenia Ministra Finansów dotycząca zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

3)Czy zgodnie z obowiązującymi przepisami, ugoda, w przypadku jej zawarcia na ww. warunkach podlega zwolnieniu z obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w całości, tj. zarówno jeśli chodzi o wskazaną w ugodzie kwotę zwolnienia z długu (umorzenia), tj. 432,069,18 zł jako „umorzoną" kwotę pozostałą do spłaty po przewalutowaniu kredytu, jak i zwróconą w ramach ugody na rzecz kredytobiorców kwoty określonej jako kwota nadpłaty, tj. 19.000 zł?

Państwa stanowisko w sprawie

Według podatników, w opisanym stanie faktycznym mają zastosowanie przepisy Rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przy chodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz.U. 2024 poz. 1912 ze zm.). Kredyt posłużył na własne cele mieszkaniowe i zaciągnięty został na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej. W mieszkaniu tym będącym jednym gospodarstwem domowym prowadzonym przez Państwa B.B. i A.A., na którego zakup został zaciągnięty kredyt podatnicy mieszkają od początku do chwili obecnej. Mieszkanie to w myśl przepisów stanowi jeden lokal mieszkalny. Stroną umowy kredytowej są dwie osoby fizyczne tj. B.B. (z domu (…)) i A.A. jednak osoby te nigdy nie korzystały z zaniechania poboru podatku od kwoty umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego. W związku z powyższym, stoją Państwo na stanowisku, że w opisanym stanie faktycznym w wyniku zwolnienia z części długu Bank nie ma podstaw do sporządzenia informacji PIT - 11, a powstały przychód w wysokości 432.069,18 zł (stan na 5 maja 2025 r.) podlega zaniechaniu poboru podatku dochodowego. Kredytobiorca w trwającym sporze z Bankiem ma prawo złożyć oświadczenie dotyczące spełnienia warunków do zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych.

W opinii Wnioskodawców, w przypadku zawarcia ugody w przedmiotowym stanie faktycznym, będą oni w całości zwolnieni z obowiązku zapłaty podatku dochodowego - zarówno w zakresie kwoty opisanej w ugodzie jako kwota umorzenia jak i kwoty opisanej jako zwrot nadpłaty.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika - tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika - tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Wskazali Państwo, że na podstawie proponowanej ugody bank umorzy Państwu zadłużenie i dokona na Państwa rzecz zwrotu określonej kwoty.

Należy zatem przeanalizować skutki podatkowe powyższych czynności.

Zwrot określonej kwoty

Ugoda - jako jeden z typów umów - regulowana jest przepisami Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 917 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071):

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

W doktrynie prezentowany jest również pogląd, zgodnie z którym kauzalność ugody przejawia się w określeniu zarzutów, którymi mogą się posłużyć strony po zawarciu ugody. Tak więc ugoda jest czynnością, realizowaną w drodze wzajemnych ustępstw stron, zmierzającą do uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnienia ich wykonania albo uchylenia sporu istniejącego lub mogącego powstać.

Instytucja kredytu została natomiast uregulowana przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega - co do zasady - każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Państwa skutki podatkowe z tytułu zwrotu określonej kwoty

Jak wynika z opisu sprawy, Bank proponuje Państwu zwrot określonej kwoty. Z opisu sprawy wynika, że kredyt został przez Państwa spłacony, a Bank dokona na Państwa rzecz zwrotu nadpłaty.

W przypadku zwrotu nadpłaconych wcześniej środków pieniężnych - taka operacja nie spełnia celu przychodu jakim jest zwiększenie majątku podatnika - ani poprzez zwiększenie aktywów ani poprzez zmniejszenie jego pasywów. Po stronie Kredytobiorcy nie dochodzi do powstania przysporzenia majątkowego, bowiem otrzymuje on z powrotem zwrot swoich własnych środków, które wcześniej wpłacił tytułem spłaty kredytu ponad to, co powinien był zapłacić. Taka wypłata będzie więc kredytobiorcy neutralna podatkowo - po jego stronie nie powstanie przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Skoro więc otrzymają Państwo od banku zwrot nadpłaty, to otrzymana przez Państwa kwota w ogóle nie będzie stanowiła przychodu.

Tym samym - nie będzie na Państwu ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

Zatem w tej kwestii Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Umorzenie wierzytelności

Odrębną kwestią jest umorzenie wierzytelności, które następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy Kodeks cywilny:

Tak więc dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną Państwu kwotę wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zaniechanie poboru podatku

Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102) w aktualnie obowiązującym brzmieniu zmienionym Rozporządzeniem Ministra Finansów z 20 grudnia 2024 r. (Dz. U. 2024 poz. 1912):

Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:

Stosownie do § 4a tego rozporządzenia:

Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

1.kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;

2.kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

3.kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

4.kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.

Państwa skutki podatkowe z tytułu umorzenia wierzytelności

Jedną z przesłanek do skorzystania z zaniechania poboru podatku jest przeznaczenie kredytu na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z opisu sprawy wynika, że kredyt został przeznaczony na nabycie lokalu mieszkalnego. Zatem główna przesłanka została spełniona.

Ponadto, z przedstawionych przez Państwa informacji wynika, że kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, kredyt był zabezpieczony hipotecznie i nie korzystali Państwo wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe i zabezpieczonego hipotecznie.

Wobec spełnienia przesłanek wynikających z omawianego Rozporządzenia - będą Państwo mogli skorzystać z zaniechania poboru podatku w odniesieniu do umorzonej wierzytelności z tytułu kredytu zaciągniętego na zakup lokalu mieszkalnego mieszkaniowego. Co za tym idzie - nie będą Państwo zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

Bank nie będzie miał obowiązku wystawienia Państwu informacji PIT-11 z tego tytułu.

W tej kwestii Państwa stanowisko również jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Istotą interpretacji indywidualnej jest rozstrzygnięcie, czy prawidłowo postrzegają Państwo, jakie skutki prawne na gruncie określonych przepisów prawa podatkowego wywołuje przedstawiony przez Państwa stan faktyczny. W polskim systemie prawa podatkowego obowiązuje zasada samoobliczenia podatku. Wydanie interpretacji indywidualnej nie zwalnia podatnika z obowiązku obliczenia podstawy opodatkowania oraz zobowiązania podatkowego. Stąd też nie analizowałem przedstawionych przez Państwa kwot.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan A.A. (Zainteresowany będący stroną postępowania - art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.