Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe w odniesieniu do pytania nr 1 oraz prawidłowe w odniesieniu do pytania nr 2.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 sierpnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 12 sierpnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca, jest spółką akcyjną i polskim rezydentem podatkowym.

Spółka na podstawie stosownego zezwolenia prowadzi działalność ubezpieczeniową na terytorium Polski, o której mowa w art. 4 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.

Spółka w ramach prowadzonej działalności oferuje szeroki wachlarz produktów ubezpieczeniowych typu ubezpieczenia na życie oraz bancassurance przeznaczonych zarówno dla klientów indywidualnych, jak i grupowych.

Jednym z rodzajów oferowanych produktów są ubezpieczenia na życie z funduszami kapitałowymi (dalej jako: „Umowa ubezpieczenia z UFK”), obejmujące m.in. produkt „A” oraz produkt „B”, w przypadku których składka ubezpieczeniowa jest inwestowana w ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy (dalej jako: „UFK”).

Umowa ubezpieczenia z UFK ma charakter szczególny, zawiera bowiem zarówno element inwestycyjny oraz element ochronny:

·element inwestycyjny polega na inwestowaniu zgromadzonych środków w jednostki uczestnictwa UFK. Te środki mogą później zostać wypłacone w formie wykupu częściowego lub całkowitego;

·element ochronny polega na uzyskaniu ochrony ubezpieczeniowej, zgodnie z warunkami określonymi w umowie. Jeśli w trakcie obowiązywania umowy wystąpią przewidziane w niej zdarzenia, określona osoba otrzymuje świadczenie ubezpieczeniowe.

Podmiotami występującymi w ramach Umowy ubezpieczenia z UFK są:

·ubezpieczyciel – Wnioskodawca, tj. zakład ubezpieczeń,

·ubezpieczający – jak wynika z ogólnych warunków ubezpieczenia, ubezpieczający jest definiowany osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która zawarła z Wnioskodawcą umowę ubezpieczenia i zobowiązała się do opłacania składek ubezpieczeniowych (dalej: „Ubezpieczający”); przy czym niniejszy wniosek o interpretację dotyczy wyłącznie sytuacji, w których Ubezpieczającym jest osoba fizyczna (Wnioskodawca nie posiada w ramach Umów ubezpieczenia z UFK Ubezpieczających innych niż osoby fizyczne),

·ubezpieczony – osoba, która jest objęta ubezpieczeniem, tj. której życie jest przedmiotem ubezpieczenia (dalej jako: „Ubezpieczony”),

·uposażony – wskazana przez Ubezpieczonego osoba, uprawniona do otrzymania od ubezpieczyciela świadczenia w przypadku wystąpienia zdarzenia ubezpieczeniowego, tj. śmierci Ubezpieczonego lub dożycia przez Ubezpieczonego określonego wieku.

W odniesieniu do oferowanych przez Wnioskodawcę produktów (Umowy ubezpieczenia z UFK), będących przedmiotem niniejszego wniosku o interpretację, Ubezpieczający i Ubezpieczony są tą samą osobą (osobą fizyczną).

W ramach Umów ubezpieczenia z UFK składka wpłacana przez Ubezpieczającego, po potrąceniu opłat przewidzianych w umowie, podlega alokacji w wysokości określonej w ogólnych warunkach ubezpieczenia dla danego produktu. Dla produktów, „A” oraz „C” alokacja składek wymaganych wynosi odpowiednio: 25% w pierwszym roku trwania umowy, 90% w drugim roku, 95% w trzecim roku oraz 96% w czwartym i kolejnych latach, natomiast dla produktu „B” – 60% w pierwszym roku, 99% w drugim i kolejnych latach oraz 100% dla składek dodatkowych, niezależnie od roku trwania umowy. Wyodrębniona w wyniku alokacji część składki przeznaczana jest na nabycie jednostek uczestnictwa w ubezpieczeniowych funduszach kapitałowych, które zapisywane są na indywidualnym rachunku jednostek funduszy prowadzonym dla Ubezpieczającego. Ubezpieczyciel pobiera opłatę administracyjną oraz opłatę z tytułu ponoszonego ryzyka ubezpieczeniowego, naliczane i potrącane z rachunku poprzez umorzenie odpowiedniej liczby jednostek funduszy. Nabyte jednostki stanowią część portfela inwestycyjnego związanego z daną umową, którego zasady lokowania, struktura aktywów, kryteria doboru i wyceny określone są w regulaminach funduszy przyjętych przez ubezpieczyciela, a ich wartość publikowana jest w prasie o zasięgu ogólnopolskim zgodnie z obowiązującymi przepisami.

W okresie obowiązywania Umowy ubezpieczenia z UFK, Ubezpieczony ma możliwość skorzystania z przysługującego mu prawa do wypłaty środków z części inwestycyjnej, poprzez realizację wykupu. Wypłaty środków są dokonywane wyłącznie na wniosek Ubezpieczającego (będącego jednocześnie Ubezpieczonym), który samodzielnie decyduje o momencie i zakresie takiej wypłaty. Wypłata z części inwestycyjnej może mieć formę:

·wykupu częściowego polegającego na wypłacie środków pochodzących z umorzenia części jednostek uczestnictwa w UFK zapisanych na rachunku inwestycyjnym,

·wykupu całkowitego polegającego na wypłacie środków pochodzących z umorzenia wszystkich jednostek uczestnictwa w UFK zapisanych na rachunku inwestycyjnym.

Wnioskodawca wskazuje również, że umorzenie jednostek uczestnictwa w UFK nie następuje w ramach działalności gospodarczej.

Od 1 stycznia 2024 r. w wyniku zmiany przepisów ustawy o PIT, ubezpieczeni zobowiązani są do samodzielnego rozliczenia dochodu uzyskanego z tytułu UFK. Wnioskodawca powziął natomiast wątpliwość czy okoliczność ta przekłada się na potencjalny obowiązek Spółki do wystawienia informacji PIT-8C.

Przedmiotem niniejszego wniosku jest zatem ustalenie, czy w związku z realizacją wypłat z części inwestycyjnej Umów ubezpieczenia z UFK – dokonywanych na wniosek Ubezpieczającego (będącego jednocześnie Ubezpieczonym) po 31 grudnia 2023 r. – na Wnioskodawcy ciąży obowiązek sporządzenia informacji PIT-8C.

Pytania

1)Czy w przypadku wypłaty środków zapisanych na rachunku inwestycyjnym przez Ubezpieczonego będącego osobą fizyczną, Wnioskodawca będzie zobowiązany do sporządzenia oraz przesłania Ubezpieczonym oraz właściwym urzędom skarbowym informacji PIT-8C?

2)Jeżeli odpowiedź na pytanie pierwsze będzie negatywna, czy w przypadku umorzenia jednostek uczestnictwa w UFK, momentem generującym obowiązek wystawienia PIT-8C będzie moment fizycznej wypłaty środków z UFK na rzecz Ubezpieczonego będącego osobą fizyczną?

Państwa stanowisko w sprawie

W Państwa ocenie:

Ad. 1.

W przypadku wypłaty środków zapisanych na rachunku inwestycyjnym przez Ubezpieczonego będącego osobą fizyczną Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do sporządzenia oraz przesłania Ubezpieczonym oraz właściwym urzędom skarbowym informacji PIT-8C.

Ad. 2.

Jeżeli odpowiedź na pytanie pierwsze będzie negatywna (z czym Spółka się nie zgadza), zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku umorzenia jednostek uczestnictwa w UFK, momentem generującym obowiązek wystawienia PIT-8C będzie moment wypłaty z UFK na rzecz Ubezpieczonego będącego osobą fizyczną.

Uzasadnienie Państwa stanowiska:

Ad. 1.

Jak stanowi art. 5a pkt 14 ustawy o PIT, ilekroć w ustawie jest mowa o funduszach kapitałowych – oznacza to fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych, oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, przychodami, z zastrzeżeniem art 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o PIT, źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

Natomiast art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT wskazuje, że źródłami przychodów są inne źródła.

Jak wskazuje art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Sformułowanie „w szczególności” zawarte w omawianym przepisie wskazuje na otwarty charakter definicji przychodów zaliczanych do innych źródeł. Oznacza to, że do tej kategorii mogą zostać przyporządkowane również przychody, które nie zostały wymienione w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT. Przychód podatkowy z innych źródeł występuje w każdej sytuacji, w której podatnik uzyskuje rzeczywiste korzyści majątkowe.

W przypadku przychodów osiąganych przez podatnika w związku z inwestowaniem składek ubezpieczeniowych w ramach umów ubezpieczenia z UFK, ustawodawca wprowadził szczególne zasady określania dochodu.

