Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 sierpnia 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z dnia 9 września 2025 r. (data wpływu)

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pani osobą fizyczną, polskim rezydentem podatkowym. W dniu (...) 2007 r. wraz z drugim kredytobiorcą (mąż A.A, brak rozdzielności majątkowej) zawarła Pani z Bankiem X (zwanym dalej Bankiem A), umowę kredytu mieszkaniowego (...) w złotówkach. Celem zaciągniętego kredytu hipotecznego było sfinansowanie prac budowlanych domu mieszkalnego rodzinnego, należącego do majątku wspólnego. Przeznaczeniem były potrzeby własne. Kwota kredytu wyniosła 186.318,00 zł i została w całości przeznaczona na powyższy cel. Z uwagi na problemy z terminową spłatą powyższego zobowiązania (m.in. rosnący WIBOR), zdecydowała się Pani na refinansowanie kredytu hipotecznego. W tym celu w dniu (...) 2008 r. wraz z drugim kredytobiorcą (mężem) zawarła Pani z Bankiem Y (zwanym dalej Bankiem B) umowę kredytu hipotecznego, waloryzowanego kursem CHF. Celem zaciągniętego kredytu było refinansowanie kredytu zaciągniętego w innym banku (Banku A) na cele mieszkaniowe. Kwota kredytu wyniosła 186.931,98 zł. i została w całości przeznaczona na powyższy cel. Po ukończeniu budowy domu zamieszkała Pani w nim razem z mężem i nadal wykorzystują go Państwo na cele mieszkaniowe. Jednocześnie oświadcza Pani, iż nigdy nie korzystała z umorzenia wierzytelności z tytułu tego lub innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie i zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe. W dniu (...) 2022 r. złożyła Pani do sądu pozew przeciwko Bankowi B, domagając się orzeczenia nieważności umowy kredytowej z (...) 2008 r. (tzw. „frankowej”). Sąd I instancji przychylił się do żądania, następnie Bank B wniósł apelację od wyroku do II instancji, w związku z tym wystąpiła Pani z propozycją ugody, w ramach której dojdzie do: 1. Umorzenia salda pozostałego do spłaty zgodnie ze stanem na dzień zawarcia umowy. 2. Wypłatę na rzecz kredytobiorcy kwoty 164 000 PLN tytułem dodatkowej kwoty stanowiącej zwrot spłaconych przez kredytobiorcę rat kredytowych. 3. Zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 18 900 PLN (II instancja).

Uzupełnienie wniosku

1)Czy bank, z którym zawarła Pani umowę dotyczącą kredytu zaciągniętego w 2007 r. przeznaczonego na budowę budynku mieszkalnego jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów?

Odpowiedź: Tak

2)Czy z kwoty kredytu refinansowego zaciągniętego w 2008 r. były finansowane również inne cele niż wskazane we wniosku w tym np. prowizja, ubezpieczenie, spłata innych kredytów/pożyczek itd.? Jeśli tak, proszę wskazać jakie cele były finansowane z ww. kredytu oraz wskazać jaka kwota kredytu była przeznaczona na te cele.

Odpowiedź: Analizując dokumenty na potrzeby odpowiedzi na niniejsze wezwanie, zwróciła Pani uwagę, iż w umowie kredytu A wskazano, iż kwota kredytu, która wyniosła 186.318,00 zł została przeznaczona na: 1. Sfinansowanie prac budowlanych domu mieszkalnego jednorodzinnego, należącego do majątku wspólnego kredytobiorców. Przeznaczeniem były potrzeby własne – kwota 180.000,00 zł została faktycznie wydatkowana na ten cel 2. Ubezpieczenie od pracy i hospitalizacji – kwota 6.318,00 zł. W związku z tym należy stwierdzić, iż z kwoty kredytu refinansowego zaciągniętego w Banku B w 2008 r. były finansowanie wydatki na powyższe cele. Ubezpieczenia i prowizje nie były pobierane, z wyjątkiem ubezpieczenia pomostowego, które wyniosło 131,00 zł. Celem zaciągniętego kredytu było bowiem refinansowanie całości kredytu zaciągniętego w Banku A.

