Interpretacja indywidualna

  – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 lipca 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą wpisaną do CEIDG. Posiada nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W chwili składania wniosku działalność została zawieszona.

Wnioskującą prowadzącą działalność gospodarczą i A spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (następnie przekształconą w spółkę komandytową), realizującą usługi pod nazwą B (B), łączyła pierwotnie pisemna umowa (nazwana umową o współpracy) zawarta 1 kwietnia 2015 r., a następnie ustna umowa. Przedmiotem wskazanej umowy było odpłatne świadczenie usług przez wnioskującą (określaną w treści umowy współpracy jako „Ajent”) na rzecz spółki.

Z tytułu prowizji za realizację przedmiotowej umowy na rzecz Spółki, w okresie od lipca do 31 października 2017 r., wnioskująca wystawiała na rzecz ww. Spółki faktury VAT, które przez Spółką nie zostały zapłacone, co spowodowało wniesienie pozwu do Sądu.

Oświadczeniem Spółki z 27 października 2017 r. umowa współpracy z 1 kwietnia 2015 r. została wnioskującej wypowiedziana z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia, tj. ze skutkiem na 30 listopada 2017 r.

Spółka, pomimo wezwań ze strony wnioskującej, w tym ostatecznego przedsądowego wezwania do zapłaty z 12 lutego 2018 r., nie rozliczyła również, ani w całości, ani chociażby w części, należnego wnioskującej wynagrodzenia z tytułu realizacji innych umów zawartych przez wnioskującą w imieniu Spółki z pozostałymi klientami, z którymi Spółka w okresie od 7 marca do 27 października 2017 r. zawarła umowy na realizację projektów.

Rozszerzonym pozwem skierowanym do Sądu zostało również objęte odszkodowanie za utracone korzyści w postaci prowizji należnej od podpisanych z klientami umów przez wnioskującą.

Na mocy wyroku Sądu Okręgowego z 2 czerwca 2025 r. Spółka zobowiązana została do zapłaty na rzecz wnioskującej kwoty 181.788 zł (należność główna) wraz z ustawowymi odsetkami, w tym z tytułu niezapłaconych faktur, należnych prowizji i odszkodowania (które było objęte w rozszerzeniu powództwa).

Do dnia składania wniosku nie jest wiadomym, czy Spółka od wyroku Sądu Okręgowego wniesie apelację. Na dzień złożenia wniosku działalność gospodarcza wnioskującej jest zawieszona. Wnioskująca w latach 2017-2025 rozliczała się na zasadach ogólnych i prowadziła podatkową księgę przychodów i rozchodów.

Po odwieszeniu działalności wnioskująca zamierza jednak zmienić zasady rozliczania i opodatkować swoje dochody z tytułu działalności gospodarczej ryczałtem ewidencjonowanym. Do dnia składnia wniosku zasądzone odszkodowanie nie zostało jeszcze Wnioskodawczyni wypłacone.

Pytanie

1.Czy ww. odszkodowanie należy kwalifikować jako przychody z działalności gospodarczej?

2.Kiedy powstanie obowiązek opodatkowania ww. odszkodowania?

3.Jaką stawką podatku dochodowego zryczałtowanego należy opodatkować otrzymane odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści w postaci prowizji z podpisanych przez wnioskującą umów z klientami?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskującej odszkodowanie za utracone korzyści (zyski) z powodu jak wyżej podlega opodatkowaniu, ponieważ gdyby wnioskującej szkody nie wyrządzono to osiągnęłaby spodziewany zysk, który podlegałby opodatkowaniu. Wobec tego, uzyskane odszkodowanie powinno podlegać opodatkowaniu według tych samych zasad, jak zysk, którego nie osiągnęła.

Zatem należy uznać, iż przychód z tytułu otrzymanego odszkodowania za utracone korzyści w postaci prowizji od umów zawartych z klientami należy rozpoznać i rozliczyć w ramach źródła przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uzyskane odszkodowanie powinno być opodatkowane w miesiącu jego otrzymania/wypłacenia przez pozwaną Spółkę.

Zdaniem Wnioskującej, jeżeli otrzyma je w roku 2025, będzie opodatkowane według zasad ogólnych. Jeżeli natomiast otrzyma odszkodowanie w kolejnym roku 2026 lub następnych, kiedy to Wnioskująca dokona zmiany formy opodatkowania na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, otrzymane odszkodowanie będzie mogła opodatkować zgodnie z wybraną formą opodatkowania.

Zdaniem Wnioskującej uzyskane odszkodowanie powinna opodatkować według stawki 8,5% zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a) ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Świadczone przez Wnioskującą w 2017 r. usługi pośrednictwa można przyporządkować pod kod 74.90.12.0 PKWiU, czyli usługi pośrednictwa komercyjnego i wyceny, z wyłączeniem wyceny nieruchomości i ubezpieczeń. Według Głównego Urzędu Statystycznego wskazana grupa obejmuje wśród wielu innych m.in. usługi pośrednictwa w interesach. Usługi pośrednictwa na rzecz innego podmiotu polegające na kontakcie z ewentualnymi kontrahentami w celu przedstawienia oferty zleceniodawcy, wyszukiwaniu potencjalnych kontrahentów biorąc pod uwagę kryteria przedstawione przez zleceniodawcę, utrzymywaniu dobrych stosunków z pozyskanymi kontrahentami w imieniu zleceniodawcy, przeglądaniu ofert na rynku usług konkretnej branży, pełnieniu roli pośrednika pomiędzy zleceniobiorcą a zleceniodawcą mieszczą się w klasyfikacji kodu 74.90.12.0.

Jako że świadczone przez Wnioskującą usługi należy sklasyfikować pod wskazany kod PKWiU, a dla niego przyporządkowaną stawką podatku jest 8,5%, usługi pośrednictwa sprzedaży będą podlegały opodatkowaniu ryczałtem ewidencjonowanym przy zastosowaniu stawki w wysokości 8,5%.

Stanowisko to zostało również potwierdzone w interpretacji indywidualnej z 25 stycznia 2022 r., znak 0113-KDIPT2-1.4011.1118.2021.1.ISL, wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.),

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 powołanej ustawy, ustawodawca dokonał podziału przysporzeń majątkowych uzyskiwanych przez podatników na różne źródła przychodów. Zgodnie z tym przepisem odrębnymi źródłami przychodów są m.in.:

·pozarolnicza działalność gospodarcza (art. 10 ust. 1 pkt 3),

·inne źródła (art. 10 ust. 1 pkt 9).

Na podstawie zaś art. 14 ust. 1 ww. ustawy za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się:

kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

W myśl art. 14 ust. 2 pkt 12 ww. ustawy, przychodem z działalności gospodarczej są również:

otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej.

Zatem, co do zasady, przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej są wszelkie przysporzenia majątkowe uzyskane w związku z tą działalnością, o ile ustawa nie wyłącza ich z tej kategorii.

Natomiast jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności:

kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użyty w powyższym przepisie zwrot „w szczególności” oznacza, że ustawodawca jedynie przykładowo wskazał, jakie przychody należy zaliczyć do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9. Katalog ten nie jest więc katalogiem zamkniętym. Oznacza to, że do „innych źródeł” należy zakwalifikować wszelkie przychody – w rozumieniu ustawy – których nie można zaliczyć do któregokolwiek z pozostałych źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Istota zagadnienia w tej sprawie sprowadza się do rozstrzygnięcia czy zasądzone odszkodowanie za utracone korzyści w ramach działalności gospodarczej kwalifikuje się do przychodu uzyskiwanego z tej działalności, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Katalog przychodów z działalności gospodarczej zawiera art. 14 ust. 2 ww. ustawy. Zaznaczyć trzeba, że jest to katalog zamknięty, który nie przewiduje włączania do przychodów z działalności gospodarczej przychodów innych, niż w nim wskazane. Artykuł ten nie wymienia przychodu z tytułu odszkodowania za utracone korzyści jako przychodu uzyskanego z działalności gospodarczej, do ww. źródła zalicza jedynie odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej (art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W doktrynie wprost wskazuje się, iż wskazana wyżej norma nie dotyczy każdego rodzaju odszkodowania, lecz jedynie tych świadczeń, które wypłacane są w związku z wystąpieniem szkód o charakterze majątkowym w składnikach majątkowych związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej. „Składnikami majątku, o których mowa, będą przede wszystkim środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne. Składniki majątku związane z prowadzoną działalnością gospodarczą to także inne niż środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne przedmioty faktycznie wykorzystywane w prowadzonej działalności” (por. Bartosiewicz Adam, Kubacki Ryszard, PIT. Komentarz, LEX 2015).

W rozumieniu cywilistycznym szkoda polega albo na stracie, którą poniósł poszkodowany (damnum emergens) albo na pozbawieniu go korzyści, które mógłby uzyskać, gdyby mu szkody nie wyrządzono (lucrum cessans). Stratą jest pomniejszenie majątku poszkodowanego. Polega ona na uszczupleniu aktywów (np. zniszczenie, utrata lub uszkodzenie określonych składników majątkowych albo obniżenie ich wartości) albo na przybyciu pasywów (np. powstanie nowych zobowiązań albo ich zwiększenie). Szkoda związana z utraconymi korzyściami ma zawsze charakter hipotetyczny. Z reguły występuje obok rzeczywiście poniesionej straty. Postacie szkody polegającej na utraconych korzyściach są wielce zróżnicowane. W razie szkody na osobie mogą przykładowo oznaczać utratę (zmniejszenie) zarobków. „Utrata korzyści może też być konsekwencją zniszczenia czy też uszkodzenia rzeczy, przy czym nie musi to być rzecz przynosząca pożytki. Przykładem może być uszkodzenie samochodu wykorzystywanego do działalności gospodarczej, np. taksówki” (por. Gudowski Jacek (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna, WKP 2018).

W analizowanej sprawie nie poniosła Pani szkody w składnikach majątku związanych z prowadzoną przez Panią działalnością gospodarczą. Pani „strata” polegała na utracie korzyści, które mogłaby Pani osiągnąć, gdyby nie wyrządzono Pani szkody (w postaci uzyskania prowizji należnej od podpisanych przez Panią umów z klientami). Ustawodawca nie przewidział możliwości zaliczenia odszkodowania z tytułu utraconych korzyści jako bezpośrednio dotyczącego składnika majątku związanego z działalnością gospodarczą, zatem nie sposób uznać, że zasądzona kwota odszkodowania będzie przychodem z działalności gospodarczej.

Tym samym uzyskane odszkodowanie nie jest odszkodowaniem, o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W rezultacie odszkodowanie to nie może zostać opodatkowane według zasad, jakie Pani stosowała w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i przyjmie po odwieszeniu prowadzonej działalności.

Wobec powyższego zasądzone odszkodowanie za utracone korzyści należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 analizowanej ustawy. Momentem powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu jest dzień jego rzeczywistego otrzymania przez Panią lub postawienia do Pani dyspozycji w roku kalendarzowym (art. 11 ust. 1 ww. ustawy). Przychód ten będzie podlegała opodatkowaniu na zasadach ogólnych stosownie do art. 27 ww. ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Powołana przez Panią we własnym stanowisku interpretacja indywidualna dotyczy możliwości zastosowania 8,5% stawki ryczałtu zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a) ustawy o ryczałcie w stosunku do przychodów z działalności usługowej polegającej na świadczeniu usług z zakresu pośrednictwa. Nie ma ona przełożenia na Pani sprawę, bowiem przychody uzyskane przez Panią w związku z wypłatą odszkodowania kwalifikują się do przychodów z innych źródeł.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·    Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy  z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·   w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.