Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego:

·jest nieprawidłowe w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku dochodowego;

·jest prawidłowe w pozostałym zakresie.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 sierpnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązków płatnika. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca, X S.A., jest towarzystwem funduszy inwestycyjnych (zwanym dalej: „TFI” lub „Towarzystwo”) działającym na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (zwana dalej: „Uofi”).

Przedmiotem działalności Towarzystwa, jest:

(1)tworzenie funduszy inwestycyjnych otwartych lub funduszy zagranicznych w rozumieniu Uofi, zarządzanie nimi, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, reprezentowanie ich wobec osób trzecich;

(2)tworzenie specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych i funduszy inwestycyjnych zamkniętych, zarządzanie tymi funduszami, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, a także reprezentowanie ich wobec osób trzecich oraz zarządzanie unijnymi AFI w rozumieniu Uofi, w tym wprowadzanie ich do obrotu;

(3)przyjmowanie i przekazywanie zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych, których przedmiotem są jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych zarządzanych przez inne towarzystwa funduszy inwestycyjnych lub tytuły uczestnictwa funduszy zagranicznych w rozumieniu Uofi lub funduszy inwestycyjnych otwartych z siedzibą w państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz jednostki uczestnictwa specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych zarządzanych przez inne towarzystwa funduszy inwestycyjnych;

(4)zarządzanie zbiorczym portfelem papierów wartościowych;

(5)zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych;

(6)doradztwo inwestycyjne;

(7)pełnienie funkcji przedstawiciela funduszy zagranicznych.

Działalność TFI podlega nadzorowi ze strony Komisji Nadzoru Finansowego („KNF”). Towarzystwo jest czynnym podatnikiem VAT, jest podatnikiem CIT oraz płatnikiem PIT i ZUS.

Aktualnie Towarzystwo będąc, zgodnie z Uofi, organem funduszy inwestycyjnych (na podstawie art. 4 ust. 1 Uofi Towarzystwo tworzy fundusz inwestycyjny, zarządza nim i reprezentuje fundusz w stosunkach z osobami trzecimi), zarządza następującymi funduszami inwestycyjnymi:

(1)Funduszami Inwestycyjnymi Zamkniętymi utworzonymi zgodnie z przepisami Uofi (zwane dalej: „FIZ”);

(2)Specjalistycznym Funduszem Inwestycyjnym Otwartym z wydzielonymi subfunduszami, w którym wszystkie subfundusze są subfunduszami zdefiniowanej daty w rozumieniu Ustawy o Pracowniczych Planach Kapitałowych, którego uczestnikami mogą być osoby fizyczne, na rzecz których w Subrejestrach zapisane są Jednostki Uczestnictwa lub ich ułamkowe części (zwany dalej: „SFIO PPK”);

(3)Funduszem Inwestycyjnym Otwartym z wydzielonymi subfunduszami w rozumieniu Uofi, którego Uczestnikami mogą być osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, na rzecz których w Subrejestrach zapisane są Jednostki Uczestnictwa lub ich ułamkowe części (zwany dalej: „FIO”);

(4)Specjalistycznym Funduszem Inwestycyjnym Otwartym z wydzielonymi subfunduszami w rozumieniu Uofi, którego Uczestnikami mogą być osoby fizyczne, osoby prawne, lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, na rzecz których w Subrejestrze zapisane są Jednostki Uczestnictwa lub ich ułamkowe części.

W przypadku subfunduszu stosującego zasady i ograniczenia inwestycyjne określone dla funduszu inwestycyjnego zamkniętego, osoba fizyczna może być jego uczestnikiem w przypadku, gdy dokona jednorazowej wpłaty do tego Subfunduszu w wysokości nie mniejszej niż 40.000 EUR, ustalonej przy zastosowaniu średniego kursu walut obcych ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski (zwany dalej: „SFIO”).

Zgodnie z dyspozycją art. 64 ust. 1 Uofi: „Towarzystwo odpowiada wobec Uczestników funduszu inwestycyjnego za wszelkie szkody spowodowane niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem swoich obowiązków w zakresie zarządzania funduszem i jego reprezentacji, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków jest spowodowane okolicznościami, za które Towarzystwo odpowiedzialności nie ponosi”.

Zgodnie zaś z dyspozycją art. 64 ust. 2 Uofi: „Za szkody z przyczyn, o których mowa w ust. 1, fundusz inwestycyjny nie ponosi odpowiedzialności”.

Fundusze inwestycyjne, z mocy Uofi, posiadają osobowość prawną, którą uzyskują z chwilą wpisu do Rejestru Funduszy Inwestycyjnych (art. 15 ust. 6 Uofi), przy czym wydzielone w ich ramach Subfundusze są pozbawione osobowości prawnej.

Zgodnie z zasadami wynikającymi z Uofi, FIO i SFIO zbywają Jednostki Uczestnictwa, dokonują ich odkupienia, zamiany oraz konwersji na żądanie Uczestników, na zasadach określonych w aktualnym prospekcie informacyjnym.

FIO i SFIO zbywają i odkupują Jednostki Uczestnictwa w każdym Dniu Wyceny. Dniem Wyceny jest każdy dzień regularnej sesji na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. W Dniu Wyceny oraz na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego FIO i SFIO dokonują wyceny Aktywów Funduszu i Aktywów Subfunduszy, ustalenia wartości zobowiązań FIO i SFIO, ustalenia Wartości Aktywów Netto FIO i SFIO, ustalenia Wartości Aktywów Netto Subfunduszy oraz Wartości Aktywów Netto poszczególnych Subfunduszy na Jednostkę Uczestnictwa, a także ustalenia ceny zbycia i odkupienia Jednostki Uczestnictwa.

Sytuacja błędnej wyceny Jednostek Uczestnictwa dwóch Subfunduszy, wydzielonych w ramach FIO i SFIO, zarządzanych przez Towarzystwo.

1. W przypadku jednego z Subfunduszy w ramach FIO doszło do incydentalnego zdarzenia – błędnej wyceny. Zarząd Towarzystwa postanowił w drodze Uchwały dokonać na rzecz Uczestników FIO rekompensaty strat z tytułu błędnej wyceny Subfunduszu w następujący sposób:

(i)w związku z tym, że prawidłowo obliczona wartość Jednostki Uczestnictwa związanej z Subfunduszem była wyższa od błędnie wyliczonej, Uczestnicy Funduszu nabywający Jednostki Uczestnictwa (na podstawie zleceń nabycia, konwersji lub zamiany) otrzymali większą liczbę Jednostek Uczestnictwa, to celem wyrównania strat pozostałym Uczestnikom Funduszu, posiadającym Jednostki Uczestnictwa związane z Subfunduszem, w którym doszło do błędnej wyceny, Towarzystwo przekazało brakujące środki pieniężne w określonej kwocie na rachunek podstawowy Subfunduszu, powiększając Aktywa Subfunduszu;

(ii)we wskazanej sytuacji Uczestnicy, którym Fundusz FIO dokonuje odkupienia Jednostek Uczestnictwa związanych z Subfunduszem (na podstawie zleceń odkupienia, konwersji lub zamiany), otrzymali zaniżoną kwotę z tytułu odkupienia Jednostek Uczestnictwa. W celu wyrównania strat Uczestnikom Funduszu Towarzystwo przekazało tym Uczestnikom dodatkowe środki odpowiedniego Subfunduszu za kwotę rekompensaty z tego tytułu w oszacowanej wysokości (w konsekwencji tytułem rekompensaty dokonano wypłat dla Uczestników lub też nabyto dodatkowe Jednostki Uczestnictwa).

2. W przypadku jednego z Subfunduszy w ramach SFIO doszło do incydentalnego zdarzenia – błędnej wyceny. Zarząd Towarzystwa postanowił w drodze Uchwały dokonać na rzecz Uczestników SFIO rekompensaty strat z tytułu błędnej wyceny Subfunduszu w następujący sposób:

(i)w związku z tym, że prawidłowo obliczona wartość Jednostki Uczestnictwa związanej z Subfunduszem była wyższa od błędnie wyliczonej, Uczestnicy Funduszu nabywający Jednostki Uczestnictwa (na podstawie zleceń nabycia, konwersji lub zamiany) otrzymali większą liczbę Jednostek Uczestnictwa, to celem wyrównania strat pozostałym Uczestnikom Funduszu, posiadającym Jednostki Uczestnictwa związane z Subfunduszem, w którym doszło do błędnej wyceny, Towarzystwo przekazało brakujące środki pieniężne w określonej kwocie na rachunek podstawowy Subfunduszu, powiększając Aktywa Subfunduszu;

(ii)we wskazanej sytuacji Uczestnicy, którym Fundusz SFIO dokonuje odkupienia Jednostek Uczestnictwa związanych z Subfunduszem (na podstawie zleceń odkupienia, konwersji lub zamiany), otrzymali zaniżoną kwotę z tytułu odkupienia Jednostek Uczestnictwa. W celu wyrównania strat Uczestnikom Funduszu Towarzystwo przekazało tym Uczestnikom dodatkowe środki pieniężne lub dokonało nabyć dodatkowych Jednostek Uczestnictwa odpowiedniego Subfunduszu za kwotę rekompensaty z tego tytułu w oszacowanej wysokości (wysokości odpowiadającej stracie jaką poniósł Uczestnik na skutek błędnej wyceny), tym samym tytułem rekompensaty dokonano wypłat dla Uczestników lub też nabyto dodatkowe Jednostki Uczestnictwa.

Podsumowując zrealizowane na podstawie wskazanych Uchwał Zarządu działania, Uczestnicy, w tym będący osobami fizycznymi, którzy ponieśli straty w wyniku błędnej wyceny Jednostek Uczestnictwa określonych Subfunduszy FIO lub SFIO, tytułem rekompensaty otrzymali środki pieniężne (dokonano wypłaty na ich rzecz) lub dokonano na ich rzecz nabycia dodatkowych Jednostek Uczestnictwa, za postawione do dyspozycji zgodnie z Uchwałami Zarządu kwoty rekompensat.

W przypadku Uczestników będących osobami fizycznymi kwoty rekompensat zostały wypłacone Uczestnikom (w liczbie powyżej 18 tysięcy), gdzie w przypadku niespełna 88% Uczestników kwota rekompensaty nie przekraczała 20 zł, zaś dla około 98% Uczestników kwota nie przekraczała 100 zł. Istotnym jest ponadto, że w przypadku około 41% Uczestników kwota rekompensaty nie przekraczała 1 zł.

Wskazane działania zostały podjęte przez Towarzystwo ze względu na ustawowo nałożone na towarzystwa funduszy inwestycyjnych zasady odpowiedzialności odszkodowawczej (wskazane powyżej – art. 64 ust. 1 i 2 Uofi).

Ponadto na podstawie § 17 ust. 1 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 września 2023 roku w sprawie okresowych sprawozdań oraz bieżących informacji dotyczących działalności i sytuacji finansowej towarzystw funduszy inwestycyjnych, funduszy inwestycyjnych i funduszy inwestycyjnych w likwidacji dostarczanych przez te podmioty Komisji Nadzoru Finansowego: „Fundusz inwestycyjny dostarcza organowi nadzoru, w formie raportu bieżącego, informacje w zakresie: nieprawidłowości dotyczących ustalania wartości aktywów netto na jednostkę uczestnictwa (…), w tym: (a) niedokonania wyceny wartości aktywów funduszu inwestycyjnego w terminach określonych w statucie funduszu inwestycyjnego, (b) błędnej wyceny wartości aktywów netto przypadającej na jednostkę uczestnictwa (…)”.

W tym względzie Towarzystwo, działając jako organ Funduszy (FIO i SFIO), przekazało do organu nadzoru (KNF) odpowiednie raporty dotyczące nieprawidłowości w wycenie oraz dotyczące realizowanej wypłaty rekompensat Uczestnikom z tytułu poniesionych przez nich strat.

Pytania

1.Czy w związku z nabyciem na rzecz Uczestników FIO lub SFIO (Funduszy) dodatkowych Jednostek Uczestnictwa lub wypłatą środków pieniężnych tytułem rekompensaty z tytułu straty poniesionej ze względu na błędną wycenę w Subfunduszu FIO lub Subfunduszu SFIO powstaną jakiekolwiek obowiązki wystawienia i przesłania Uczestnikom FIO lub SFIO będącym osobami fizycznymi informacji podatkowej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (zwana dalej: „Ustawa PIT”), mając na uwadze przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy PIT, zgodnie z którym wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw?

2.Czy w przypadku, gdy zostanie dokonane nabycie na rzecz Uczestników będących osobami fizycznymi dodatkowych Jednostek Uczestnictwa tytułem rekompensaty z tytułu straty poniesionej ze względu na błędną wycenę w Subfunduszu FIO lub Subfunduszu SFIO, to w sytuacji dokonywania przez Fundusz umorzenia w wyniku odkupienia tych Jednostek Uczestnictwa dokonanego przez Uczestników podmiot sporządzający informację podatkową zgodnie z art. 39 ust. 3 Ustawy PIT będzie mógł uwzględnić wydatek na nabycie w sporządzanej informacji podatkowej?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy – w zakresie pytania nr 1 – w związku z nabyciem na rzecz Uczestników FIO lub SFIO (Funduszy) dodatkowych Jednostek Uczestnictwa lub wypłatą środków pieniężnych tytułem rekompensaty z tytułu straty poniesionej ze względu na błędną wycenę w Subfunduszu FIO lub Subfunduszu SFIO nie powstaną jakiekolwiek obowiązki wystawienia i przesłania Uczestnikom FIO lub SFIO będącym osobami fizycznymi informacji podatkowej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku Ustawy PIT – mając na uwadze przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy PIT, zgodnie z którym wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw.

W sytuacji realizacji rekompensat dla Uczestników będących osobami fizycznymi będą one bowiem zwolnione z PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy PIT, a tym samym podmiot dokonujący wypłat lub nabyć nie będzie miał obowiązku sporządzania informacji lub deklaracji podatkowych na podstawie przepisów Ustawy PIT.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy PIT: „Wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, z wyjątkiem:

(a)określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

(b)odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

(c)odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

(d)odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

(e)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

(f)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

(g)odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

W tym miejscu wskazania wymaga, jak przedstawiono w opisie stanu faktycznego, że przepisem odrębnej ustawy, do którego odwołuje się art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy PIT, jest art. 64 Ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi („Uofi”), określający zasady odpowiedzialności odszkodowawczej towarzystw funduszy inwestycyjnych, tj. art. 64 ust. 1 Uofi, który stanowi: „Towarzystwo odpowiada wobec uczestników funduszu inwestycyjnego za wszelkie szkody spowodowane niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem swoich obowiązków w zakresie zarządzania funduszem i jego reprezentacji, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków jest spowodowane okolicznościami, za które towarzystwo odpowiedzialności nie ponosi”.

Ponadto na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 września 2023 roku w sprawie okresowych sprawozdań oraz bieżących informacji dotyczących działalności i sytuacji finansowej towarzystw funduszy inwestycyjnych, funduszy inwestycyjnych i funduszy inwestycyjnych w likwidacji dostarczanych przez te podmioty Komisji Nadzoru Finansowego (zwane dalej: „Rozporządzenie”), tj. § 17 ust. 1 pkt 6: „Fundusz inwestycyjny dostarcza organowi nadzoru, w formie raportu bieżącego, informacje w zakresie nieprawidłowości dotyczących ustalania wartości aktywów netto na jednostkę uczestnictwa lub certyfikat inwestycyjny, w tym:

(a)niedokonania wyceny wartości aktywów funduszu inwestycyjnego w terminach określonych w statucie funduszu inwestycyjnego,

(b)błędnej wyceny wartości aktywów netto przypadającej na jednostkę uczestnictwa albo certyfikat inwestycyjny”.

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego sprawy, Uczestnikom będącym osobami fizycznymi, którzy ponieśli straty w wyniku błędnej wyceny Jednostek Uczestnictwa określonych Subfunduszy FIO lub SFIO, tytułem rekompensaty zostały wypłacone środki pieniężne lub też dokonano na ich rzecz nabycia dodatkowych Jednostek Uczestnictwa. Czynność ta podlegała realizacji ze względu na wskazane przepisy Uofi oraz postanowienia prospektów informacyjnych Funduszy, jak też w zakresie „błędnej wyceny wartości aktywów netto przypadającej na jednostkę uczestnictwa” została zaraportowana do organu nadzoru (KNF) zgodnie z Rozporządzeniem. Kwoty rekompensat odpowiadały stracie, jaką poniósł Uczestnik na skutek błędnej wyceny, co stanowiło realizację przepisu art. 64 ust. 1 Uofi.

Wskazany przepis Uofi, tj. art. 64 ust. 1 i sformułowane na jego podstawie postanowienia Statutów Funduszy FIO i SFIO zobowiązują bowiem do wyrównania szkody Uczestnikom spowodowanej nienależytym wykonaniem obowiązków, a w tym w zakresie dokonania błędnej wyceny Jednostek Uczestnictwa, co miało miejsce w przedstawionym stanie faktycznym, skutkującym odpowiedzialnością odszkodowawczą, poprzez wypłatę rekompensat. Wyrównanie szkody (rekompensata) nastąpiło w kwocie ustalonej przez Towarzystwo i odpowiadającej „realnej” wysokości szkody.

W tym kontekście realizacja rekompensaty celem wyrównania straty Uczestnikom Funduszy (posiadającym Jednostki Uczestnictwa Subfunduszy FIO lub SFIO) poprzez wypłatę środków Uczestnikom lub też nabycie Uczestnikom dodatkowych Jednostek Uczestnictwa wypełnia w ocenie Wnioskodawcy definicję odszkodowania lub zadośćuczynienia, których zasady ustalania wynikają wprost z Uofi, tak więc realizacja wskazanych czynności winna być objęta zwolnieniem z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy PIT.

Korzystanie przez Uczestnika będącego osobą fizyczną ze zwolnienia z PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy PIT oznacza także, że na podmiocie realizującym rekompensatę (poprzez wypłatę środków lub nabycie dodatkowych Jednostek Uczestnictwa) nie będą spoczywać żadne obowiązki informacyjne wynikające z Ustawy PIT, tj. nie powstanie obowiązek sporządzenia i przesłania właściwym organom podatkowym lub Uczestnikom informacji podatkowych (tj. PIT-8C) lub deklaracji.

Zdaniem Wnioskodawcy – w zakresie pytania nr 2 – w przypadku, gdy zostanie dokonane nabycie na rzecz Uczestników dodatkowych Jednostek Uczestnictwa tytułem rekompensaty z tytułu straty poniesionej ze względu na błędną wycenę w Subfunduszu FIO lub Subfunduszu SFIO, w przypadku dokonywania przez Fundusz umorzenia w wyniku odkupienia przez Uczestnika tych nabytych dodatkowych Jednostek Uczestnictwa podmiot sporządzający informację podatkową zgodnie z art. 39 ust. 3 Ustawy PIT będzie mógł uwzględnić wydatek na nabycie w sporządzanej informacji podatkowej.

W przypadku, gdy dokonując rekompensaty straty poniesionej ze względu na błędną wycenę za kwotę rekompensaty zostanie dokonane nabycie Jednostek Uczestnictwa lub ich części, to w konsekwencji zostanie dokonany wydatek na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych (Jednostek Uczestnictwa) w rozumieniu art. 23 ust. 1 pkt 38 Ustawy PIT.

W przypadku powstania po dokonanym nabyciu dochodu zgodnie z art. 30b ust. 2 Ustawy PIT ze względu na umorzenie, odkupienie Jednostek Uczestnictwa, sporządzana będzie imienna informacja o wysokości dochodu, zgodnie ustalonym wzorem, stosownie do art. 39 ust. 3 Ustawy PIT (PIT-8C).

Zgodnie zaś z art. 30b ust. 2 Ustawy PIT wykazywany w imiennej informacji, o której mowa w art. 39 ust. 3 Ustawy PIT (PIT-8C), dochód ustalany jest jako różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38 Ustawy PIT.

Tym samym, jako że rekompensata straty poniesionej przez Uczestników Funduszy ze względu na błędną wycenę nastąpiła poprzez nabycie Jednostek Uczestnictwa lub ich części, to na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38 Ustawy PIT wydatek ten powinien być uwzględniony w informacji sporządzanej na podstawie art. 39 ust. 3 Ustawy PIT, tak aby Uczestnik mógł rozliczyć ten wydatek dokonując rozliczenia rocznego PIT, z zastrzeżeniem, że nastąpi to dopiero w roku podatkowym, w którym te Jednostki Uczestnictwa zostaną przez Uczestnika odkupione (innymi słowy, kwota rekompensaty, za którą nastąpiło nabycie jednostek uczestnictwa, stanowi koszt uzyskania przychodu dla Uczestnika w rozumieniu art. 23 ust. 1 pkt 38 Ustawy PIT). Tym bardziej, że zgodnie z ustalonym wzorem informacji PIT-8C wykazaniu podlegają przychody oraz koszt uzyskania przychodu z tytułu umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób Jednostek Uczestnictwa funduszy inwestycyjnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego w zakresie pytania nr 2.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej (pytanie nr 1)

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W świetle powyższego przepisu, podatkiem dochodowym nie są obciążone wyłącznie dochody wymienione w art. 21, 52, 52a i 52c ww. ustawy oraz dochody, od których zaniechano poboru podatku. Zatem wszelkie dochody podatnika niewymienione enumeratywnie w katalogu zwolnień bądź zaniechań są opodatkowane.

Przepis art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł mówi się w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W świetle powyższego przychodem z innych źródeł jest każde przysporzenie majątkowe, mające konkretny wymiar finansowy, otrzymane jako świadczenie pieniężne, rzeczowe lub też jako świadczenie nieodpłatne czy częściowo odpłatne. Z przychodem tym mamy jednakże do czynienia wyłącznie w przypadku, kiedy u podatnika występują realne korzyści majątkowe. Podstawą uzyskania ww. przychodu mogą być zatem tylko takie czynności faktyczne lub prawne, w wyniku których rzeczywiście następuje przyrost w majątku danej osoby fizycznej.

Jednocześnie na mocy art. 39 ust. 3 ustawy:

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej są obowiązane przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania, imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2, sporządzone według ustalonego wzoru.

Ocena Państwa sytuacji

W przedstawionym zdarzeniu doszło do błędnej wyceny (zaniżenia) jednostek uczestnictwa subfunduszy. Zdarzenie to – w odpowiednim trybie – zostało zaraportowane do właściwych organów nadzoru (KNF). W celu wyrównania poniesionych strat Uczestnikom Funduszu zostały przyznane rekompensaty, tj. dokonano wypłat dla Uczestników Funduszu lub też nabyto dla nich dodatkowe jednostki uczestnictwa. Działania te zostały podjęte przez Towarzystwo ze względu na ustawowo nałożone na towarzystwa funduszy inwestycyjnych zasady odpowiedzialności odszkodowawczej (wskazane w art. 64 ust. 1 i 2 Uofi).

Zauważyć należy, że zarówno ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak i inne przepisy podatkowe nie zawierają definicji „rekompensaty”. Posiłkując się zatem definicją słownikową zawartą w internetowym Słowniku języka polskiego PWN (https://sjp.pwn.pl), „rekompensata” oznacza:

1)zrównoważenie lub wyrównanie braku, niedoboru lub ujemnego charakteru czegoś,

2)zlikwidowanie poniesionych przez kogoś strat lub doznanych krzywd,

3)to, co równoważy braki, straty lub krzywdy.

Natomiast przychód podatkowy jest określonym przyrostem majątkowym i jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Zatem w sytuacji, w której Towarzystwo – odpowiedzialne na podstawie przepisów ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi – pokryło rzeczywiste straty, które ponieśli Uczestnicy Funduszu, nie doszło do przyrostu majątku tych Uczestników. Towarzystwo jedynie wyrównało braki, które zaistniały w majątku Uczestników Funduszu. W wyniku przekazania rekompensat nie doszło zatem do przysporzenia majątkowego Uczestników Funduszu. Rekompensata naprawiła więc szkodę majątkową poniesioną przez Uczestników Funduszu.

Wobec tego uznać należy, że w opisywanej przez Wnioskodawcę sytuacji nie doszło do przysporzenia majątkowego po stronie Uczestników Funduszu. Tym samym nie można uznać, że u Uczestników Funduszu wystąpił przychód, w tym przychód, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Błędnie więc Państwo uważają, że w sprawie znajdzie zastosowanie zwolnienie określone w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy. Tylko bowiem w sytuacji, gdy przekazane Uczestnikom Funduszu rekompensaty stanowiłoby dla tych osób przychód podlegający opodatkowaniu, zasadnym byłoby rozpatrywanie zwolnienia w kontekście art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych.

Natomiast prawidłowe jest Państwa stanowisko, według którego podmiot dokonujący rekompensat, tj. wypłat lub nabyć, nie będzie miał obowiązku sporządzania informacji lub deklaracji podatkowych na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

·stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia;

·zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Przedmiotem tej interpretacji jest wyłącznie kwestia istnienia po Państwa stronie obowiązków płatnika określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji w zakresie pytania nr 2 jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.