3)Czy podmiot udzielający ww. kredytu refinansowego był podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów?

Odpowiedź: Tak

4)Czy zgodnie z zawartą umową kredytową z Bankiem A wszyscy kredytobiorcy odpowiadali za spłatę kredytu solidarnie?

Odpowiedź: Tak, kredyt został zaciągnięty wspólnie

5)Czy zgodnie z umową kredytową z Bankiem B wszyscy kredytobiorcy odpowiadali za spłatę kredytu solidarnie?

Odpowiedź: Tak, kredyt został zaciągnięty wspólnie

6)Kiedy planuje Pani podpisać ugodę z bankiem?

Odpowiedź: W ciągu najbliższych dwóch miesięcy po otrzymaniu interpretacji i umówieniu z bankiem terminu podpisania

7)Czy zgodnie z zaproponowaną ugodą, bank miałby umorzyć: • wierzytelności obejmujące kwoty kapitału kredytu, • wierzytelności obejmujące odsetki od kredytu (w tym odsetki skapitalizowane), • wierzytelności obejmujące inne należności (proszę dokładnie wskazać jakie? Czy będzie to np. prowizja, ubezpieczenie itd.)?

Odpowiedź: Zgodnie z projektem ugody, Bank zwalnia Kredytobiorców z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w zakresie kwoty 18 052,60 CHF, co po przeliczeniu na walutę polską po kursie 4,5818, na dzień 12.08.2025 r. stanowi równowartość 82 713,40 PLN (słownie: osiemdziesiąt dwa tysiące siedemset trzynaście 40/100 złotych polskich), W księgach rachunkowych Banku na dzień 12.08.2025 wysokość zadłużenia Kredytobiorcy z tytułu Umowy wynosi 18 052,60 CHF (słownie: osiemnaście tysięcy pięćdziesiąt dwa 60/100 franków szwajcarskich), z czego kwota kapitału kredytu wynosi 17 966,11 CHF (słownie: siedemnaście tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt sześć 11/100 franków szwajcarskich), a kwota odsetek naliczonych do dnia 12.08.2025 wynosi 86,49 CHF (słownie: osiemdziesiąt sześć 49/100 franków szwajcarskich), co oznacza, że po przeliczeniu na walutę polską po kursie 4,5818, zadłużenie Kredytobiorcy na dzień 12.08.2025 wynosi 82 713,40 PLN (słownie: osiemdziesiąt dwa tysiące siedemset trzynaście 40/100 złotych polskich). Umorzenie dotyczyć ma więc:

·wierzytelności obejmującej kwoty kapitału kredytu,

·wierzytelności obejmującej odsetki od kredytu.

8)Czy dodatkowa kwota pieniężna, którą Bank B ma zwrócić w związku z planowaną ugodą obejmuje wyłącznie zwrot zapłaconych rat kapitałowych czy również odsetek, opłat związanych z kredytem lub zwrot innych środków pieniężnych, jakich?

Odpowiedź: Zwrot zapłaconych rat kapitałowych oraz odsetkowych.

9)Czy kwota, stanowiąca zwrot kosztów zastępstwa procesowego, które Bank zobowiązał się Pani zwrócić, jest równa kwocie poniesionych przez Panią opłat i nie przewyższa faktycznie poniesionych przez Panią wydatków z tego tytułu?

Odpowiedź: Koszty zastępstwa procesowego są częścią wynagrodzenia kancelarii, a konkretnie pełnomocnika, który prowadzi Pani sprawę przeciwko bankowi. Jest to kwota wynikająca z Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2018.265). Zostanie ona wypłacona przez Bank na rachunek kancelarii.

Pytania

1)Czy zwrot nadpłaconych rat oraz kosztów zastępstwa procesowego dokonany na mocy ugody przez Bank B stanowi dla Pani przychód i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

2)Czy do całości umorzonej w drodze ugody wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zawartego z Bankiem B, będzie mieć zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych określone przepisami Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

Pani stanowisko w sprawie

Pytanie nr 1: Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Zatem przychód definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego. O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik - czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też, gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe. Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo Bankowe zgodnie z art. 69 ust. 1 ww. ustawy, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Stosownie do art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać. Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody. Wobec powyższego, zwrotu nadpłaconych na rzecz banku kwot z tytułu umowy kredytu nie sposób uznać za „przysporzenie” po Pani stronie otrzymana kwota stanowić będzie zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłacono wcześniej do banku. W związku z powyższym, w Pani ocenie pieniądze te nie będą Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Takie stanowisko potwierdzają aktualne interpretacje podatkowe wydane w podobnych sprawach, m.in.: Interpretacja indywidualna z dnia 7 maja 2025 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2- 1.4011.387.2025.1.KF Interpretacja indywidualna z dnia 20 czerwca 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.427.2025.3.ACZ. Natomiast, w kwestii opodatkowania kwoty, która ma być otrzymana od Banku B tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w II Instancji, należy zwrócić uwagę, iż koszty procesu (w tym zastępstwa procesowego) mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez powoda. Zwrot ten nie rodzi więc obowiązku podatkowego w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile kwota zasądzona tytułem zwrotu kosztów postępowania nie przewyższała faktycznie poniesionych przez powoda wydatków. Taka sytuacja będzie miała miejsce w przedmiotowym stanie faktycznym – w ramach ugody bank zobowiązuje się do zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, które poniosła Pani z tytułu wynagrodzenia reprezentującej Państwa Kancelarii Radcy Prawnego (...). Wypłacona przez bank kwota stanowić będzie więc jedynie zwrot poniesionych wcześniej wydatków – zatem w tym przypadku również brak przysporzenia majątkowego, a co za tym idzie przychodu po Pani stronie. W związku z powyższym w Pani ocenie pieniądze te nie będą Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Takie stanowisko zaprezentowano m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 24 kwietnia 2025 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113- KDIPT2-2.4011.205.2025.3.KR.

Pytanie nr 2: Umorzenie wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego przez osobę fizyczną, co do zasady skutkuje powstaniem u kredytobiorcy przychodu z innych źródeł i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie przepisów art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednakże na mocy art. 22 § 1 Ordynacji Podatkowej, Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników: 1) zaniechać w całości lub w części poboru podatków, określając rodzaj podatku, okres, w którym następuje zaniechanie, i grupy podatników, których dotyczy zaniechanie; 2) zwolnić niektóre grupy płatników z obowiązku pobierania podatków lub zaliczek na podatki oraz określić termin wpłacenia podatku i wynikające z tego zwolnienia obowiązki informacyjne podatników, chyba że podatnik jest obowiązany do dokonania rocznego lub innego okresowego rozliczenia tego podatku. W tym zakresie obowiązuje aktualnie Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Zgodnie z § 1 ust. 1 rozporządzenia zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot: 1) umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku, gdy: a) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz b) osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej; 2) otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania. W myśl ust. 2 kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują: 1) kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału); 2) odsetki, w tym odsetki skapitalizowane i prowizje; 3) opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń. Zgodnie z ust. 3 w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego. Z kolei zgodnie z ust. 4 w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego. Jak stanowi ust. 5 przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych: 1) jednego gospodarstwa domowego albo 2) więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku, gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043). Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi. W przypadku, gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit.b. W myśl § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób prawnych od dochodu odpowiadającego równowartości umorzonych kwot wierzytelności z tytułu kredytów mieszkaniowych, od tej części kapitału tych kredytów, od której następuje zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie § 1 ust. 1 pkt 1, w przypadku, gdy: 1) umorzenia dokonuje podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów; 2) równowartość umorzonych kwot wierzytelności nie pomniejszyła w jakiejkolwiek innej formie przychodu, dochodu, podstawy opodatkowania ani podatku podmiotu udzielającego kredytu mieszkaniowego lub umarzającego kwoty wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem rezerw i odpisów utworzonych na te wierzytelności, które zostały rozwiązane w związku z tym umorzeniem, i w następstwie ich rozwiązania ustalony został przychód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do podatkowej grupy kapitałowej w rozumieniu ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1800, z późn. zm.), przy czym zaniechanie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje wyłącznie do wysokości dochodów spółki tworzącej taką grupę, która umorzyła kwoty wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego i jest podmiotem określonym w ust. 1 pkt 1. Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r. Natomiast w myśl § 3 przedmiotowego rozporządzenia, ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został: 1) udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz 2) zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz 3) zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na: a) nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem, b) nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie, c) nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego, d) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego, e) rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego - położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej. Stosownie zaś do art. 21 ust. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e, rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach. Przez własne budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e, rozumie się również niestanowiące własności lub współwłasności podatnika budynek, lokal lub pomieszczenie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, podatnik nabędzie ich własność lub współwłasność albo spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach, jeżeli uprzednio prawo takie mu nie przysługiwało. Przenosząc powyższe na opisaną sytuację: Z powołanych przepisów jednoznacznie wynika, że analizowane zaniechanie może mieć zastosowanie w przypadku umorzenia kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub w przypadku umorzenia kredytu refinansowego w sytuacji, gdy został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na te wydatki. Zaciągnięcie kredytu na refinansowanie jest to zdarzenie rozumiane jako operacja pieniężna, polegająca na wykorzystaniu zewnętrznych funduszy pieniężnych w celu zastąpienia środków pierwotnie wydatkowanych na jakiś cel. Pojęcie kredyt refinansowy implikuje konieczność wcześniejszego zaciągnięcia kredytu, aby później możliwym było zaciągnięcie kredytu refinansowego na jego spłatę. Zatem w Pani ocenie, skoro kredyt „frankowy” (w Banku B), który na mocy ugody ma podlegać częściowemu umorzeniu, refinansował kredyt „złotówkowy” (w Banku A), stanowiący „kredyt mieszkaniowy” w rozumieniu powyższych przepisów – to skorzystanie z zaniechania jest dopuszczalne. Przechodząc więc do omówienia poszczególnych warunków z rozporządzenia: 1. Kredyt, który został refinansowany, musi spełniać „kredytu mieszkaniowego”, wskazaną w § 3 rozporządzenia. Musi zatem być: 1) udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów. Ten warunek został spełniony – umowę z Bankiem A zawarto bowiem (...) 2007 roku oraz 2) zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie. Ten warunek został spełniony – kredyt z Bankiem A został zabezpieczony hipoteką oraz 3) zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego, położonego w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej. Ten warunek został zasadniczo spełniony – celem zaciągniętego kredytu hipotecznego z Bankiem A, było sfinansowanie prac budowlanych domu mieszkalnego rodzinnego, należącego do majątku wspólnego kredytobiorców. Przy czym na ten cel spożytkowano 180.000,00 zł z łącznej kwoty 186.318,00 zł. Kwota 6318,00 zł przeznaczona była bowiem na ubezpieczenie od pracy i hospitalizacji. 2. W przypadku kredytu mieszkaniowego, zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku, gdy: a) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa powyżej rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych: 1) jednego gospodarstwa domowego albo 2) więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku, gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043). Ten warunek został spełniony – dom wybudowany za środki z kredytu z Bankiem A służy zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych Pani i Pana męża oraz b) osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej. Ten warunek został spełniony – oświadcza Pani, iż nigdy nie korzystała z umorzenia wierzytelności z tytułu tego lub innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie i zaciągniętego n6a własne cele mieszkaniowe. 3. Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2 rozporządzenia, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r. Ten warunek zostanie spełniony – zakłada Pani, że ugoda zostanie zawarta do końca b.r. W związku z powyższym w Pani ocenie do umorzonej w drodze ugody wierzytelności z tytułu wskazanego wyżej kredytu hipotecznego (z Bankiem B, refinansującego hipoteczny kredyt mieszkaniowy z Bankiem A), będzie mieć zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych określone przepisami Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe – w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego (wydatki na sfinansowanie budowy domu). Bowiem spełnia Pani wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania w odniesieniu do tej części umorzonego kredytu. Jednocześnie z uwagi na § 1 ust. 2 pkt 3, ust. 3 oraz ust. 4 rozporządzenia, zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie jego przepisów nie będzie miało zastosowania do umorzonej części kredytu refinansowego w Banku B, która odpowiada części kredytu hipotecznego w Banku A zaciągniętej i wydatkowanej na pokrycie kosztu ubezpieczenia od pracy i hospitalizacji. Biorąc więc pod uwagę, iż umorzeniu podlegać ma kwota ok. 82 713,40 zł, w Pani ocenie należy procentowo (proporcjonalnie) określić jaka jej część odpowiada wydatkom na ubezpieczenie, a jaka na sfinansowanie budowy domu i na tej podstawie obliczyć podatek do zapłaty.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania.

Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei jest definiowany przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1 ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Z definicji przychodu można wywieść, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) – mają definitywny, a nie zwrotny charakter.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też w wyniku określonego zdarzenia, które powoduje zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Odrębnym źródłem przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że katalog przychodów z innych źródeł ma otwarty charakter – nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe, które można przypisać do tego źródła.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 tej ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Tak więc dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Z wyżej wymienionego przepisu Kodeksu cywilnego wynika wprost, że w sytuacji, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje dochodzi do wygaśnięcia zobowiązania. Instytucja zwolnienia z długu może odnosić się jedynie do wierzytelności istniejących. Zatem zwolnienie z długu to instytucja prawa cywilnego zmierzająca do umorzenia zobowiązania (zwolnienie z długu ma na celu umorzenie zobowiązania).

Stosownie natomiast do art. 917 Kodeksu cywilnego:

Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Z powyższych przepisów wynika, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Kwotę umorzenia należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Prawodawca przewidział przy tym szczególne rozwiązanie dla określonych sytuacji umorzeń kredytów mieszkaniowych. Umożliwił zaniechanie poboru podatku od dochodów z tytułu takich umorzeń – na zasadach, które określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102).

Zgodnie z § 1 tego rozporządzenia:

1. Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1) umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b) osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2) otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

2. Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1) kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2) odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3) opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

3. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

4. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

5. Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1) jednego gospodarstwa domowego albo

2) więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043).

6. Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

7. W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

Natomiast z § 3 ww. rozporządzenia wynika, że:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1) udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2) zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3) zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.

Zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a) nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b) nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c) nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e) rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

– położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Analizowane zaniechanie może mieć zastosowanie także w przypadku umorzenia kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w sytuacji, gdy zarówno kredyt refinansowy, jak i kredyt konsolidacyjny został zaciągnięty na spłatę kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (§ 1 ust. 4 ww. rozporządzenia).

W sytuacji zaciągnięcia kredytu refinansowego/konsolidacyjnego zaniechanie obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

Zatem zaniechanie poboru podatku od umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

1)kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;

2)kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

3)kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

4)kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie;

5)kwota wierzytelności obejmuje kwotę kredytu mieszkaniowego (kapitału), odsetki, w tym odsetki skapitalizowane i prowizje, opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

Dodać należy, że dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Z opisu sprawy wynika, że:

·w 2007 roku zawarła Pani wraz z mężem umowę kredytu mieszkaniowego hipotecznego w złotówkach na sfinansowanie prac budowlanych domu mieszkalnego, należącego do majątku wspólnego, przeznaczeniem były potrzeby własne

·w 2008 roku wraz z mężem zawarła Pani umowę kredytu hipotecznego, celem tego kredytu było refinansowanie kredytu zaciągniętego w 2007 roku,

·zamieszkała Pani w wybudowanym domu wraz z mężem i nadal wykorzystują go Państwo na cele mieszkaniowe,

·planuje Pani podpisać ugodę z bankiem w ciągu najbliższych dwóch miesięcy po otrzymaniu interpretacji,

·w umowie kredytu zaciągniętego w 2007 roku wskazano, iż kwota kredytu, która wyniosła 186.318,00 zł została przeznaczona na:

1.sfinansowanie prac budowlanych domu mieszkalnego jednorodzinnego, należącego do majątku wspólnego kredytobiorców, przeznaczeniem były potrzeby własne – kwota 180.000,00 zł została faktycznie wydatkowana na ten cel,

2.ubezpieczenie od utraty pracy i hospitalizacji – kwota 6.318,00 zł. W związku z tym z kwoty kredytu refinansowego zaciągniętego w 2008 r. były finansowanie wydatki na powyższe cele, ubezpieczenia i prowizje nie były pobierane, z wyjątkiem ubezpieczenia pomostowego, które wyniosło 131,00 zł. Celem zaciągniętego kredytu było bowiem refinansowanie całości kredytu zaciągniętego w 2007 roku.

·zgodnie z projektem ugody Bank zwalnia Kredytobiorców z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w zakresie kwoty 18 052,60 CHF, co po przeliczeniu na walutę polską po kursie 4,5818, na dzień 12.08.2025 r. stanowi równowartość 82 713,40 zł. Umorzenie dotyczyć ma: wierzytelności obejmującej kwoty kapitału kredytu oraz wierzytelności obejmującej odsetki od kredytu,

·w ugodzie wskazano również, że bank wypłaci na rzecz kredytobiorcy kwoty: 164 000 zł tytułem dodatkowej kwoty stanowiącej zwrot spłaconych przez kredytobiorcę rat kredytowych oraz 18 900 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (II instancja).

·nie korzystała Pani z umorzenia wierzytelności z tytułu tego lub innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie i zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że do uzyskanego przez Panią przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu ww. kredytu, do kwoty umorzonej wierzytelności, w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego przeznaczonego na własne cele mieszkaniowe zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Będzie Pani bowiem spełniać wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania w odniesieniu do tej części umorzonego kredytu.

Zatem od kwoty umorzonej wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego, w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zaniechanie to nie będzie jednak miało zastosowania do pozostałej części umorzonego długu z tytułu kredytu hipotecznego, tj. odpowiadającej części kredytu przeznaczonej na pokrycie ubezpieczenia od utraty pracy i hospitalizacji. Z przepisu §1 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia wynika jednoznacznie, że zaniechanie dotyczy wierzytelności z tytułu opłat, których poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń. Zatem w odniesieniu do tej części uzyskanego przychodu, która wynika z umorzenia wierzytelności dotyczącej ww. kredytu w części związanej z kosztami ubezpieczenia, nie znajdzie zastosowania zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych. Kwota ta będzie stanowić dla Pani przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast kwoty, które Bank zamierza wypłacić na podstawie planowanej ugody (164 000 zł tytułem dodatkowej kwoty stanowiącej zwrot spłaconych przez kredytobiorcę rat kredytowych oraz zwrot kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 18 900 zł) stanowią zwrot poniesionych wcześniej wydatków. Jest to więc dla Pani wyłącznie zwrot środków, niepowodujący faktycznego przyrostu w Pani majątku, niebędący przysporzeniem majątkowym.

W rezultacie, zwrot przez Bank tych wydatków nie będzie więc stanowił przychodu w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Skoro analizowane kwoty nie są przychodem podatkowym, ich wypłata będzie dla Pani neutralna podatkowo.

W związku z powyższym należało uznać Pani stanowisko za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie Zainteresowanego niniejsza interpretacja została wydana wyłącznie dla Pani. Natomiast Pani mąż chcąc uzyskać interpretację indywidualną powinien wystąpić z odrębnym wnioskiem o jej udzielenie i uiścić stosowną opłatę.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.