Interpretacja indywidualna z dnia 23.05.2011, sygn. IBPBII/1/436-149/11/AŻ, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Temat interpretacji

skutki podatkowe umowy Cash pool

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 09 lutego 2011r. (data wpływu do tut. Biura 25 lutego 2011r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 lutego 2011r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca Spółka z o.o. (zwana dalej: Agentem) planuje przystąpić do systemu kompleksowego zarządzania płynnością finansową, którego uruchomienie planowane jest w ramach Grupy Kapitałowej, do której wnioskodawca należy. Uczestnikami przedmiotowej struktury Cash Pool będą co najmniej dwie spółki wchodzące w skład Grupy Kapitałowej (zwane dalej: Uczestnikami). Wnioskodawca będzie szczególnego rodzaju Uczestnikiem pełniącym funkcję Agenta rozliczeniowego struktury. Przystąpienie do wspomnianego systemu zarządzania płynnością nastąpi na skutek zawarcia Umowy Konsolidacji Sald/Cash Pool z Bankiem X, której celem będzie polepszenie płynności finansowej Uczestników w prowadzonej działalności gospodarczej, jak również zmniejszenie kosztów finansowania zewnętrznego. Zasadniczym elementem przedmiotowej umowy będzie uruchomienie procesu efektywnego zarządzania posiadanymi na rachunkach bankowych środkami pieniężnymi Uczestników w taki sposób, aby kwota odsetek płaconych z tytułu istniejącego zadłużenia była jak najmniejsza a jednocześnie, aby dochody uzyskane przez Uczestników z posiadanych przez nie nadwyżek finansowych były wyższe od standardowego oprocentowania depozytów bankowych i innych standardowych bezpiecznych instrumentów finansowych. Celem umowy o zarządzanie płynnością finansową będzie zatem wykorzystanie różnic w oprocentowaniu sald dodatnich i sald ujemnych na rachunkach uczestników systemu oraz wykorzystanie efektu skali aby Uczestnicy systemu czerpali z tego maksymalne korzyści. Bank będzie odpowiedzialny za techniczną stronę systemu, tj. związaną z prowadzeniem rachunków jej Uczestników i dokonywaniem transakcji związanych z poszczególnymi operacjami biorącymi udział w strukturze Cash Pool" zgodnie z treścią umowy. Bank jest podmiotem zewnętrznym, który nie jest powiązany kapitałowo z Uczestnikami.

Wspomniana struktura będzie opierać się na następujących założeniach:

1. Wszyscy Uczestnicy będą posiadać w Banku otwarte bieżące rachunki bankowe (zwane dalej: Rachunkami Źródłowymi) z udostępnionymi limitami zadłużenia.
2. Wnioskodawca jako Agent struktury będzie posiadał otwarty bieżący rachunek bankowy (zwany dalej: Rachunkiem Konsolidacyjnym) z udostępnioną linią kredytową.
3. W związku z funkcjonowaniem struktury Cash Pool" Bank będzie wykonywał następujące operacje:
   • na koniec każdego dnia roboczego, w przypadku salda ujemnego na Rachunku Źródłowym, Bank dokona przelewu środków z Rachunku Konsolidacyjnego, w wyniku którego saldo końcowe na Rachunku Źródłowym wyniesie zero,
   • na koniec każdego dnia roboczego, w przypadku salda dodatniego na Rachunku Źródłowym, Bank dokona przelewu środków z Rachunku Źródłowego na Rachunek Konsolidacyjny, w wyniku którego saldo końcowe na Rachunku Źródłowym wyniesie zero,
   • na początku każdego dnia roboczego następującego po dniu, w którym Bank dokonał czynności o których mowa powyżej Bank dokona zwrotnych przelewów z Rachunku Konsolidacyjnego na odpowiednie Rachunki Źródłowe oraz z odpowiednich Rachunków Źródłowych na Rachunek Konsolidacyjny.
4. Uczestnicy upoważnią Bank do dokonywania ww. czynności, o których mowa powyżej, bez potrzeby dostarczania przez Uczestników dodatkowych dyspozycji dla Banku.
5. Bank, w imieniu i na zlecenie Agenta, będzie naliczał na bazie dziennej, odsetki debetowe/kredytowe od kwot przeksięgowywanych pomiędzy każdym Rachunkiem Źródłowym a Rachunkiem Agenta, natomiast ich płatność przez/do poszczególnych Uczestników będzie dokonywana zbiorczymi kwotami po zakończeniu okresu rozliczeniowego. Jednocześnie, niezależnie od odsetek w ramach struktury Cash Pool" Bank będzie naliczał odsetki debetowe/kredytowe od salda wynikowego występującego na Rachunku Konsolidacyjnym Agenta. Na koniec okresu rozliczeniowego Bank uznawał będzie Rachunek Konsolidacyjny Agenta kwotą należnych odsetek lub odpowiednio obciążał Rachunek Konsolidacyjny Agenta kwotą odsetek należnych Bankowi.
6. Z tytułu usług przewidzianych umową Bank pobierze prowizję od każdego Uczestnika.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy przedmiot opodatkowania zgodnie z ustawą z dnia 9 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450) nie obejmuje czynności wykonywanych w związku z usługą kompleksowego zarządzania płynnością finansową świadczoną przez Bank, tj. czy z tytułu zawarcia przedmiotowej umowy, jak również jakichkolwiek czynności wykonywanych w jej ramach, nie będzie ciążył na wnioskodawcy obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych...

Zdaniem wnioskodawcy, usługa zarządzania płynnością finansową spółek z Grupy Kapitałowej zwana Cash Pool", która będzie świadczona przez Bank na podstawie Umowy zawartej pomiędzy Bankiem a wnioskodawcą oraz pozostałymi Uczestnikami, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W świetle art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, opodatkowaniu tym podatkiem podlega zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych.

W ocenie wnioskodawcy, celem ustawodawcy było precyzyjne określenie czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Natura usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową Cash Pool świadczonej na podstawie umowy wskazuje, że jest to rozbudowany system rozliczeń finansowych w obrębie danej grupy kapitałowej, zawierający w sobie czynności faktyczne i prawne wykonywane w ramach struktury przez Bank - nie jest to natomiast żadna z czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Wnioskodawca stoi na stanowisku, że czynność polegająca na zarządzaniu płynnością finansową grupy kapitałowej na podstawie umowy, która nie znajduje odpowiednika w kodeksie cywilnym, pozostając umową nienazwaną, nie mieści się w katalogu art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca wskazał, iż organy podatkowe w tym Minister Finansów, wielokrotnie prezentowały stanowisko, zgodnie z którym usługi Cash Pool" nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem jako specyficzne czynności nie wymienione w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska wnioskodawcy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych w przedmiocie opodatkowania umowy cash poolingu. W pozostałym zakresie wydano odrębne rozstrzygnięcia.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, w których to umowach, w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy stwierdzić, iż umowa cash pool pozostaje umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny w części zobowiązaniowej nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Umowa cash pool jest najbardziej zbliżona swą konstrukcją do umowy pożyczki. Jednakże przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash pool, jako sposobu zarządzania płynnością finansową uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Cash pool polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków.

W przypadku cash pool mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz podmiotem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash pool posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash pool.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, iż zawarcie umowy cash pool nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można zakwalifikować jako umowy sprzedaży, zamiany lub pożyczki wymienionych w tym katalogu. Tym samym z powyższych przyczyn - wszystkie czynności dokonywane w ramach umowy cash pool nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym dokonywany w ramach usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (tzw. cash pool) przelew środków nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach