Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
25 kwietnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 18 kwietnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości zwolnienia z opodatkowania umowy sprzedaży lokalu mieszkalnego. Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 28 maja 2025 r. (wpływ 2 czerwca 2025 r.). Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1) Zainteresowana będąca stroną postępowania:
A.A
(…);
2) Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
B.B.
(…).
Opis stanu faktycznego
(…) 2025 r. nabyliście Państwo Waszą pierwszą nieruchomość położona w X przy ul. (…). Było to Państwa pierwsze nabycie nieruchomości.
Wcześniej, (…) 2003 r., na mocy postanowienia sądu odziedziczyła Pani 1/4 udziału w domu rodzinnym po zmarłym tacie. Pozostałe udziały przypadły Pani mamie oraz dwójce rodzeństwa.
W 2016 r. przeprowadzono sądowe zniesienie współwłasności tej samej nieruchomości, co wiązało się z ponownym podziałem, w skład którego weszli jeszcze Pani wujkowie.
Zaznacza Pani, że nie otrzymała Pani żadnych korzyści majątkowych z tego tytułu, a zniesienie współwłasności dotyczyło tej samej nieruchomości, którą odziedziczyła Pani po tacie. Pomimo tego, notariusz przy sporządzeniu aktu dotyczącego zakupu nieruchomości przez Państwa przy ul. (…) w (…) 2025 r. postanowił nałożyć na Państwa obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.
W uzupełnieniu wniosku, wskazali Państwo, że na podstawie treści postanowienia Sądu Rejonowego (…) z (…) 2016 r. oraz zmian wprowadzonych przez Sąd Okręgowy (…), przyznano Pani:
1. udział w lokalu użytkowym nr 1 (parter budynku mieszkalnego, działka nr (…), (…)). Lokal składa się z:
- pomieszczenia sklepu nr 2 o powierzchni 18,32 m2;
- pomieszczenia sklepu nr 3 o powierzchni 30,00 m2.
Udział: 1/3 (jedna trzecia) we współwłasności tego lokalu wspólnie z mamą i siostrą;
2. udział w samodzielnym lokalu mieszkalnym nr 3 (drugie piętro budynku mieszkalnego, działka nr (…), (…)). Lokal składa się z:
- pokoju nr 2 o powierzchni 17,93 m2;
- łazienki nr 3 o powierzchni 2,18 m2;
- holu nr 4 o powierzchni 4,40 m2;
- pokój nr 5 o powierzchni 10,23 m2;
- kuchni nr 6 o powierzchni 9,27 m2;
- piwnicy nr 4 o powierzchni 6,85 m2.
Udział: 1/3 (jedna trzecia) we współwłasności tego lokalu wspólnie z mamą i siostrą.
Podsumowując, Sąd przyznał Pani 1/3 udziału w lokalu użytkowym nr 1 (parter, sklep) wraz z udziałem w częściach wspólnych oraz 1/3 udziału w lokalu mieszkalnym nr 3 (drugie piętro) wraz z udziałem w częściach wspólnych. Nie przyznano Pani innych lokali ani składników majątkowych na wyłączność.
Pytanie
Czy w opisanym stanie faktycznym nabycie (…) 2025 r., wspólnie z narzeczonym, lokalu mieszkalnego położonego w X przy ul. (…), stanowi w rozumieniu art. 9 pkt 17 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych pierwsze nabycie nieruchomości, uprawniające do skorzystania ze zwolnienia z podatku PCC, mimo że wcześniej w 2003 r. odziedziczyła Pani 1/4 udziału w nieruchomości rodzinnej po zmarłym tacie, a w 2016 r. przeprowadzono zniesienie współwłasności tej samej nieruchomości, w wyniku którego nie uzyskała Pani żadnych korzyści majątkowych?
Państwa stanowisko w sprawie
Państwa zdaniem, nabycie w 2025 r. nieruchomości w X przy ul. (…), stanowi Pani pierwsze nabycie nieruchomości w rozumieniu przepisów ustawy o PCC. Wcześniejsze dziedziczenie udziału w nieruchomości rodzinnej oraz późniejsze zniesienie współwłasności nie skutkowały faktycznym nabyciem pełnej własności nieruchomości, ani nie przyniosły Pani realnych korzyści majątkowych. W związku z tym uważają Państwo, że przysługuje Państwu zwolnienie z obowiązku zapłaty PCC przy zakupie pierwszej nieruchomości w 2025 r., ponieważ nie posiadała Pani lokalu mieszkalnego na wyłączność, jedynie udział nieprzekraczający 50 %.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy:
Podatkowi podlegają: umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.
W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.
Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 5, ciąży przy umowie sprzedaży - na kupującym.
Stosownie do art. 5 ust. 1 ww. ustawy:
Obowiązek zapłaty podatku ciąży na podatnikach tego podatku.
W oparciu o art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Podstawę opodatkowania stanowi przy umowie sprzedaży - wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.
Wartość rynkową określa się na zasadach wskazanych w art. 6 ust. 2 ww. ustawy, w myśl którego:
Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy:
Stawki podatku wynoszą od umowy sprzedaży nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - 2%.
Jak wynika z powołanych powyżej przepisów umowa sprzedaży rzeczy i praw majątkowych podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a obowiązek uiszczenia podatku ciąży na kupującym. W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
W myśl art. 9 pkt 17 ww. ustawy:
Zwalnia się od podatku sprzedaż, której przedmiotem jest prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.
Zatem zgodnie z powołanym powyżej przepisem, zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych będzie sprzedaż, której przedmiotem jest:
- prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,
- prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego,
- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego,
jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach. W przypadku, w którym kupującemu przysługuje lub przysługiwał udział w opisywanych prawach nabyty tytułem dziedziczenia − by mogło być zastosowane zwolnienie − wielkość przysługującego mu udziału nie może przekroczyć 50%. Zatem tylko posiadanie (w przeszłości lub w dacie zakupu) ww. praw, nabytych w drodze dziedziczenia (i to w określonym udziale), nie stanowi przeszkody do zastosowania ww. ulgi.
Z wniosku wynika, że (…) 2025 r. nabyliście Państwo lokal mieszkalny. Było to Państwa pierwsze nabycie nieruchomości. (…) 2003 r., na mocy postanowienia sądu odziedziczyła Pani 1/4 udziału w domu rodzinnym po zmarłym tacie. Pozostałe udziały przypadły Pani mamie oraz dwójce rodzeństwa. W 2016 r. przeprowadzono sądowe zniesienie współwłasności tej samej nieruchomości, co wiązało się z ponownym podziałem, w skład którego weszli jeszcze Pani wujkowie. Sąd przyznał Pani 1/3 udziału w lokalu użytkowym nr 1 (parter, sklep) wraz z udziałem w częściach wspólnych oraz 1/3 udziału w lokalu mieszkalnym nr 3 (drugie piętro) wraz z udziałem w częściach wspólnych.
Mają Państwo wątpliwości czy mogli Państwo skorzystać z przedmiotowego zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych w momencie zakupu lokalu mieszkalnego.
Zwolnieniem od podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych objęta jest umowa sprzedaży, której przedmiotem jest m.in. prawo własności do lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość. W przypadku, gdy nieruchomość nabywana jest na współwłasność, to każdy z kupujących (np. partnerzy) musi spełniać warunek nieposiadania wcześniej nieruchomości mieszkaniowych czy też spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego/budynku mieszkalnego lub udziału w niej lub w ww. prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50 % i został nabyty w drodze dziedziczenia.
Przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie definiują pojęcia „współwłasność”, dlatego należy odwołać się do odpowiednich przepisów uregulowanych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).
Na podstawie art. 195 Kodeksu cywilnego:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
Zgodnie z art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego:
Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.
Sposoby wyjścia ze stanu współwłasności rzeczy (ruchomej lub
nieruchomej - nieruchomości) regulują postanowienia art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego.
W świetle wyżej powołanych przepisów zniesienie współwłasności może nastąpić w drodze
umowy między współwłaścicielami albo, w braku zgody między współwłaścicielami, na
podstawie orzeczenia sądu.
Jak wynika z wniosku, (…) 2003 r., na mocy postanowienia sądu odziedziczyła Pani 1/4 udziału w domu rodzinnym po zmarłym tacie, a następnie w 2016 r. przeprowadzono sądowe zniesienie współwłasności tej samej nieruchomości, co wiązało się z ponownym podziałem, w wyniku którego sąd przyznał Pani m.in. 1/3 udziału w lokalu mieszkalnym. Co prawda pierwotnie nabyła Pani udział w dopuszczalnej wysokości w drodze dziedziczenia, jednakże następnie na mocy sądowego zniesienia współwłasności, stała się Pani właścicielką udziału 1/3 w lokalu mieszkalnym. Tym samym stwierdzić należy, że w efekcie zniesienia współwłasności Pani udział w ww. lokalu mieszkalnym zwiększył się ponieważ w wyniku dziedziczenia przysługiwał Pani udział 1/4 w całej nieruchomości, a więc również w tym lokalu mieszkalnym, a następnie na podstawie sądowego zniesienia współwłasności udział ten powiększył się do 1/3. Uznać zatem należy, że udział w ww. lokalu mieszkalnym nabyła Pani zarówno w drodze dziedziczenia, jak i zniesienia współwłasności.
Zatem w takiej sytuacji nie mogli Państwo skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Nie spełniła Pani bowiem wymogu dotyczącego tytułu nabycia udziału w lokalu mieszkalnym.
Bez znaczenia pozostaje fakt, że nie posiadała Pani lokalu mieszkalnego na wyłączność, a jedynie udział który nie przekraczał 50 %. Dla zastosowania zwolnienia, o którym mówi art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma znaczenie tytuł nabycia udziału w nieruchomości. Nabycie przez Panią udziału 1/3 w lokalu mieszkalnym zarówno tytułem dziedziczenia jak i zniesienia współwłasności powoduje, że nie mogli Państwo skorzystać z ww. zwolnienia.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Pani A.A (Zainteresowana będąca stroną postępowania - art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.