W tym zakresie zastosowanie znajduje art. 24 ust. 15 ustawy o PIT, który stanowi, że dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłacona kwota świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.

Natomiast, zgodnie z art. 39 ust 3 ustawy o PIT, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej są obowiązane przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania, imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2 ustawy o PIT, sporządzone według ustalonego wzoru.

Z literalnej wykładni art. 39 ust. 3 ustawy o PIT wynika, że obowiązek wystawienia informacji PIT-8C odnosi się wyłącznie do dochodów wskazanych w art. 30b ust. 2 ustawy o PIT.

Jak wskazuje art. 30b ust. 1 ustawy o PIT, od dochodów uzyskanych:

1)z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających,

2)z odpłatnego zbycia udziałów (akcji),

3)z odpłatnego zbycia udziałów w spółdzielni,

4)z tytułu objęcia udziałów (akcji) albo wkładów w spółdzielni w zamian za wkład niepieniężny,

5)z umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych

– podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

W art. 30b ust. 2 pkt 7 ustawy o PIT, ustawodawca wskazuje, że dochodem, o którym mowa w ust. 1, jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38 osiągnięta w roku podatkowym.

Przywołany przepis odnosi się do instrumentów inwestycyjnych, lecz w ocenie Wnioskodawcy nie znajduje zastosowania do wypłat świadczeń z tytułu ubezpieczeń na życie powiązanych z UFK, w przypadku których przepisem regulującym ustalenie dochodu jest wyłącznie art. 24 ust. 15 ustawy o PIT.

Zgodnie ze stanowiskiem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej jako: „Dyrektor KIS”), wyrażonym w interpretacji indywidualnej z dnia 26 września 2024 r., o sygn. 0112-KDIL2-1.4011.670.2024.1.KF:

Do analogicznych wniosków, doszedł Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 24 maja 2024 r., o sygn. 0114-KDWP.4011.9.2024.1 .AS1, w której stwierdził, że:

Wobec powyższego, z uwagi na fakt, że dochód z tytułu wypłaty świadczenia z UFK jest kwalifikowany jako dochód z art. 24 ust. 15 ustawy o PIT (przepis szczególny w stosunku do art. 30b ust. 2 na co wskazują chociażby powyższe interpretacje indywidualne), przepis art. 39 ust. 3 ustawy o PIT, przewidujący obowiązek wystawienia informacji PIT-8C nie znajduje zastosowania, gdyż ten odnosi się w swojej treści jedynie do art. 30b ustawy o PIT.

W konsekwencji, Wnioskodawca nie ma obowiązku sporządzania PIT-8C, gdyż:

·w przypadku wypłat z UFK nie występuje dochód z tytułów, o którym mowa w art. 30b ust. 2 ustawy o PIT,

·dochód jest ustalany w oparciu o odrębny przepis (przepis o charakterze szczególnym), tj. art. 24 ust. 15 ustawy o PIT. który nie został wskazany w art. 39 ust. 3 ustawy o PIT jako podstawa do sporządzania informacji PIT-8C.

Ad. 2.

W przypadku, gdyby stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 zostało uznane za nieprawidłowe, z czym Wnioskodawca nie może się zgodzić, należy wskazać, że przepisy ustawy o PIT nie przewidują szczególnych zasad powstawania przychodu z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa w UFK. W związku z tym, w ocenie Wnioskodawcy, w przedstawionym stanie faktycznym, zastosowanie znajdą zasady ogólne, zgodnie z którymi obowiązek podatkowy powstaje w dacie osiągnięcia przysporzenia.

Zgodnie z art. 24 ust. 15 ustawy o PIT, dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.

Z powyższego przepisu jednoznacznie wynika, że powstanie dochodu – a tym samym moment powstania obowiązku podatkowego – następuje dopiero w momencie wypłaty środków z umowy ubezpieczenia z UFK przez zakład ubezpieczeń, gdyż w przeciwnym razie nie jest możliwe ustalenie dochodu.

Samo umorzenie jednostek uczestnictwa w UFK, bez faktycznej wypłaty świadczenia, nie skutkuje powstaniem przysporzenia po stronie podatnika, a więc nie generuje obowiązku podatkowego. Brakuje w takim przypadku zarówno podstawy do ustalenia wartości dochodu skoro ten możliwy jest do ustalenia i niejako uzależniony jest od faktu wypłaty (co zresztą literalnie potwierdza art. 24 ust. 15 ustawy o PIT).

Za powyższą argumentacją przemawiają również wydawana przez Dyrektora KIS interpretacja indywidualna z dnia 26 września 2024 r., o sygn. 0112-KDIL2-1.4011.670.2024.1.KF, dotycząca rozpoznania dopłat wyrównawczych jako przychodów z tytułu udziału w UFK, w której Dyrektor KIS wskazał, iż:

W analogicznym tonie wypowiedział się również Dyrektor KIS w:

·interpretacji indywidualnej z dnia 24 maja 2024 r. sygn. 0114-KDWP.4011.9.2024.1.AS1, w której stwierdzono:

·interpretacji indywidualnej z dnia 29 września 2023 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4011.558.2023.1.TR. w której stwierdzono:

Dyrektor KIS w przedmiotowej interpretacji potwierdził, że przepis art. 24 ust. 15 ustawy o PIT ma charakter szczególny i ma zastosowanie w odniesieniu do zasad opodatkowania dochodów z Umów ubezpieczenia z UFK obowiązujących od 1 stycznia 2024 r. Przywołane interpretacje potwierdzają, że dla celów podatkowych kluczowy jest moment faktycznego otrzymania świadczenia pieniężnego, a nie wcześniejsze umorzenie jednostek uczestnictwa w UFK.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji gdyby odpowiedź na pytanie nr 1 okazała się nieprawidłowa, w przypadku umorzenia jednostek uczestnictwa w UFK momentem generującym obowiązek wystawienia informacji PIT-8C będzie moment faktycznej wypłaty środków z UFK na rzecz Ubezpieczonego będącego osobą fizyczną, gdyż dopiero w momencie wypłaty możliwe jest ustalenie dochodu na co wprost wskazuje regulacja art. 24 ust. 15 ustawy o PIT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, że:

1.prowadzą Państwo działalność ubezpieczeniową;

2.w ramach prowadzonej działalności oferują Państwo swoim klientom m.in. umowy ubezpieczenia na życie związane z funduszami kapitałowymi (Umowa ubezpieczenia z UFK);

3.realizują Państwo wypłaty z części inwestycyjnej Umów ubezpieczenia z UFK dokonywanych na wniosek Ubezpieczającego będącego jednocześnie Ubezpieczonym.

Powzięli Państwo m.in. wątpliwość, czy wypłacając ww. świadczenie zobowiązani jesteście Państwo do sporządzania oraz przesłania Ubezpieczonym oraz właściwemu urzędowi skarbowemu informacji PIT-8C.

W pierwszej kolejności należy zatem omówić charakter wypłacanego świadczenia.

Świadczenie wypłacane z ubezpieczenia – co do zasady – stanowi przychód w rozumieniu cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Świadczenie to będzie przychodem z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Niektóre ze świadczeń – wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – mogą jednakże korzystać ze zwolnienia od podatku.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

W powyższej cytowanym przepisie ustawodawca posługuje się zwrotem „kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń”. W związku z powyższym, jeżeli świadczenie wypłacone zostało z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, a nie mieści się ono w punktach a) i b) przepisu, to takie świadczenie będzie podlegać zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Przez kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń objęte dyspozycją ww. przepisu rozumie się świadczenia, do wypłaty których zobowiązany jest ubezpieczyciel w związku z zawartą umową ubezpieczenia.

Stosownie do art. 805 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071 ze zm.):

W myśl art. 5a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie zaś z art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z powyższego przepisu wynika, że dotyczy on dochodów uzyskanych w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 838).

Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:

·przy ubezpieczeniu majątkowym – określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;

·przy ubezpieczeniu osobowym – umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.

Stosownie do art. 829 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Natomiast na podstawie art. 24 ust. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zacytowany wcześniej przepis art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczy dochodów uzyskanych w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.

Jednocześnie przepis ten wyłącza ze zwolnienia od podatku kwoty otrzymane z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi oraz kwoty otrzymane z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie zawartą na podstawie odrębnych przepisów.

Z powyższych przepisów wynika, że dochód powstaje w przypadku inwestowania (wpłacania) składki w ramach danej umowy – czyli dochód powstaje wobec osoby, która inwestuje (wpłaca) składkę. Składki ponosi Ubezpieczający, który zasadniczo jest również Ubezpieczonym i to on może osiągać ewentualny dochód z tytułu tej inwestycji. Zatem świadczenie, które jest wypłacane z umowy ubezpieczenia z UFK na rzecz Ubezpieczonego, nie korzysta ze zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem Ubezpieczony będący jednocześnie Ubezpieczającym uzyskuje przychód, o którym mowa w cyt. przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przechodząc do kwestii Państwa obowiązków informacyjnych związanych z wypłatą świadczeń realizowanych z ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego na rzecz osób uposażonych, należy wskazać, że zgodnie z art. 8 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.):

Z kolei stosownie do art. 30 § 1 ww. ustawy Ordynacja podatkowa:

Ustawodawca ustanowił obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych poprzez:

·określenie rodzaju podmiotu, który dokonuje wypłaty (realizacji) świadczeń na rzecz podatników – przy czym ustawodawca określa rodzaj podmiotu poprzez wskazanie jego formy organizacyjnej, jego statusu bądź roli, jaką podmiot ten pełni w relacji z podatnikiem oraz

·określenie kategorii przychodów (dochodów) w odniesieniu do których na ww. podmiotach ciążą obowiązki płatnika podatku.

Podstawowym warunkiem dla rozważań o obowiązku płatnika jest jednak istnienie relacji: udzielający świadczenia (płatnik) – uzyskujący świadczenie (podatnik). Co do zasady, udzielaniem świadczenia jest sytuacja, w której świadczenie jest przekazywane bezpośrednio przez płatnika.

Stosownie do art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Państwa wątpliwości wynikają ze zmiany sposobu opodatkowania dochodów z umów ubezpieczenia z UFK.

Zgodnie ze nowelizowanymi przepisami obowiązującymi od 1 stycznia 2024 r. - opodatkowanie dochodu uzyskanego z umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, wynika z art. 30b ust. 1 pkt 5 cytowanej ustawy. Natomiast art. 30b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określa, co jest dochodem, o którym mowa w ust. 1 art. 30b ustawy. Z kolei art. 39 ust. 3 cytowanej ustawy nakłada na wskazane podmioty obowiązek przesłania imiennej informacji o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2 ustawy.

Ustawą z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1059) wprowadzono bowiem zmiany w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.).

I tak w myśl art. 30b ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jednocześnie ustawodawca wskazał, że zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 7 tej ustawy:

Powyższy artykuł wskazuje na określone kategorie dochodów, w przypadku których podatnik zgodnie z art. 30b ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dokonuje samodzielnego rozliczenia podatku według stawki 19%.

Przy czym na podmiocie wypłacającym (tj. przykładowo instytucji finansowej, ubezpieczeniowej) ciążą obowiązki informacyjne. Podmioty te są zobowiązane przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku nierezydenta urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania, imienne informacje o wysokości dochodu ze zbycia tytułów jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych. Informację w tym zakresie powyższe instytucje mają obowiązek złożyć na formularzu PIT 8C.

Stosownie bowiem do art. 39 ust. 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Od 1 stycznia 2024 r. zmianie uległ sposób rozliczenia podatku, kwalifikacja dochodu z perspektywy jego zwolnienia lub opodatkowania pozostaje taka sama. Zatem w przypadku wypłaty Świadczeń UFK na rzecz Ubezpieczonych będących jednocześnie Ubezpieczającymi uzyskującymi przychód, o którym mowa w zacytowanych przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, realizowanych od 1 stycznia 2024 r. są Państwo zobowiązani do sporządzenia oraz przesłania Ubezpieczonym będącym jednocześnie Ubezpieczającymi oraz właściwemu urzędowi skarbowemu informacji PIT-8C. Zgodzić się natomiast należy z Państwem, że w przypadku umorzenia jednostek uczestnictwa w UFK, momentem generującym obowiązek wystawienia PIT-8C będzie moment wypłaty z UFK na rzecz Ubezpieczonego będącego osobą fizyczną. Z literalnego brzmienia zacytowanych przepisów dotyczących przychodów uzyskanych z tytułu przedmiotowych umów ubezpieczenia powstanie dochodu – a tym samym moment powstania obowiązku podatkowego – następuje dopiero w momencie wypłaty środków z umowy ubezpieczenia z UFK przez zakład ubezpieczeń, gdyż w przeciwnym razie nie jest możliwe ustalenie dochodu. Zatem w tym momencie materializuje się po Państwa stronie obowiązek wystawienia informacji PIT-8C.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

§stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia;

§zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.