Interpretacja indywidualna z dnia 09.03.2016, sygn. IBPB-2-1/4514-544/15/MD, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Temat interpretacji

Zatem, skoro nabywane przez Wnioskodawce wierzytelnosci w ramach opisanej transakcji nie sa objete zakresem podatku od towarow i uslug, powyzsze czynnosci podlegaja opodatkowaniu podatkiem od czynnosci cywilnoprawnych zgodnie z art. 1 ust. 1 lit. a) ustawy o podatku od czynnosci cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 14b ? 1 i ? 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz ? 7 pkt 2 rozporzadzenia Ministra Finansow z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upowaznienia do wydawania interpretacji przepisow prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) ? Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, dzialajacy w imieniu Ministra Finansow, stwierdza, ze stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 4 grudnia 2015 r. (data wplywu do Biura ? 9 grudnia 2015 r.), uzupelnionym 17 i 18 lutego 2016 r., o wydanie interpretacji przepisow prawa podatkowego dotyczacej podatku od czynnosci cywilnoprawnych w zakresie skutkow podatkowych nabycia wierzytelnosci ? jest prawidlowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 grudnia 2015 r. wplynal do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisow prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczacej m.in. podatku od czynnosci cywilnoprawnych w zakresie skutkow podatkowych nabycia wierzytelnosci.

Wniosek nie spelnial wymogow formalnych, w zwiazku z czym, w pismie z 10 lutego 2016 r., znak: IBPP2/4512-1062/15/JJ, IBPB-2-1/4514-544/15/MD wezwano do jego uzupelnienia. Wniosek uzupelniono 17 lutego 2016 r. (wniesienie oplaty) oraz 18 lutego 2016 r. (data wplywu do Biura odpowiedzi na wezwanie).

W przedmiotowym wniosku zostalo przedstawione nastepujace zdarzenie przyszle:

Wnioskodawca, bedacy czynnym podatnikiem podatku od towarow i uslug, zamierza rozszerzyc zakres prowadzonej dzialalnosci gospodarczej w zakresie nabywania wierzytelnosci od osob trzecich celem ich dalszej windykacji. Przedmiotem umowy cesji beda wierzytelnosci przyslugujace osobom fizycznym oraz innym podmiotom w stosunku do ubezpieczycieli z tytulu zdarzen objetych umowa ubezpieczenia, laczacych zbywce wierzytelnosci z ubezpieczycielem, w sytuacji gdy wyplacone odszkodowanie nie bedzie pokrywac calosci szkody, oraz przedmiotem cesji beda wierzytelnosci przyslugujace osobom fizycznym oraz innym podmiotom w stosunku do podmiotow odpowiedzialnych za wyrzadzenie szkody i ich ubezpieczycieli odpowiedzialnosci cywilnej z tytulu deliktu, w przypadku gdy wyplacone odszkodowanie nie bedzie pokrywac calosci szkody (zanizone odszkodowanie). Przedmiotem nabycia bedzie wierzytelnosc ponad wyplacona przed zawarciem umowy cesji kwote odszkodowania (w przypadku czesciowej wyplaty odszkodowania na rzecz zbywcy przed zawarciem umowy cesji oraz calosc wierzytelnosci, w przypadku gdy przed zawarciem umowy cesji nie zostalo wyplacone zadna kwota odszkodowania). Podmioty, od ktorych beda nabywane wierzytelnosci sa to zarowno podmioty prowadzace dzialalnosc gospodarcza oraz nieprowadzace dzialalnosci gospodarczej bedace i niebedace podatnikami podatku VAT. Nastepnie Wnioskodawca we wlasnym imieniu i na wlasne ryzyko bedzie prowadzil windykacje nabytych wierzytelnosci poprzez prowadzenie czynnosci pozasadowych oraz na drodze postepowania sadowego. Umowy cesji wierzytelnosci beda mialy charakter odplatny a nabywca wierzytelnosci (Wnioskodawca) bedzie dokonywal platnosci za nabywana wierzytelnosc w umowionej wysokosci na rzecz zbywcy wierzytelnosci przy zawarciu umowy cesji. Po zawarciu umowy oraz zaplacie ceny pomiedzy nabywca i zbywca wierzytelnosci nie nastepuja zadne czynnosci zarowno w zakresie zawierania umow czy tez wzajemnych rozliczen. Umowa cesji ma charakter ostateczny.

Istotnym jest, ze:

1. wartosc wierzytelnosci w dniu nabycia bedzie rzeczywista wartoscia rynkowa wierzytelnosci;
2. poza cena sprzedazy wierzytelnosci, strony nie przewiduja zadnych dodatkowych wynagrodzen na rzecz zbywcy, w tym prowizji, premii;
3. cena sprzedazy jest wylacznie wartoscia rynkowa wierzytelnosci i nie zawiera zadnego dodatkowego wynagrodzenia;
4. zgodnie z umowa sprzedazy wierzytelnosci strony nie przewiduja powrotnego przeniesienia nabytych wierzytelnosci;
5. zgodnie z umowa sprzedazy wierzytelnosci strony nie przewiduja zmiany ceny sprzedazy w zaleznosci od powodzenia czynnosci zmierzajacych do wyegzekwowania nabytych wierzytelnosci;
6. pomiedzy zbywca a nabywca nie bedzie istnial zaden odrebny stosunek prawny w zwiazku z nabyciem i egzekucja wierzytelnosci rodzacy obowiazek zaplaty dodatkowego wynagrodzenia;
7. nie jest mozliwe precyzyjne okreslenie wysokosci przelewanej wierzytelnosci na etapie zawarcia umowy ? zbywca i nabywca szacuja jej wartosc ? ostateczna aktualizacja wartosci wierzytelnosci nastepuje po jej wyegzekwowaniu; ostateczna wartosc wierzytelnosci (wyegzekwowanej od ubezpieczyciela) nie ma znaczenia dla umowy cesji, tj. cena za zbywana wierzytelnosc jest ostatecznie ustalana w umowie cesji, tj. przed podjeciem czynnosci egzekucyjnych przez nabywce,
8. koszty dochodzenia naleznosci (wierzytelnosci) i ryzyko istnienia i wysokosci wierzytelnosci ponosi jedynie nabywca wierzytelnosci;
9. nabywane wierzytelnosci beda mialy charakter sporny co do istnienia i wysokosci, tj. ubezpieczyciel zobowiazany do zaplaty kwestionuje najczesciej wysokosc przyslugujacego pierwotnie poszkodowanemu (zbywcy wierzytelnosci) odszkodowania.

W uzupelnieniu wniosku Wnioskodawca wskazal, ze nabycie wierzytelnosci nastapi w trybie zakupu wierzytelnosci, tj. umowy cesji, ktora przybierze postac umowy sprzedazy w rozumieniu Kodeksu cywilnego, na podstawie ktorej nabywca (winno byc: zbywca) bezwarunkowo przeniesie na rzecz zbywcy (winno byc: nabywcy) wierzytelnosc, a zbywca (winno byc: nabywca) zaplaci nabywcy (winno byc: zbywcy) w momencie zawarcia umowy ustalona cene za wierzytelnosc.

W zwiazku z powyzszym zadano nastepujace pytanie:

Czy nabycie przez Wnioskodawce (nabywce wierzytelnosci) od wierzyciela pierwotnego wierzytelnosci opisanych w przedstawionym zdarzeniu przyszlym celem ich windykacji we wlasnym imieniu i na wlasny rachunek bedzie wylaczone spod opodatkowania podatkiem od towarow i uslug, a bedzie opodatkowane podatkiem od czynnosci cywilnoprawnych...

W ocenie Wnioskodawcy, zawarcie umowy sprzedazy wierzytelnosci opisanej powyzej spowoduje powstanie obowiazku zaplaty podatku od czynnosci cywilnoprawnych, liczonego od ceny nabycia wierzytelnosci.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji przywolano powyzej te czesc stanowiska Wnioskodawcy, ktora odnosi sie do podatku od czynnosci cywilnoprawnych.

W swietle obowiazujacego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszlego uznaje sie za prawidlowe.

Na wstepie nalezy wskazac, iz przedmiotem niniejszej interpretacji jest wylacznie ocena stanowiska Wnioskodawcy dotyczaca podatku od czynnosci cywilnoprawnych. W zakresie podatku od towarow i uslug zostalo wydane odrebne rozstrzygniecie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 wrzesnia 2000 r. o podatku od czynnosci cywilnoprawnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 223) podatkowi temu podlegaja umowy sprzedazy oraz zamiany rzeczy i praw majatkowych.

Podatkowi od czynnosci cywilnoprawnych podlegaja tez zmiany ww. umow, jezeli powoduja one podwyzszenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynnosci cywilnoprawnych oraz orzeczenia sadow, w tym rowniez polubownych, oraz ugody, jezeli wywoluja one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadzil zasade enumeratywnego okreslenia czynnosci podlegajacych opodatkowaniu podatkiem od czynnosci cywilnoprawnych. Wsrod nich znajduje sie w szczegolnosci umowa sprzedazy.

Zgodnie z art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121, ze zm.) przez umowe sprzedazy sprzedawca zobowiazuje sie przeniesc na kupujacego wlasnosc rzeczy i wydac mu rzecz, a kupujacy zobowiazuje sie rzecz odebrac i zaplacic sprzedawcy cene. Przepisy o sprzedazy rzeczy stosuje sie odpowiednio do sprzedazy praw majatkowych. Zatem przedmiotami sprzedazy w ujeciu Kodeksu cywilnego oprocz rzeczy moga byc rowniez prawa majatkowe. Prawami majatkowymi sa przyslugujace danej osobie prawa do korzystania i rozporzadzania okreslona rzecza lub prawem ustanowionym na tej rzeczy.

Czynnosci cywilnoprawne zawarte w katalogu zamknietym okreslonym w art. 1 ustawy o podatku od czynnosci cywilnoprawnych podlegaja omawianemu podatkowi od czynnosci cywilnoprawnych, o ile spelniaja przeslanki zawarte w art. 1 ust. 4 cytowanej ustawy. Zgodnie z powyzszym artykulem, czynnosci cywilnoprawne (w tym umowy sprzedazy) podlegaja podatkowi, z zastrzezeniem ust. 4a i 5, jezeli ich przedmiotem sa:

1. rzeczy znajdujace sie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majatkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
2. rzeczy znajdujace sie za granica lub prawa majatkowe wykonywane za granica, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynnosc cywilnoprawna zostala dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Podstawe opodatkowania przy umowie sprzedazy w mysl ustawy o podatku od czynnosci cywilnoprawnych stanowi wartosc rynkowa rzeczy lub prawa majatkowego (art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy). Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartosc rynkowa przedmiotu czynnosci cywilnoprawnych okresla sie na podstawie przecietnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzglednieniem ich miejsca polozenia, stanu i stopnia zuzycia, oraz w obrocie prawami majatkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynnosci, bez odliczania dlugow i ciezarow.

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy od czynnosci cywilnoprawnych okresla stawke podatku, ktora wynosi m.in. od umowy sprzedazy innych praw majatkowych ? 1%.

O powstaniu obowiazku uiszczenia podatku od czynnosci cywilnoprawnej decyduje, w mysl art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynnosci cywilnoprawnych, moment dokonania czynnosci cywilnoprawnej. Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiazek podatkowy przy umowie sprzedazy ciazy na kupujacym.

Instytucje przelewu (cesji) wierzytelnosci reguluja przepisy ustawy Kodeks cywilny. Zgodnie z art. 509 ? 1 ww. Kodeksu wierzyciel moze bez zgody dluznika przeniesc wierzytelnosc na osobe trzecia (przelew), chyba, ze sprzeciwialoby sie to ustawie, zastrzezeniu umownemu albo wlasciwosci zobowiazania.

Przelew wierzytelnosci jest swoista konstrukcja prawna, przewidziana w ogolnych zasadach zobowiazan, prowadzaca do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiazania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelnosci naleza do czynnosci prawnych rozporzadzajacych o skutkach zblizonych do umowy przenoszacej wlasnosc. Dodac nalezy, ze cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego tez dla jej realizacji musi byc dokonana czynnosc cywilnoprawna, na podstawie ktorej nastapi przeniesienie wierzytelnosci.

Z tresci art. 510 ? 1 Kodeksu cywilnego wynika, ze czynnoscia stanowiaca podstawe cesji moze byc umowa sprzedazy, zamiany, darowizny lub inne umowy zobowiazujace do przeniesienia wierzytelnosci.

Podkreslic nalezy, ze umowa cesji jako niewymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynnosci cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynnosci cywilnoprawnych, o ile nie przybierze postaci jednej z umow wymienionych w tym przepisie w szczegolnosci umowy sprzedazy uregulowanej w przepisach Kodeksu cywilnego.

Z kolei, jesli umowa cesji wierzytelnosci przybierze postac umowy sprzedazy, to wowczas podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynnosci cywilnoprawnych i obowiazek uiszczenia tegoz podatku ciazy na kupujacym.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, ze Wnioskodawca zamierza rozszerzyc zakres prowadzonej dzialalnosci o nabywanie na podstawie umowy cesji (dokonanej w drodze umowy sprzedazy) wierzytelnosci od osob trzecich celem ich dalszej windykacji. Przedmiotem umowy cesji beda wierzytelnosci osob trzecich w stosunku do ubezpieczycieli. Podatnik we wlasnym imieniu i na wlasne ryzyko bedzie prowadzil windykacje nabywanych wierzytelnosci. Umowy beda mialy charakter odplatny, a nabywca wierzytelnosci bedzie dokonywal platnosci za nabywana wierzytelnosc w umowionej wysokosci na rzecz zbywcy przy zawarciu umowy cesji. Wartosc wierzytelnosci w dniu nabycia bedzie rzeczywista wartoscia rynkowa wierzytelnosci. Strony nie przewiduja dodatkowych wynagrodzen, w tym prowizji i premii. Strony nie przewiduja powrotnego przeniesienia nabytych wierzytelnosci. Pomiedzy zbywca a nabywca nie bedzie istnial zaden odrebny stosunek prawny rodzacy obowiazek zaplaty dodatkowego wynagrodzenia.

W zwiazku z powyzszym, nalezy stwierdzic, ze umowa sprzedazy wierzytelnosci podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynnosci cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynnosci cywilnoprawnych i obowiazek uiszczenia tegoz podatku ciazy na kupujacym.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynnosci cywilnoprawnych, nie podlegaja opodatkowaniu czynnosci cywilnoprawne, inne niz umowa spolki i jej zmiany:

1. w zakresie, w jakim sa opodatkowane podatkiem od towarow i uslug,
2. jezeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarow i uslug z tytulu dokonania tej czynnosci, z wyjatkiem:
   • umow sprzedazy i zamiany, ktorych przedmiotem jest nieruchomosc lub jej czesc, albo prawo uzytkowania wieczystego, spoldzielcze wlasnosciowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spoldzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garazu wielostanowiskowym lub udzial w tych prawach,
   • umow sprzedazy udzialow i akcji w spolkach handlowych.

W zwiazku z powyzszym nalezy podkreslic, ze jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania powyzszej czynnosci podatkiem od czynnosci cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejnosci rozstrzygniecia wymaga kwestia, czy czynnosc ta bedzie podlegala regulacjom ustawy o podatku od towarow i uslug, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objecia jej podatkiem od czynnosci cywilnoprawnych.

W interpretacji indywidualnej z dnia 1 marca 2016 r., znak: IBPP2/4512-1062/15/JJ dotyczacej przepisow ustawy o podatku od towarow i uslug Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach potwierdzil stanowisko Wnioskodawcy i wskazal, ze: ?(...)w opisanym przypadku nie dojdzie do odplatnego swiadczenia uslugi przez Wnioskodawce, o ktorym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. W zwiazku z tym, stosownie do art. 5 ust 1 ustawy o VAT, nabycie wierzytelnosci na podstawie przepisow kodeksu cywilnego nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarow i uslug. (?) Zatem nabycie wierzytelnosci na podstawie umowy cesji w przedstawionych okolicznosciach nie bedzie podlegalo u Wnioskodawcy opodatkowaniu podatkiem od towarow i uslug w oparciu o art. 5 ust. 1 pkt 1w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.(...)?.

Zatem, skoro nabywane przez Wnioskodawce wierzytelnosci w ramach opisanej transakcji nie sa objete zakresem ostawy o podatku od towarow i uslug, powyzsze czynnosci podlegaja opodatkowaniu podatkiem od czynnosci cywilnoprawnych zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynnosci cywilnoprawnych. Stosownie do zapisu art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b) stawka podatku przy umowie sprzedazy innych niz wymienione w lit. a) praw majatkowych wynosi 1%. Podstawe opodatkowania przy umowie sprzedazy w mysl ustawy o podatku od czynnosci cywilnoprawnych stanowi wartosc rynkowa rzeczy lub prawa majatkowego.

W swietle powyzszego stanowisko Wnioskodawcy nalezalo uznac za prawidlowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszlego przedstawionego przez Wnioskodawce i stanu prawnego obowiazujacego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysluguje prawo do wniesienia skargi na niniejsza interpretacje przepisow prawa podatkowego z powodu jej niezgodnosci z prawem. Skarge wnosi sie do Wojewodzkiego Sadu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszynskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na pismie organu, ktory wydal interpretacje w terminie 14 dni od dnia, w ktorym skarzacy dowiedzial sie lub mogl sie dowiedziec o jej wydaniu ? do usuniecia naruszenia prawa (art. 52 ? 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postepowaniu przed sadami administracyjnymi ? Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skarge do WSA wnosi sie (w dwoch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doreczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usuniecia naruszenia prawa, a jezeli organ nie udzielil odpowiedzi na wezwanie, w terminie szescdziesieciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 ? 2 ww. ustawy).

Skarge wnosi sie za posrednictwem organu, ktorego dzialanie lub bezczynnosc sa przedmiotem skargi (art. 54 ? 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Bialej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biala.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach