Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
8 sierpnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący obowiązków płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z wypłacaniem uposażenia rodzinnego po zmarłym sędzim - jego małżonkowi oraz małoletniemu dziecku.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Zgodnie z treścią art. 102 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych, w razie śmierci sędziego albo sędziego w stanie spoczynku, członkom jego rodziny, spełniającym warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przysługuje uposażenie rodzinne w wysokości:
-dla jednej osoby uprawnionej – 85%
-dla dwóch osób uprawnionych – 90%
-dla trzech lub więcej osób uprawnionych – 95% podstawy wymiaru.
Przesłanki powstania prawa do renty rodzinnej przez małżonka (wdowę, wdowca) zostały określone w art. 70 ustawy emerytalnej.
Na podstawie decyzji Prezesa Sądu Okręgowego w .... z dnia 26 maja 2010 r., która została wydana po uwzględnieniu wniosku małżonka zmarłego sędziego, przyznano z dniem 21 kwietnia 2010 r. ww. małżonkowi uposażenie rodzinne.
Z uwagi na fakt wychowywania przez małżonka zmarłego sędziego jednego małoletniego dziecka mocą powyższej decyzji uposażenie rodzinne ustalone zostało w wysokości 90% podstawy wymiaru, w dwóch równych częściach dla małżonka oraz dla małoletniego dziecka.
Sąd Rejonowy w …. wypłaca przyznane od 21 kwietnia 2010 r. w równych częściach uposażenie rodzinne po zmarłym sędzim małżonkowi oraz małoletniemu dziecku na rachunek bankowy małżonka – zgodnie z jego wnioskiem o przyznanie uposażenia rodzinnego z dnia 20 maja 2010 r.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 u.p.d.o.f. w związku z art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f. wypłacanie uposażeń rodzinnych członkowi rodziny zmarłego sędziego, niebędących rentą, stanowi dla osób uprawnionych przychód z innych źródeł, podlegający opodatkowaniu według skali podatkowej w zeznaniu rocznym. Dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych, podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dolicza się do dochodów rodziców, chyba że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci (art. 7 u.p.d.o.f.).
Pytanie
Czy jest prawidłowe wystawianie przez Oddział finansowy tut. Sądu PIT-11 na łączną kwotę małżonkowi, który następnie rozliczał to jako swój dochód w zeznaniach rocznych składanych do Urzędu Skarbowego?
Państwa stanowisko w sprawie
W przepisach prawa podatkowego nie znaleźli Państwo jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy taka praktyka wystawiana jednego PIT-11 jest prawidłowa, czy też powinny być wystawiane dwa PIT-11 – oddzielnie dla małżonka i dla małoletniego dziecka.
Płatnik stoi na stanowisku, że skoro uposażenie rodzinne po zmarłym sędzim wypłacane jego małżonkowi oraz małoletniemu dziecku na podstawie art. 102 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych, stanowi zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 u.p.d.o.f. w związku z art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f. przychód z innych źródeł, podlegający opodatkowaniu według skali podatkowej w zeznaniu rocznym, który w części przypadającej na małoletniego uprawnionego zgodnie z art. 7 u.p.d.o.f. dolicza się do dochodów rodzica dochód z tytułu pobranego uposażenia rodzinnego wszystkich uprawnionych (małżonka i małoletniego uprawnionego) powinien być wykazany przez płatnika (Państwa) w jednej informacji PIT-11 wystawionej na rodzica.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.
Stanowi on, że:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź od których zaniechano poboru podatku.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Stosownie do art. 102 § 1 ustawy z 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 334 ze zm.):
W razie śmierci sędziego albo sędziego w stanie spoczynku, członkom jego rodziny, spełniającym warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przysługuje uposażenie rodzinne w wysokości:
1)dla jednej osoby uprawnionej - 85%,
2)dla dwóch osób uprawnionych - 90%,
3)dla trzech lub więcej osób uprawnionych - 95%
-podstawy wymiaru.
Według art. 102 § 2 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych:
Podstawę wymiaru uposażenia rodzinnego przysługującego rodzinie stanowi:
1)w przypadku rodziny zmarłego sędziego w stanie spoczynku - uposażenie, jakie przysługiwało w chwili śmierci zmarłemu sędziemu w stanie spoczynku, z zastrzeżeniem pkt 2;
2)w przypadku rodziny zmarłego sędziego albo zmarłego sędziego w stanie spoczynku przeniesionego na podstawie art. 100 § 1- uposażenie, jakie przysługiwałoby mu w chwili śmierci zgodnie z art. 100 § 2.
Jak wynika z art. 102 § 3 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych:
Do uposażenia, o którym mowa w § 1, stosuje się odpowiednio art. 100 § 3.
Art. 102 § 4 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych stanowi, że:
W razie zbiegu prawa do uposażenia rodzinnego z prawem do emerytury lub renty, na wniosek uprawnionego, przysługuje albo uposażenie rodzinne, albo emerytura lub renta.
Przechodząc na grunt przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuję, że na mocy art. 10 ust. 1 pkt 1 tej ustawy:
Źródłem przychodu jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.
W myśl art. 12 ust. 7 ww. ustawy:
Przez emeryturę lub rentę rozumie się łączną kwotę świadczeń emerytalnych i rentowych, w tym kwoty emerytur kapitałowych wypłacanych na podstawie ustawy o emeryturach kapitałowych, wraz ze wzrostami i dodatkami, z wyłączeniem dodatków rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz dodatków dla sierot zupełnych do rent rodzinnych; rentą lub rentą rodzinną jest również świadczenie pieniężne, o którym mowa w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia (Dz.U. poz. 658).
Jak wskazali Państwo w opisie sprawy, są Państwo organem wypłacającym uposażenie rodzinne w trybie art. 102 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych po zmarłym sędzim, jego małżonkowi oraz małoletniemu dziecku.
W pojęciu „świadczenie rentowe”, którym posługuje się przepis art. 12 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy mieści się uposażenie rodzinne, o którym mowa w art. 102 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych.
Przy czym, członkowie rodziny zmarłego sędziego albo sędziego w stanie spoczynku, którym wypłacane jest świadczenie rodzinne muszą spełniać warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1631 ze zm.).
Zatem, uposażenie rodzinne, o którym mowa w art. 102 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych – wypłacane członkom rodziny (mąż, żona, dzieci) zmarłego sędziego albo sędziego w stanie spoczynku spełniającym warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, pełni więc funkcję renty rodzinnej.
Ocena, zgodnie z którą uposażenie rodzinne otrzymywane przez dzieci zmarłego prokuratora stanowi dla tychże dzieci przychód z renty w rozumieniu art. 12 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy podatkowej jest aprobowana w orzecznictwie sądowoadministracyjnym, na potwierdzenie czego można przywołać prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 czerwca 2012 r. sygn. akt III SA/Wa 2788/11, w którym rozstrzygnięto, że:
„uposażenie rodzinne”, o którym mowa w art. 102 u.p.s., wypłacane przez Prokuraturę, w związku z art. 62a ust. 1 ustawy o prokuraturze, członkom rodziny zmarłego prokuratora albo zmarłego prokuratora w stanie spoczynku jest, na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych, "świadczeniem rentowym" – rentą, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.f. w związku z art. 12 ust. 7 u.p.d.o.f.
Tym samym, uposażenie rodzinne jest „świadczeniem rentowym” – rentą (rentą rodzinną), o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 12 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegającą opodatkowaniu według skali podatkowej.
Z dyspozycji art. 34 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że:
Organy rentowe są obowiązane jako płatnicy pobierać zaliczki miesięczne od wypłacanych bezpośrednio przez te organy emerytur i rent, świadczeń przedemerytalnych i zasiłków przedemerytalnych, nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych, zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, rent strukturalnych, rent socjalnych oraz rodzicielskich świadczeń uzupełniających.
Artykuł 34 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:
Zaliczki, z wyjątkiem zaliczek od zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, za miesiące od stycznia do grudnia oblicza się w sposób określony w art. 32 ust. 2 albo 3.
Stosownie do art. 34 ust. 7 ww. ustawy:
Organy rentowe są obowiązane sporządzić i przekazać roczne obliczenie podatku, według ustalonego wzoru, podatnikom uzyskującym dochód z emerytur i rent, rent strukturalnych, rent socjalnych, dodatków dopełniających, świadczeń przedemerytalnych, zasiłków przedemerytalnych, nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych i rodzicielskich świadczeń uzupełniających oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika naczelnik urzędu skarbowego wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych naczelnik urzędu skarbowego wykonuje swoje zadania; obowiązek ten nie dotyczy podatników:
1) w stosunku do których ustał obowiązek poboru zaliczek;
2) którym zaliczki były ustalane w sposób określony w art. 32 ust. 3, chyba że podatnik przed końcem roku podatkowego złoży oświadczenie o rezygnacji z zamiaru opodatkowania jego dochodów w sposób określony w art. 6 ust. 2 albo 4d;
3) w stosunku do których, na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej, zwolniono organ rentowy w całości lub w części z obowiązku poboru zaliczek na podatek dochodowy;
4) którym nie pobierano zaliczek na podatek dochodowy stosownie do postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania;
5) którzy złożyli organowi rentowemu wniosek o niesporządzanie rocznego obliczenia podatku i nie wycofali go przed końcem roku podatkowego;
6) u których suma zaliczek pobranych w roku podatkowym przewyższa kwotę podatku obliczonego przez organ rentowy za ten rok;
7) którym przy obliczaniu zaliczki zastosowano pomniejszenie, o którym mowa w art. 31b ust. 3 pkt 2 lub 3.
Stosownie do art. 34 ust. 8 ww. ustawy:
W przypadku gdy organ rentowy nie jest obowiązany do dokonania rocznego obliczenia podatku, o którym mowa w ust. 7, sporządza imienną informację o wysokości uzyskanego dochodu, według ustalonego wzoru, i przekazuje podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania. Informację, o której mowa w zdaniu pierwszym, organ rentowy sporządza również w przypadku, gdy dokonuje wypłaty świadczeń określonych w art. 21 ust. 1 pkt 2, 75, 100, 148 i 152-154.
Z art. 34 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika natomiast, że:
Jeżeli podatnik poza dochodami uzyskanymi od organu rentowego:
1) nie uzyskał w roku podatkowym innych dochodów, z wyjątkiem określonych w art. 30 -30c oraz art. 30e,
2) nie korzysta z odliczeń, z zastrzeżeniem ust. 10-10b,
3) nie korzysta z możliwości opodatkowania jego dochodów w sposób określony w art. 6 ust. 2 albo 4d,
4) nie uzyskał dochodów powodujących obliczenie należnego podatku w sposób określony w art. 27 ust. 8,
5) (uchylony)
6) nie ma obowiązku doliczenia kwot uprzednio odliczonych,
- podatek wynikający z rozliczenia rocznego jest podatkiem należnym od podatnika za dany rok, chyba że właściwy organ wyda decyzję określającą wysokość zobowiązania podatkowego w innej wysokości.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:
Dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych, z wyjątkiem dochodów z ich pracy, stypendiów oraz dochodów z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku, podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dolicza się do dochodów rodziców, chyba że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci.
Natomiast, na mocy ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 1265 ze zm.), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2023 r., do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. stosuje się art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w następującym brzmieniu:
Dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych, z wyjątkiem dochodów z ich pracy, rent, stypendiów oraz dochodów z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku, podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dolicza się do dochodów rodziców, chyba że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci.
Z wykładni gramatycznej powyższego przepisu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w obowiązującym w obecnym stanie prawnym wynika zatem, że dochody małoletnich dzieci z ich pracy, rent, stypendiów oraz dochody z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku podlegają opodatkowaniu na imię małoletniego dziecka, ponieważ są one wyłączone z zarządu majątkiem dziecka przez rodziców. Natomiast inne dochody podlegają doliczeniu do dochodów rodziców.
W konsekwencji, dochody małoletniego dziecka ze świadczenia rentowego po zmarłym sędzim nie podlegają doliczeniu do dochodów rodzica – małżonka zmarłego sędziego w zeznaniu podatkowym i nie łączą się z dochodami rodzica. Jak już wskazano, renty małoletnich dzieci nie dolicza się do dochodów rodziców, co wynika expressis verbis z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W przypadku, gdy zarówno rodzic, jak i dziecko są uprawnieni do ww. uposażenia, Sąd jako płatnik winien wystawić dwie informacje PIT-11A, odrębnie dla rodzica i odrębnie dla małoletniego dziecka, wykazując w nich przysługującą kwotę uposażenia rodzinnego.
Wobec powyższego, stanowisko Państwa należy uznać za nieprawidłowe w zakresie zakwalifikowania uposażenia rodzinnego do przychodów określonych w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz odnośnie obowiązku sporządzenia jednej informacji PIT-11A wystawionej na rodzica, w obowiązującym stanie prawnym.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
-Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
-Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
-Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w … . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.