Interpretacja indywidualna z dnia 13.05.2011, sygn. ITPB2/436-23/11/MK, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy
Temat interpretacji
Czy zawarcie umowy zawierającej wyżej wymienione warunki, noszącej znamiona umowy spółki cichej, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (j.t. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 11 lutego 2011 r. (data wpływu 16 lutego 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 25 marca 2011 r. (data wpływu 30 marca 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy spółki cichej jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 24 stycznia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy spółki cichej.
W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.
Wnioskodawca, zwany dalej Towarzystwem, prowadzi działalność statutową w zakresie usług edukacyjnych (kursy językowe, szkolenia zawodowe). W najbliższym czasie planuje realizację przedsięwzięcia polegającego na wybudowaniu, wyposażeniu i wdrożeniu do działalności przedszkola w miejscowości P. Towarzystwo jest wieczystym użytkownikiem nieruchomości gruntowej, która przeznaczona jest pod budownictwo usługowe, w tym zabudowę budynkiem placówki oświatowej przedszkole. W celu realizacji ww. przedsięwzięcia Towarzystwo rozważa możliwość podpisania umowy ze szkołą wyższą, zwaną dalej Inwestorem, o wspólnym finansowaniu tego zadania. Umowa miałaby przewidywać, że lnwestor zobowiązuje się wnieść wkład rzeczowy w postaci pieniędzy o wartości ustalonej przez strony na 3 000 000 zł w zamian za partycypację w zysku przy jednoczesnym zachowaniu pełnej anonimowości wobec podmiotów trzecich. Inwestor nie ponosiłby odpowiedzialności za zobowiązania Towarzystwa, nie posiadałby również uprawnień do prowadzenia spraw Towarzystwa. Przekazywanie środków finansowych następowałoby przelewem na rachunek bankowy Towarzystwa na podstawie not księgowych i stanowiłoby pokrycie płatności z przyjętych przez Nie faktur VAT do realizacji wspólnego zadania. Towarzystwo na żądanie Inwestora zobowiązuje się udostępniać odpis rocznego bilansu oraz przeglądanie ksiąg i dokumentów celem uwiarygodnienia jego rzetelności. Umowa może być wypowiedziana przez każdą ze stron z zachowaniem rocznego okresu wypowiedzenia ze skutkiem na koniec roku kalendarzowego. W przypadku wypowiedzenia umowy przez zgodnie działające strony Towarzystwo wypłaci Inwestorowi kwotę pieniężną odpowiadającą jej udziałowi w zysku za dany rok oraz kwotę o wartości równej uprzednio wniesionemu wkładowi w okresie jednego roku od wygaśnięcia umowy.
W związku z powyższym zadano następujące pytanie.
Czy zawarcie umowy zawierającej wyżej wymienione warunki, noszącej znamiona umowy spółki cichej, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych...
Zdaniem Wnioskodawcy, wyżej określona forma prawna współdziałania przedsiębiorstw nie może być uznana ani za normatywnie określony typ spółki ani też w ogóle za spółkę jako podmiot praw i obowiązków. Zasada swobody umów wyrażona w art. 3531 Kodeksu cywilnego pozwala na takie kształtowanie przez strony łączącego je stosunku prawnego, która dostosuje go do ich indywidualnych potrzeb, ile tylko treść lub cel stosunku nie sprzeciwią się naturze stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Umowa, będąc w świetle przepisów Kodeksu umową nienazwaną, nie została wymieniona w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, dlatego - w opinii Wnioskodawcy nie podlega temu podatkowi. W zamkniętym katalogu czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu ww. podatkiem nie wymieniono spółki cichej, a ponadto nie można objąć jej opodatkowaniem uznając, że treść odpowiada którejkolwiek ze spółek wymienionych w art. 1 przytoczonej ustawy, toteż zdaniem Towarzystwa należy uznać, że ani jej zawarcie, ani jej zmiana nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.
Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
- umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
- umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
- (uchylona),
- umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
- umowy dożywocia,
- umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat,
- (uchylona),
- ustanowienie hipoteki,
- ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
- umowy depozytu nieprawidłowego,
- umowy spółki.
Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4 (o czym stanowi art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy), a także orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2 (art. 1 ust. 1 pkt 3).
Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym.
A zatem, na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k) oraz art. 1 ust. 1 pkt 2 powyższej ustawy podatkowi temu podlegają umowy spółki oraz ich zmiany, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Stosownie zaś do zapisu art. 1a pkt 1 użyte w ustawie określenie spółka osobowa oznacza spółkę: cywilną, jawną, partnerską, komandytową lub komandytowo-akcyjną. Z kolei na podstawie art. 1a pkt 2 użyte w ustawie określenie spółka kapitałowa oznacza spółkę: z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjną lub europejską.
Spółka cicha jest formą działalności gospodarczej, która w przeszłości była uregulowana przepisami kodeksu handlowego z 1934 r., a jej byt prawny zakończył się z dniem 1 stycznia 1965 r. Niemniej jednak, zasada swobody umów wyrażona w art. 3531 Kodeksu cywilnego, dopuszcza zawarcie umowy spółki cichej jako umowy nienazwanej. Konsekwencją tego stanu rzeczy jest swoboda stron umowy spółki cichej w kształtowaniu łączącego je stosunku prawnego, w celu jego dostosowania do indywidualnych potrzeb.
Przy określaniu postanowień umowy spółki cichej należy mieć na uwadze, iż istotą takiej spółki jest wniesienie przez wspólnika cichego, dysponującego majątkiem rzeczowym lub finansowym, wkładu (niekiedy w postaci własnej pracy) na rzecz wspólnika jawnego, prowadzącego przedsiębiorstwo lub inną działalność zarobkową we własnym imieniu, które nie prowadzi do utworzenia jakiegokolwiek rodzaju wspólnoty pomiędzy wspólnikami ani rzeczowej, ani majątkowej, ani osobowej. Wspólnik cichy w zamian za swój wkład uczestniczy w zyskach z działalności prowadzonej przez wspólnika jawnego (na zasadach określonych w umowie spółki), nie ujawnia się jednak na zewnątrz i nie ma praw do majątku spółki. Wspólnik cichy nie odpowiada za zobowiązania spółki wobec wierzycieli.
Reasumując, umowa spółki cichej, uznana w świetle przepisów kodeksu cywilnego za umowę nienazwaną, nie została wymieniona w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, dlatego nie podlega temu podatkowi.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu datowania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).
Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.
Wniosek ORD-IN
Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy